OC na samochód lub kierowcę - czym się różni?

Zanim wyjaśnimy różnice pomiędzy ubezpieczeniem OC na pojazd i na kierowcę, musimy wspomnieć, że bez względu na system stosowany w danym kraju, warunki ochrony są takie same. Polisa chroni osoby trzecie (od szkód w mieniu i na osobie), poszkodowane w kolizji lub wypadku. Sprawca zdarzenia jest zwolniony z finansowej odpowiedzialności za szkodę, ale sam nie otrzymuje rekompensaty za zniszczony samochód.

Na czym polega ubezpieczenie OC pojazdu?

Funkcjonujący w naszym kraju system OC jest klasycznym przykładem ubezpieczenia na samochód, ponieważ polisa OC nierozerwalnie związana jest z pojazdem.

Obowiązek zakupu ubezpieczenia spoczywa na właścicielu każdego zarejestrowanego w naszym kraju pojazdu - nawet, jeśli auto nie jest użytkowane. Jeżeli dana osoba posiada więcej niż jeden samochód, każdy z nich musi mieć osobne ubezpieczenie OC (tylko przedsiębiorcy mogą skorzystać z oferty OC dla floty pojazdów).

Składka jest liczona na podstawie danych pojazdu (m.in.: marki, modelu, przebiegu, pojemności i mocy silnika) oraz głównego kierowcy – zazwyczaj jest nim właściciel auta.

Ubezpieczający samochód zostanie zapytany m.in. o sposób użytkowania auta i planowany roczny przebieg oraz:

• datę urodzenia,
• miejsce zamieszkania,
• doświadczenie w prowadzeniu pojazdu (okres posiadania prawa jazdy),
• historię w OC (lata bezszkodowej jazdy, spowodowane szkody),
• zależnie od towarzystwa - także stan cywilny, ilość posiadanych dzieci i zawód.

Co bardzo istotne, w żadnym z towarzystw ubezpieczeniowych, podczas składania wniosku OC nie padają pytania związane z bezpieczną jazdą kierowcy (np. o wykroczenia drogowe, mandaty, punkty karne itp.).

Towarzystwa ubezpieczeniowe działające w Polsce nie są bardzo restrykcyjne, jeśli chodzi o korzystanie z auta przez kierowcę niezgłoszonego do ubezpieczenia. Auta może sporadycznie używać każda osoba, która posiada uprawnienia do jego prowadzenia. Stąd też niestety, tak częste w naszym kraju przekłamania we wnioskach ubezpieczeniowych, w których właściciel, np. doświadczony starszy kierowca, deklaruje, że tylko on będzie korzystać z samochodu, podczas gdy na co dzień jeździ nim młody kierowca (syn, córka, wnuczek).

Co istotne - towarzystwo może zweryfikować prawdziwość deklaracji tylko po wypadku lub kolizji z winy młodego kierowcy, a jedyne co grozi nieuczciwemu właścicielowi auta, to rekalkulacja składki (przeliczenie ceny OC na podstawie danych młodego użytkownika pojazdu).

Funkcjonujący w Polsce system OC nie jest doskonały. Przede wszystkim z powodu braku możliwości oceny bezpiecznej jazdy faktycznego użytkownika auta. Mogłoby być inaczej, gdyby każdy kierowca miał ubezpieczenie OC przypisane do siebie - tak jak np. w Wielkiej Brytanii. Ale angielski system OC także nie jest bez wad.

Na czym polega ubezpieczenie OC kierowcy?

W Wielkiej Brytanii posiadanie uprawnień do prowadzenia pojazdu nie wystarczy, aby legalnie zasiąść za kierownicą samochodu. Każdy kierowca musi dodatkowo posiadać ubezpieczenie OC. Nawet jeśli chce skorzystać z samochodu rodzica czy kolegi tylko w wyjątkowej sytuacji (np. z powodu pilnego wyjazdu do lekarza).

Nieznajomość angielskiego systemu OC powoduje czasami mylne wyobrażenie polskich kierowców o obowiązku ubezpieczenia samochodów.

Od tej reguły jest tylko jeden wyjątek - jeżeli auto nie jest przez pewien czas użytkowane, jego właściciel może zadeklować tzw. SORN (Statutory Off Road Notification) i zostać zwolniony z opłaty OC. Musi on jednak przestrzegać związanych z tym wymogów, np.: auto powinno być zaparkowane na terenie prywatnym, poza drogami publicznymi (np. w garażu, na podjeździe).

Sporym ułatwieniem dla posiadaczy kilku aut jest możliwość ubezpieczenia tzw. floty, przy czym w Anglii flotą mogą być nawet dwa samochody. Co istotne – większość towarzystw oferuje dodatkowe zniżki na każdy kolejny samochód zgłoszony do ubezpieczenia. Aby dopisać do umowy kolejne auto, nie trzeba anulować polisy ani obawiać się różnych okresów obowiązywania umowy – OC będzie obejmowało ten sam okres ochrony.

W systemie OC przypisanym do kierowcy cena OC kalkulowana jest podobnie jak w polskim OC – na podstawie danych pojazdu (m.in. marki, modelu, pojemności silnika) oraz kierowcy. Angielscy posiadacze samochodów muszą jednak odpowiedzieć na znacznie więcej osobistych pytań.

W formularzu pojawiają się m.in. dodatkowe pytania o:

• zawód i branżę w jakiej pracuje kierowca,
• choroby, które mogą mieć wpływ na zdolność prowadzenia pojazdu lub ograniczenie uprawnień,
• gospodarstwo domowe (własność domu/mieszkania oraz ile samochodów jest w gospodarstwie domowym),
• dzieci poniżej 16 lat,
• odszkodowania o jakie występował kierowca w ciągu ostatnich 5 lat,
• wykroczenia drogowe, ograniczenia w korzystaniu z prawa jazdy oraz punkty karne,
• wyroki sądowe za cięższe przestępstwa, które nie uległy przedawnieniu,
• odrzucone lub anulowane w przeszłości ubezpieczenia i czy kierowca korzystał z ochrony pojazdu na zmienionych warunkach.

Właściciel pojazdu musi zadeklarować również, w jaki sposób będzie korzystał z samochodu:

• do codziennej jazdy (ale nie na dojazdy do pracy),
• do codziennej jazdy oraz dojazd do stałego miejsca pracy,
• na użytek biznesowy (jeśli np. prowadzi firmę, dowozi towary, jest przedstawicielem handlowym).

W angielskim systemie OC tylko zgłoszona do ubezpieczenia osoba będzie mogła korzystać z pojazdu.

Przykładowo: jeżeli właścicielem auta jest mąż i składka została wyliczona tylko na podstawie jego danych, autem nie może kierować jego żona. Kierowca nie może również pożyczyć samochodu żadnej osobie postronnej, chyba, że za jego zgodą wykupi ona tymczasowe ubezpieczenie OC.

Jeżeli towarzystwo ubezpieczeniowe wykryje rozbieżności pomiędzy deklaracją właściciela samochodu we wniosku a stanem faktycznym, może – podobnie jak w Polsce – podnieść składkę OC. Ma również prawo do anulowania polisy.

Kierowcy, których ubezpieczenie OC zostało anulowane, będą musieli zadeklarować to we wniosku na kolejny okres ochrony. Znalezienie taniej polisy będzie więc znacznie trudniejsze (oferty mogą być droższe nawet o kilka tysięcy funtów). Część towarzystw może także wycofać swoją propozycję ubezpieczenia.

Co lepsze? OC na samochód czy na kierowcę?

Każdy z systemów OC (na samochód i na kierowcę) działa sprawnie w wybranych krajach europejskich, a więc możemy śmiało powiedzieć, że jest dobrze opracowany i skuteczny. Z pewnością angielski model OC lepiej sprawdza się w ocenie bezpiecznej jazdy kierowcy. Czy jednak bylibyśmy w Polsce z niego zadowoleni?

Wybraliśmy dwa przykłady – statystycznej polskiej rodziny 2+2 oraz młodego kierowcy. Prawdopodobnie w obu przypadkach angielski model ubezpieczenia nie przypadnie kierowcom do gustu.

Młodzi kierowcy w Polsce mają zdecydowanie łatwiej, jeśli chodzi o zdobycie zniżek za bezszkodową jazdę i obniżenie ceny polisy. Niestety, polski system stwarza mniej możliwości do dokładnej oceny ich umiejętności za kierownicą. Niedoświadczony kierowca może np. być dopisany do OC doświadczonego kierowcy i gromadzić zniżki, nie wsiadając nawet jeden raz za kierownicę samochodu.