Zajęcie konta przez Urząd Skarbowy – kiedy może nastąpić?

Po zalogowaniu się na swój rachunek bankowy zobaczyłeś komunikat o zajęciu konta przez Urząd Skarbowy? To stresująca sytuacja, tym bardziej, jeśli nie wiesz z jakiego powodu jest blokada i czy możesz wypłacić środki na bieżące potrzeby. Sprawdź z jakiego powodu Urząd Skarbowy może zająć konto bankowe oraz ile i na jakich zasadach możesz z niego wypłacić pieniędzy.

Zaległości Polaków wobec fiskusa na koniec 2023 r. wyniosły ponad 115 mld zł – tak podało Ministerstwo Finansów. Oczywiście największe długi mają duże firmy, ale i przysłowiowy Kowalski także może narobić sobie zaległości podatkowych. Jednym ze sposobów dochodzenia wierzytelności jest zastosowanie środka egzekucyjnego w postaci blokady na koncie bankowym.

Egzekucyjne zajęcie rachunku bankowego dokonywane jest dopiero po przesłaniu dłużnikowi upomnienia. To etap, w którym można jeszcze ze skarbówką negocjować, np. złożyć wniosek o odroczenie spłaty lub raty. Brak reakcji na pismo i brak wpłaty oznacza, że US może wszcząć egzekucję w trybie administracyjnym i zlecić zajęcie konta.

Na czym polega zajęcie konta przez Urząd Skarbowy?

Zajęcie konta bankowego to jedna z metod egzekucji długu. Organ egzekucyjny blokuje środki pieniężne znajdujące się na rachunku, a następnie przekazuje je do wierzyciela. Celowo używamy zwrotu „organ egzekucyjny”, ponieważ nie tylko komornik może zająć konto, lecz także ZUS i Urząd Skarbowy.

Zajęcie wierzytelności przez komornika sądowego rządzi się jednak nieco innym prawami. Skutek jest ten sam – tzn. dłużnik ma zablokowane środki pieniężne, które trafiają do wierzyciela, ale podstawy prawne działań komornika i ZUS lub Urzędu Skarbowego są inne.

Komornik do zajęcia konta bankowego potrzebuje tytułu egzekucyjnego zaopatrzonego w klauzulę wykonalności. Ten dokument wydaje sąd.

Natomiast ZUS i Urząd Skarbowy dokonują zajęcia wierzytelności na podstawie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Według tych przepisów wszczęcie egzekucji nie wymaga żadnych postanowień ani wyroków sądowych. Wystarczy tytuł wykonawczy wystawiony przez odpowiedni organ egzekucyjny.

Zajęcie rachunku bankowego przez Urząd Skarbowy następuje na wniosek komornika skarbowego, zwanego również poborcą skarbowym, który jest upoważniony przez naczelnika urzędu do prowadzenia czynności egzekucyjnych.

Komu urząd skarbowy może zająć konto bankowe?

Urząd Skarbowy ma prawo zająć środki pieniężne wszystkim, którzy mają zaległość wobec tej instytucji. Mogą być to zatem osoby fizyczne prowadzące działalność lub nie prowadzące działalności gospodarczej albo osoby prawne (np. spółki).

Skąd US zna numer rachunku bankowego? Organy egzekucyjne mają dostęp do systemu OGNIVO, czyli specjalnego systemu gromadzącego dane o kontach bankowych i ich posiadaczach. Informacje o każdej osobie posiadającej konto bankowe w polskim banku znajdują się w tym systemie.

Za co Urząd Skarbowy może zająć rachunek firmowy lub osobisty?

Urząd Skarbowy może zająć konto dłużnika za wszelkie niezapłacone należności, których wierzycielem jest US.

Należą do nich najczęściej:

• podatek dochodowy PIT,
• podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC),
• podatek od spadków i darowizn,
• podatek VAT (dotyczy przedsiębiorców i spółek),
• podatki lokalne (np. od nieruchomości, rolny, leśny),
• opłaty lokalne (np. od posiadania psa, targowa),
• wpłaty z tytułu akcyzy i cła,
• wpłaty z tytułu mandatów i grzywien nałożonych bezpośrednio przez US,
• mandaty i grzywny, których wierzycielem jest naczelnik US albo jednostka samorządu terytorialnego, a które zostały nałożone przez inne organy niż US (np. za nieopłacony mandat wystawiony przez policję konto blokuje nie policja, lecz właśnie US).

Blokada rachunku bankowego to, w przypadku nie-przedsiębiorców, środek egzekucyjny wykorzystywany na końcu. Osoby fizyczne, które nie prowadzą działalności, najczęściej zalegają w drobnych opłatach za mandaty. Z reguły US czeka wtedy na rozliczenie zeznania PIT i z nadpłaty pokrywa wierzytelność.

Jak sprawdzić zajęcie konta przez urząd skarbowy?

Urząd Skarbowy przesyła dłużnikowi odpis tytułu wykonawczego. W piśmie podana jest informacja o wysokości zajętej wierzytelności i oraz wskazany powód zajęcia. Jednocześnie wysokość zajęcia konta można sprawdzić w aplikacji bankowej. Na stronie e-Urzędu Skarbowego również można zweryfikować długi wobec fiskusa i zweryfikować informację, czy prowadzona jest egzekucja.

Komunikat o prowadzeniu egzekucji nie oznacza jednocześnie, że doszło do zajęcia konta przez Urząd Skarbowy. Mówi tylko o tym, że US zajął się ściągnięciem długu, ale być może skorzysta z mniej uciążliwych środków egzekucyjnych, np. zajmując zwrot z podatku. Zajęcie rachunku bankowego jest bowiem tylko jedną z kilku dostępnych form egzekucji.

Poniżej instrukcja, jak sprawdzić stan zaległości wobec Urzędu Skarbowego przez internet.

1. Wejdź na stronę https://login.mf.gov.pl/ i kliknij Zaloguj się.
2. Zaloguj się poprzez profil zaufany (bankowość elektroniczną) lub dane podatkowe.
3. Wybierz z lewej strony ekranu Raport podatnika – raport generuje się kilkanaście sekund.
4. Na ekranie zobaczysz dwa okienka: Zaległości i Egzekucja. Jeżeli masz zaległość lub urząd skarbowy prowadzi wobec Ciebie egzekucję w administracji, w okienkach będą szczegółowe dane.
5. Raport możesz pobrać w formie pliku PDF (guzikiem na górze ekranu).

Jakie są skutki zajęcia egzekucyjnego rachunku bankowego?

Urząd Skarbowy może dokonać zajęcia zarówno na rachunkach oszczędnościowych, jak i ROR. W praktyce wygląda to tak, że najczęściej zajmuje wszystkie konta bankowe dłużnika znajdujące się we wszystkich bankach. Nie ma tutaj znaczenia wielkość środków znajdujących się na rachunkach.

Urząd Skarbowy zajmuje kwotę zajęcia w tej samej wysokości w każdym banku. Co to znaczy? Jeżeli dłużnik zalega z opłatą podatku w wysokości 1 000 zł i jednocześnie ma rachunki w trzech bankach, to każdy z tych banków otrzymuje informację o blokadzie na 1 000 zł. W przypadku ściągnięcia kwoty 1 000 zł z jednego rachunku, US zdejmuje blokadę z pozostałych dwóch kont.

Zajęcie konta przez Urząd Skarbowy oznacza, że następuje blokada środków do wysokości zajęcia. Chodzi tu o środki bieżące (znajdujące się na koncie w chwili doręczenia bankowi zawiadomienia o zajęciu), jak i przyszłe – czyli te, które zostaną wpłacone później.

Ile Urząd Skarbowy może zająć na koncie?

Organy egzekucyjne mogą zająć więcej środków, niż wynika to z wysokości zadłużenia. Mogą do tej kwoty doliczyć koszty odsetek, opłaty manipulacyjnej oraz innych kosztów egzekucyjnych. Opłata manipulacyjna jest określona przepisami i wynosi 100 zł.

Jakie są dozwolone wypłaty z zajętego konta?

Nawet jeśli osoba ma ogromne długi względem Urzędu Skarbowego, przepisy zapewniają jej środki na zaspokojenie podstawowych potrzeb.

Gwarantuje to art. 54 ust. 1 prawa bankowego:

Oznacza to, że dłużnik ze swojego zajętego rachunku bankowego może co miesiąc wypłacić kwotę równą 75% minimalnej krajowej.

Do końca 2024 r. kwota wolna od zajęcia to 3 225 zł, a od 1 stycznia 2025 (wynagrodzenie minimalne wzrośnie wtedy to 4 666 zł), będzie to 3 499,50 zł.

Warto zwrócić uwagę, że przepis mówi o każdym miesiącu, w którym obowiązuje zajęcie egzekucyjne. To znaczy, że:

• co miesiąc ta kwota się odnawia (w przypadku niewykorzystania jej danym miesiącu, kwota nie przechodzi na kolejny i nie sumuje się z kwotą naliczoną na ten miesiąc),
• może zostać wykorzystana w danym miesiącu, zanim przyjdzie do banku zawiadomienie o zajęciu rachunku.

Oprócz kwoty wolnej, Urząd Skarbowy nie może zająć całości środków pochodzących m.in. z:

• dodatków i świadczeń rodzinnych i wychowywanych (800+, 300+ z programu Dobry Start na wyprawkę szkolną, świadczenie porodowe),
• alimentów (także wypłacanych przez Fundusz Alimentacyjny),
• dodatku dla emerytów i rencistów (tzw. trzynastej i czternastej emerytury),
• zasiłków z MOPS-u,
• zasiłków dla opiekunów,
• środków na utrzymanie lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym lub domu jednorodzinnego (przyznawanych rodzinom zastępczym).

Lista świadczeń wyłączonych spod egzekucji jest w dość długa. Można się z nią zapoznać w art. 54a. ustawy prawo bankowe.

Zajęcie konta przez Urząd Skarbowy a alimenty

Prawo bankowe mówi nam, które środki z tych, które wpłynęły na konto, nie mogą zostać zajęte. Stosowane są także przepisy ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Ta ustawa (a konkretnie art. 81. § 4) określa, których środków (potrzebnych dłużnikowi) Urząd Skarbowy nie ma prawa zabrać. Wymienia w nich m.in. alimenty i renty o charakterze alimentacyjnym. Czyli Urząd Skarbowy nie może zająć pieniędzy przeznaczonych na alimenty.

Zajęcie firmowego rachunku bankowego

Choć egzekucja w trybie administracyjnym może dotyczyć osób nieprowadzących działalności gospodarczej, to w praktyce częściej dotyczy przedsiębiorców, którzy uchylają się od obowiązków podatkowych.

Właściciele firm zatrudniają pracowników, którym płacą wynagrodzenie, odprowadzają ZUS i PIT (za zatrudnionych i za siebie). Prawo nie może pozbawić ich środków do realizacji tych wypłat.

Znalazło to odzwierciedlenie w przytoczonym wcześniej art. 81. § 4 ustawy. Oprócz możliwości zostawienia na koncie środków na wypłatę alimentów, przepis przewiduje, że bank musi zostawić też pieniądze na:

• bieżące wynagrodzenia za pracę,
• podatek dochodowy,
• składki na ubezpieczenia do ZUS.

Wypłata wynagrodzeń pracownikom następuje po złożeniu w banku odpisu listy płac lub innego wiarygodnego dowodu.

Jak odblokować zajęty rachunek bankowy?

Najprostszym i oczywistym sposobem na odblokowanie rachunku bankowego jest spłacenie całości długu.

Właściciel rachunku bankowego może to zrobić na dwa sposoby:

• oczekując, aż bank przekaże środki z konta bankowego na rachunek US w wysokości, która pokryje zadłużenie,
• kontaktując się z US i spłacając wierzytelność samodzielnie.

Na etapie blokady konta można negocjować warunki spłaty, choć oczywiście łatwiej było coś wywalczyć, zanim doszło do zajęcia rachunku. Jednak w razie zgody organu egzekucyjnego na rozłożenie wierzytelności na raty czy odroczenie spłaty, Urząd Skarbowy zdejmie z konta bankowego blokadę. Rolą dłużnika pozostanie wtedy dbanie o wywiązywanie się z warunków zawartej ugody.

Blokada rachunku bankowego na 72 godziny

Szczególnym rodzajem blokady konta jest blokada nakładana przez Szefa KAS (Krajowej Administracji Skarbowej) oraz wybrane Urzędy Skarbowe na podstawie art. 119zv. §  1 ordynacji podatkowej. Taka blokada trwa 72 godziny, ale może zostać przedłużona do trzech miesięcy.

Podstawą do nałożenia blokady jest podejrzenie, że osoba może wykorzystywać konto do działalności przestępczej, np. prania pieniędzy czy wyłudzeń skarbowych albo innych przestępstw ściganych z oskarżenia publicznego.

Justyna Czerwińska

Redaktor

redakcja@rankomat.pl

Autorka artykułów przede wszystkim o kontach bankowych i kredytach. Prześwietla produkty bankowe tłumacząc w prosty sposób ich zawiłości. Dba, aby nikt nie nabrał się na bankowy kruczek. Interesuje się także finansami firmowymi i tematami na styku pieniędzy i działalności gospodarczej, czyli podatkami, składkami i pozostałymi daninami.

Zobacz inne wpisy tego autora »

Komentarze:

Subscribe

Powiadom o

nowych dalszych komentarzachnowych odpowiedziach na moje komentarze

Label

Imię*

E-mail

Δ

Label

Imię*

E-mail

Δ

0 komentarzy

najnowszy

najstarszy oceniany

Inline Feedbacks

View all comments