Jak zgłosić szkodę zalania mieszkania?

Zalania są najczęstszą przyczyną rejestrowanych szkód w mieszkaniach. W ciągu całego roku stanowią one ponad połowę wszystkich zgłaszanych do ubezpieczycieli przypadków. W statystykach zalanie obejmuje różne przyczyny przedostania się wody do budynku, w tym intensywne opady deszczu, awaria sprzętów domowych, awarie u sąsiada czy powódź.

Zalanie mieszkania – przyczyny i skutki

Niesprawna pralka, zmywarka lub pęknięta rura, to bardzo częste powody zalania. Regularne serwisowanie urządzeń domowych może nas uchronić przed podobnym nieszczęściem, ale na stan technicznych sprzętów sąsiada nie mamy już żadnego wpływu. Tak samo zresztą jak na warunki atmosferyczne. 

Okres od maja do lipca, to w Polsce czas intensywnych opadów i silnych burz. Nierzadko zdarzają się wtedy także powodzie. To właśnie w takich sytuacjach przeciekają uszkodzone dachy lub woda wlewa się do wnętrza przez źle zamknięte okna.

A zalany sufit, podłoga, czy też urządzenia elektroniczne, to niemały kłopot, który pociąga za sobą nieplanowane koszty. Uszkodzone mogą zostać też rzeczy bezcenne, takie jak obrazy czy pamiątki rodzinne.

Kiedy zgłosić zalanie mieszkania do ubezpieczyciela?

Jeśli mamy ubezpieczenie, którego zakres obejmuje zalanie naszego mieszkania, możemy liczyć na pomoc finansową i szybką naprawę szkody. Warunki polisy nakładają na nas określone obowiązki. Jeśli ich nie dopełnimy, odszkodowanie może nam się nie należeć. 

Bardzo ważne jest, by zgłosić szkodę w odpowiednim czasie. To, ile mamy dni na zgłoszenie określają zwykle Ogólne Warunki Ubezpieczenia dołączone do umowy polisowej. Najczęściej na zgłoszenie zalania i innej szkody mamy od 3 do 7 dni. 

Jeśli poinformujemy ubezpieczyciela w odpowiednim czasie i złożymy wszelkie niezbędne dokumenty, towarzystwo ma 30 dni na wypłatę bezspornej części świadczenia. Część sporna, wymagająca ustalenia dodatkowych okoliczności, to dodatkowe 15 dni.

Jaka procedura po zalaniu mieszkania?  

Kiedy osoba winna zalania posiada polisę mieszkaniową uwzględniającą omawiane zdarzenie i zostanie ono zgłoszone do ubezpieczyciela, ten wyznacza rzeczoznawcę, którego zadaniem będzie sporządzenie protokołu szkód, ustalenie przyczyny zalania oraz osoby, która za nie odpowiada.

Kiedy rzeczoznawca zakończy oględziny miejsca ubezpieczenia i przekaże towarzystwu protokół, rekompensata powinna zostać wpłacona na nasze konto w terminie 30 dni. W praktyce już po 7 dniach powinniśmy uzyskać od ubezpieczyciela informację, jak wysokie odszkodowanie nam przysługuje. Zdarza się, że towarzystwo uzna część odszkodowania za sporną i wówczas będzie miało dodatkowych 14 dni o dokładne zbadanie sprawy – bezsporna część odszkodowania zostanie nam jednak przekazana w pierwotnym terminie.

Warto wiedzieć, co należy zrobić, gdy nasze mieszkanie zostanie zalane. W kilku krokach przedstawiamy niezbędne czynności:

1. ZATRZYMANIE WODY
Powstrzymanie wycieku wody lub zmniejszenie jej rozmiarów.

2. TELEFON DO ZARZĄDCY
Powiadomienie o zalaniu zarządcę budynku. Trzeba to zrobić najpóźniej w ciągu 2 dni od momentu zdarzenia.

3. ROZMOWA Z SĄSIADEM
Jeśli zostało zalane także mieszkanie piętro niżej, należy umożliwić sąsiadowi dochodzenie roszczeń.

4. TELEFON DO UBEZPIECZYCIELA
Telefonicznie poinformujmy o zaistniałej szkodzie towarzystwo ubezpieczeniowe, w którym wykupiliśmy polisę.

5. PROTOKÓŁ
Jeśli skala zalania wiązała się z interwencja straży pożarnej, policji czy innej jednostki, należy uzyskać protokół (raport zniszczeń), który ubezpieczyciel weźmie pod uwagę przy ustalaniu rozmiarów szkód i wypłacie świadczenia. 

6. DOKUMENTY
Przesłanie zgłoszenia szkody, zgodnie ze wskazówkami ubezpieczyciela. Najlepszym sposobem jest e-formularz na stronie TU.

7. LISTA STRAT
Wykaz zniszczonych lub uszkodzonych przedmiotów. W takim spisie należy określić liczbę przedmiotów, wartość, rok nabycia, nazwę producenta, inne cechy.

8. RZECZOZNAWCA
Do czasu przybycia rzeczoznawcy z towarzystwa ubezpieczeniowego lepiej nie dokonywać żadnych zmian w uszkodzonym mieszkaniu – wyjątkiem są sytuacje, w których zmiany są niezbędne w celu zabezpieczenia mienia). Rzeczoznawca powinien zjawić się do 7 dni od chwili zgłoszenia.

9. WSPÓŁPRACA
Współpracujmy z ubezpieczycielem. Przede wszystkim musimy udostępnić mu mieszkanie w celu ustalenia przyczyn i rozmiarów szkody.

Jakie informacje przekazać do ubezpieczyciela po zalaniu mieszkania?

Rzeczoznawca wyznaczony przez towarzystwo może poprosić nas o podanie wartości zniszczonego mienia. Wówczas najlepiej będzie przedłożyć mu posiadane rachunki i faktury, a także zdjęcia lokalu wykonane przed szkodą. Tego typu dowody przydadzą nam się również w sytuacji, w której uznamy wycenę za zaniżoną i zechcemy ubiegać się o wyższe odszkodowanie.

Do 7 dni od oględzin towarzystwo powinno poinformować nas, czy istnieje konieczność przekazania mu brakującej dokumentacji i o jakie konkretnie dokumenty chodzi.

Dokumentacja wymagana przez towarzystwa po zalaniu mieszkania:

• fotografie pomieszczeń, w których doszło do szkody;
• opcjonalnie fotografie pomieszczeń przed szkodą;
• szczegółowe zdjęcia samych uszkodzeń;
• rachunki/faktury potwierdzające wartość zniszczonego mienia;
• rachunki/faktury za naprawę uszkodzeń, jeśli ubezpieczony sam usunął szkodę;
• oświadczenie sprawcy, czyli sąsiada lub administracji budynku.

Jak zawiadomić ubezpieczyciela o zalanym mieszkaniu?

Towarzystwa umożliwiają ubezpieczonemu zgłoszenie zalania i innych szkód na kilka sposobów, a wszystkie one są równoważne pod względem formalno-prawnym. Przykładowo, na stronie PZU możemy znaleźć dwa podstawowe sposoby zgłoszenia zniszczeń odnoszące się do polisy mieszkaniowej:

• telefonicznie, korzystając z infolinii czynnej przez 7 dni w tygodniu 24 h na dobę;
• poprzez specjalny formularz internetowy dostępny na stronie ubezpieczyciela – w tym przypadku towarzystwo może od nas wymagać przesłania części dokumentacji na podany adres pocztowy.

Wśród innych dostępnych form kontaktu z ubezpieczycielem trzeba jeszcze wymienić: korespondencję mailową, bezpośrednie zgłoszenie w oddziale towarzystwa, przesłanie SMS-a i powiadomienie listowne. 

Jak ustalić winę w zalanym mieszkaniu?

Nie zawsze wina leży po stronie sąsiada, od którego woda przelała się do naszego mieszkania. Czasem winny jest zarządca budynku, innym razem deweloper, który zignorował błędy na etapie budowania nieruchomości, a czasem wina spoczywa na producencie sprzętu domowego. 

Za szkodę zalania odpowiada nie ten, kto zajmuje  nieruchomość, w której np. pękła rura, ale ten, kto ją faktycznie spowodował, np. administrator  budynku, który nie przeprowadził przeglądu hydraulicznego.  

Ale i w takiej sytuacji są wyjątki, np. za stan rur biegnących w ścianach poziomo odpowiadają właściciele mieszkań, bo według prawa są one częścią lokalów. Po opieką zarządcy są rury biegnące w pionach. Potrzebne więc są fachowe oględziny: analiza szkód i tego jak do nich doszło. Profesjonalnie przeprowadzi je specjalista z towarzystwa ubezpieczeniowego.

Czy polisa chroni mieszkanie, jeśli zaleje mnie sąsiad?

Każda polisa mieszkaniowa może się różnić, więc o tym, czy ubezpieczenie działa w razie zalania sąsiada decyduje obecność takiego zapisu w dokumencie OWU.

Przykładowo, w polisie Generali (Generali, z myślą o domu) istnieje taki zapis. Definicja zalania dotyczy zalania cieczą przez osoby trzecie z innego lokalu lub w wyniku prowadzenia akcji ratowniczej. W tej polisie ryzyko zalania występuje akurat jako rozszerzenie dodatkowo płatne, chyba że wybierzemy wariant All Risk.

Pozostałe przypadki ochrony mieszkania w razie zalania mogą dotyczyć:

• awarii lub uszkodzenia przewodów;
• instalacji lub urządzeń sieci wodociągowej, kanalizacyjnej, klimatyzacyjnej, grzewczej, przeciwpożarowej lub pomp wodnych;
• samoczynnego włączenia się instalacji tryskaczowej, zraszaczowej, mgły wodnej; 
• przerwy w dopływie prądu, awarii lub uszkodzenia urządzeń gospodarstwa domowego (pralki, wirówki, zmywarki, suszarki, urządzeń chłodniczych); 
• cofnięcia się cieczy z sieci wodociągowej, kanalizacyjnej lub z urządzeń publicznej sieci kanalizacyjnej;
• pozostawienia otwartych kranów lub zaworów w urządzeniach sieci wodociągowej, kanalizacyjnej lub grzewczej; 
• awarii, uszkodzenia, zniszczenia łóżka wodnego; 
• rozbicia, stłuczenia, pęknięcia akwarium lub awarii jego urządzeń; 
• opadów atmosferycznych, topniejącego śniegu lub lodu; 
• zamarzania lub rozmarzania cieczy w urządzeniach i instalacjach; 
• pękania na skutek mrozu.

Kiedy ubezpieczyciel nie odpowiada za szkodę zalania?

To, w jakim zakresie i w jakich konkretnie sytuacjach towarzystwo ubezpieczeniowe odpowiada za szkodę wywołaną zalaniem, określonej jest w Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia.

Najczęściej ubezpieczyciel nie ponosi odpowiedzialności w następujących przypadkach:

•  jeśli do zalania doszło w wyniku intensywnych opadów i w skutek niewłaściwego stanu: dachu, rynien, okien lub innych elementów budynku albo z powodu  ich złego zabezpieczenia;
• gdy woda pochodziła z nieszczelnych, z winy właściciela domu, urządzeń wodnokanalizacyjnych lub innych tego typu instalacji;
• jeśli mieszkanie zalały wody gruntowe, a nie było to skutkiem opadów atmosferycznych lub powodzi;
• powodem zalania było użycie niewłaściwych materiałów budowlanych;
• elementy budynku nie były odpowiednio konserwowane i naprawiane;
• podczas intensywnych opadów okna w mieszkaniu nie zostały należycie zamknięte;
• do szkody doszło w wyniku ewidentnego zaniedbania mieszkańca lokalu lub z powodu jego działania pod wpływem alkoholu, narkotyków czy też innych środków odurzających.

Pamiętajmy, że samo posiadanie polisy ubezpieczeniowej na dom lub mieszkanie nie gwarantuje nam otrzymania odszkodowania. Szkodę musimy zgłosić do ubezpieczyciela w odpowiednim czasie i dopełnić wszelkich warunków umowy. 

Zalanie i powódź to dwa różne ryzyka

W przeważającej większości towarzystw ubezpieczeniowych Ogólne Warunki Ubezpieczenia traktują odrębnie zalanie i powódź. Powódź dotyczy zalania w wyniku podniesienia się poziomu wody w rzekach lub innych naturalnych zbiornikach wodnych. 

Zalanie to szkoda powstała wskutek m.in.:

• opadów atmosferycznych;
• uszkodzenia lub niedrożności instalacji wodociągowej, kanalizacyjnej, grzewczej itp., a także urządzeń bezpośrednio z nimi związanych;
• nieumyślnego pozostawienia otwartych zaworów w urządzeniach wodno-kanalizacyjnych.

Nie wszystkie towarzystwa ubezpieczeniowe w ramach podstawowej ochrony, „od ognia i zdarzeń losowych”, oferują zabezpieczenie na wypadek powodzi. Część ubezpieczycieli gwarantuje to w wyższych pakietach lub w ramach dodatkowej składki.