Mikroprzedsiebiorca, mały i średni przedsiębiorca to pojęcia zdefiniowane w oparciu o kryteria średniorocznego zatrudnienia i rocznego obrotu. Rozróżnienie to pełni istotną rolę w praktyce, zwłaszcza w momencie oceny możliwości skorzystania z określonych przywilejów.
- 1. Kim jest mikroprzedsięborca?
- 1.1. Jakie są zasady ustalania średniorocznego zatrudnienia?
- 1.2. Jakie są zasady ustalania wysokosci obrotu netto?
- 2. Mały przedsiębiorca a mikroprzedsiebiorca – czym się różnią?
- 3. Średni przedsiębiorca
- 4. Mikroprzedsiębiorca a jednoosobowa działalność gospodarcza
- 5. Jak sprawdzić, czy jesteś mikro, małym czy średnim przedsiębiorcą?
- 6. Do czego potrzebne jest określenie mikro, małego i średniego przedsiębiorcy?
- 7. Co warto wiedzieć?
Kryteria różnicujące poszczególne kategorie przedsiębiorców wynikają wprost z przepisów unijnych. Definicje małego, średniego i mikroprzedsiębiorcy zostały też zaimplementowane do polskiego porządku prawnego i uregulowane w ustwie z 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców.
Kim jest mikroprzedsięborca?
Definicję mikroprzedsiębiorcy reguluje art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy Prawo przedsiębiorców. Za mikroprzedsiębiorcę uznany jest przedsiębiorca, który w co najmniej jednym roku z dwóch ostatnich lat obrotowych spełnił łącznie następujące warunki:
- zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz
- osiągał roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów, usług oraz z operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotówkach 2 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro.
Jakie są zasady ustalania średniorocznego zatrudnienia?
Warto pamiętać, że średnioroczne zatrudnienie ustala się biorąc pod uwagę pełne etaty, bez uwzględnienia pracowników, którzy przebywają na wolnym związanym z opieką i wychowaniem dzieci, czyli urlopach:
- macierzyńskich
- na warunkach urlopu macierzyńskiego
- ojcowskich
- rodzicielskich
- opiekuńczych
- wychowawczych
oraz osób zatrudnionych w celu przygotowania zawodowego.
Jakie są zasady ustalania wysokosci obrotu netto?
Drugim kryterium, które brane jest pod uwagę przy ustalaniu, do jakiej kategorii zaliczany jest przedsiębiorca, to wymieniona wcześniej wysokość obrotów, których maksymalną wartość 2 000 000 euro należy przeliczyć na złotówki. Istotny jest dzień, według którego ustalamy kurs wymiany walut.
Według przepisów należy wziąć pod uwagę średni kurs ogłaszany przez Narodowy Bank Polski w ostatnim dniu roku obrotowego (jednego z dwóch ostatnich lat obrotowych) wybranego, przez przedsiębiorcę do ustalenia przez niego statusu. Przykładowo na dzień 31 grudnia 2024 r. średni kurs euro wynosił 4,2730 zł.
Jak ustalić obroty, jeśli prowadzisz działalność krócej niż rok? Zarówno przewidywaną wysokość obrotów, jak i średniorocznego zatrudnienia należy ustalić w oparciu o ostatni udokumentowany okres.
Mały przedsiębiorca a mikroprzedsiebiorca – czym się różnią?
Zaliczenie do kategorii małego przedsiębiorcy odbywa się w oparciu o te same kryteria, które brane są pod uwagę przy ustalaniu statusu mikroprzedsiębiorcy – różne są tylko progi wielkości każdego kryterium. Mianowicie małym przedsiębiorcą jest ten, który w co najmniej jednym roku z dwóch ostatnich lat obrotowych spełniał łącznie następujące warunki:
- zatrudniał średniorocznie mniej niż 50 pracowników – w przypadku mikroprzedsiębiorcy limit sięgał maksymalnie 9 pracowników (mniej niż 10) oraz
- osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 10 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 10 milionów euro – dla mikroprzedsiębiorcy maksymalny limit sięgał 2 milionów euro.
I nie był mikroprzedsiębiorcą. W praktyce oznacza to, że zaliczenie do jednej kategorii wyklucza możliwość zaliczenia do drugiej. Można być zatem albo mikroprzedsiębiorcą albo małym przedsiębiorcą.
Średni przedsiębiorca
Ostatnim w naszej wyliczance jest średni przedsiębiorca. Tradycyjnie należy zbadać, czy w co najmniej jednym roku z dwóch ostatnich lat obrotowych przedsiębiorca łącznie spełniał następujące warunki:
- zatrudniał średniorocznie mniej niż 250 pracowników oraz
- osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 50 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 43 milionów euro
I który nie jest mikroprzedsiębiorcą ani małym przedsiębiorcą. Mamy zatem te same kryteria, tylko wyższe limity.
Mikroprzedsiębiorca a jednoosobowa działalność gospodarcza
Kluczowa dla ustalenia statusu osoby prowadzącej jednoosobową działalność gospodarczą będzie wysokość obrotów. Zakładając, że działasz jednoosobowo i nie zatrudniasz pracowników, to spełniasz pierwszy warunek dla uznania Cię za mikroprzedsiębiorcę, czyli zatrudnienie poniżej 10 pracowników.
Górny pułap wysokości rocznych obrotów sięgający 2 milionów euro, jest na tyle wysoki, że jego spełnienie też nie powinno stanowić problemu. Zakładając, że Twój rok obrotowy pokrywa się z kalendarzowym i biorąc pod uwagę dzień 31 grudnia 2024 r. do ustalenia kursu wymiany walut, maksymalny limit obrotów wyniesie 8 474 000 zł. Jeśli go nie przekroczyłeś, wówczas należy uznać, że jesteś mikroprzedsiebiorcą.
Jak sprawdzić, czy jesteś mikro, małym czy średnim przedsiębiorcą?
Pomocne w sprawdzeniu do której grupy przedsiębiorców można zakwalifikować prowadzoną przez Ciebie działalność, jest narzędzie udostępnione na stronie PARP https://kwalifikator.parp.gov.pl/. Kwalifikator może służyć jedynie jako forma wsparcia – nie stanowi jednak oficjalnej wykładni prawa, więc nie można powołać się na jego wynik np. przy okazji składania dokumentów w urzędzie.
Dla uzyskania wyniku należy podać omawiane wyżej dane związane z wielkością zatrudnienia i rocznym obrotem. Możliwe jest wykonanie podstawowej lub pełnej analizy obejmującej nie jeden rok, ale również lata wcześniejsze, maksymalnie 5 ostatnich lat obrachunkowych.
Do czego potrzebne jest określenie mikro, małego i średniego przedsiębiorcy?
W Unii Europejskiej (UE) działa ponad 23 miliony małych, mikro i średnich przedsiębiorstw (MŚP). Reprezentują one 99% wszystkich firm i zapewniają dwa na każde trzy miejsca pracy w sektorze prywatnym. Są kluczowym motorem gospodarki, przyczyniając się do jej rozwoju, dlatego stanowią też przedmiot szczególnych regulacji unijnych. Istnieje wiele programów wspierających działania na rzecz MŚP, w tym szczególnie program na rzecz jednolitego rynku.
Zaliczenie do sektora mikro, małych i średnich przedsiębiorstw umożliwia korzystanie z licznych preferencji i dostępu do możliwości wsparcia ze środków publicznych np. bezzwrotnych dotacji czy finansowanie na preferencyjnych warunkach, korzystniejszych niż oferta komercyjna. Dlatego odpowiednia kwalifikacja jest tak istotna.
Co warto wiedzieć?
- Ustalenie statusu mikro, małego lub średniego przedsiębiorcy odbywa się w oparciu o dwa główne kryteria dotyczące liczby zatrudnionych pracowników i wysokości rocznego obrotu.
- Przedsiębiorca zaliczany do kategorii mikroprzedsiębiorców, nie może być jednocześnie małym czy średnim przedsiębiorcą – innymi słowy każdy przedsiębiorca może być zaliczony tylko do jednej kategorii.
- Status przedsiębiorcy ustala się biorąc pod uwagę jeden rok z dwóch ostatnich lat obrotowych. Jeśli przedsiębiorca prowadzi działalność krócej niż rok, wówczas jego przewidywany obrót i średnioroczne zatrudnienie ustala się na podstawie danych za ostatni udokumentowany okres.
FAQ – najczęściej zadawane pytania
Czy JDG bez pracowników to mikroprzedsiębiorca?
Pierwszym kryterium kwalifikującym przedsiębiorcę jako mikroprzesiębioercę jest zatrudnienie poniżej 10 pracowników. Prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej bez zatrudniania pracowników spełnia ten warunki. Drugi dotyczy obrotów – nie mogą one przekraczać w co najmniej jednym roku z ostatnich dwóch lat obrachunkowych równowartości 2 000 000 euro. Oba warunki muszą być spełnione łącznie – wówczas możemy mówić o mikroprzedsiębiorcy.
Jak ustalić status mikroprzedsiębiorcy?
Kryteria związane z ustaleniem statusu przedsiębiorcy dotyczą liczby osób zatrudnionych i rocznych obrotów. Znając wskaźniki dla poszczególnych grup, można ustalić status mikro, małego lub średniego przedsiębiorcy samodzielnie lub z pomocą narzędzia przygotowanego przez PARP, które przez cały proces przeprowadzi Cię krok po kroku. Wystarczy podać wymagane dane.
Ile osób zatrudnia mikroprzedsiębiorca?
Status mikroprzedsiebiorcy dotyczy tych przedsiębiorców, którzy zatrudniają poniżej 10 pracowników. Dla ustalenia limitu bierze się pod uwagę średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty. Mikroprzedsiębiorcą może być zatem podmiot zatrudniający maksymalnie 9 pracowników, o ile oczywiście spełnia drugi warunek związany z maksymalną wysokością obrotów.
Źródła
https://nbp.pl/archiwum-kursow/tabela-nr-252-a-nbp-2024-z-dnia-2024-12-31/
https://kwalifikator.parp.gov.pl/
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20180000646
https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=LEGISSUM:sme
