W wakacje dochodzi do największej liczby wypadków. Dotyczy to zarówno zdarzeń na drogach, jak i podczas kąpieli w morzu, nad jeziorami czy górskich wycieczek. Aby urlop marzeń nie zamienił się w koszmar, warto zachować podstawową ostrożność i odpowiednio się do niego przygotować.

Tylko w 2022 roku TOPR-owcy udzieli pomocy ponad 300 turystom. Nad wodą doszło do 164 utonięć. Ponadto niemiłym zaskoczeniem podczas urlopu może być niewypłacalność biura podróży, problemy z uzyskaniem pomocy ubezpieczyciela czy przejściem odprawy na lotnisku. W uniknięciu tego typu przykrych sytuacji w czasie wypoczynku pomoże przygotowany przez nas 6-punktowy poradnik.

Jakie kontuzje i zdarzenia najczęściej przytrafiają się podczas wakacji?

Z analizy prowadzonych przez towarzystwo ubezpieczeniowe Mondial Assistance wynika, że turyści najczęściej korzystali z pomocy internisty, pediatry oraz pokrycia kosztów zakupu leków. Często korzystano też z porad ortopedy czy wsparcia w razie odwołania noclegu.

Turyści narażeni są najczęściej na wszelkiego rodzaju złamania czy zwichnięcia. Często za granicą dopadają ich zatrucia pokarmowe czy przeziębienia.

1. Nie wchodź do wody pod wpływem alkoholu  

Turyści wypoczywający nad wodą często zachowują się lekkomyślnie. W 2022 roku w Polsce utonęły 164 osoby, w tym wiele pod wpływem alkoholu – tak wynika z danych policji. Jeżeli zdecydujemy się pływać w stanie nietrzeźwości, ryzyko wypadku zwiększa się kilkunastokrotnie, ponieważ reakcje organizmu są znacznie spowolnione. 

Do innych częstych powodów zgonów należy kąpiel w miejscu niestrzeżonym (55), nieostrożność podczas łowienia ryb (36) oraz w czasie przebywania nad zbiornikiem wodnym (34), a także pływanie pomimo zakazu (28).

Najczęstsze przyczyny utonięć polskich turystów

Do wody kategorycznie nie można wchodzić pod wpływem alkoholu oraz w miejscu zabronionym. Warto również wybierać kąpieliska strzeżone. Na nich możemy liczyć na pomoc ratowników, do których poleceń należy bezwzględnie się stosować.

2. Nie przeceniaj swoich umiejętności pływackich

Najczęściej do zatonięć dochodzi nad rzeką (112 przypadków), jeziorem (101), stawem (80), zalewem (41) oraz morzem (14). W ubiegłym roku policja najwięcej utonięć odnotowała wśród doświadczonych pływaków, czyli osób powyżej 50. roku życia  oraz w przedziale wiekowym 31-50. Znacznie rzadziej turystów w wieku 19-30, nastolatków (15-18 lat) oraz dzieci do 14. roku życia.

Wiek ofiar utonięć

Ratownicy wskazują, że największym błędem turystów oprócz spożywania alkoholu, jest przebywanie  w pełnym słońcu i szybkie wchodzenie do wody. Radzą, aby przed rozpoczęciem pływania schłodzić organizm. W tym celu należy zamoczyć ręce, nogi i pomasować klatkę piersiową.

3. Zachowaj ostrożność w górach w lecie

W czasie wakacji 2017 r., ratownicy górscy interweniowali 614 razy – wynika z danych GOPR. Wielu turystów zapomina, że w górach szczególną ostrożność należy zachować również latem. W wyniku lekkomyślnych zachowań, często dochodzi do złamań, zwichnięć i skręceń kończyn.

Do wędrówki należy się również odpowiednio przygotować. Dokładnie ustalić przebieg szlaku oraz czas marszu do punktu docelowego, a także zapoznać się z prognozą pogody. W razie jej załamania, przed wyjściem w trasę warto określić drogi odwrotu oraz miejsca schronienia, takie jak schroniska, szałasy, leśniczówki czy schrony.

Turyści wędrujący po górach powinni posiadać odpowiednie buty i ubrania. Nawet, gdy na szlaku panują słoneczne warunki, warto mieć przy sobie ciepłą odzież na wypadek załamania pogody. Nie należy również przeceniać swoich możliwości kondycyjnych.

4. Zweryfikuj wiarygodność biura podróży przed wyjazdem

W latach 2009-2016 zbankrutowały 42 biura podróży – wynika z danych Ministerstwa Sportu i Turystyki. Warto więc przed zakupem wycieczki zweryfikować wiarygodność jej organizatora. Pierwszym krokiem powinno być sprawdzenie, czy jest wpisany do Rejestru Organizatorów Turystyki i Pośredników Turystycznych.

W ewidencji można uzyskać następujące informacje:

  • czy organizator turystyki lub pośrednik turystyczny dysponuje zabezpieczeniem finansowym na rzecz klientów, a także jaka jest jego wysokość oraz okres obowiązywania,
  • czy przeciwko organizatorowi turystyki nie toczy się postępowanie, którego celem jest wykreślenie z rejestru,
  • czy organizator turystyki nie jest objęty zakazem prowadzenia działalności.
Jeżeli podczas pobytu za granicą dojdzie do bankructwa biura podróży, Polacy mogą liczyć na pomoc Turystycznego Funduszu Gwarancyjnego (TFG). Powstał pod koniec 2017 roku.

W jego ramach touroperatorzy mają obowiązek odprowadzać składki od każdego klienta. W razie upadłości, zostanie z nich sfinansowany powrót turystów do Polski oraz zwrot kosztów zakupu wycieczki w 100%. Jednak aby uniknąć niepotrzebnych problemów, warto jeszcze przed wyjazdem samodzielnie sprawdzić wiarygodność organizatora.

5. Sprawdź dokładnie zakres ochrony ubezpieczenia turystycznego

Przed tegorocznymi wakacjami 74% Polaków (ponad 5,5 mln), którzy zaplanowali wyjazd na wakacje, deklarowało zakup polisy podróżnej – wynika z badania Mondial Assistance. Przed jej zakupem powinni dokładnie zapoznać się z zakresem ochrony, ponieważ w ubiegłym roku do Rzecznika Finansowego trafiły 243 wnioski klientów zgłaszających problemy związane z ubezpieczeniami turystycznymi. To o 56% więcej niż w 2016 roku (156). 215 dotyczyło prośby podjęcia interwencji, a 28 wszczęcia postępowania polubownego. W 2017 roku turyści 228 razy prosili również o poradę telefoniczną lub mailową (wobec 197 rok wcześniej).

30% problemów związanych z ubezpieczeniami turystycznymi dotyczyło odmowy zwrotu kosztów rezygnacji z podróży, a 25% braku pokrycia leczenia za granicą. Ubezpieczyciele jako jeden z najczęstszych powodów braku refundacji świadczeń podali sytuacje, w których zły stan zdrowia klientów był wynikiemzaostrzenia się choroby przewlekłej lub udzielenie pomocy medycznej było jej następstwem. Do najczęstszych tego typu schorzeń należą nadciśnienie i cukrzyca. Rozszerzyć zakres ochrony polisy mogą za pomocą kalkulatora rankomat.pl.

Przed zakupem polisy podróżnej turyści często nie informują ubezpieczycieli, że cierpią na choroby przewlekłe. Nie zdają sobie również sprawy, że w takiej sytuacji powinni rozszerzyć zakres ochrony ubezpieczenia turystycznego za dodatkową opłatą. Jeżeli dojdzie do zaostrzenia choroby lub jej powikłań, a ubezpieczony nie będzie posiadał odpowiedniego rozszerzenia polisy, towarzystwo może odmówić pokrycia kosztów rezygnacji z podróży lub leczenia za granicą.

Robert Pelczar, ekspert ds. ubezpieczeń turystycznych

Przed podróżą osoby chorujące przewlekłe muszą pamiętać, że za dodatkową opłatą muszą rozszerzyć zakres ochrony ubezpieczenia turystycznego. Ponadto należy dokładnie sprawdzić w Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia (OWU), czy choroba, na którą cierpią jest uznawana przez ubezpieczyciela za tego typu schorzenie. Inaczej nawet posiadając rozszerzoną polisę, towarzystwo może odmówić refundacji świadczeń.

Wakacje zagraniczne
UbezpieczycielZakres ubezpieczeniaCena
mtu24.pl
Koszty leczenia
80 000 zł
Ratownictwo
50 000 zł
Bagaż
-
44,00 zł
2 os. / 7 dni
Dodatkowo: OC: 50 000 złsporty objęte polisą: 67zdarzenia pod wpływem alkoholuzachorowanie COVID-19
Nationale-Nederlanden
Koszty leczenia
80 000 zł
Ratownictwo
100 000 zł
Bagaż
-
58,52 zł
2 os. / 7 dni
Dodatkowo: sporty objęte polisą: 60zdarzenia pod wpływem alkoholuzachorowanie COVID-19
Europa Ubezpieczenia
Koszty leczenia
172 646 zł
Ratownictwo
21 581 zł
Bagaż
2 158 zł
82,00 zł
2 os. / 7 dni
Dodatkowo: NNW: 21 581 złOC: 215 807 złOC sportowe: 215 807 złsporty objęte polisą: 10zdarzenia pod wpływem alkoholusprzęt sportowyzachorowanie COVID-19
AXA Partners
Koszty leczenia
600 000 zł
Ratownictwo
600 000 zł
Bagaż
3 000 zł
124,46 zł
2 os. / 7 dni
Dodatkowo: NNW: 50 000 złOC: 250 000 złOC sportowe: 250 000 złsporty objęte polisą: 114zdarzenia pod wpływem alkoholusprzęt sportowyzachorowanie COVID-19
Wakacje zagraniczne
mtu24.pl
44,00 zł 2 os. / 7 dni
Koszty leczenia
80 000 zł
Ratownictwo
50 000 zł
Bagaż
-
Dodatkowo: OC: 50 000 złsporty objęte polisą: 67zdarzenia pod wpływem alkoholuzachorowanie COVID-19
Nationale-Nederlanden
58,52 zł 2 os. / 7 dni
Koszty leczenia
80 000 zł
Ratownictwo
100 000 zł
Bagaż
-
Dodatkowo: sporty objęte polisą: 60zdarzenia pod wpływem alkoholuzachorowanie COVID-19
Europa Ubezpieczenia
82,00 zł 2 os. / 7 dni
Koszty leczenia
172 646 zł
Ratownictwo
21 581 zł
Bagaż
2 158 zł
Dodatkowo: NNW: 21 581 złOC: 215 807 złOC sportowe: 215 807 złsporty objęte polisą: 10zdarzenia pod wpływem alkoholusprzęt sportowyzachorowanie COVID-19
AXA Partners
124,46 zł 2 os. / 7 dni
Koszty leczenia
600 000 zł
Ratownictwo
600 000 zł
Bagaż
3 000 zł
Dodatkowo: NNW: 50 000 złOC: 250 000 złOC sportowe: 250 000 złsporty objęte polisą: 114zdarzenia pod wpływem alkoholusprzęt sportowyzachorowanie COVID-19

W ubiegłym roku 20% problemów związanych z ubezpieczeniami turystycznymi, które klienci kierują do Rzecznika Finansowego dotyczy odmowy pokrycia kosztów uszkodzenia bagażu przez ubezpieczycieli. Towarzystwa na podstawie wyłączeń podanych w OWU, najczęściej negatywnie rozpatrują wnioski o wypłatę odszkodowania, jeżeli:

  • zniszczeniu uległ wyłącznie sam bagaż (walizka, kufer, torba czy plecak), bez uszkodzenia lub utraty jego zawartości,
  • bagaż został skradziony z samochodu, który nie był zaparkowany na strzeżonym parkingu,
  • bagaż nie został zabezpieczony zgodnie z warunkami określonymi przez ubezpieczyciela w OWU.
Przed wyborem polisy turystycznej z ubezpieczeniem bagażu w pakiecie, należy dokładnie zapoznać się z wyłączeniami ochrony podanymi w OWU. Wielu ubezpieczycieli różnorodnie określa ich warunki. W efekcie gdy podczas wakacji dojdzie do uszkodzenia lub kradzieży, wielu klientów jest rozczarowanych odmową pokrycia poniesionych strat przez towarzystwo.

12% klientów prosi Rzecznika Finansowego o interwencję, gdy ubezpieczyciel odmawia wywiązania się z różnego rodzaju usług assistance, jak np. opóźnienie lub odwołanie lotu. Gdy zamiast spóźnienia samolotu, połączenie nie dojdzie do skutku, to towarzystwo może odmówić udzielenia pomocy, jeżeli tego typu wyłączenie zostało określone w OWU.

Z kolei 8% turystów zgłasza problemy z realizacją świadczeń w ramach następstw nieszczęśliwych wypadków (NNW). Najczęściej skarżą się, że ubezpieczyciele nie kwalifikują odniesionych przez nich urazów jako trwały uszczerbek na zdrowiu, a także zaniżają wysokość wypłaty odszkodowań.

Różni ubezpieczyciele oferują bardzo różnorodny zakres ochrony usług assistance. W efekcie przed zakupem polisy turystycznej należy bardzo dokładnie zapoznać się z jej wyłączeniami w OWU.

Podobnie, jak w przypadku NNW warto uważnie przeanalizować tabelę, w której towarzystwo określa wskaźnik procentowy trwałego uszczerbku na zdrowiu w zależności od rodzaju urazu. Na jej podstawie obliczana jest wysokość odszkodowania.

Problemy z polisami turystycznymi skierowane przez klientów RF

6. Zapłać zaległe mandaty przed wyjazdem

Osoby przechodzące odprawę na lotnisku przed wylotem z Polski na wymarzone wakacje mogą bardzo się zdziwić, gdy nie zostaną wpuszczone na pokład samolotu z powodu niezapłaconych mandatów. Do momentu uregulowania należności trafią do aresztu. Jak to możliwe?

7 kwietnia 2017 roku w wyniku decyzji Parlamentu Europejskiego oraz Rady Unii Europejskiej, zaostrzono przepisy związane z przekraczaniem granic zewnętrznych Wspólnoty. Powodem był utrzymujący się w Europie wysoki stopień zagrożenia terrorystycznego. W efekcie zasady kontroli podróżnych wjeżdżających lub opuszczających strefę Schengen są znacznie bardziej surowe.

Obecnie podczas odprawy Straż Graniczna sprawdza, czy podróżni nie figurują w jej bazach danych. Celnicy kontrolują m.in. wykaz osób poszukiwanych, a także takich, które powinny zostać zatrzymane lub trafić do aresztu. Wśród nich mogą się również znaleźć turyści zalegający ze spłatą mandatów, którym sąd karę grzywny zamienił na pozbawienie wolności.

Niestety nie mogą uregulować należności na miejscu czy za pomocą internetowego przelewu. Jedyną możliwością jest dokonanie wpłaty w oddziale poczty bądź banku na rachunek bankowy wskazany w nakazie doprowadzenia. Za zatrzymanego może to zrobić np. członek rodziny. Jednak istnieje duże ryzyko, że opłata zostanie uiszczona dopiero po odlocie samolotu. W rezultacie spóźnimy się albo nie dotrzemy na wymarzone wakacje.

Często turyści zatrzymani na lotnisku podczas odprawy nie wiedzą, że wobec nich zasądzono areszt. Zdarza się tak, gdy ich adres korespondencyjny jest nieaktualny lub nieregularnie sprawdzany. Natomiast przesyłki sądowe są uważane za doręczone 7 dni po trafieniu do skrzynki pocztowej drugiego awizo. Nawet w przypadku nieodebrania przez adresata.

W efekcie jeśli nie stawimy się w sądzie, kara grzywny może zostać zamieniona na pozbawienie wolności. Osoba skazana dowie się o tym dopiero w momencie zatrzymania podczas próby przekroczenia granicy. Aby uniknąć przykrych niespodzianek, warto co jakiś czas aktualizować adres korespondencyjny bądź częściej go sprawdzać.

Co warto wiedzieć?

  1. Najczęstszą przyczyną utonięć w Polsce jest pływanie pod wpływem alkoholu.
  2. Najczęściej dochodzi do utonięć doświadczonych pływaków, którzy przeceniają swoje umiejętności.
  3. Osoby wędrujące po górach często są źle przygotowane do wyprawy.
  4. Przed zakupem wycieczki warto zweryfikować wiarydogność biura podróży w Rejestrze Organizatorów Turystyki i Pośredników Turystycznych.
  5. Przed zakupem polisy turystycznej należy dokładnie zapoznać się z Ogólnymi Warunkami Ubezpieczenia (OWU).

Najczęściej zadawane pytania

  1. Czy ubezpieczenie turystyczne na wakacje jest obowiązkowe?

    Nie. Nie ma obowiązku zakupu polisy. Warto jednak ją mieć na wypadek choroby czy innych nieszczęśliwych zdarzeń. 

  2. Jakie dokumenty są niezbędne na wyjazd za granicę?

    Należy posiadać ważny dowód osobisty lub paszport. Czasem w niektórych krajach konieczna będzie wiza. Obecnie niektóre państwa wymagają zaświadczenia o szczepieniu lub negatywnego wyniku na obecność koronawirusa.

  3. Co warto zabrać ze sobą na wakacje?

    Oprócz dokumentów warto mieć ze sobą apteczkę, zestaw ubrań na każdą pogodę i kosmetyki. Przyda się też telefon, powerbank oraz ubezpieczenie turystyczne wydrukowane lub zapisane na urządzeniu.

  4. Czym jest system zgłoszeń Odyseusz przygotowany dla polskich turystów?

    To platforma przygotowana przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych, za pomocą której można zgłosić swój wyjazd za granicę. W razie sytuacji nadzwyczajnych za granicą MSZ będzie mógł się szybko z nami skontaktować, udzielić niezbędnych informacji oraz pomóc na miejscu przez konsulat lub ambasadę.

  5. Jakie aplikacje warto zabrać w podróż?

    Warto mieć ze sobą nawigację działającą również offline. Przyda się z pewnością dostęp do bankowości mobilnej. Warto mieć też na telefonie aplikacje wyszukujące atrakcje w okolicy. Przyda się też Polak Za granicą, aplikacja dotycząca komunikatów rządowych w danym kraju.