Co to jest kredyt?

Kredyty są wykorzystywane zarówno przez przedsiębiorców, jak i osoby fizyczne. Obecnie są niezwykle powszechne. Pozwalają uzyskać środki pieniężne na realizację mniejszych i większych celów. Jednak czym dokładnie jest kredyt? Jak działa? Czym się wyróżnia? Odpowiadamy!

Słowo „kredyt” pochodzi z języka łacińskiego i oznacza między innymi zaufanie, dawanie wiary. Jednak obecnie kojarzy się przede wszystkim z produktem bankowym. Kredyt bankowy jest zdefiniowany w ustawie Prawo bankowe. Zawiera ona również ogólne zasady udzielania kredytów.

Co to jest kredyt – definicja

Art. 69 ust. 1 ustawy Prawo bankowe mówi, że:

Definicja umowy kredytu jest więc dość zawiła. Oznacza ona jednak, że w ramach kredytu bank pożycza kredytobiorcy określoną sumę pieniędzy na konkretny cel i na czas wskazany w umowie. Kredytobiorca musi natomiast wykorzystać środki zgodnie z warunkami umowy, a następnie je zwrócić w ustalonych terminach, dodatkowo płacąc także odsetki i prowizję.

Kredytu może Ci udzielić tylko bank lub SKOK.

Cechy kredytu

Pojęcie kredytu można również wyjaśnić poprzez pewne cechy, które go określają. Są to:

• charakter pieniężny – przedmiotem kredytowania są zawsze pieniądze;
• celowość – środki można przeznaczyć tylko na cel określony w umowie;
• zwrotność – niezbędne jest dokonanie spłaty kredytu w terminie ustalonym w umowie;
• odpłatność – zaciągnięcie kredytu wiąże się z kosztami w postaci prowizji od jego udzielenia, a także odsetek wyliczanych na podstawie oprocentowania;
• zabezpieczenie – bank zabezpiecza się na wypadek niemożliwości spłaty kredytu przez kredytobiorcę.

Rodzaje kredytów

Kredyty są udzielane dla różnych podmiotów i rozmaite cele. Ich oferta rynkowa jest naprawdę szeroka. Jakie są główne rodzaje kredytów?

Kredyty dla osób fizycznych (klientów indywidualnych)

Dla osób fizycznych przeznaczony jest przede wszystkim kredyt konsumencki. Jest on objęty szczególnym zestawem regulacji (Ustawa o kredycie konsumenckim) i występuje w wielu formach.

Do kredytów konsumenckich zaliczają się np.:

• kredyt gotówkowy – przeznaczony na dowolny cel konsumencki,
• kredyt samochodowy – przeznaczony na zakup pojazdu,
• kredyt studencki – udzielany studentom w formie gotówki i na preferencyjnych warunkach,
• kredyt w rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym – inaczej linia kredytowa, czyli rodzaj kredytu ze stałym dostępem do dodatkowych środków od banku.

Drugim głównym rodzajem kredytu dla osób fizycznych jest kredyt mieszkaniowy. Jest on udzielany na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych kredytobiorcy.

Dostępne są dwa główne rodzaje kredytów mieszkaniowych:

• hipoteczny – długoterminowy kredyt bankowy zabezpieczany hipoteką ustanowioną na rzecz banku; cieszy się dużą popularnością;
• o zabezpieczeniu innym niż hipoteka – stosowany dużo rzadziej.

Kredyty dla podmiotów gospodarczych (klientów firmowych)

Z kredytów korzystają oczywiście również podmioty gospodarcze. Do kredytów firmowych zaliczają się m.in.:

• kredyt na start – przeznaczony dla nowych firm na rozpoczęcie biznesu;
• kredyt obrotowy – kredyt bankowy przeznaczony na finansowanie bieżącej działalności przedsiębiorstwa; może mieć formę limitu w rachunku bieżącym lub w rachunku kredytowym;
• kredyt inwestycyjny – służący do finansowania przedsięwzięć inwestycyjnych, takich jak np. zakup maszyn, oprogramowania, rozbudowa zakładu i wiele innych;
• kredyt technologiczny – udzielany w celu pokrycia kosztów wdrożenia nowych technologii.

Rodzaje kredytów – inne metody klasyfikacji

Kredyty można podzielić nie tylko według przeznaczenia i tego, do kogo są skierowane. Inne metody ich klasyfikacji dotyczą m.in.:

• czasu spłaty:
  • krótkoterminowe (do 1 roku),
  • średnioterminowe (od 1 roku do 5 lat),
  • długoterminowe (powyżej 5 lat),
• waluty:
  • kredyty w złotych polskich,
  • kredyty w dewizach.

Na jakich warunkach jest udzielany kredyt bankowy?

Jeśli chcesz uzyskać kredyt, musisz spełnić kilka warunków. Do podstawowych wymogów przy udzielaniu kredytów należą:

• zdolność kredytowa – czyli zdolność kredytobiorcy do spłaty zobowiązania w określonej wysokości; wyliczana jest przede wszystkim na podstawie Twoich dochodów oraz zobowiązań;
• historia kredytowa – związana z terminowością i rzetelnością w regulowaniu poprzednich zobowiązań;
• wkład własny – konieczny przy niektórych typach kredytów; przykładowo kredyt hipoteczny wymaga najczęściej wkładu własnego w równowartości 20% kosztu zakupu nieruchomości.

Art. 70 ust. 1 ustawy Prawo bankowe mówi, że:

Jeśli zatem chcesz skorzystać z kredytu – niezależnie od tego, czy będzie to kredyt hipoteczny, czy gotówkowy – musisz mieć odpowiednią zdolność kredytową. Bank oceni ją na podstawie informacji o Twoich dochodach i zobowiązaniach. Jest to najważniejszy warunek uzyskania kredytu.

Z czego składa się umowa kredytowa?

Wiesz już, co to jest kredyt oraz jakie są warunki jego uzyskania. Zawartość umowy kredytu również jest sprecyzowana prawnie. Mówi o tym Art. 69 ust. 2 ustawy Prawo bankowe. Określa on, że:

Umowa kredytu powinna być zawarta na piśmie i określać w szczególności:

1) strony umowy;

2) kwotę i walutę kredytu;

3) cel, na który kredyt został udzielony;

4) zasady i termin spłaty kredytu;

4a) w przypadku umowy o kredyt denominowany lub indeksowany do waluty innej niż waluta polska, szczegółowe zasady określania sposobów i terminów ustalania kursu wymiany walut, na podstawie którego w szczególności wyliczana jest kwota kredytu, jego transz i rat kapitałowo-odsetkowych oraz zasad przeliczania na walutę wypłaty albo spłaty kredytu;

5) wysokość oprocentowania kredytu i warunki jego zmiany;

6) sposób zabezpieczenia spłaty kredytu;

7) zakres uprawnień banku związanych z kontrolą wykorzystania i spłaty kredytu;

8) terminy i sposób postawienia do dyspozycji kredytobiorcy środków pieniężnych;

9) wysokość prowizji, jeżeli umowa ją przewiduje;

10) warunki dokonywania zmian i rozwiązania umowy.

Zakres informacji, które muszą się znaleźć w umowie kredytowej, jest więc dość szeroki. Przy okazji powyższy przepis wyjaśnia, że udzielenie kredytu nie jest możliwe bez sporządzenia umowy na piśmie.

Co składa się na koszt kredytu?

Każdy kredyt wiąże się z kosztami z tytułu oprocentowania oraz prowizji. Ustawa o kredycie konsumenckim (art. 5 ust 6) dokładnie wyjaśnia, co składa się na całkowity koszt kredytu:

Całkowity koszt kredytu – wszelkie koszty, które konsument jest zobowiązany ponieść w związku z umową o kredyt, w szczególności:

a) odsetki, opłaty, prowizje, podatki i marże jeżeli są znane kredytodawcy,

b) koszty usług dodatkowych, w szczególności ubezpieczeń, w przypadku gdy ich poniesienie jest niezbędne do uzyskania kredytu lub do uzyskania go na oferowanych warunkach

– z wyjątkiem kosztów opłat notarialnych ponoszonych przez konsumenta.

Podpisanie umowy kredytu wiąże się zatem z koniecznością poniesienia kosztów z tytułu odsetek, opłat, prowizji, podatków i marż, a także rozmaitych usług dodatkowych, które mogą być warunkiem udzielenia kredytu lub uzyskania określonych warunków finansowania.

Należy przy tym zaznaczyć, że całkowita kwota kredytu to zupełnie inne pojęcie, które określa kwotę  środków pieniężnych udostępnionych przez bank kredytobiorcy na podstawie umowy o kredyt bankowy.

Całkowity koszt kredytu + całkowita kwota kredytu = całkowita kwota do zapłaty

Jakie są zabezpieczenia spłaty kredytu?

Spłata kredytu powinna być zabezpieczona. Czasami wystarczające zabezpieczenie stanowi zdolność kredytowa kredytobiorcy. Niekiedy jednak bank może wymagać od Ciebie dodatkowego zabezpieczenia. Istnieją dwie główne grupy zabezpieczenia spłaty kredytu: osobiste i rzeczowe.

Osobiste zabezpieczenia kredytu

Osobiste zabezpieczenia kredytu polegają na zabezpieczeniu jego spłaty przez osobę trzecią.

Należą do nich:

• poręczenie wekslowe – poręczyciel wekslowy odpowiada za dług w takim samym wymiarze jak osoba, za którą poręczył;
• weksel in blanco – zobowiązuje wystawcę do zapłaty, ale nie zawiera elementów takich jak wysokość kwoty do zapłaty oraz termin realizacji zobowiązania;
• poręczenie określone przepisami kodeksu cywilnego – poręczyciel zobowiązuje się do spłaty kredytu w sytuacji, w której kredytobiorca tego nie uczyni w określonym umową terminie;
• przelew wierzytelności – przeniesienie na bank prawa do otrzymania określonych wierzytelności, które przysługują kredytobiorcy;
• przystąpienie do długu kredytowego – przystąpienie do umowy kredytowej osoby trzeciej, która występuje w charakterze dłużnika solidarnego;
• gwarancje bankowe – w tym przypadku inny bank zobowiązuje się spłacić kredyt wraz z odsetkami, jeśli kredytobiorca nie wywiąże się ze swojego zobowiązania.

Uwaga! Osoba dająca zabezpieczenie osobowe odpowiada solidarnie z kredytobiorcą za spłatę zobowiązania całym swoim majątkiem.

Rzeczowe zabezpieczenia kredytu

Rzeczowe zabezpieczenie kredytu polega na daniu wierzycielowi możliwości zaspokojenia roszczenia z poszczególnych elementów majątku kredytobiorcy lub osoby trzeciej – mogą to być rzeczy ruchome lub nieruchomości.

Do zabezpieczeń rzeczowych kredytów należą:

• hipoteka – najpopularniejsze zabezpieczenie rzeczowe, ustanawiane na nieruchomości, stosowane powszechnie w przypadku kredytów hipotecznych;
• zastaw ogólny – ustanowienie na rzecz banku zastawu na łatwo zbywalnych rzeczach ruchomych, z których bank będzie mógł dochodzić zaspokojenia z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela rzeczy;
• kaucja – złożenie przez dłużnika zabezpieczenia w postaci papierów wartościowych na okaziciela lub określonej sumy pieniędzy, z których bank będzie mógł dochodzić zaspokojenia w momencie, kiedy dłużnik nie wywiązuje się z umowy;
• blokada środków na rachunku bankowym – polega na zablokowaniu na rachunku kredytobiorcy określonej kwoty do momentu, aż ten wywiąże się z umowy i spłaci zaciągnięte zobowiązanie;
• przewłaszczenie na zabezpieczenie – polega na przeniesieniu prawa własności rzeczy na wierzyciela celem zabezpieczenia spłaty zadłużenia;
• ubezpieczenie kredytu – pozwala na zaspokojenie roszczeń wierzyciela przez ubezpieczyciela w przypadku, jeśli zaistnieją okoliczności określone w polisie.

Odpowiednie zabezpieczenia kredytu zapewniają bankowi gwarancję spłaty zobowiązania. Ich ustalenie może więc pomóc w uzyskaniu pozytywnej decyzji kredytowej. Czasami też zabezpieczenie zobowiązania pozwala je uzyskać na korzystniejszych warunkach (np. z niższą prowizją czy marżą).

Anna Baczewska

Redaktor

redakcja@rankomat.pl

Redaktorka z wieloletnim doświadczeniem – ze szczególnym akcentem na teksty o tematyce finansowej i ubezpieczeniowej. Zawiłości związane z kredytami, produktami inwestycyjnymi, leasingiem, polisami potrafi przedstawić prostymi słowami – aby były bardziej zrozumiałe i przystępne.  Każdą informację dokładnie weryfikuje, dzięki czemu dostarcza wyłącznie aktualne i merytoryczne treści. Prywatnie to miłośniczka podróży i true crime.

Zobacz inne wpisy tego autora »

Komentarze:

Subscribe

Powiadom o

nowych dalszych komentarzachnowych odpowiedziach na moje komentarze

Label

Imię*

E-mail

Δ

Label

Imię*

E-mail

Δ

0 komentarzy

najnowszy

najstarszy oceniany

Inline Feedbacks

View all comments