Zamierzasz wziąć kredyt lub pożyczkę? Rzeczywista roczna stopa oprocentowania to główny wskaźnik, na który warto zwrócić uwagę przy porównywaniu ofert. Dowiedz się o nim więcej, ponieważ RRSO pomoże Ci wybrać kredyt najlepiej odpowiadający Twoim potrzebom.
- 1. Co to jest RRSO?
- 1.1. Dlaczego rzeczywista roczna stopa oprocentowania jest tak istotna?
- 1.2. RRSO a oprocentowanie kredytu
- 2. RRSO – obowiązkowe przy każdej ofercie kredytowej
- 2.1. RRSO a przykład reprezentatywny
- 3. Składowe RRSO – co składa się na całkowity koszt kredytu?
- 4. Jak obliczyć RRSO?
- 5. Od czego zależy wartość RRSO?
- 6. Jak interpretować wysokość RRSO?
- 7. RRSO 0% – na czym to polega?
- 8. Jak obniżyć RRSO?
- 9. Warto wiedzieć:
Z analiz rynkowych prowadzonych przez Biuro Informacji Kredytowej wynika, że tylko w październiku 2024 r. banki i SKOK-i udzieliły ok. 1,3 mln nowych kredytów. W tym samym czasie udzielono drugie tyle pożyczek pozabankowych. Popularność produktów kredytowych utrzymuje się na podobnym poziomie od ponad roku.
BIK informuje też, że średnio niemal co drugi Polak ma pożyczkę lub kredyt (dane na 10.2024). Ty również planujesz dołączyć do tego grona? Sprawdź, jak wysokość RRSO może wpłynąć na Twoje koszty związane ze zobowiązaniem.
Co to jest RRSO?
Rzeczywista roczna stopa oprocentowania (RRSO) to wskaźnik, który wyraża całkowity koszt kredytu ponoszony przez konsumenta przedstawiony w ujęciu rocznym. Jest podawany w procentach i uwzględnia wszystkie koszty związane z kredytem – nie tylko odsetki, ale również:
- prowizje,
- opłaty dodatkowe (np. za rozpatrzenie wniosku),
- koszty ubezpieczenia,
- inne koszty pobierane przez instytucję finansową.
Dlaczego rzeczywista roczna stopa oprocentowania jest tak istotna?
Znajomość RRSO umożliwia porównanie różnych ofert kredytowych. Dzięki temu możesz podejmować świadome decyzje finansowe, wiedząc, ile faktycznie zapłacisz za pożyczenie pieniędzy od banku czy firmy pożyczkowej. Za sprawą tego wskaźnika – jako potencjalny kredytobiorca – możesz także łatwo ocenić atrakcyjność danej oferty pod względem finansowym.
Niższe RRSO kredytu oznacza bowiem niższe całkowite koszty zobowiązania – pod warunkiem, że porównujesz oferty o takich samych parametrach, jeśli chodzi o kwotę kredytu, okres spłaty czy strukturę rat.
Przykład
Samo oprocentowanie nominalne to tylko jeden z kosztów, który pojawia się przy kredycie czy pożyczce. RRSO uwzględnia więcej parametrów. Dlatego rzeczywista roczna stopa oprocentowania jest jednym z najbardziej miarodajnych wskaźników do porównywania ofert kredytowych.
RRSO a oprocentowanie kredytu
RRSO i oprocentowanie to dwa odmienne wskaźniki.
Oprocentowanie nominalne zazwyczaj stanowi tylko część kosztów związanych z kredytem. Jest ustalane na podstawie wartości wskaźnika referencyjnego (np. WIBOR 3M, WIBOR 6M) oraz marży banku.
RRSO uwzględnia natomiast wszystkie koszty wiążące się z kredytem – poza oprocentowaniem także prowizje, koszty obowiązkowych ubezpieczeń i inne dodatkowe opłaty.
Niskie oprocentowanie może być mylące, jeśli pozostałe koszty kredytu są wysokie. Dlatego porównywanie ofert pod względem RRSO jest bardziej miarodajne.
RRSO – obowiązkowe przy każdej ofercie kredytowej
Kredytodawcy muszą obowiązkowo informować o wartości RRSO przy każdej ofercie kredytowej – czy to kredytu hipotecznego, gotówkowego, czy np. kredytu ratalnego, karty kredytowej.
Obowiązek prezentowania RRSO wynika z Ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim (art. 7):
1. Kredytodawca lub pośrednik kredytowy w reklamach dotyczących kredytu konsumenckiego zawierających dane dotyczące kosztu kredytu konsumenckiego podaje konsumentowi w sposób jednoznaczny, zrozumiały i widoczny:
1) stopę oprocentowania kredytu wraz z wyodrębnieniem opłat uwzględnianych w całkowitym koszcie kredytu;
2) całkowitą kwotę kredytu;
3) rzeczywistą roczną stopę oprocentowania.
Co mówi prawo?
W ofertach możesz się też spotkać z podaną całkowitą kwotą do spłaty, co stanowi sumę pożyczonego kapitału i całkowitego kosztu kredytu. Sprawdź jeden z rankingów kredytowych Rankomat, aby zobaczyć, jakie informacje widnieją przy każdej ofercie.
RRSO a przykład reprezentatywny
Zgodnie z Ustawą o kredycie konsumenckim RRSO musi być podane na bazie tzw. przykładu reprezentatywnego, a zasady ustalania jego parametrów są ściśle określone w art. 8:
1. Informacje, o których mowa w art. 7 ust. 1–3, kredytodawca lub pośrednik kredytowy podaje na podstawie reprezentatywnego przykładu.
2. Przy określaniu reprezentatywnego przykładu należy określić warunki umowy o kredyt konsumencki, na których kredytodawca lub pośrednik kredytowy spodziewa się zawrzeć co najmniej dwie trzecie umów danego rodzaju przy uwzględnieniu przez te umowy średniego okresu kredytowania, całkowitej kwoty kredytu i częstotliwości występowania na rynku umów danego rodzaju.
3. Kredytodawca lub pośrednik kredytowy jest zobowiązany gromadzić odpowiednie dane w celu ustalenia na ich podstawie reprezentatywnego przykładu.
Przykład reprezentatywny ma zatem odzwierciedlać warunki, na jakich realnie zawierane są umowy kredytowe w ramach danej oferty. Jest to dodatkowe źródło informacji, które pomoże Ci sprawdzić, czy propozycja banku lub firmy pożyczkowej jest atrakcyjna pod względem finansowym.
Składowe RRSO – co składa się na całkowity koszt kredytu?
Na całkowity koszt kredytu ponoszony przez kredytobiorcę składa się wiele elementów. Oprocentowanie nominalne to tylko jeden z nich.
Wskaźnik RRSO uwzględnia zatem:
- oprocentowanie – które stanowi podstawowy koszt kredytów i pożyczek;
- prowizję – naliczaną niekiedy za udzielenie kredytu;
- podatki i marże – inne znane kredytodawcy opłaty związane z udzieleniem kredytu;
- pozostałe dodatkowe opłaty – np. przygotowawcze, za dodatkowe usługi (takie jak ubezpieczenie niezbędne do uzyskania kredytu).
Uwaga!
Są to m.in.:
- kary za nieterminową spłatę,
- koszty opcjonalnych ubezpieczeń,
- zmiany w oprocentowaniu (w przypadku kredytów z oprocentowaniem zmiennym).
Istnieje zatem ryzyko konieczności wniesienia opłat wykraczających poza te uwzględnione w RRSO, co musisz brać pod uwagę przy zaciąganiu każdego zobowiązania.
Jak obliczyć RRSO?
Ustawa o kredycie konsumenckim podaje dokładny wzór, według którego należy obliczyć RRSO. Ma on w szczególności znaczenie dla kredytodawcy czy pośrednika kredytowego, bo to na nich spożywa obowiązek podania RRSO przy każdej ofercie.
Wzór wygląda następująco:
Poszczególne zmienne oznaczają:
- X – rzeczywista stopa oprocentowania,
- m – numer kolejny ostatniej wypłaty raty kredytu,
- k – kolejny numer wypłaty,
- Ck – kwota wypłaty k,
- tk – okres, wyrażony w latach lub ułamkach lat, między dniem pierwszej wypłaty a dniem każdej kolejnej wypłaty,
- m’ – numer kolejny ostatniej spłaty lub wnoszonych opłat,
- l – numer kolejny spłaty lub wnoszonych opłat,
- D1 – kwota spłaty kredytu lub wnoszonych opłat,
- S1 – okres, wyrażony w latach lub ułamkach lat, między dniem pierwszej wypłaty a dniem każdej spłaty lub wniesienia opłat.
Wzór na wskaźnik RRSO jest skomplikowany, ale w praktyce wyliczaniem tego wskaźnika zajmują się systemy komputerowe. Każdy może też samodzielnie obliczyć RRSO, używając kalkulatorów dostępnych w sieci.
Wystarczy w nich podać kilka najważniejszych parametrów zobowiązania, aby otrzymać wynik będący wartością procentową całkowitej kwoty kredytu, wyrażonej w ujęciu rocznym.
Od czego zależy wartość RRSO?
Wśród ofert kredytów dostępnych na rynku zauważysz spore różnice w poziomach RRSO.
Zależy to od kilku czynników, a w szczególności od:
- rodzaju kredytodawcy – z reguły banki proponują znacznie korzystniejsze warunki niż firmy pożyczkowe;
- zabezpieczenia kredytu – w przypadku zabezpieczenia (np. hipoteki, poręczenia) bank zwykle jest skłonny zaoferować tańszy kredyt; dlatego też kredyt gotówkowy ma zwykle wyższe RRSO niż kredyt hipoteczny; niższa wartość RRSO wynika wtedy z niższej marży lub prowizji;
- okresu kredytowania – krótszy okres spłaty kredytu zwykle wiąże się z wyższym RRSO;
- polityki cenowej – czasami dostępne są promocyjne oferty kredytowe, które wiążą się z niższym RRSO;
- obowiązującego prawa – przepisy w Polsce ograniczają maksymalną wysokość kosztów kredytu, aby zapobiec tzw. lichwie;
- sytuacji rynkowej – kredytodawcy dostosowują poziom kosztów kredytu do bieżącej sytuacji rynkowej i makroekonomicznej.
Wszystkie te czynniki wpływają na koszty kredytu, które są odzwierciedlane przez wskaźnik RRSO.
Jak interpretować wysokość RRSO?
Rzeczywista roczna stopa oprocentowania pomaga porównać atrakcyjność finansową ofert z takim samym okresem spłaty zobowiązania i rodzajem rat. W takim przypadku oferta z niższym RRSO jest bardziej atrakcyjna kosztowo – przełoży się na niższy całkowity koszt kredytu.
Jeśli jednak porównujesz RRSO ofert o różnych parametrach – np. z ratami stałymi i malejącymi, nie będziesz w stanie stwierdzić, który kredyt będzie tańszy w ostatecznym rozrachunku.
RRSO 0% – na czym to polega?
Widzisz ofertę z RRSO 0% i zastanawiasz się, co to oznacza? Nie jest to żadna pułapka! Produkty kredytowe z RRSO 0% faktycznie istnieją – najczęściej są to pożyczki lub chwilówki pozabankowe oraz kredyty ratalne, czyli popularne zakupy na raty.
O co chodzi? Korzystając z tego typu produktu, oddaje się pożyczkodawcy pożyczoną kwotę bez odsetek. Jednak „darmowa” pożyczka jest prawdziwie darmowa tylko pod pewnymi warunkami.
Głównym warunkiem jest terminowa spłata – w przypadku opóźnień mogą być naliczane dodatkowe odsetki karne, nierzadko wysokie. Ponadto pożyczki z RRSO 0% często są oferowane tylko nowym klientom danego parabanku i charakteryzują się krótkim okresem kredytowania.
Przykład
Jak obniżyć RRSO?
Aby obniżyć RRSO kredytu, możesz np. wydłużyć okres jego spłaty lub wybrać równe raty. Jednak wtedy całkowity koszt kredytu rośnie. Lepiej zatem podjęć działania, które pomogą obniżyć nie tylko RRSO, ale przede wszystkim całkowity koszt zobowiązania.
Jak to zrobić?
- Porównywanie ofert – RRSO dla kredytów o takich samych parametrach w zakresie kwoty i terminu spłaty zwykle różni się pomiędzy bankami. Skorzystaj z porównywarki lub rankingów Rankomat, aby znaleźć ofertę z najniższym RRSO i z najniższą całkowitą kwotą do spłaty.
- Negocjacja warunków – jest to możliwe, szczególnie przy zobowiązaniach długoterminowych. Możesz poprosić bank, aby rozważył obniżenie swojej marży lub prowizji, co pomoże zredukować wartość RRSO i całkowity koszt kredytu.
- Refinansowanie – jeśli spłacasz już zobowiązanie, ale sytuacja rynkowa się zmieniła (np. obecnie banki oferują znacznie niższe oprocentowanie), korzystne może być jego refinansowanie. Polega to na przeniesieniu kredytu do innego banku, co z założenia wiąże się ze zmianą warunków na korzystniejsze. Niejednokrotnie można w ten sposób obniżyć RRSO oraz uzyskać znaczne oszczędności w zakresie całkowitych kosztów kredytu.
Najważniejsze, aby sprawdzić RRSO (a także całkowity koszt kredytu) dla poszczególnych ofert kredytowych przed złożeniem wniosku i podpisaniem umowy. Dzięki temu uda Ci się uniknąć nadmiernych kosztów danego zobowiązania.
Warto wiedzieć:
- RRSO to wskaźnik, który pomaga zrozumieć rzeczywiste koszty kredytu lepiej niż samo oprocentowanie nominalne.
- RRSO nie obejmuje np. kosztów karnych odsetek, które mogą być naliczane, jeśli spóźnisz się ze spłatą zobowiązania.
- RRSO musi być podawane w każdej ofercie kredytu lub pożyczki, skierowanej do konsumentów, ale nie jest wymagane w przypadku kredytów dla firm.
FAQ - najczęściej zadawane pytania
Czy niższe RRSO zawsze oznacza tańszy kredyt?
Nie zawsze. Po pierwsze, RRSO to wskaźnik teoretyczny, oparty na założeniu, że klient spłaci kredyt zgodnie z harmonogramem. Jeśli planujesz wcześniejszą spłatę, realne koszty mogą się różnić. Ponadto porównywanie ofert tylko na podstawie RRSO nie jest miarodajne w przypadku kredytów o różnych okresach spłaty lub z odmiennym typem rat.
Czy RRSO może się zmieniać w trakcie spłaty kredytu?
Tak, RRSO może się zmieniać w trakcie spłaty kredytu, z różnych przyczyn. Całkowity koszt kredytu w stosunku rocznym może się zmienić, jeśli np. wzrośnie lub zmaleje oprocentowanie (na skutek zmiany stóp procentowych), spłacisz kredyt wcześniej lub poprosisz o wydłużenie okresu kredytowania. Do zmiany wskaźnika dojdzie również wtedy, gdy zmienisz raty równe na malejące lub odwrotnie.
Dlaczego RRSO chwilówek jest tak wysokie?
W przypadku krótkich okresów spłaty wskaźnik RRSO może wynosić nawet kilkaset procent. Chwilówki mają krótkie okresy spłaty i zwykle maksymalne dopuszczalne ustawa koszty, dlatego w ich przypadku RRSO często jest tak wysokie.
Źródła
https://media.bik.pl/analizy-rynkowe
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20111260715/T/D20110715L.pdf
A jaki jest wzór na obliczenie RRSO bo chyba o nim Pani zapomniała
Dziękuję za czujność. Wzór uzupełniony.