Co to jest faktoring, ile kosztuje i jak działa?

Z badania „Przeterminowanie faktur w polskich przedsiębiorstwach”, przeprowadzonego przez Kaczmarski Inkasso, wynika, że dla 75% firm zatory płatnicze są barierą w prowadzeniu działalności. 25% przedsiębiorców musi przez nie ograniczać inwestycje, a 19% zmuszonych jest do podnoszenia cen swoich produktów i usług. Rozwiązaniem ich problemów może być faktoring, dzięki któremu środki będą do nich trafiać zaraz po wystawieniu faktury, a nie po 14, 30, 90 dniach czy dłuższym okresie.

Jak podaje Polski Związek Faktorów (PZF), liczba firm zrzeszonych w PZF po III kwartale 2024 roku wynosiła 25,9 tys. W tym samym okresie 2023 roku było to 25,4 tys., natomiast dwa lata wcześniej – 23,5 tys. Najwyższymi obrotami mogą pochwalić się BNP Paribas Faktoring (88 883 mln zł), Pekao Faktoring (79 434 mln zł) i ING Commercial Finance (63 567 mln zł). Sprawdź, na czym polega faktoring i co możesz zyskać, korzystając z takiej usługi.

Co to jest faktoring?

Faktoring to usługa, w ramach której otrzymasz gotówkę za wystawione faktury. Nie musisz czekać, aż zrobi to kontrahent. W praktyce przebiega to tak, że faktor (np. bank lub firma, która świadczy usługi faktoringu) wykupuje od Ciebie nieprzeterminowaną fakturę. Nie czekasz na przelew od klienta, nie wysyłasz monitów ani nie martwisz się o zachowanie płynności finansowej – gotówkę otrzymasz nawet po kilku minutach.

Z badania „Etyka płatnicza przedsiębiorców”, przeprowadzonego przez Kaczmarski Inkasso, wynika, że aż 88% firm nie upomina się o pieniądze od razu, kiedy minie termin zapłaty. To niestety prosta droga do zatorów płatniczych.

Przepływ dokumentów, środków finansowych i podmioty występujące w usłudze faktoringu, prezentuje poniższa grafika:

Jak działa faktoring?

W usłudze faktoringu występują:

➡️Faktor – bank lub firma faktoringowa, którzy płacą za otrzymane faktury.

➡️Faktorant – przedsiębiorca, który wystawia te dokumenty i otrzymuje za nie zapłatę.

➡️Klient faktoranta – firma, dla której faktorant wystawia fakturę.

Przebiega to następująco:

1️⃣Zawierasz umowę z faktorem, czyli firmą lub bankiem, którym będziesz przekazywać faktury.

2️⃣Po wystawieniu faktury przekazujesz ją do faktora.

Najczęściej faktorzy udostępniają prosty w obsłudze system online, w którym dodajesz nowy dokument, podajesz, kim jest kontrahent. Pamiętaj, że w ramach faktoringu otrzymasz zapłatę wyłącznie za nieprzeterminowane faktury, przy czym nie ma znaczenia, ile czasu pozostało do terminu zapłaty – tydzień czy miesiąc.

3️⃣Środki z tytułu tego dokumentu otrzymujesz nawet w ciągu kilku minut.

4️⃣Pieniądze trafiają na Twoje konto i od razu są do Twojej dyspozycji.

5️⃣Na koniec, kiedy następuje termin zapłaty, rozliczasz się z faktorem na zasadach, które zależą od rodzaju faktoringu.

Do firmy czy banku powinny trafić środki, które wcześniej Ci przekazano. Przy factoringu jawnym pieniądze za fakturę od Twojego kontrahenta wpływają bezpośrednio do factora, wówczas on przelewa Ci ostatnią część płatności pomniejszoną o prowizję.

Mechanizm działania faktoringu prezentuje poniższa grafika:

Jakie są rodzaje faktoringu?

Istnieje wiele typów faktoringu, przy czym podstawowa zasada działania jest identyczna – otrzymujesz gotówkę za przekazane faktorantowi faktury. Wybierając rodzaj usługi, weź pod uwagę swoje potrzeby i model współpracy z faktorem.

Faktoring pełny

Dużą zaletą tego rodzaju faktoringu jest przejmowanie przez faktora ryzyka niewypłacalności kontrahenta. To oznacza, że jeśli Twój klient nie zapłaci, to wspomniane ryzyko w 100% bierze na siebie firma faktoringowa i to ona zajmuje się ewentualną windykacją długu. Z Twojego punktu widzenia jako przedsiębiorcy to cenne rozwiązanie, gdyż nie masz wtedy obowiązków związanych z dochodzeniem zapłaty.

Ten typ faktoringu jest nazywany faktoringiem z ubezpieczeniem należności. Oznacza to, że ubezpieczyciel na podstawie analizy kondycji finansowej płatników faktoringowych ustala wysokość limitu transakcji, na którą udziela ubezpieczenia. Nie musi wynosić on tyle, ile wnioskowany przez Ciebie limit faktoringowy. Ubezpieczyciel stawia warunki odnośnie do przebiegu postępowania windykacyjnego i dopiero na tej podstawie decyduje, czy wypłaci pieniądze za płatnika, który nie uregulował zobowiązania na czas. Natomiast koszt polisy podwyższa cenę faktoringu.

Faktoring niepełny

Ten rodzaj faktoringu jest przeciwieństwem faktoringu pełnego. Faktor nie bierze na siebie odpowiedzialności za niewypłacalność Twojego kontrahenta. Może Ci pomóc w podjęciu prób uzyskania zapłaty, ale jeśli to się nie powiedzie, musisz spłacić sfinansowaną fakturę. Korzystne w tym przypadku są niższe koszty korzystania z faktoringu.

Weź pod uwagę ten jego rodzaj faktoringu, jeśli masz bazę stałych klientów, którzy co do zasady płacą w terminie, ewentualnie przydarzają im się niewielkie opóźnienia. Opłatę za korzystanie z usługi możesz zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów i jest zdecydowanie niższa w stosunku do faktoringu pełnego.

Faktoring mieszany

W tym przypadku faktor bierze na siebie ryzyko niewypłacalności, ale tylko do określonej kwoty, do której obowiązuje ubezpieczenie. Dlatego to ryzyko jest dzielone, co też przekłada się na cenę finansowania – niższą niż przy pełnym, a wyższą niż w ramach niepełnego.

Faktoring jawny

W przypadku tego typu finansowania dochodzi do jawnej cesji wierzytelności. Twój kontrahent wie, że korzystasz z usług faktoringu i zobowiązanie wynikające z tego dokumentu wpłaca właśnie na konto firmy faktoringowej a nie Twoje. To ta firma informuje go, że przejęła wierzytelności.

Faktoring cichy

W tym przypadku Twój kontrahent nic nie wie o cesji wierzytelności ani o tym, że korzystasz z usługi faktoringu. Zapłata z tytułu faktury trafi na Twoje konto, a następnie musisz przelać te środki na rachunek faktora. Dużą zaletą tego rodzaju finansowania jest możliwość szybkiego uzyskania zapłaty – środki na sfinansowaną fakturę mogą do Ciebie trafić już po kilku minutach od jej przekazania firmie faktoringowej.

Faktoring cichy jest droższy od jawnego, ale za to pozwala szybko i łatwo uzyskać środki, bez konieczności angażowania w cały proces Twojego kontrahenta.

Faktoring półotwarty

To forma pośrednia między faktoringiem jawnym a cichym. W tym przypadku kontrahent dowiaduje się, że doszło do cesji wierzytelności wyłącznie, jeśli nie zapłaci w terminie. Wtedy otrzyma wezwanie do zapłaty już od faktora.

Faktoring zaliczkowy

To rozwiązanie, które istotnie różni się od wspomnianych. Dzięki niemu możesz otrzymać środki od faktora, zanim wystawisz fakturę. To bardzo przydatne, jeśli do realizacji umów potrzebujesz konkretnych pieniędzy, których możesz aktualnie nie posiadać.

Przebiega on następująco:

➡️Bierzesz zaliczkę.

➡️Realizujesz usługę.

➡️Wystawiasz fakturę.

➡️Spłacasz zaliczkę z otrzymanych środków.

Faktoring krajowy i międzynarodowy

W przypadku krajowego chodzi o finansowanie przeznaczone dla przedsiębiorców, którzy działają w jednym państwie. Korzystanie z niego jest proste, obecnie odbywa się głównie online.

Natomiast międzynarodowy jest przeznaczony dla firm, które mają kontrahentów również na zagranicznych rynkach. Finansowanie może objąć także faktury wystawiane przez te podmioty.

Faktoring pojedynczy

W tym przypadku przekazujesz firmie faktoringowej tylko wybrane faktury. To dobre rozwiązanie, jeśli potrzebujesz okazjonalnego finansowania przy niektórych transakcjach. Wadą takiego finansowania są wyższe jednostkowe koszty w stosunku do oferty, kiedy oddajesz wszystkie dokumenty.

Faktoring globalny

W ramach tego finansowania przekazujesz faktorowi wszystkie wystawiane faktury. Jednak w grę wchodzi również oddanie dokumentów wystawionych tylko konkretnym płatnikom. To wygodne rozwiązanie, ponieważ na wszystkich fakturach może się znajdować to samo konto bankowe. Nie tracisz czasu na jego podmienienie na poszczególnych, a mniejsze jest również ryzyko popełnienia błędu.

Faktoring restrukturyzacyjny

W tym przypadku mamy do czynienia z dwoma rodzajami usług – szybkim finansowaniem faktur i wsparciem działań naprawczych w firmie. To dobre rozwiązanie dla przedsiębiorstw, które popadły w kłopoty finansowe. Ten rodzaj faktoringu może być dostępny nawet dla podmiotów, które utraciły zdolność kredytową i mają negatywną historię w BIK-u.

Ile kosztuje faktoring?

Opłata za korzystanie z takiego finansowania zależy od kilku czynników:

➡️oferty podmiotu, z którego usług korzystasz;

➡️wysokości limitu, czyli maksymalnej kwoty finansowania;

➡️terminów płatności faktur;

➡️rodzaju faktoringu – czy bank lub firma faktoringowa biorą na siebie ryzyko niewypłacalności odbiorcy.

Oferty banków i firm są mniej lub bardziej skomplikowane.

Przykładowo, BNP Paribas daje do wyboru:

➡️abonament – ponosisz stały miesięczny koszt i z góry wiesz, ile on wynosi (z limitu korzystasz według uznania);

➡️ofertę z jedną prowizją od sfinansowanej faktury – tzn. raz na rok płacisz prowizję od przyznanego limitu, a później już tylko od konkretnej faktury.

Poniższa tabela pokazuje, ile wynoszą opłaty w przypadku drugiej z opisanych ofert.

Do tego nie dochodzą odsetki ani żadne opłaty dodatkowe.

Przejrzyste koszty finansowania proponuje PKO Bank Polski. Sprawdź je w tabeli.

Porównanie kosztów faktoringu jest trudne i w każdym przypadku wymaga indywidualnej kalkulacji. Firmy i banki mogą naliczać bowiem różne opłaty dodatkowe.

Kto może skorzystać z faktoringu?

Firmy faktoringowe stawiają inne oczekiwania, ale nie musisz mieć bardzo wysokiej zdolności kredytowej ani perfekcyjnej historii w BIK-u.

Aby mieć szansę na faktoring, najpierw musisz złożyć wniosek. Poza tym firma lub bank mogą postawić różne wymagania:

✅wystawiasz faktury z odroczonym terminem płatności, który jest akceptowany przez daną instytucję;

✅masz stałych odbiorców, z którymi współpracujesz regularnie; wymagane może być okazanie zawartych z nimi umów handlowych;

✅okażesz listę dłużników – jakie mieli terminy płatności, jaka była wartość faktury; faktorzy potrzebują tych danych do ustalenia odpowiednich limitów finansowania;

✅przekazanie Jednolitego Pliku Kontrolnego – bank lub firma uzyskają na tej podstawie dane dotyczące przepływów finansowych w przedsiębiorstwie;

✅okazanie dokumentacji finansowej – w zależności od sposobu prowadzenia firmy; mogą to być, np. bilans, rachunek zysków i strat, czy sprawozdanie z przepływów finansowych.

Kiedy już korzystasz z faktoringu, wymagane mogą być nie tylko faktury, ale również potwierdzenie, że usługa lub dostawa zostały faktycznie wykonane.

Jakie są kryteria oceny wniosków o faktoring?

Również i w tym przypadku wszystko zależy do danego podmiotu. Może postawić następujące oczekiwania:

✅dobra historia kredytowa Twojej firmy i jej odbiorców;

✅wartość faktur – firmy i banki stawiają wspomniane, określone minimum co do kwoty widniejącej na dokumencie;

✅przejrzysta sytuacja prawna – podstawą jest poprawna rejestracja działalności, a część faktorów określa minimalny okres prowadzenia firmy;

✅dobra kondycja finansowa – umożliwia terminowe spłacanie faktur;

✅minimalny poziom sprzedaży miesięcznie i rocznie – jeśli przychody są zbyt niskie, faktor może nie zaoferować finansowania;

✅branża – niektóre mogą być uznane przez daną firmę jako bardziej ryzykowne i z tego będzie wynikać odmowa finansowania;

✅wpisy w KRD i BIG InfoMonitor – negatywne mogą spowodować, że trudniej Ci będzie skorzystać z faktoringu.

Jeśli jednak wnioskujesz o finansowanie, np. w banku, w którym masz konto firmowe, procedury mogą być ograniczone do minimum.

Faktoring – wady i zalety

Ten rodzaj finansowania z punktu widzenia przedsiębiorcy ma wiele zalet, ale również nie jest pozbawiony wad. Te najważniejsze zebrałem w poniższej tabeli

Faktoring – co się dzieje, jeśli kontrahent nie zapłaci?

Konsekwencje zależą od rodzaju faktoringu. Jeśli to faktoring pełny, wtedy faktor przejmuje ryzyko niewypłacalności. Podejmuje działania windykacyjne, a jeśli się nie powiodą, otrzyma zwrot środków od ubezpieczyciela.

Gdy korzystasz z faktoringu niepełnego, wtedy ryzyko niewypłacalności spoczywa na Twoich barkach. W przypadku gdy kontrahent nie zapłacił, często faktor daje dodatkowy czas na zapłatę. Może Ci również pomóc w windykacji, ale jednak docelowo to Ty ponosisz odpowiedzialność finansową i musisz zwrócić środki faktorowi.

Faktoring – jaka kwota trafia do wystawcy faktury?

Kiedy przekażesz fakturę firmie faktoringowej, otrzymasz 80-90% jej wartości. Pozostała kwota trafi do Ciebie, kiedy kontrahent zapłaci. Jednak przekazana Ci suma będzie pomniejszona o opłaty naliczone przez faktora.

Szymon Machniewski

Redaktor

redakcja@rankomat.pl

Copy, marketingowiec i pasjonat SEO. Od lat tworzy content o tematyce finansowej, ubezpieczeniowej i nieruchomości dla cenionych w tych branżach marek. W wolnych chwilach podróżuje i przygotowuje szczegółowe relacje z zaliczonych wyjazdów.

Zobacz inne wpisy tego autora »

Komentarze:

Subskrybuj

Powiadom o

nowe komentarze uzupełniającenowe odpowiedzi na moje komentarze

Label

Imię*

E-mail

Δ

Label

Imię*

E-mail

Δ

0 komentarzy

Najnowsze

Najstarsze Najwięcej głosów

Opinie w linii

Zobacz wszystkie komentarze