FJak przebiega proces odstąpienia od umowy kredytowej i kto może skorzystać z takiej szansy? Każdy kredytobiorca może zmienić zdanie i zrezygnować z finansowania, ale jest na to tylko określony czas. Dotyczy to różnych zobowiązań, bez względu na instytucję, od której pożyczyłeś pieniądze. Warto jednak wiedzieć, co zrobić, aby taka możliwość nie przeszła Ci koło nosa.
- 1. Czy można odstąpić od umowy kredytowej?
- 2. Jak skutecznie odstąpić od umowy kredytowej?
- 3. Jakie są koszty odstąpienia od umowy kredytowej?
- 4. Czy istnieje wzór odstąpienia od umowy kredytu?
- 5. Od jakich rodzajów kredytów można odstąpić?
- 5.1. Odstąpienie od umowy kredytu hipotecznego
- 5.2. Odstąpienie od umowy kredytu gotówkowego
- 5.3. Odstąpienie od umowy kredytu konsolidacyjnego
- 5.4. Odstąpienie od umowy kredytu samochodowego
- 5.5. Odstąpienie od umowy kredytu odnawialnego
- 6. Odstąpienie od umowy kredytowej w wybranych bankach
- 6.1. Odstąpienie od umowy kredytu w banku Credit Agricole
- 6.2. Odstąpienie od umowy kredytu w Alior Banku
- 6.3. Odstąpienie od umowy kredytu w mBanku
- 6.4. Odstąpienie od umowy kredytu w banku PKO BP
- 7. Czy bank może odrzucić wniosek o odstąpienie od umowy kredytowej?
- 8. Warto wiedzieć
Według danych pochodzących z badania panelu Ariadna ponad jedna trzecia Polaków (37 proc.) ma różnego rodzaju zobowiązania finansowe. Co piąta osoba w wieku 35-44 lata ma kredyt hipoteczny, a 18 proc. kredyt konsumencki [1].
Co jednak zrobić, gdy już po podpisaniu umowy nagle zmienisz zdanie? W końcu możesz niespodziewanie otrzymać solidny zastrzyk gotówki i finansowanie z banku w ogóle nie będzie Ci potrzebne. Niektórzy też po prostu się rozmyślają, dochodząc do wniosku, że nie chcą dodatkowych pieniędzy. Sprawdź, jak powiadomić o tej decyzji bank, ile masz na to czasu i z jakimi konsekwencjami jest to związane.
Czy można odstąpić od umowy kredytowej?
Zgodnie z obowiązującymi w Polsce przepisami kredytobiorca może odstąpić od umowy o kredyt konsumencki. Zapisy regulujące tę kwestię w przypadku zobowiązań gotówkowych zawierają:
- Ustawa z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim dla kredytów gotówkowych w wysokości maksymalnej do 255 550 zł:
[Art. 53. 1.] Konsument ma prawo, bez podania przyczyny, do odstąpienia od umowy o kredyt konsumencki w terminie 14 dni od dnia zawarcia umowy [2].
- Ustawa o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami dla kredytów zabezpieczonych hipoteką:
[Art. 42.] 1. Konsument ma prawo, bez podania przyczyny, do odstąpienia od umowy o kredyt hipoteczny w terminie 14 dni od dnia zawarcia tej umowy. 2. Jeżeli umowa o kredyt hipoteczny nie określa elementów wymienionych w art. 29 ust. 1 i 3, konsument może odstąpić od umowy o kredyt hipoteczny w terminie 14 dni od dnia dostarczenia wszystkich elementów wymienionych w art. 29 ust. 1 i 3. [3].
Co ciekawe, jeszcze do 2017 roku nie było takiej możliwości dla kredytu hipotecznego na zasadach właściwych dla kredytów konsumenckich. Ujednoliciły tę kwestię dopiero przepisy wspomniane powyżej.
Termin 14 dni zakłada złożenie dokumentów o odstąpieniu pod wskazany przez kredytobiorcę adres. Na banki oraz firmy pożyczkowe nałożony jest obowiązek przyjęcia wniosku od klienta. Takie same procedury i prawo dotyczą również kredytu ratalnego. W jego przypadku natomiast musisz liczyć się z koniecznością zwrotu przedmiotu, na którego zakup zaciągnięto zobowiązanie.
Zarówno termin, jak i skutki czy sposób odstąpienia od umowy, powinny być szczegółowo opisane w warunkach zawartej umowy. Najważniejsze kwestie to:
- na odstąpienie od umowy o kredyt jest 14 dni (termin liczony od chwili dostarczenia wszystkich elementów umowy kredytowej),
- konsument nie jest zobligowany do podawania powodu swojej decyzji,
- odpowiednie dokumenty pozwalające na rezygnację z umowy kredytowej należy złożyć w placówce banku lub wysłać na adres korespondencyjny. Część firm udostępnia również inne rozwiązania (np. portal internetowy czy aplikację mobilną).
Jak skutecznie odstąpić od umowy kredytowej?
Jeśli kredytodawca nie przekazał Ci szczegółowych informacji dotyczących odstąpienia, postępuj zgodnie z ogólnymi przepisami wskazanymi przez ustawodawcę. Na złożenie wniosku o odstąpienie od umowy masz 14 dni. Termin ten jest liczony od chwili podpisania umowy kredytowej, a nie dnia wypłaty kredytu. Co istotne, według Federacji Konsumentów uwzględnione w tym przypadku powinny być dni kalendarzowe (dokładnie 2 tygodnie), a nie robocze. Oznacza to niepomijanie sobót, niedziel, dni ustawowo wolnych od pracy czy świąt.
W przypadku składania oświadczenia listownie warto skorzystać z listu poleconego. Termin 14 dni liczony jest wtedy nie od dnia złożenia oświadczenia, a od chwili nadania przesyłki. Potwierdzenie nadania stanowi w takiej sytuacji jednocześnie dowód dochowania wyżej wskazanego terminu.
Czasem zdarzyć się może, że instytucja finansowa nie dostarczy Ci wzoru odstąpienia. Jeśli rzeczywiście tak się nie stanie, dojdzie do zmiany w upływie terminu odstąpienia. 14 dni liczonych jest wtedy od momentu dostarczenia wzoru.
W praktyce zatem cały proces zamyka się w trzech krokach:
- Wypełnienie oświadczenia o odstąpieniu.
- Dostarczenie dokumentu do kredytodawcy.
- Oczekiwanie na ewentualny zwrot kosztów poniesionych w związku z zawartą umową (jeśli takie zostały poniesione).
Jakie są koszty odstąpienia od umowy kredytowej?
Kwestię kosztów reguluje Art. 54. Ustawy o kredycie konsumenckim.
Konsument nie ponosi kosztów związanych z odstąpieniem od umowy o kredyt konsumencki, z wyjątkiem odsetek za okres od dnia wypłaty kredytu do dnia spłaty kredytu. (…) 4. W przypadku odstąpienia od umowy, o którym mowa w art. 53 prawo do odstąpienia od umowy o kredyt konsumencki, kredytodawcy nie przysługują żadne inne opłaty, z wyjątkiem bezzwrotnych kosztów poniesionych przez niego na rzecz organów administracji publicznej [4].
Decyzja o odstąpieniu od umowy nie niesie zatem ze sobą żadnych dodatkowych kosztów naliczanych wobec konsumenta. W praktyce więc bank nie może zażądać od Ciebie opłaty po tym, jak ogłosisz swoją decyzję (np. uzasadniając ją rekompensatą kosztów własnych).
Od tej zasady są jednak wyjątki, takie jak np. różnego rodzaju koszty zawarcia umowy. Przykładem mogą być np. odsetki naliczane od chwili zawarcia umowy do dnia spłaty kredytu. Oznacza to, że jako klient masz obowiązek zwrotu kredytodawcy odsetek należnych za okres, w którym miałeś do swojej dyspozycji pieniądze instytucji finansowej.
Jak wspominaliśmy, konsumentowi z kolei przysługuje prawo do otrzymania zwrotu wszystkich poniesionych kosztów. Zazwyczaj przede wszystkim mowa jest tu o prowizji naliczonej z tytułu udzielenia finansowania. Dotyczy to natomiast wszelkich wydatków, z wyjątkiem bezzwrotnych kosztów poniesionych na rzecz organów administracji publicznej oraz opłat notarialnych (w przypadku kredytu hipotecznego).
Czy istnieje wzór odstąpienia od umowy kredytu?
Wzór oświadczenia o odstąpieniu od umowy kredytu bank lub pośrednik kredytowy powinien przekazać swojemu kredytobiorcy na trwałym nośniku. W większości przypadków ma on formę załącznika do umowy. Ponadto umieszczany jest często na stronach internetowych instytucji z odpowiednim oznaczeniem.
Taki wniosek możesz również napisać samodzielnie. Przepisy nie regulują jego szczegółowej formy czy struktury. Wystarczy zatem, że zamieścisz w nim kilka najważniejszych informacji:
- dane kredytobiorcy:
- imię i nazwisko,
- adres zamieszkania,
- numer PESEL;
- informacje o umowie kredytu:
- numer umowy kredytowej i jej nazwę,
- datę podpisania umowy kredytowej,
- oświadczenie woli o odstąpieniu,
- numer rachunku, na który bank ma zwrócić ewentualne koszty poniesione przez klienta w związku z uruchomieniem kredytu;
- własnoręczny podpis kredytobiorcy.
Pamiętaj, że nie musisz podawać przyczyny swojej decyzji. Bank może natomiast Cię o nią zapytać, np. w celu badania jakości obsługi konsumenta. Udzielenie odpowiedzi oczywiście nie jest obligatoryjne.
Od jakich rodzajów kredytów można odstąpić?
Zgodnie z obowiązującymi w Polsce przepisami masz możliwość odstąpienia od każdego rodzaju kredytu czy pożyczki. Wspominane powyżej ustawy regulują zobowiązania hipoteczne oraz gotówkowe. Odrębne przepisy opisują procesy dotyczące m.in. kredytów samochodowych czy odnawialnych. Właśnie dlatego tak istotne jest zapoznanie się z zapisami dotyczącymi dokładnie takiego rodzaju finansowania, jakie zaciągnąłeś.
Odstąpienie od umowy kredytu hipotecznego
Warunki odstąpienia od umowy w przypadku kredytu hipotecznego reguluje Ustawa o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami dla kredytów zabezpieczonych hipoteką. Najważniejsze cechy takiej procedury to:
- konieczność złożenia wniosku w ciągu 14 dni od chwili podpisania umowy,
- osobie składającej wniosek o odstąpienie należy się zwrot opłaconej z góry prowizji (jeśli taka została opłacona podczas zawierania umowy),
- możliwość odstąpienia od umowy kredytu hipotecznego jeszcze przed uruchomieniem finansowania (wypłatą środków),
- konieczność spłacenia zobowiązania (zwrotu przyznanych środków) w ciągu 30 dni od chwili złożenia oświadczenia.
Odstąpienie od umowy kredytu gotówkowego
Kredyt gotówkowy udzielony osobie fizycznej na cele niezwiązane z działalnością gospodarczą oraz w kwocie nie wyższej niż 255 550 zł spełnia przesłanki kredytu konsumenckiego. Oznacza to, że masz prawo do odstąpienia od umowy zawartej z bankiem, bez konieczności podawania przyczyny swojej decyzji. Bank nie może z tego tytułu obciążyć dodatkową opłatą. Jedyny koszt takiej czynności to ewentualne odsetki naliczone za czas, w którym mogłeś dysponować pieniędzmi z kredytu. Na odstąpienie masz 14 dni kalendarzowych, które liczone są od dnia podpisania umowy.
Odstąpienie od umowy kredytu konsolidacyjnego
Warunki odstąpienia od kredytu konsolidacyjnego są takie same jak w przypadku wszystkich innych zobowiązań konsumenckich. Dzieje się tak zawsze, gdy mowa jest o finansowaniu do kwoty 255 550 zł. Nie stanowi przeszkody fakt, że tego typu rozwiązanie powstało w wyniku spłaty kilku innych produktów finansowych.
Sytuacja staje się nieco bardziej skomplikowana dopiero w momencie, gdy Twoje zobowiązanie przewyższa wcześniej przywołaną kwotę. W takim przypadku nie jest to już regulowane przez Ustawę o kredycie konsumenckim. Dotyczą go natomiast przepisy Ustawy o kredycie hipotecznym (działa to w ten sposób również w przypadku zobowiązań konsolidacyjnych z zabezpieczeniem hipotecznym).
Odstąpienie od umowy kredytu samochodowego
Kredyt samochodowy jest zobowiązaniem celowym, przez co objęty jest innymi przepisami niż finansowanie gotówkowe czy hipoteczne. W tym przypadku:
- termin odstąpienia od umowy wynosi 10 dni,
- odstąpić od takiej umowy może wyłącznie konsument (firmy zaciągające kredyt samochodowy nie mają takiej możliwości),
- jest możliwość odstąpienia jedynie od umów opiewających na kwoty nieprzekraczające 80 tys. zł.
Wymogi te są dość restrykcyjne. W praktyce jednak zdarza się, że banki zachowują dla kredytów samochodowych zasady odstąpienia identyczne z tymi dotyczącymi klasycznych zobowiązań gotówkowych. Warto wobec tego zwrócić szczególną uwagę na zapisy na ten temat, widniejące w umowie.
Odstąpienie od umowy kredytu odnawialnego
Zarówno kredyty odnawialne, jak i karty kredytowe, objęte są specjalnymi przepisami. W ich przypadku wypowiedzenie możesz złożyć w każdym momencie. Musisz jedynie pamiętać o obowiązującym Cię miesięcznym terminie wypowiedzenia. Najczęściej rozpoczyna się on pierwszego dnia miesiąca następującego po tym, w którym złożone zostało wypowiedzenie. Pozostałe zasady są takie same jak w przypadku zobowiązań gotówkowych.
Odstąpienie od umowy kredytowej w wybranych bankach
We wszystkich bankach możesz odstąpić od kredytu gotówkowego w ciągu 14 dni od momentu jej podpisania. Różne mogą być jednak pozostałe wymagania i możliwości, ustalane indywidualnie przez poszczególne instytucję.
Odstąpienie od umowy kredytu w banku Credit Agricole
Odstąpienie od umowy kredytu w Credit Agricole charakteryzuje się:
- koniecznością złożenia pisemnego oświadczenia o odstąpieniu:
- osobiście w placówce,
- listownie na adres Credit Agricole Bank Polska S.A., ul. Legnicka 48 bud. C-D, 54-202 Wrocław;
- koniecznością zwrotu udostępnionej kwoty kredytu wraz z odsetkami dziennymi,
- możliwością potwierdzenia wpłynięcia dokumentów:
- osobiście,
- przez CA24 Infolinię,
- przez formularz internetowy.
- koniecznością złożenia pisemnego oświadczenia o odstąpieniu:
Odstąpienie od umowy kredytu w Alior Banku
W przypadku Alior Banku odstąpienie od umowy kredytu wyróżnia:
- możliwość skontaktowania się z bankiem w tej sprawie:
- osobiście w placówce,
- z partnerem handlowym,
- z infolinią (tylko w przypadku kredytów i pożyczek ratalnych),
- możliwość złożenia oświadczenia:
- listownie na adres korespondencyjny Alior Bank SA ul. Łopuszańska 38 D 02-232 Warszawa,
- elektronicznie na adres do doręczeń elektronicznych (e-doręczeń) AE:PL-18375-10021-DTBRC-21 (na druku załączonym do umowy lub napisanym odręcznie),
- konieczność spłaty całkowitej kwoty kredytu wraz z naliczonymi od tej kwoty odsetkami w ciągu 30 dni od daty złożenia dyspozycji.
- możliwość skontaktowania się z bankiem w tej sprawie:
Odstąpienie od umowy kredytu w mBanku
W mBanku możesz odstąpić od umowy kredytu za pomocą oświadczenia wysłanego:
- na adres korespondencyjny mBank S.A. Bankowość Detaliczna Skrytka Pocztowa 2108 90-959 Łódź 2 (dostępny w sekcji przydatnych dokumentów na stronie banku),
- elektronicznie.
Odstąpienie od umowy kredytu w banku PKO BP
PKO BP nie ma na swojej stronie internetowej szczegółowo opisanej procedury odstąpienia od umowy. Łatwo znaleźć natomiast wzór wniosku w tej sprawie. Po uzupełnieniu go niezbędnymi danymi możesz zanieść go bezpośrednio do placówki banku lub wysłać na adres korespondencyjny.
Czy bank może odrzucić wniosek o odstąpienie od umowy kredytowej?
Zgodnie z przepisami każdy konsument ma prawo odstąpić od umowy o kredyt czy pożyczkę. Banki nie mogą takiego dokumentu odrzucić, jeśli zostanie on złożony zgodnie z obowiązującymi przepisami.
Co natomiast szczególnie istotne, warunkiem pozytywnego odstąpienia jest przestrzeganie akceptowanej daty złożenia dyspozycji odstąpienia (14 dni od chwili podpisania umowy). W przypadku przekroczenia tego czasu odstąpienie nie będzie już możliwe. Wniosek wysłany po upływie 2 tygodni zostanie odrzucony. Konieczne jest ponadto zwrócenie pożyczonej kwoty i uregulowanie ewentualnych kosztów.
Warto wiedzieć
- Każdy konsument ma prawo do odstąpienia od umowy o kredyt. Nie wymaga to podawania przyczyny. Możesz zrobić to osobiście w banku, wysyłając wniosek pocztą lub przy pomocy innych metod udostępnianych przez bank (np. online).
- Odstąpienie od kredytu jest możliwe wyłącznie w ciągu 14 dni od momentu podpisania umowy. Dotyczy to dwóch tygodni kalendarzowych, bez wyłączenia weekendów czy innych dni wolnych od pracy. Przekroczenie tego czasu skutkować może odrzuceniem wniosku przez bank.
- Odstąpienie od umowy w ciągu 14 dni nie jest obarczone żadnymi dodatkowymi kosztami. Co więcej, kredytodawca jest zobligowany do zwrotu pobranych wcześniej opłat w związku z zawieraniem umowy. Kredytobiorca musi natomiast uregulować odsetki za okres od dnia uruchomienia środków do momentu spłaty zobowiązania (zwrotu środków).
FAQ – najczęściej zadawane pytania
Czy trzeba podawać przyczynę odstąpienia od umowy kredytowej?
Nie, zgodnie z przepisami kredytobiorca odstępujący od umowy nie jest zobligowany do podawania przyczyny swojej decyzji. Bardzo prawdopodobne natomiast, że banki i tak o nią zapytają, głównie w celu zbierania opinii klientów i doskonalenia swojej oferty. Udzielenie odpowiedzi nie jest jednak konieczne.
Czy odstąpienie od umowy kredytowej jest płatne?
Nie, skorzystanie z prawa do odstąpienia od umowy o kredyt nic nie kosztuje. Nie musisz obawiać się naliczania żadnych dodatkowych opłat czy kosztów. Bank powinien również zwrócić Ci wszystkie wydatki, jakie poczyniłeś przy okazji zawierania umowy (np. zapłacone z góry prowizje).
Czy odstąpienie jest równoznaczne z zerwaniem umowy?
Nie, odstąpienie i zerwanie umowy to dwa różne rozwiązania. Z pierwszego możesz skorzystać z dowolnego powodu (nawet bez jego podawania) w terminie do 14 dni od chwili złożenia podpisu na dokumentach. Druga opcja jest dostępna w chwili, gdy jedna ze stron nie wywiązuje się ze swoich warunków.
Ile jest czasu na odstąpienie od umowy kredytowej?
Na odstąpienie od umowy masz 14 dni od momentu podpisania dokumentów. Są to 2 tygodnie kalendarzowe, bez względu na weekendy, dni ustawowo wolne od pracy czy święta. Szczególnym przypadkiem jest sytuacja, gdy kredytodawca nie dostarczy Ci wzoru oświadczenia. W takim przypadku taki sam czas liczony jest od momentu dostarczenia wzoru.
Źródła
[1] - https://www.pap.pl/aktualnosci/zadluzony-jak-polak-ponad-jedna-trzecia-z-nas-ma-kredyt-lub-pozyczke
[2] - https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20111260715/U/D20110715Lj.pdf
[3] - https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20170000819/U/D20170819Lj.pdf
[4] - https://sip.lex.pl/akty-prawne/dzu-dziennik-ustaw/kredyt-konsumencki-17713510/art-54