Numer IBAN – czym jest i dlaczego jest potrzebny?

Numer IBAN – pod tym tajemniczym skrótem kryje się informacja istotna dla osób, które zlecają przelewy międzynarodowe. IBAN potrzebny będzie również wtedy, gdy jesteś odbiorcą przelewu z zagranicy. Sprawdź czym jest numer IBAN i gdzie go znaleźć.

Zlecając przelew do krajowego odbiorcy za pomocą aplikacji mobilnej czy bankowości elektronicznej zapewne zwracasz uwagę na wpisanie prawidłowego numeru konta bankowego. Ciąg cyfr, który identyfikuje adresata, to niezbędny element każdego tradycyjnego przelewu online.

Realizując przelew zagraniczny, sam proces związany ze wskazaniem adresata operacji bankowej wygląda podobnie, ale wymaga podania nieco innych danych, niż ma to miejsce zazwyczaj. Przede wszystkim chodzi o numer rachunku bankowego w formacie IBAN i kod BIC/SWIFT, który jest przypisany do banku odbiorcy płatności. Nie musisz się jednak martwić, bo choć brzmi to nieco skomplikowanie, to ustalenie tych informacji jest całkiem proste.

Co to jest IBAN?

IBAN to skrót pochodzący od angielskiej nazwy: International Bank Account Number, który oznacza międzynarodowy numer rachunku bankowego. Unikalny, numer rachunku pozwala oczywiście na przekazanie środków do właściwego odbiorcy, ale również daje możliwość ustalenia banku prowadzącego dane konto i kraju odbiorcy. Numerami rachunków w formacie IBAN posługują się instytucje finansowe zlokalizowane w kilkudziesięciu krajach i terytoriach zależnych – również w Polsce.

Numer IBAN a NRB – czym się różnią?

Dla wyjaśnienia konstrukcji numeru IBAN, przydatna będzie wiedza, jak wygląda numer NRB czyli numer rachunku bankowego zgodny z polskim standardem sposobu numeracji rachunków bankowych. NRB potrzeby jest w razie realizacji przelewu do krajowego odbiorcy.

Standardowy numer rachunków bankowych (NRB) prowadzonych przez banki polskie składa się z 26 cyfr. Możesz spotkać się zarówno z łącznym zapisem numeru rachunku, który wykorzystywany jest w systemach bankowych lub z zapisem uwzględniającym podział na jeden dwucyfrowy segment oraz sześć czterocyfrowych bloków (stosowanym w zapisie papierowym). Ten drugi zapis zwiększa czytelność i ułatwia wpisanie prawidłowego ciągu znaków w zleceniu przelewu bez błędów.

Konstrukcja NRB w zapisie łącznym prezentuje się następująco:

• KKAAAAAAAABBBBBBBBBBBBBBBB

Zapis rozbity na segmenty wygląda natomiast tak:

• KK AAAA AAAA BBBB BBBB BBBB BBBB

Poszczególne elementy powyższego zapisu oznaczają:

• KK (2 cyfry) – to suma kontrolna całego numeru rachunku (jest ona określana na podstawie pozostałych cyfr ciągu)
• AAAA AAAA (8 cyfr) – to numer rozliczeniowy banku lub jego placówki, który pozwala na identyfikację konkretnej instytucji finansowej
• BBBB BBBB BBBB BBBB (16 cyfr) – to Twój indywidualny numer rachunku

Jeśli chcesz uzyskać numer IBAN, do omówionego powyżej schematu wystarczy dodać kod kraju, w którym prowadzone jest Twoje konto. W przypadku Polski będzie to symbol PL.

Jak wygląda numer polskiego rachunku bankowego w standardzie IBAN?

Numer polskiego rachunku bankowego w standardzie IBAN składa się z 28 znaków obejmujących wspomniany wyżej kod kraju, czyli w przypadku Polski symbol PL i 26 cyfr numeru NRB. Zgodnie z tą konstrukcją schemat polskiego rachunku bankowego w standardzie IBAN prezentuje się następująco:

PL KK AAAA AAAA BBBB BBBB BBBB BBBB

Jak wygląda numer IBAN w poszczególnych bankach polskich?

Konstrukcja numeru rachunku bankowego w standardzie IBAN we wszystkich polskich bankach zawsze składa się z symbolu PL i 26 cyfr. Jednocześnie każdy bank ma własny identyfikator liczbowy “zaszyty” w numerze rachunku. W naszym schemacie rachunku bankowego, do identyfikacji banku służą cztery cyfry znajdujące się po symbolu PL i dwóch cyfrach kontrolnych:

PL KK AAAA AAAA BBBB BBBB BBBB BBBB

Przykładowe numery identyfikujące polskie banki prezentujemy w poniższej tabeli:

Jeśli chcesz szybko sprawdzić jaki bank prowadzi konto adresata Twojego przelewu, możesz to zrobić za pomocą dostępnych online bezpłatnych narzędzi. Wystarczy, że podasz pełny numer rachunku bankowego. Tą ścieżkę może też zastąpić wpisanie numeru rachunku bankowego w zleceniu przelewu online za pomocą bankowości elektronicznej. Po wprowadzeniu danych, poniżej wpisanego numeru rachunku adresata, powinna pojawić się informacja do jakiego banku trafią środki.

Jak wygląda numer rachunku bankowego w standardzie IBAN innych państw?

Wspomniany wcześniej kod PL, który zapisujemy na początku numeru IBAN polskiego rachunku bankowego, jest zgodny ze standardem ISO 3166-1 alfa-2, który wprowadza dwuliterowe oznaczenia poszczególnych krajów i terytoriów.

Ponadto numery rachunków w standardzie IBAN, które prowadzone są przez banki działające w Polsce, zawsze będą mieć 28 znaków. Numer IBAN innych państw może wyglądać inaczej. Przykładowo numer rachunku bankowego w standardzie IBAN banku duńskiego składa się z 18 znaków (DK95 2000 0123 4567 89), a niemieckiego z 22 znaków (DE89 3704 0000 0532 0130 00).

Przykłady schematów numeru IBAN w wybranych krajach prezentujemy w poniższej tabeli.

Do czego potrzebny jest numer IBAN?

Potrzeba znajomości numeru rachunku bankowego w standardzie IBAN pojawia się przy okazji realizacji przelewu zagranicznego właściwie w dwóch przypadkach:

• Zlecenia przelewu zagranicznego – czyli w sytuacji, kiedy jesteś nadawcą przelewu, którego adresat ma konto w zagranicznym banku.
• Otrzymania przelewu z zagranicy – czyli w sytuacji, kiedy jesteś odbiorcą przelewu. Wówczas to zleceniodawca przelewu powinien podać Twój numer IBAN jako odbiorcy, czyli uzupełnić numer rachunku bankowego o symbol PL.

Numer rachunku w formacie IBAN jako jeden z podstawowych elementów potrzebnych do realizacji przelewu zagranicznego wykorzystywany jest w systemach:

• SWIFT (ang. Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication) – pozwala zrealizować przelew zagraniczny do niemal każdego banku na świecie.
• SEPA (ang. Single Euro Payment Area) – pozwala realizować przelewy tylko w walucie EUR pomiędzy 36 państwami, które tworzą tzw. jednolity obszar płatności w euro.

Co się stanie, jeśli w sytuacji zlecenia przelewu zagranicznego zabraknie wskazania kodu kraju, do którego kierowana jest płatność? W konsekwencji:

• pieniądze mogą nie trafić na konto odbiorcy
• płatność co prawda dojdzie do skutku, ale przelew będzie kosztować więcej, z uwagi na konieczność podjęcia przez banki pośredniczące dodatkowych działań, żeby zweryfikować odbiorcę przelewu

Jak sprawdzić poprawność numeru IBAN?

Jeśli chcesz sprawdzić poprawność numeru konta zapisanego w standardzie IBAN, to możesz to zrobić na dwa sposoby – wykorzystując dostępne w sieci narzędzia lub dokonując samodzielnych obliczeń. Samodzielne działanie w tym zakresie (dla polskiego numeru IBANN) wymaga podjęcia następujących kroków:

• Zapisz numer IBAN w schemacie:

PLKKAAAAAAAABBBBBBBBBBBBBBBB

I sprawdź, czy liczba znaków jest prawidłowa – czyli czy dla banku polskiego wynosi łącznie 28 znaków.

• Przenieś cztery pierwsze znaki na koniec numeru według poniższego schematu:

AAAAAAAABBBBBBBBBBBBBBBBPLKK

• Zamień kod kraju na liczby, wykorzystując kolejność alfabetyczną.

Przyjmij, że literze A odpowiada liczba 10, literze B liczba 11, literze C liczba 12, aż do litery Z, której odpowiada liczba 35. Kod PL będzie zatem liczbą 2521 (litera P odpowiada liczbie 25, a litera L liczbie 21). W efekcie takiej operacji ciąg znaków powinien prezentować się następująco:

AAAAAAAABBBBBBBBBBBBBBBB2521KK

• Uzupełnij pozostałe cyfry rachunku bankowego, a następnie otrzymaną liczbę podziel przez 97. Jeśli reszta z dzielenia wynosi 1, to numer IBAN jest prawidłowy.

Gdzie znaleźć numer konta w standardzie IBAN?

Numer konta bankowego w standardzie IBAN znajdziesz:

• w umowie o prowadzenie rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego (ROR), którą zawarłeś ze swoim bankiem
• w bankowości elektronicznej – w zakładce ze szczegółami konta
• w aplikacji mobilnej banku – również w zakładce ze szczegółami konta

Ostatnie rozwiązanie wydaje się najwygodniejsze i najszybciej pozwoli Ci sprawdzić numer Twojego rachunku bankowego w standardzie IBAN.

Jeśli znasz swój numer rachunku bankowego (NRB), możesz też po prostu na jego początku dodać symbol kraju, czyli w przypadku Polski PL – wówczas również szybko uzyskasz interesującą Cię informację.

Czy sam numer IBAN wystarczy do realizacji przelewu zagranicznego?

Numer rachunku w standardzie IBAN jest niezbędnym, ale nie jedynym elementem potrzebnym do prawidłowego zlecenia przelewu zagranicznego.

Wypełniając formatkę przelewu SWIFT musisz podać również:

• kwotę i walutę przelewu
• tytuł przelewu
• imię i nazwisko adresata przelewu
• adres odbiorcy
• kod SWIFT/BIC banku odbiorcy przelewu

opcjonalnie – numer swojego rachunku, z którego bank pobierze opłatę za przelew.

Do wyboru masz 3 opcje:

• OUR (ang. ours) – jako nadawca pokrywasz wszystkie koszty przelewu zagranicznego;
• BEN (ang. beneficiary) – wszystkie opłaty za przelew zagraniczny obciążają odbiorcę;
• SHA (ang. shared) – koszty przelewu dzielone są pomiędzy Ciebie a odbiorcę przelewu zagranicznego (ta opcja może być wskazana jako domyślna).

Dodatkowo realizując przelew zagraniczny możesz określić czas doręczenia środków. To szczególnie przydatne rozwiązanie, jeśli w przekazaniu pieniędzy uczestniczą banki pośredniczące, a Tobie zależy na krótkim czasie przekazania środków. Do wyboru masz 3 tryby realizacji przelewu:

• Zwykły (Spot, D+2) – przelew powinien trafić na konto odbiorcy do 3 dni roboczych od momentu jego zlecenia.
• Pilny (Tomnext, D+1) – przelew powinien zostać zaksięgowany na rachunku odbiorcy następnego dnia roboczego.
• Ekspresowy (Overnight, D+0) – jeśli zlecisz przelew w tym trybie odpowiednio wcześnie, to środki mogą trafić na konto obiorcy jeszcze tego samego dnia.

Przyspieszenie przelewu zagranicznego najczęściej wiąże się z dodatkowymi kosztami. Zatem przed akceptacją takiej operacji sprawdź dokładnie, jaką opłatę bank naliczy za takie udogodnienie.

Czym jest kod SWIFT/BIC?

Na liście elementów, które wymieniamy jako niezbędne do prawidłowej realizacji przelewów zagranicznych, pojawiła się pozycja SWIFT/BIC odbiorcy przelewu. Wyjaśnijmy więc czym jest wspomniany kod.

Kod SWIFT/BIC pozwala zidentyfikować instytucję finansową, do której mają trafić środki. Możesz spotkać się zarówno z określeniem kod SWIFT, jak i kod BIC (ang. Business Identifier Code dawniej Bank Identifier Code).

Jak wygląda kod SWIFT/BIC?

Na unikalny kod BIC składa się od 8 do 11 znaków alfanumerycznych. W przypadku polskich banków kody SWIFT złożone są niemal w całości z liter. Każda część kodu BIC spełnia określoną funkcję:

• pierwsze 4 znaki są unikalnym identyfikatorem instytucji finansowej (banku);
• kolejne 2 znaki to kod kraju według normy ISO 3166-1, która wykorzystywana jest również przy tworzeniu numerów IBAN – przypomnijmy: w przypadku Polski będzie to PL,
• ostatnie 2 znaki to kod lokalizacji banku lub instytucji finansowej.

Na końcu kodu BIC może pojawić się kod XXX, który jest symbolem centrali lub 3 dodatkowe znaki, które wskazują na oddział banku.

Przykładowo kod BIC Banku PKO BP to BPKOPLPW. Zgodnie z omówionym schematem poszczególne litery kodu oznaczają:

• BPKO – identyfikator banku – w omawianym przykładzie dotyczy Banku PKO BP
• PL – kod kraju, w którym działa bank – oznacza Polskę
• PW – dotyczą lokalizacji banku

W prezentowanym przykładzie nie pojawia się natomiast dodatkowy symbol oznaczający oddział banku.

Kody BIC – w wybranych bankach działających w Polsce – prezentujemy w poniższej tabeli.

Podsumowując: numer IBAN, to schemat zapisu rachunku bankowego potrzebny do realizacji przelewów zagranicznych. Jest to jednak tylko jeden z elementów, który powinieneś znać zlecając transfer środków za granicę. Drugim jest kod SWIFT/BIK banku odbiorcy przelewu. Tradycyjnie potrzebne będzie podanie innych danych identyfikujących odbiorcę przelewu.

Izabela Stachura-Adamczyk

Redaktor

izabela.stachura@rankomat.pl

Zawiłości prawne traktuje prawie jak zagadki kryminalne, które uwielbia rozwiązywać i rozkładać na czynniki pierwsze. Na co dzień poszukuje odpowiedzi, jak przygotować się do złożenia wniosku o kredyt lub pożyczkę w banku albo jak obniżyć koszty finansowania. Prywatnie jeździ na rowerze, czyta książki i gra, nie tylko w planszówki.

Zobacz inne wpisy tego autora »

Komentarze:

Subscribe

Powiadom o

nowych dalszych komentarzachnowych odpowiedziach na moje komentarze

Label

Imię*

E-mail

Δ

Label

Imię*

E-mail

Δ

2 komentarzy

najnowszy

najstarszy oceniany

Inline Feedbacks

View all comments

Paweł

3 lat temu

Bardzo rzetelny i pomocny materiał – gratulacje!!!

0

Odpowiedz

Paula

3 lat temu

Dziękuje, pomocne informacje. Znalazłam co potrzebowałam

0

Odpowiedz