Jak zlikwidować szkodę z polisy OC sprawcy?

W 2024 roku Biuro Ruchu Drogowego Komendy Głównej Policji opublikowało raport podsumowujący bezpieczeństwo na polskich drogach. Wynika z niego, że w całym 2023 roku zgłoszono służbom 20 936 wypadków. To o ponad 8% mniej niż w roku 2022, gdy statystyki wskazywały na 22 81 takich zdarzeń.

Choć liczby wypadkowe spadają, nie należy ignorować tego ryzyka. Zwłaszcza że szybkość i sposób postępowania po wypadku czy kolizji ma duże znacznie dla procesu likwidacji szkody z ubezpieczenia sprawcy - choćby wysokości świadczenia czy tempa rozpatrywania wniosku.

Przedstawiamy kolejne etapy procesu likwidacji szkody z OC sprawcy zdarzenia - zobacz co zrobić, aby uzyskać rekompensatę z jego polisy szybko i w adekwatnej wysokości!

Likwidacja szkody, czyli co?

Likwidacja szkody to postępowanie towarzystwa ubezpieczeniowego, które ma na celu ustalenie okoliczności i przyczyn zdarzenia drogowego. Ich szczegółowa analiza pozwala ustalić odpowiedzialność za kolizję lub wypadek, a następnie wysokość odszkodowania. 

Pod pojęciem szkody mogą kryć się zarówno niewielkie uszkodzenia, np. zarysowanie lakieru samochodu, jak i rozleglejsze problemy, w wyniku których pojazd zostaje unieruchomiony. W każdym z takich przypadków poszkodowany może starać się wypłatę z ubezpieczenia OC sprawcy zdarzenia.

W praktyce proces likwidacji szkody rozpoczyna się już z chwilą zgłoszenia wypadku do ubezpieczyciela, a kończy z chwilą wypłaty odszkodowania lub wydania decyzji o odmowie wypłaty. Podstawą do przeprowadzenia likwidacji szkody z OC sprawcy jest dokumentacja zdarzenia oraz opinia rzeczoznawcy zaangażowanego w proces.

Jak wygląda likwidacja szkody z OC?

Niezależnie od tego, czy okoliczności zdarzenia są jednoznaczne, czy budzą wątpliwości, proces likwidacji szkody z OC sprawy przebiega zawsze w kilku etapach. Każdy z nich realizowany jest skrupulatnie - całość procedury ma na celu:

• określenie przyczyn zdarzenia oraz jego skutków,
• określenia odpowiedzialności towarzystwa ubezpieczeniowego, 
• ustalenie rozległości szkody oraz jej wartości (czyli wysokości odszkodowania), 
• wskazanie ewentualnej odpowiedzialności za szkodę osób trzecich.

Proces likwidacji szkody z OC sprawcy wypadku obejmuje kolejno:

1. Czynności na miejscu zdarzenia (wykonanie dokumentacji, zebranie zeznań ew. świadków, spisanie oświadczenia sprawcy kolizji lub wypadku)
2. Zgłoszenie szkody do towarzystwa ubezpieczeniowego sprawcy.
3. Ustalenie odpowiedzialności za szkodę (przy udziale rzeczoznawcy).
4. Ustalenie metody likwidacji szkody.
5. Wypłata odszkodowania lub jej odmowa.

Omówimy teraz każdy z nich oraz rozwiejemy wątpliwości, jakie mogą pojawić się między Tobą, jako wnioskującym poszkodowanym a ubezpieczycielem.

Etap 1: czynności na miejscu kolizji lub wypadku

Jeśli zostałeś poszkodowany w kolizji czy wypadku, masz prawo ubiegać się o odszkodowanie z ubezpieczenia OC sprawcy. Zanim jednak dane towarzystwo weźmie na siebie odpowiedzialność i zgodzi się wypłacić Ci środki na likwidację szkody, może zadawać liczne pytania. Nieścisłości lub niekompletna dokumentacja może niepotrzebnie wydłużać cały proces i powodować frustrację. 

Choć na zgłoszenie szkody masz wspomniane 3 lata, im szybciej podejmiesz kroki formalne, tym łatwiej będzie rozmawiać z ubezpieczycielem i starać się o odpowiednio wysoką rekompensatę. W chwili zdarzenia warto wykonać kilka podstawowych czynności, dzięki którym znacznie skrócisz swoją korespondencję z towarzystwem i szybciej uzyskasz jego decyzję.

Udokumentuj zdarzenie

Aby dowieść zakresu uszkodzeń samochodu, najlepiej je zobrazować. Zdjęcia pojazdu z z różnych perspektyw wykonane telefonem w zupełności wystarczą. Warto także uwiecznić wszelkie okoliczności, które mogły mieć wpływ na powstanie i rozmiar szkody. O czym dokładnie mowa?

Jeśli powierzchnię jezdni pokrywa lód, odbywają się na niej roboty drogowe, asfalt jest uszkodzony lub stan techniczny auta sprawcy pozostawia wiele do życzenia - może to zaważyć na decyzji towarzystwa.

Osobną kwestią jest korzystanie z kamerki samochodowej. Rejestrator ruchu nagrywa to, co dzieje się przed maską pojazdu, co w wielu przypadkach okazało się kluczowe w ustaleniu sprawcy. 

Skoro o tym mowa, dokumentacja zdarzenia będzie bardzo przydatna w sytuacji, gdy sprawca nie przyznaje się do winy. Teoretycznie jeśli na miejsce zdarzenia zostanie wezwana policja, cały ciężar odtworzenia okoliczności przebiegu kolizji lub wypadku spoczywa na niej. W praktyce nic nie stoi na przeszkodzie, by pokazać im nagranie lub zdjęcie. 

Często sam dowód wystarczy, by sprawca zmienił zdanie i przyznał się do spowodowania kolizji. Jeżeli do tego nie dojdzie, wszelka dokumentacja będzie potrzebna w dochodzeniu. Sfotografuj także swój samochód i auto sprawcy. Zdjęcia przydadzą się na wypadek, gdyby ktoś (np. prawnik sprawcy) kwestionował rozmiar szkody podczas likwidacji. 

Zasięgnij porady mechanika

Każda stłuczka oznacza mniejszą lub większą naprawę pojazdu. Może to być zaledwie rysa na zderzaku albo coś poważniejszego, jak pęknięta maglownica. Podczas zgłaszania szkody towarzystwo ubezpieczeniowe poprosi Cię o oszacowanie jej rozmiarów. Oczywiście nie obejdzie się bez oceny rzeczoznawcy wysłanego przez ubezpieczyciela, ale warto mieć orientację co do wysokości roszczeń, o które można się starać.

W zależności od ustalonej praktyki, ale także dokładności przesłanych przez Ciebie zdjęć, rzeczoznawca dokona wyceny szkody na ich podstawie, albo zechce obejrzeć samochód osobiście.

Etap 2: zgłoszenie szkody do ubezpieczyciela sprawcy

Firmy ubezpieczeniowe w Polsce oferują kilka dróg zgłoszenia szkody. Najczęściej jest to formularz online. Należy w nim podać dane, które umożliwią zidentyfikowanie Ciebie, Twojej polisy i Twojego samochodu. 

• imię i nazwisko,
• adres zamieszkania,
• PESEL,
• numer polisy,
• nazwę towarzystwa ubezpieczeniowego, które ją wystawiło (w przypadku zgłoszenia szkody w systemie BLS),
• markę i model auta,
• rok produkcji,
• numer rejestracyjny,
• numer VIN,
• wersję wyposażenia auta.

Firma ubezpieczeniowa poprosi Cię o adres mailowy i numer telefonu. W większości przypadków ich podanie nie jest obligatoryjne, ale znacznie przyspieszy i ułatwi proces likwidacji szkody. 

Następnie musisz wprowadzić dane dotyczące zdarzenia. 

• gdzie i o której miało miejsce,
• jak do niego doszło (opisz okoliczności zdarzenia),
• jaką szkodę poniosłeś (obrażenia ciała, uszkodzenia pojazdu),
• załączniki, np. zdjęcia uszkodzeń lub karta informacyjna ze szpitala,
• czy na miejscu zdarzenia była obecna policja.

Jeżeli masz dane sprawcy, podaj je. Najważniejsze będą:

• imię i nazwisko,
• adres zamieszkania,
• PESEL,
• dane pojazdu - marka, model, rok produkcji, numer rejestracyjny, numer VIN,
• nazwa towarzystwa ubezpieczeniowego, które wystawiło polisę,
• numer polisy. 

Gdy nie posiadasz danych sprawcy, ponieważ Ci ich nie udostępnił lub nie ma z nim kontaktu, numer rejestracyjny powinien Ci wystarczyć. Dzięki niemu ustalisz numer polisy i podmiot odpowiedzialny. 

Najszybciej zrobisz to na stronie Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego (UFG). Wystarczy, że na stronie www.ugf.pl podasz numer rejestracyjny pojazdu i datę, w której sprawdzasz ważność polisy OC. 

widok formularza www.ufg.pl

Etap 3: ustalenie odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń

Jeśli zgłaszasz się z wnioskiem o likwidację szkody z OC sprawcy wypadku, oczekujesz, że jego towarzystwo przyjmie na siebie odpowiedzialność i wypłaci CI stosowną kwotę. DO tego potrzebne są jednak twarde dowody na winę klienta danej firmy.

Możliwe są tutaj dwa scenariusze:

1. Sprawca przyznaje się do spowodowania wypadku lub kolizji, na miejscu spisuje tzw. oświadczenie sprawcy i przekazuje Ci je ze swoim podpisem. Wówczas sprawa trafia do likwidacji w stosownym towarzystwie ubezpieczeniowym, a Ty dostajesz odszkodowanie lub pokrycie kosztów naprawy w warsztacie.
2. Sprawca nie przyznaje się do winy i nie chce spisać oświadczenia - wówczas na miejsce zdarzenia musisz wezwać policję, która ustali, kto zawinił. W skrajnych przypadkach sprawa trafi do sądu i to sąd na podstawie materiału dowodowego orzeknie, kto jest sprawcą zdarzenia i czyj zakład ubezpieczeń powinien pokryć jego koszty. 

Oświadczenie sprawcy kolizji 2024 – co powinno zawierać? Wzór do pobrania (PDF)

Jeśli, uczestnicy kolizji drogowej są zgodni co do jej przebiegu, wezwanie policji na miejsce nie jest konieczne. Zobacz artykuł

Sama znajomość numeru rejestracyjnego sprawcy, a nawet ustalenie, który ubezpieczyciel wystawił jego polisę OC, nie daje Ci podstaw do występowania z roszczeniem. W sytuacji, kiedy domniemany sprawca zakwestionuje swoją winę u swojego ubezpieczyciela, na Tobie będzie spoczywał ciężar udowodnienia tej winy. Dlatego tak ważne jest udokumentowanie zdarzenia np. nagraniem z wypadku. 

Etap 4: ustalenie metody likwidacji szkody

Dwa najpopularniejsze warianty likwidacji szkody z ubezpieczenia OC to:

• warsztatowy (bezgotówkowy) - wstawiasz swój pojazd do wskazanego przez towarzystwo ubezpieczeniowe warsztatu i odbierasz naprawiony,
• kosztorysowy (gotówkowy) - towarzystwo ubezpieczeniowe oszacowuje rozmiar szkody i wypłaca wskazaną kwotę poszkodowanemu.

Który wariant likwidacji szkody z OC wybrać? To zależy. W wariancie bezgotówkowym masz pewność, że twoje auto zostanie doprowadzone do stanu sprzed szkody bez względu na koszty. Wstawiasz samochód do warsztatu, odbierasz auto zastępcze i cierpliwie czekasz. Jeśli po odbiorze twojego samochodu z warsztatu pojawią się dodatkowe uszkodzenia związane z kolizją, możesz wystąpić o świadczenie uzupełniające. Jeśli tylko uszkodzenia odkryte po naprawie samochodu są związane z poprzednią szkodą, towarzystwo ubezpieczeniowe powinno je uznać. 

Wariant kosztorysowy oznacza gotówkę “do ręki”. Jego największą zaletą jest to, że gdyby udało Ci się naprawić auto poniżej kwoty wypłaconego odszkodowania, zostajesz z zyskiem. Problemy zaczynają się jednak wówczas, gdy przyznana suma nie wystarcza na pokrycie napraw lub zaniedbasz część z nich. 

Na końcu podajesz formę wypłaty odszkodowania (w przypadku wariantu kosztorysowego) i numer konta, jeśli to ma być przelew, a także wysokość roszczenia. Następnie wysyłasz zgłoszenie i szkoda zostanie zarejestrowana w bazie firmy ubezpieczeniowej, a  informacje na jej temat zostaną wpisane w bazie Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego.

W jaki sposób zgłosić szkodę? 

Masz kilka możliwości na zgłoszenie się do TU z wnioskiem o wypłatę odszkodowania z OC sprawcy:

• formularz online - praktycznie każda firma ubezpieczeniowa w Polsce, która oferuje OC komunikacyjne, ma formularz zgłoszenia szkody online,
• agent stacjonarny - każdy agent reprezentujący daną firmę ubezpieczeniową ma obowiązek przyjąć zgłoszenie szkody,
• infolinia - wielu klientów unika tej drogi, gdyż często jest czasochłonna, ale gdy nie mamy telefonu z Internetem, a najbliższa placówka agenta jest daleko, infolinia to jedyna opcja,
• aplikacja - w chwili obecnej aplikacje ubezpieczeniowe w Polsce jeszcze raczkują, ale firmy takie jak Warta czy Generali oferują możliwość zgłoszenia szkody przez aplikację. 

Bezpośrednia Likwidacja Szkody - BLS

Od kilku lat ubezpieczeni w Polsce mają możliwość skorzystania z procedury Bezpośredniej Likwidacji Szkody. Oznacza to, że szkodę możesz zgłosić u swojego ubezpieczyciela, a on następnie odzyska wypłaconą kwotę od ubezpieczyciela sprawcy. 

Oczywiście firma, która wystawiła OC sprawcy, może zakwestionować poniesione nakłady, ale wówczas kwestionuje działanie Twojego ubezpieczyciela, a nie Twoje. Warto mieć firmę ubezpieczeniową po swojej stronie. Szerzej piszemy o tym tutaj:

Etap 5: wypłata odszkodowania lub odmowa

W idealnym świecie znasz dokładną kwotę, która wystarczy na pokrycie szkód, a ubezpieczyciel Ci ją przyzna. Wówczas jedyne, co Ci pozostaje, to zaakceptować jego ofertę, naprawić samochód, a jak coś zostanie, trafi do Twojej kieszeni. Sytuacja komplikuje się, kiedy uważasz, że zostałeś pokrzywdzony, bo ubezpieczyciel odmawia wypłaty odszkodowania lub zaniża jego kwotę.

Gdy nie zgadzasz się z propozycją ugody od ubezpieczyciela...

Zaniżanie wartości szkody, a co za tym idzie wartości odszkodowania, było od zawsze kością niezgody pomiędzy zakładami ubezpieczeń a ich klientami. Nie ma w tym nic dziwnego. To logiczne, że klienci zawsze będą chcieli otrzymać jak najwyższe odszkodowanie, a ubezpieczyciele będą chcieli zapłacić jak najmniej. Żaden klient nie miałby pretensji, gdyby dostał więcej, niż mu się należy. Tak samo zakład ubezpieczeń będzie zadowolony, kiedy zapłaci mniej niż musi. 

Co jednak zrobić w sytuacji, gdy jako poszkodowany w wypadku drogowym, czujesz się też pokrzywdzony przez ubezpieczyciela? Propozycja ugody, jak sama nazwa wskazuje, stanowi jedynie propozycję. Towarzystwo ubezpieczeniowe spyta, czy ją przyjmujesz. Jeżeli nie, napisz odwołanie od decyzji ubezpieczyciela i uzasadnij je. 

Zakład ubezpieczeń ma 30 dni na rozpatrzenie wniosku o likwidację szkody od momentu otrzymania zawiadomienia. 

Co zrobić, gdy sprawca uciekł z miejsca zdarzenia?

Zdarza się, że sprawca wypadku lub kolizji ucieka z miejsca zdarzenia w obawie przed konsekwencjami. Na szczęście ustawodawca jednak nie pozostawił Cię w takiej sytuacji bez ochrony. Gdy sprawca oddala się z miejsca wypadku, możliwości są dwie:

• jeśli sprawca jest znany i posiada OC - odszkodowanie wypłaca zakład ubezpieczeniowy, który wystawił polisę OC sprawcy, a następnie może domagać się od niego zwrotu poniesionych kosztów,
• jeśli sprawca pozostaje nieznany lub nie posiada OC - odszkodowanie wypłaca Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny, a następnie UFG żąda od sprawcy zwrotu świadczeń. Należy mieć na uwadze, że UFG wypłaca odszkodowanie tylko w przypadku szkód osobowych. Jeśli chcesz mieć pewność otrzymania pieniędzy za szkodę majątkową (np. uszkodzenia samochodu) powinieneś wykupić ubezpieczenie Autocasco. 

Pamiętaj, że każdy spór z ubezpieczycielem możesz skierować na drogę sądową, która jednak bywa długa i generuje dodatkowe koszty. W trudnych do rozstrzygnięcia przypadkach warto zasięgnąć porady Rzecznika Finansów lub zaufanego prawnika. Z kolei kupując ubezpieczenie OC za pośrednictwem kalkulatora OC i AC rankomat.pl, często możesz skorzystać z usługi RankoPomocPrawna. W praktyce za pośrednictwem infolinii skonsultujesz ze specjalistami rozmaite wątpliwości w sporach dotyczących ubezpieczeń.

Jeśli natomiast jesteś poszkodowany w zdarzeniu, do spowodowania którego sprawca się przyznaje, wystarczy cierpliwie i z uwagą przejść kolejne kroki likwidacji szkody z jego polisy OC. Dopełniając wszystkich formalności ze swojej strony zwiększysz szansę na powodzenie i sprawne zakończenie całego procesu.