Kradzież pieniędzy z karty płatniczej – ile możesz stracić?

Utrata karty płatniczej może przytrafić się nawet bardzo odpowiedzialnej osobie. Należy wtedy zachować zimną krew i nie panikować. Szybka reakcja zapobiegnie kradzieży pieniędzy zgromadzonych na karcie. A w przypadku, kiedy dojdzie do kradzieży – istnieją sposoby, aby odzyskać utracone środki. Jeżeli Twoja karta płatnicza leży bezpiecznie w portfelu i tak przeczytaj ten artykuł profilaktycznie. Będziesz wiedział, co robić w razie utracenia karty bądź środków z konta.

Jak mówi raport NBP, w pierwszym kwartale 2024 r. dokonano ponad 90,4 tys. operacji oszukańczych kartami płatniczymi na kwotę ponad 24,1 mln zł. Nieautoryzowane transakcje najczęściej wykonywano w sieci za pomocą wykradzionych danych karty – stanowiły one 63,9% spośród wszystkich nielegalnych operacji. Utraconym (w wyniku kradzieży lub zgubienia) plastikiem posłużono się w bankomacie lub w punkcie stacjonarnym w 7,1% ogółu. Aby zapobiec utracie środków, należy zgłosić kradzież karty i zastrzec ją możliwie najszybciej.

Korzystanie z karty płatniczej – jak się ustrzec przed utratą?

Z kart kredytowych i płatniczych należy korzystać bardzo rozważnie. I nie chodzi tylko o wydawanie pieniędzy „z głową”, ale i niedopuszczenie, aby karty wpadły w niepowołane ręce. Pamiętaj, aby chronić zarówno sam plastik, jak i dane karty.

Możliwe jest przecież użycie karty do płatności w internecie bez fizycznego jej posiadania, wystarczy znać tylko jej dane. W pierwszym kwartale br. w ten sposób z kont właścicieli kart zginęło około 5,2 mln zł.

Stosuj zatem kluczowe zasady bezpieczeństwa:

• nadaj PIN trudny do zgadnięcia (czyli taki, który nie jest rokiem Twojego urodzenia lub kombinacją cyfr typu: 1111, 1234 itp.),
• nie noś PIN-u na kartce w portfelu czy za obudową telefonu (najlepiej naucz się go na pamięć),
• nie udostępniaj nikomu samej karty, PIN-u ani innych danych karty (nawet jednorazowo, prosząc np. kolegę z pracy o kupno kawy w zakładowej stołówce – możecie się rozliczyć BLIK-iem),
• noś przy sobie tylko te karty, których potrzebujesz,
• w miejscach publicznych: trzymaj karty przy sobie (nie zostawiaj ich w kieszeni płaszcza, który oddajesz do szatni czy na stoliku w restauracji, gdy wychodzisz to toalety),
• w sieci: podawaj dane karty tylko na zaufanych stronach i sprawdzonych sklepach internetowych.

Czasem jednak nawet wprowadzenie 100% zasad bezpieczeństwa nie uchroni karty płatniczej przed utratą. Złodzieje są coraz sprytniejsi, słyszymy też o nowych metodach wykradania danych karty przez internet.

Choć nikomu tego nie życzymy utracenia karty płatniczej lub kredytowej, to warto być przygotowanym na tę nieprzyjemną sytuację i wiedzieć, co robić. Dzięki temu można ustrzec się przed utratą zgromadzonych na karcie środków lub je odzyskać.

Utrata karty płatniczej – ile możesz stracić?

Karta bankomatowa umożliwia dostęp do wszystkich środków na przypisanym rachunku, podczas gdy karta kredytowa pozwala na dokonywanie wypłat i transakcji do wysokości ustalonego limitu kredytowego. Możesz zatem stracić wszystkie swoje pieniądze zgromadzone na koncie lub zapożyczyć się w banku poprzez wykorzystanie 100% limitu.

Do chwili zastrzeżenia karty, odpowiadasz za transakcje do ustalonego limitu. Wysokość limitu reguluje unijna dyrektywa 2015/2366 z 25 listopada 2015 roku w sprawie usług płatniczych w ramach rynku wewnętrznego (zwana dyrektywą PSD II).

Na mocy tego przepisu limit wynosi 50 euro, co zostało także wpisane do art. 46 ust. 2 ustawy o usługach płatniczych:

Przykład:

Karolina zorientowała się w sklepie, że nie ma w portfelu karty płatniczej – zgubiła ją lub ktoś ją ukradł. Odruchowo weszła na konto bankowe i zobaczyła, że ktoś zapłacił kartą 90 zł w pobliskim sklepie. Ta kwota to mniej niż równowartość 50 euro, a więc to Karolina ponosi odpowiedzialność za stratę.

Co robić po utracie karty płatniczej?

Odpowiedzialność za transakcję kartami spoczywa na Twoich barkach, jako właściciela lub użytkownika. To Ty, w świetle przepisów autoryzujesz transakcje, czyli potwierdzasz chęć i wolę ich dokonania.

W praktyce zdarza się, że karta w wyniku zagubienia lub kradzieży, dostaje się w niepowołane ręce. Oszust może:

• płacić nią zbliżeniowo do wyczerpania limitu płatności zbliżeniowych,
• wypłacić z bankomatu wszystkie środki, jeżeli wraz z kartą wszedł w posiadanie PIN-u,
• dokonywać płatności internetowych na podstawie danych zawartych na karcie (numer karty, data ważności i nr CVV/CVC).

Istnieją sposoby, aby odzyskać część lub całość skradzionych środków, które to przedstawimy dalszej części artykułu. Warto jednak działać profilaktycznie i zapobiegać możliwości wykorzystania karty przez oszusta. Najważniejszym elementem profilaktyki przed utratą środków jest szybkie zastrzeżenie karty w banku.

Zastrzeżonej karty nie da się używać. Staje się ona bezużyteczna w rękach złodziei, ponieważ każda transakcja taką kartą (w bankomacie, terminalu, online) zostanie odrzucona przez system.

Zastrzeżenie karty

Zastrzeżenie karty płatniczej to pierwszy krok, który musisz podjąć po stwierdzeniu, że karta płatnicza zniknęła. Niezależnie od tego, czy doszło do kradzieży, zgubienia czy też podejrzewasz, że dane karty zostały wykradzione. Zastrzeżenia karty należy także dokonać w każdej z tych sytuacji.

Zastrzegając kartę, bank nie będzie Cię prosił o potwierdzenie zgłoszenia utraty karty na policji lub o inne dokumenty. Po prostu zgłaszasz dyspozycję zastrzeżenia karty, a instytucja finansowa ma obowiązek ją wykonać.

Po zastrzeżeniu karty staje się ona nieaktywna i jest to nieodwracalne. Nie będziesz mógł, w razie odnalezienia karty, cofnąć dyspozycji. Aby korzystać z karty, tak jak dotychczas, będzie musiał wyrobić nową. Wydanie nowej kart może być płatne – zależy od regulaminu obowiązującego w danym banku.

Kto może zastrzec kartę płatniczą?

Z reguły jedynymi osobami mogącymi zastrzec kartę są jej właściciel lub użytkownik. W niektórych bankach możliwe jest zastrzeżenie karty przez osobę trzecią, np. krewnego. W takim przypadku należy podać wszystkie dane identyfikujące właściciela karty.

Jak zastrzec kartę?

Kartę płatniczą zastrzeżesz przez wszystkie kanały komunikacyjne z bankiem. Tzn. zrobisz to:

• osobiście w placówce banku,
• poprzez kontakt z infolinią banku,
• w aplikacji mobilnej,
• w bankowości internetowej.

Dwie ostatnie metody są najszybsze.

Poniżej krótka instrukcja, jak wygląda proces zastrzegania kart przez aplikację mobilną IKO banku PKO BP.

1. Zaloguj się do aplikacji i wejdź w Moje produkty → Karty.
2. Kliknij w ikonkę trzech kropek przy karcie, którą chcesz zastrzec i wybierz Zastrzeż kartę.
3. Zatwierdź operację PIN-em.

Karta płatnicza zostaje zastrzeżona w czasie rzeczywistym. Oznacza to, że każda transakcja wykonywana po zastrzeżeniu, będzie odrzucana.

System zastrzegania kart – co to jest?

W przypadku kradzieży karty lub zgubienia czas na priorytetowe znaczenie. Należy zastrzec kartę, najszybciej jak jest to możliwe. Nie każdy jednak ma dostęp do aplikacji lub zna na pamięć nr na infolinię swojego banku. Na takie sytuacje uruchomiono System Zastrzegania Kart prowadzony przez Związek Banków Polskich.

System to po prostu jeden nr telefonu do zastrzegania kart we wszystkich bankach. System służy wyłącznie do zastrzegania, nie zlecisz przez niego czasowej blokady karty.

Zastrzeżenie a zablokowanie karty – jaka jest różnica

Alternatywą do zastrzeżenia karty płatniczej jest jej zablokowanie. Zablokowanie działa tak samo jak zastrzeżenie, czyli nie dopuszcza do przeprowadzenia żadnej operacji. Jaka jest zatem różnica? Zastrzeżenie jest na stałe i nie da się go cofnąć, należy wyrobić nową kartę. Natomiast blokada jest czasowa, do chwili, aż jej nie zdejmiesz. Z odblokowanej karty płatniczej możesz normalnie korzystać.

Kiedy należy zastrzec, a kiedy zablokować kartę? Zastrzeżenie karty jest zasadne w razie ewidentnego zagubienia lub kradzieży karty. Są małe szanse, że ją odzyskasz, a spore, że ktoś ją wykorzysta, płacąc zbliżeniowo.

Z kolei funkcja blokady karty przydaje się, gdy nie masz pewności, że karta zaginęła i chcesz mieć czas na poszukanie jej, zanim ją zastrzeżesz. Warto też zablokować kartę profilaktycznie, gdy musisz pozostawić ją bez opieki.

Np. podczas pobytu:

• na basenie, siłowni, kiedy zostawiasz ją w szafce wraz z pozostałymi rzeczami osobistymi,
• w hotelu, kiedy opuszczasz pokój i nie zabierasz karty ze sobą.

Karta zostanie zablokowana do czasu, aż jej nie odblokujesz lub zgłosisz zastrzeżenia.

Jak odzyskać środki ze skradzionej karty?

Zdarza się, że złodzieje wykorzystają kartę płatniczą lub kredytową przed jej zastrzeżeniem. Nie oznacza to, że pieniądze definitywnie przepadły. Oczywiście w razie utraty środków na koncie mamy do czynienia z ewidentnym przestępstwem, które należy zgłosić do organów ścigania i dochodzić sądownie odzyskania środków.

Jednocześnie można podjąć się innych działań, które pozwolą na odzyskanie pieniędzy na mocy przepisów bankowych i wewnętrznych regulacji dostawców kart.

Odzyskanie środków utraconych przed zastrzeżeniem karty

Załóżmy, że osoba straciła kartę płatniczą, a zanim właściciel zorientował się i zastrzegł kartę, złodziej wypłacił z niej równowartość 200 euro. Skoro do wysokości 50 euro odpowiada posiadacz karty (na mocy przytoczonej wcześniej ustawy o usługach płatniczych), to jak odzyskać pozostałe 150 euro?

Bank może odrzucić reklamację (rozpatrzyć negatywnie), w przypadkach, kiedy:

• wykaże, że do nieautoryzowanej transakcji doszło w wyniku rażącego niedbalstwa właściciela (np. miał PIN zapisany na kartce, który nosił razem z kartą),
• podejrzewa, że doszło do oszustwa i zgłosi to na policję (chodzi o podejrzenie, że właściciel osobiście wykonał sporną transakcję i chce wyłudzić zwrot od banku),
• reklamacja została złożona w okresie ponad 13 miesięcy od transakcji (termin do 13 miesięcy reguluje art. 44 ust. 2 ustawy o usługach płatniczych).

Chargeback

Chargeback (obciążenie zwrotne) to procedura chroniąca środki w przypadku zapłaty za zakupy (towarów lub usług) i opłacenia ich przy pomocy karty płatniczej. Działa w stosunku do transakcji dokonanych przez karty płatnicze (debetowe) i kredytowe w terminalu i online.

Mechanizm zadziała, gdy:

• zamówiony i opłacony towar nie dotarł lub był niezgodny z umową (albo sprzedawca nie zrealizował usługi lub wykonanie było niezgodne z ustaleniami),
• płatność została naliczona podwójnie lub w innej kwocie niż wynika to z ceny towaru.

Aby skorzystać z procedury chargeback, musisz skontaktować się ze swoim bankiem. Instytucja finansowa w Twoim imieniu zareklamuje transakcję u wydawcy karty (VISA lub Mastercard). Czas na wszczęcie procedury chargaback od momentu zaistnienia spornej transakcji zależy od banku.

Zgłoszenie utraty karty na policję

Zgodnie z prawem, nie masz obowiązku zgłaszania utraty karty na policji, choć nieraz należy to zrobić, aby odzyskać pieniądze. Do zastrzeżenia karty na pewno nie jest Ci potrzebny żaden dokument z policji, ale bank może takowego wymagać przy składaniu reklamacji czy ubiegania się o zwrot nielegalnie podjętych środków w ramach ubezpieczenia karty.

Ubezpieczenie karty płatniczej od utraty – kiedy chroni?

Istotnym elementem prewencyjnym, chroniącym od nieprzyjemnych konsekwencji utraty karty kredytowej lub debetowej, jest jej ubezpieczenie.

Ubezpieczenie gwarantuje zwrot środków w przypadku, gdy Twoja karta zostanie użyta przez niepowołaną osobę w bankomacie, sklepie stacjonarnym lub podczas płatności internetowych. Polisa do kart kredytowych jest zazwyczaj poszerzona o ochronę na wypadek niemożności spłaty limitu w razie niezdolności do pracy zarobkowej (spowodowanej chorobą, wypadkiem) lub śmierci właściciela.

Suma ubezpieczenia karty zależy od banku i wariantu karty.

Poniżej znajdują się warunki ubezpieczenia kart płatniczych w BNP Paribas S.A. w ramach polisy Moja Karta.

Polisa kosztuje 9,90 zł miesięcznie i gwarantuje:

• pokrycie szkody do 50 euro w wyniku nieautoryzowanej transakcji, która odbyła się przed zastrzeżeniem karty (bez tej polisy odpowiedzialność za transakcje wykonane przed zastrzeżeniem karty do limitu 50 euro ponosi właściciel karty – na mocy przytoczonej wcześniej ustawy o usługach płatniczych),
• zwrot do 2 000 zł w razie niedostarczenia towaru lub dostarczenia towaru niezgodnego z umową,
• ubezpieczenie na wypadek kradzieży, zgubienia lub uszkodzenia towaru opłaconego kartą (do sumy 2 000 zł),
• zwrot do 1 200 zł kosztów po utracie przedmiotów osobistych typu: dokumenty, telefon komórkowy, klucze, portfele (bank zwraca koszt zrobienia fotografii do wydania nowych dokumentów, za wyrobienie nowych kluczy, za zakup nowego telefonu, nowego portfela itp.).
• pomoc w zastrzeganiu kart, wyrabianiu nowych dokumentów, wsparcie w razie cyber mobbingu – Ogólne Warunki Ubezpieczenia (OWU) polisy w ramach tej usługi przewiduje także profesjonalną pomoc prawnika do wysokości 5 000 zł.

Zanim ubezpieczysz swoją kartę kredytową bądź debetową, dokładnie zapoznaj się z OWU. Znajdziesz tam opisy sytuacji, w których ubezpieczenie karty zadziała, ale i listę wyłączeń odpowiedzialności ubezpieczyciela. Może do nich należeć np. wykonanie nieautoryzowanej transakcji przez osobę spokrewnioną z Tobą (współmałżonka, dziecko) czy użytkowanie towaru niezgodnie z przeznaczeniem (w przypadku chęci skorzystania z polisy w ramach zniszczenia towaru opłaconego kartą).

Justyna Czerwińska

Redaktor

redakcja@rankomat.pl

Autorka artykułów przede wszystkim o kontach bankowych i kredytach. Prześwietla produkty bankowe tłumacząc w prosty sposób ich zawiłości. Dba, aby nikt nie nabrał się na bankowy kruczek. Interesuje się także finansami firmowymi i tematami na styku pieniędzy i działalności gospodarczej, czyli podatkami, składkami i pozostałymi daninami.

Zobacz inne wpisy tego autora »

Komentarze:

Subscribe

Powiadom o

nowych dalszych komentarzachnowych odpowiedziach na moje komentarze

Label

Imię*

E-mail

Δ

Label

Imię*

E-mail

Δ

0 komentarzy

najnowszy

najstarszy oceniany

Inline Feedbacks

View all comments