Harmonogram spłaty kredytu to integralna cześć umowy kredytowej, która określa m.in. wysokość poszczególnych rat oraz terminy ich płatności. Z dokumentem tym spotkasz się zarówno przy kredycie hipotecznym, jak i gotówkowym. Podpowiadamy, jak interpretować harmonogram spłaty kredytu, jakie elementy zawiera oraz czy można go zmienić w trakcie spłaty zobowiązania.
- 1. Czym jest harmonogram spłaty kredytu?
- 2. Jaki jest termin przekazania harmonogramu spłaty kredytu przez bank?
- 3. Jakie informacje znajdziesz w harmonogramie spłaty kredytu?
- 4. Jak czytać harmonogram spłaty kredytu?
- 5. Jak na harmonogram spłaty kredytu wpływa rodzaj rat kredytowych?
- 5.1. Harmonogram spłaty kredytu a raty równe
- 5.2. Harmonogram spłaty kredytu a raty malejące
- 6. Co się dzieje z harmonogramem kredytu, gdy spóźnisz się ze spłatą raty?
- 7. Czy harmonogram spłaty kredytu może się zmienić?
- 8. Warto zapamiętać
Właśnie nastał jeden z najważniejszych dni w Twoim życiu – uzyskałeś kredyt na kupno mieszkania. To niebagatelna chwila, bo zobowiązanie rangi kredytu hipotecznego będzie miało istotny wpływ na sporą część Twojego dorosłego życia – zwłaszcza, jeśli zdecydowałeś się na maksymalny okres kredytowania. W takiej sytuacji wnikliwie przeanalizuj zapisy umowy kredytowej i sprawdź załączony harmonogram. Dzięki temu lepiej wyobrazisz sobie proces spłaty takiego zobowiązania i jego wpływ na Twoje codzienne życie.
Czym jest harmonogram spłaty kredytu?
Harmonogram spłaty kredytu to przygotowany przez bank dokument, zwykle w formie tabeli, który stanowi integralną część umowy kredytowej. Z harmonogramem spłaty zobowiązania spotkasz się zarówno przy kredycie hipotecznym, gotówkowym, samochodowym czy konsolidacyjnym – generalnie przy każdym zobowiązaniu spłacanym w ratach.
Harmonogram spłaty zobowiązania może pojawić się również w przypadku pożyczek pozabankowych, ale tylko w przypadku zobowiązań ratalnych. Krótkoterminowe chwilówki spłacane są zwykle jednorazowo. Stąd data spłaty może zostać określona bezpośrednio w umowie bez konieczności tworzenia dodatkowego dokumentu.
Jaki jest termin przekazania harmonogramu spłaty kredytu przez bank?
Harmonogram spłaty otrzymasz razem z umową kredytową w formie papierowej podczas osobistej wizyty w banku lub listownie, na wskazany we wniosku kredytowym adres do doręczeń. Dokumenty możesz otrzymać również w formie elektronicznej, na podany adres email lub możesz pobrać umowę wraz z załącznikami po zalogowaniu się do usługi bankowości elektronicznej – jeśli masz konto osobiste w instytucji, która udzieliła Ci kredytu.
Możesz również poprosić bank o przedstawienie wstępnego harmonogramu spłaty kredytu jeszcze przed podpisaniem umowy kredytowej. Pozwoli Ci to wcześniej przygotować się do terminowej spłaty, oszacować, czy propozycja jest dla Ciebie korzystna, a także zaproponować ewentualne modyfikacje zaprezentowanego planu.
Możesz również wskazać optymalną dla Ciebie datę spłaty, np. przypadającą zaraz po dniu Twojej wypłaty. Krok ten da Ci pewność, że wymagane środki zawsze będą na koncie w dniu płatności raty. Obowiązującą i aktualną wersję harmonogramu spłaty kredytu otrzymasz wraz z podpisaną umową kredytową.
Jakie informacje znajdziesz w harmonogramie spłaty kredytu?
Przeglądając harmonogram spłaty kredytu sprawdzisz numery i terminy kolejnych rat oraz ich kwoty. Poszczególne raty prezentowane w ramach harmonogramu składają się z dwóch części:
✅ kapitałowej
✅ odsetkowej.
Taki sposób prezentacji da Ci odpowiedź na pytanie, jaką kwotę kapitału (czyli pożyczonej kwoty) i jaką kwotę odsetek oddasz do banku każdego miesiąca. W harmonogramie powinny znaleźć się również informacje takie jak:
➡️ data zawarcia umowy kredytowej,
➡️ numer umowy,
➡️ pierwotna kwota kredytu,
➡️ waluta kredytu,
➡️ wysokość oprocentowania,
➡️ rodzaj oprocentowania – zmienne, stałe, okresowo stałe,
➡️ okres kredytowania,
➡️ numer rachunku wyznaczonego do spłaty zobowiązania,
➡️ całkowita kwota kredytu – czyli suma pożyczonego kapitału i kosztów (z reguły odsetek). Taka informacja daje odpowiedź na pytanie, ile kredyt będzie Cię łącznie kosztował, przy założeniu, że nie nadpłacisz lub nie spłacisz całkowicie zobowiązania wcześniej lub harmonogram spłaty nie zostanie zmieniony z innych przyczyn (opisaliśmy je w dalszej części tekstu),
➡️ pozostała do spłaty kwota kredytu przy – każdej racie powinna znaleźć się informacja o saldzie kredytu pozostającym do spłaty,
➡️ planowana data spłaty kredytu – zgodna z wybranym okresem kredytowania określonym w umowie.
Harmonogram spłaty przedstawia plan spłaty zadłużenia miesiąc po miesiącu. Znajdziesz w nim zatem informacje o wysokości każdej raty kredytowej w całym okresie kredytowania.
Przykładowe parametry kredytu gotówkowego oraz harmonogram spłaty takiego zobowiązania prezentują się następująco:
✅ Data zawarcia umowy kredytowej: 20.09.2024 r.
✅ Kwota kredytu: 10 000 zł
✅ Oprocentowanie nominalne: 10% w skali roku
✅ Okres kredytowania: 24 miesiące
✅ Rodzaj rat: stałe
✅ Całkowita kwota do spłaty: 11 074,79 zł
✅ Wysokość odsetek: 1 074,79 zł.
| Data płatności | Wysokość raty | Część kapitałowa | Część odsetkowa | Pozostałe zadłużenie |
|---|---|---|---|---|
| 10/25/2024 | 461.45 | 378.12 | 83.33 | 9 621.88 |
| 11/25/2024 | 461.45 | 381.27 | 80.18 | 9 240.61 |
| 12/25/2024 | 461.45 | 384.44 | 77.01 | 8 856.17 |
| 1/25/2025 | 461.45 | 387.65 | 73.8 | 8 468.52 |
| 2/25/2025 | 461.45 | 390.88 | 70.57 | 8 077.64 |
| 3/25/2025 | 461.45 | 394.14 | 67.31 | 7 683.50 |
| 4/25/2025 | 461.45 | 397.42 | 64.03 | 7 286.08 |
| 5/25/2025 | 461.45 | 400.73 | 60.72 | 6 885.35 |
| 6/25/2025 | 461.45 | 404.07 | 57.38 | 6 481.28 |
| 7/25/2025 | 461.45 | 407.44 | 54.01 | 6 073.84 |
| 8/25/2025 | 461.45 | 410.83 | 50.62 | 5 663.01 |
| 9/25/2025 | 461.45 | 414.26 | 47.19 | 5 248.75 |
| 10/25/2025 | 461.45 | 417.71 | 43.74 | 4 831.04 |
| 11/25/2025 | 461.45 | 421.19 | 40.26 | 4 409.85 |
| 12/25/2025 | 461.45 | 424.7 | 36.75 | 3 985.15 |
| 1/25/2026 | 461.45 | 428.24 | 33.21 | 3 556.91 |
| 2/25/2026 | 461.45 | 431.81 | 29.64 | 3 125.10 |
| 3/25/2026 | 461.45 | 435.41 | 26.04 | 2 689.69 |
| 4/25/2026 | 461.45 | 439.04 | 22.41 | 2 250.65 |
| 5/25/2026 | 461.45 | 442.69 | 18.76 | 1 807.96 |
| 6/25/2026 | 461.45 | 446.38 | 15.07 | 1 361.58 |
| 7/25/2026 | 461.45 | 450.1 | 11.35 | 911.48 |
| 8/25/2026 | 461.45 | 453.85 | 7.6 | 457.63 |
| 9/25/2026 | 461.45 | 457.63 | 3.81 | 0 |
Jak czytać harmonogram spłaty kredytu?
Harmonogram spłaty to nie tylko załącznik do umowy kredytowej – to konkretna mapa, według której powinieneś regulować swoje zobowiązanie. Znajdziesz w nim informacje o terminach i wysokości rat, które zobowiązujesz się spłacać zgodnie z ustaleniami zawartymi z bankiem. Przestrzeganie tych terminów ma pozytywny wpływ na Twoją historię kredytową.
Uwaga!
Możesz sprawdzić orientacyjny czas, jaki potrzebny jest na przekazanie środków pomiędzy rachunkami w bankach uniwersalnych, korzystając z kalkulatora księgowania przelewów.
Przepisy gwarantują Ci jednak możliwość wcześniejszej spłaty kredytu. Dlatego o ile opóźnienia w płatności negatywnie wpłyną na Twoją historię kredytową, tak nadpłata kredytu jest jak najbardziej możliwa i nie wiąże się z negatywnymi konsekwencjami w związku z „nieprzestrzeganiem” harmonogramu spłaty.
Pamiętaj tylko, żeby sprawdzić w umowie, czy wcześniejsza spłata kredytu nie wiąże się z dodatkowym kosztem, który rekompensować ma utracone przez bank korzyści. Przepisy dają bowiem bankom możliwość określenia w umowie opłaty z tytułu utraty zarobku pod postacią dodatkowej prowizji.
Jak na harmonogram spłaty kredytu wpływa rodzaj rat kredytowych?
Analizując harmonogram pod kątem rodzaju rat możesz trafić na dwa warianty spłaty kredytu:
✅ w ratach równych,
✅ w ratach malejących.
Harmonogram spłaty kredytu a raty równe
Raty równe oznaczają stałą płatność co miesiąc. Choć wysokość raty się nie zmienia, to udział części kapitałowej i części odsetkowej jak najbardziej. Część odsetkowa raty jest w pierwszym okresie spłaty najwyższa i konsekwentnie spada wraz z każdym kolejnym miesiącem.
Natomiast wysokość spłacanego kapitału odwrotnie – na początku jest niska i rośnie wraz z płatnością każdej kolejnych rat. Analizując harmonogram spłaty kredytu z ratą równą możesz zauważyć przedstawioną powyżej zależność.
Uwaga!
Harmonogram spłaty kredytu a raty malejące
Raty malejące – jak sugeruje sama nazwa – zmniejszają się wraz z upływem czasu. Przy czym miesięczna kwota spłacanego kapitału pozostaje na tym samym poziomie (pożyczona suma dzielona jest na liczbę rat), a zmianie ulega jedynie wartość odsetek. Zatem w harmonogramie pozycja dotycząc części kapitałowej raty będzie niezmienna, a część odsetkowa początkowo wysoka, z każdą kolejną ratą będzie niższa.
Przykład
Wybór rodzaju rat wpływa na ostateczny koszt kredytu. Finalnie zapłacisz mniej za pożyczony kapitał, jeśli zdecydujesz się na raty malejące. Mają jednak one pewne minusy. Mianowicie, żeby skorzystać z rat malejących musisz mieć wyższą (niż przy ratach równych) zdolność kredytową. Dodatkowo początkowa wysokość raty może być zbyt obciążająca dla Twojego budżetu. Biorąc pod uwagę te czynniki, częściej wybieranym wariantem spłaty kredytu są raty równe.
Co się dzieje z harmonogramem kredytu, gdy spóźnisz się ze spłatą raty?
Opóźnienia w regulowaniu rat mogą mieć poważne konsekwencje. Przede wszystkim negatywnie wpływają na Twoją historię kredytową, która rejestrowana jest przez BIK. W przyszłości może Ci to utrudnić zaciągnięcie kolejnego kredytu, pożyczki czy nawet zakupy na raty. Dodatkowo, bank może naliczyć odsetki karne za zwłokę, co tylko podwyższy koszt obsługi takiego zobowiązania.
Naszym okiem
Czy harmonogram spłaty kredytu może się zmienić?
Harmonogram spłaty kredytu może ulec zmianie, i to w kilku różnych sytuacjach. Poniżej znajdziesz najczęstsze powody, dla których bank aktualizuje plan spłaty rat.
💸 Nadpłata kredytu
Gdy nadpłacisz kredyt, bank może: skrócić czas trwania umowy (z zachowaniem dotychczasowej raty) lub obniżyć kolejne raty (z zachowaniem takiego samego okresu spłaty). W obu przypadkach otrzymasz nowy harmonogram, dostosowany do aktualnego salda zadłużenia.
⏸️ Wakacje kredytowe lub karencja
Zarówno wakacje kredytowe, jak i karencja w spłacie oznaczają czasową przerwę w regulowaniu rat – całościowych lub częściowych. W efekcie bank musi sporządzić nowy harmonogram.
🔁 Zmiana rodzaju oprocentowania
Chcesz ustrzec się przed dynamicznym wzrostem wysokości rat związanych z wahaniem wysokość stóp procentowych i tym samym wskaźnika referencyjnego WIBOR?
Sprawdź, czy możesz zamienić dotychczasowe oprocentowanie zmienne na stałe. Pamiętaj jednak, że taka operacja również będzie wiązać się z modyfikacją harmonogramu spłaty zobowiązania. Podobna sytuacja będzie miała miejsce w momencie zakończenia czasu obowiązywania okresowo stałego oprocentowania i ustalania nowej stawki na kolejny okres lub przekształcenia stałej stopy procentowej na zmienną.
🗓️ Zmiana terminu płatności rat
Niektóre banki umożliwiają przesunięcie dnia spłaty rat – np. z 5. na 15. dzień miesiąca. Taka korekta jest przydatna, jeśli zmieniasz pracę i jednocześnie zmienia się termin Twojej wypłaty.
📃 Renegocjacja warunków lub restrukturyzacja
W przypadku trudności finansowych możesz wnioskować o zmianę warunków kredytu – np. wydłużenie okresu spłaty zobowiązania. Taka operacja zawsze wiąże się z nowym harmonogramem dostosowanym do ustalonych z bankiem zasad.
Jeśli planujesz zaciągnąć kredyt, zapoznaj się dokładnie z harmonogramem spłaty. To właśnie ten dokument pozwoli Ci zaplanować płatności, z wyprzedzeniem przygotować budżet i sprawdzić, ile naprawdę będzie Cię kosztować potencjalne zobowiązanie. Co ważne – możesz poprosić bank o przygotowanie harmonogramów spłaty dla różnych scenariuszy, co tylko ułatwi Ci wybór najkorzystniejszego wariantu.
Warto zapamiętać
- Harmonogram spłaty kredytu ma zazwyczaj formę tabeli. Znajdziesz w nim m.in. daty spłaty, wysokość rat, podział na część kapitałową i odsetkową, numer umowy, całkowitą kwotę do spłaty, oprocentowanie i saldo kredytu po każdej racie.
- Nawet jeśli spóźnisz się z płatnością raty, harmonogram nie zmieni się automatycznie. Nadal obowiązują Cię pierwotne terminy spłaty, ale bank może doliczyć odsetki karne, a opóźnienia dodatkowo pogorszą Twoją historię kredytową.
- Niektóre banki pozwalają na zmianę dnia spłaty rat – np. ze względu na zmianę pracy i inny termin wypłaty. Takie działanie wymaga aktualizacji harmonogramu.
FAQ – najczęściej zadawane pytania
Jak uzyskać harmonogram spłaty kredytu?
Harmonogram spłaty kredytu otrzymasz wraz z umową kredytową, ponieważ stanowi on integralną część umowy. Zamiany harmonogramu zostaną Ci dostarczone w wybrany wcześniej sposób: online lub w wersji papierowej.
Czy kredyt trzeba spłacać zgodnie z harmonogramem spłaty określonym w umowie?
Co do zasady tak. Jednym z podstawowych obowiązków kredytobiorcy jest terminowa spłata kredytu, a więc w terminach i w wysokości wskazanych w harmonogramie spłaty. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja nadpłaty kredytu, czyli wpłacenie kwoty wyższej niż to przewiduje umowa.
Jak samodzielnie ustalić harmonogram spłaty kredytu?
Możesz skorzystać z dostępnych w sieci kalkulatorów lub zapytać w banku o przedstawienie wstępnego harmonogramu spłaty zobowiązania.
Źródła
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20111260715
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20170000819
