Karta czy gotówka - jak płacić podczas podróży?

W trakcie zagranicznych podróży lepiej jest płacić kartą czy gotówką? Ile kosztuje korzystanie z karty poza granicami Polski i czy możemy używać tej dokładnie samej karty, z której korzystamy na co dzień? Sprawdźmy – to ważne informacje dla wszystkich osób, które zamierzają w najbliższym czasie odbyć zagraniczną podróż, a jednocześnie chcą zadbać o bezpieczeństwo. 

Czy warto płacić kartą podczas podróży?  

Zabranie w podróż karty płatniczej to coraz częściej wybierane rozwiązanie. Za granicą możemy płacić tą samą kartą, której używamy w Polsce, jednak przed wyjazdem warto upewnić się, czy taka opcja jest w naszym przypadku aktywna. Jeśli nie, trzeba ją uruchomić.

To bardzo wygodne, bo nie trzeba szukać kantorów i wymieniać polskich złotych na miejscową walutę, co sprawdza się zwłaszcza w tych krajach, gdzie trudno o korzystną transakcję. Dzięki temu nie traci się niepotrzebnie ani czasu, ani dodatkowych pieniędzy. Płacenie kartą za granicą minimalizuje ryzyko kradzieży. 

W razie utraty karty można bardzo szybko zareagować – wystarczy skontaktować się z bankiem i zablokować możliwość wykonywania transakcji. Dlatego koniecznie trzeba mieć pod ręką zapisany numer do obsługi klienta swojego banku. „Plastikiem” można płacić wszędzie, co jest szybkie i wygodne. 

Jednak żadne rozwiązanie nie jest idealne, a zatem płacenie kartą za granicą ma też swoje wady. Przede wszystkim może spotkać nas sytuacja, że będziemy w miejscu, w którym nie zapłacimy kartą. Nie mając gotówki przy sobie zmuszeni będziemy do rezygnacji z transakcji i szukania bankomatu. W przypadku bardziej egzotycznych kierunków często zdarza się, że bankomaty są tylko w jednej, czy dwóch miejscowościach, np. na całej wyspie.  

Trzeba też pamiętać o kosztach, które są największą wadą płacenia kartą za granicą. Koszty są dwojakie: płaci się zarówno za użycie karty (koszty przewalutowania), jak i koszty bankowej prowizji za użycie karty za granicą. Dodatkowo w wielu przypadkach trzeba zapłacić za skorzystanie z bankomatu.  

Na koniec warto wspomnieć o jeszcze jednym niebezpieczeństwie, jakie niesie ze sobą korzystanie za granicą wyłącznie z karty. Brak fizycznej gotówki może  spowodować większą rozrzutność i nieprzemyślane wydatki – a o takie w podróży nie trudno, co może się źle skończyć dla wyjazdowego budżetu. 

Ile kosztuje płacenia kartą za granicą? 

Temat kosztów płacenia kartą za granicą zdecydowanie warto przyswoić lepiej, aby po powrocie oszczędzić sobie przykrych niespodzianek finansowych. Jeśli nie posiadamy karty walutowej, to za każdą transakcję bank doliczy sobie dodatkowe opłaty związane z przewalutowaniem, a także prowizję od transakcji, ustalaną indywidualnie w tabeli opłat danego banku.  

Trzeba pamiętać także o tzw. podwójnym przewalutowaniu. Co to oznacza? Jeśli wypłacasz pieniądze z bankomatu lub płacisz kartą, w walucie która jest inna od waluty rozliczeniowej (czyli takiej w której transakcje przyprowadza bank, np. dolarów bądź euro), to poniesiesz dodatkowe koszty.

A jak wysoka będzie prowizja? Wszystko zależy od konkretnego banku, dlatego warto przed wyjazdem sprawdzić, jak to wygląda w Twoim przypadku, czy bank nalicza 2% czy np. 3%.  

Wyjściem z tej sytuacji jest wyrobienie sobie specjalnej karty walutowej. Wówczas tej opłaty nie ma. 

Wypłata gotówki za granicą – ile kosztuje „wizyta" w bankomacie? 

Wypłaty z bankomatów za granicą także generują dodatkowe opłaty, jeśli stanowi tak Twoja umowa z bankiem. Niektóre banki nie naliczają prowizji za wypłacenie gotówki z bankomatu za granicą. Jeszcze inne nie pobierają opłat za wypłatę w bankomatach konkretnej sieci. Bezwzględnie przed wyjazdem trzeba jednak to sprawdzić w swojej umowie z bankiem.

W przeciwnym razie może okazać się, że każde wyjęcie pieniędzy będzie dodatkowo płatne i spotka nas przykra niespodzianka. Tutaj również konkretne kwoty prowizyjne są ustalane indywidualnie przez każdy bank. 

Jakimi kartami można płacić za granicą?  

Za granicą można płacić kartami debetowymi, z których korzystamy w Polsce – Visa lub Mastercard. Nieoficjalnie uważa się, że w większości miejsc na świecie tańsze jest korzystanie z karty Visa.  

Za granicą możemy korzystać również z karty kredytowej. Choć płacenie nią za zakupy nie jest opłacalne, to w pewnym przypadkach za granicą karta kredytowa bywa niezbędna. Jest tak np., gdy chcemy wypożyczyć auto. Wypożyczalnie w znacznej większości wymagają posiadania karty kredytowej.  

Najkorzystniej pod kątem finansowym plasuje się płacenie kartą wielowalutową. Większość osób nie posiada takiej karty, dlatego konieczne będzie jej dodatkowe wyrobienie przed wyjazdem. Jeśli podróżujemy często, zdecydowanie warto jednak zadać sobie odrobinę trudu i wyrobić taką kartę.

Jest ona powiązana z rachunkami prowadzonymi w kilku walutach. Dzięki temu w trakcie płatności system rozpoznaje walutę i pobiera środki bezpośrednio z przypisanego do niej konta.  

Gdzie nie zapłacisz kartą za granicą? 

We wszystkich krajach na świecie płatności kartą lub alternatywnie – telefonem – są obecnie dostępne. Nie wszędzie są jednak powszechne. Jak wynika z danych z 2023 roku, istnieje szereg państw, w których transakcje gotówkowe wciąż dominują nad płatnościami kartą.

Należą do nich:

• Malta – aż 77% transakcji odbywa się przy pomocy gotówki,
• Słowenia – 73% transakcji gotówkowych,
• Austria – 70% transakcji gotówkowych,
• Włochy – 69% transakcji gotówkowych,
• Hiszpania – 66% transakcji gotówkowych,
• Portugalia – 64% transakcji gotówkowych,
• Niemcy – 63% transakcji gotówkowych,
• Grecja – 62% transakcji gotówkowych.

Dla własnego komfortu i bezpieczeństwa zawsze warto mieć ze sobą pewną ilość gotówki, szczególnie podczas podróży do krajów, gdzie gotówka nadal dominuje w codziennych transakcjach.

Czym jest konto walutowe?  

Konto walutowe to bardzo wygodna opcja dla osób, które dużo podróżują, ale też np. robią zakupy na zagranicznych serwisach. To rachunek bankowy, który bank prowadzi w wybranej walucie, połączony z kontem osobistym. Jego najważniejszą zaletą jest to, że pozwala płacić za granicą bez dodatkowych opłat związanych z przewalutowaniem. 

Sposób działania konta walutowego jest stosunkowo prosty. W trakcie płatności, np. w sklepie za granicą, system rozpoznaje walutę, w jakiej odbywa się transakcja i pobiera środki z konta w odpowiedniej walucie. Dzięki temu osoba posiadająca konto walutowe nie ponosi opłaty za przewalutowanie.  

Konto walutowe wcześniej trzeba zasilić odpowiednią sumą pieniędzy. Można to zrobić standardowo przelewem lub np. w bankomacie. To bardzo ważne, ponieważ jeśli w momencie dokonywania transakcji na koncie walutowym nie będzie właściwej kwoty, to bank pobierze ją z konta osobistego – w takim przypadku poniesienie opłaty za przewalutowanie będzie konieczne.  

Czy za granicą warto płacić gotówką?  

Jeśli ma się tendencję do wydawania pieniędzy bez zastanowienia, to zdecydowanie lepiej mieć gotówkę. Wtedy można kontrolować swoje wydatki i trzymać rękę na pulsie. Gotówka w portfelu pozwala też na pozostawienie napiwku. To tyle, jeśli chodzi o zalety posługiwania się pieniędzmi w banknotach i monetach podczas podróży. 

Zabranie gotówki na wyjazd za granicę ma niestety znacznie więcej wad. Przede wszystkim większe ryzyko kradzieży i brak możliwości podjęcia przeciwdziałania, kiedy już do niej dojdzie. O ile skradzioną kartę zablokujemy, to skradzionej gotówki nikt nam nie wróci.

Zostaniemy bez pieniędzy i bez szans na ich odzyskanie czy zlokalizowanie złodzieja. Dodatkowo – widok osoby płacącej w sklepie gotówką często stanowi dodatkową motywację dla złodzieja. Może wręcz skłonić go do wyboru konkretnego turysty na swoją ofiarę.  

Gotówkę trzeba w pierwszej kolejności wymienić na lokalną walutę. Jeśli nie zdążysz zrobić tego w Polsce, możesz sporo dopłacić. W miejscowych kantorach, szczególnie na lotniskach, ceny kupna/sprzedaży walut są bardzo wysokie. Zwłaszcza jeśli chodzi o nietypowe waluty, mniej popularne niż dolary, euro czy funty. I oczywiście płacenie gotówką jest o wiele mniej wygodne. 

Gdzie najlepiej wymieniać gotówkę? 

Gotówkę najbezpieczniej jest wymienić jeszcze w Polsce, przed wyruszeniem w podróż. Co prawda jeśli wybieramy się do kraju leżącego w Europie, kursy walut przeliczane są niemal 1:1 jak w Polsce, więc nie ryzykujemy zbyt dużo.

Jeśli jednak wybieramy się na inny kontynent, wymiany zdecydowanie bezpieczniej jest dokonać w Polsce – najlepiej na dolary amerykańskie, a jego kolejno na walutę lokalną, już po przyjeździe. Polski złoty, w przeciwieństwie do stabilnych walut jak euro, czy dolar, nie jest zbyt popularny na świecie. 

Odrębną możliwość stanowi wymiana gotówki w internetowych kantorach. To warta uwagi propozycja, ponieważ kursy w internetowych kantorach są zwykle bardzo korzystne.

Równocześnie jednak skorzystanie z kantoru online wymaga dopełnienia kilku formalności i dodatkowych czynności. Wśród nich są:  

• Posiadanie konta walutowego i karty do niego (jeśli chcemy płacić kartą za granicą).  

• Założenie konta w kantorze internetowym. 

• Przelanie środków na konto w kantorze. 

• Przelanie z powrotem przewalutowanych środków na konto walutowe. 

Zwykle kilka przelewów (np. 5) z kantorów internetowych do największych banków jest nieodpłatnych. Realizacja wymiany waluty jest szybka (i możliwa z poziomu smartfona), kursy są korzystne, a wybór walut – bardzo duży. Mimo kilku formalności, których trzeba dopełnić, kantory internetowe dla osób, które często podróżują, to naprawdę wygodne rozwiązanie.  

Jak ustrzec się kradzieży za granicą?  

Niezależnie od tego czy ma się kartę czy gotówkę, trzeba pamiętać o ostrożności podczas podróżowania. Złodzieje nie śpią, czyhają na turystów, ich bagaże i ich karty płatnicze.

Warto też unikać bywania w bardzo zatłoczonych miejscach, a jeśli już musimy się w nich znaleźć – najlepiej w ogóle nie zabierać gotówki, cennych przedmiotów, czy dokumentów. Pod żadnym pozorem nie można też przechowywać ich w plecaku, do którego dostęp z perspektywy złodzieja jest ułatwiony. Zdecydowanie lepiej sprawdzi się noszona z przodu ciała nerka.  

Wypowiedź eksperta

Warto rozważyć opcję ubezpieczenia się na wypadek kradzieży, czy zgubienia bagażu. Takie ubezpieczenie pozwala turyście ubiegać się o odszkodowanie w sytuacji utraty, kradzieży, lub zniszczenia rzeczy osobistych i przedmiotów elektronicznych. Ubezpieczyciel wypłaca odszkodowanie do wysokości sumy gwarantowanej wskazanej na polisie, wybranej podczas zakupu ubezpieczenia.

Patrycja Pałka, Specjalista ds. ubezpieczeń turystycznych

Aby otrzymać odszkodowanie, wystarczy dopełnić podstawowych formalności: zgłosić kradzież na policję, powiadomić o tym fakcie ubezpieczyciela, oraz zachować paragony za zakupy przedmiotów potrzebnych na okres braku bagażu.  

Można ubezpieczyć bagaż także od zgubienia go przez linie lotnicze (to tzw. opóźnienie bagażu) – wówczas w razie wydłużenia czasu oczekiwania na swoje rzeczy, towarzystwo zrefunduje koszty poniesione na zakup niezbędnych rzeczy osobistych w trakcie oczekiwania na bagaż.

Ubezpieczenie na wyjazd do Grecji z ubezpieczeniem bagażu

Ubezpieczyciel	Zakres ubezpieczenia			Cena
	Koszty leczenia 600 000 zł	Ratownictwo 600 000 zł	Bagaż 3 000 zł	9,16 zł 1 os. / 1 dzień Kup ubezpieczenie
	Dodatkowo: NNW: 50 000 złOC: 250 000 złOC sportowe: 250 000 zł sprzęt sportowyzdarzenia pod wpływem alkoholuzachorowanie COVID-19
	Koszty leczenia 200 000 eur	Ratownictwo 200 000 eur	Bagaż 1 000 eur	10,00 zł 1 os. / 1 dzień Kup ubezpieczenie
	Dodatkowo: NNW: 15 000 eurOC: 200 000 eurOC sportowe: 200 000 eurozdarzenia pod wpływem alkoholuzachorowanie COVID-19
	Koszty leczenia 500 000 zł	Ratownictwo 500 000 zł	Bagaż 1 000 zł	11,00 zł 1 os. / 1 dzień Kup ubezpieczenie
	Dodatkowo: NNW: 50 000 złOC: 200 000 złzdarzenia pod wpływem alkoholuzachorowanie COVID-19
	Koszty leczenia 5 000 000 zł	Ratownictwo 100 000 zł	Bagaż 10 000 zł	17,00 zł 1 os. / 1 dzień Kup ubezpieczenie
	Dodatkowo: NNW: 150 000 złOC: 2 000 000 złOC sportowe: 2 000 000 złsporty objęte polisą: 54zdarzenia pod wpływem alkoholuzachorowanie COVID-19

Ubezpieczenie na wyjazd do Grecji z ubezpieczeniem bagażu

9,16 zł 1 os. / 1 dzień
Koszty leczenia 600 000 zł	Ratownictwo 600 000 zł	Bagaż 3 000 zł
Dodatkowo: NNW: 50 000 złOC: 250 000 złOC sportowe: 250 000 zł sprzęt sportowyzdarzenia pod wpływem alkoholuzachorowanie COVID-19
Kup ubezpieczenie
10,00 zł 1 os. / 1 dzień
Koszty leczenia 200 000 eur	Ratownictwo 200 000 eur	Bagaż 1 000 eur
Dodatkowo: NNW: 15 000 eurOC: 200 000 eurOC sportowe: 200 000 eurozdarzenia pod wpływem alkoholuzachorowanie COVID-19
Kup ubezpieczenie
11,00 zł 1 os. / 1 dzień
Koszty leczenia 500 000 zł	Ratownictwo 500 000 zł	Bagaż 1 000 zł
Dodatkowo: NNW: 50 000 złOC: 200 000 złzdarzenia pod wpływem alkoholuzachorowanie COVID-19
Kup ubezpieczenie
17,00 zł 1 os. / 1 dzień
Koszty leczenia 5 000 000 zł	Ratownictwo 100 000 zł	Bagaż 10 000 zł
Dodatkowo: NNW: 150 000 złOC: 2 000 000 złOC sportowe: 2 000 000 złsporty objęte polisą: 54zdarzenia pod wpływem alkoholuzachorowanie COVID-19
Kup ubezpieczenie

Odszkodowanie takie można można otrzymać, jeśli opóźnienie przekroczy określoną liczbę godzin, wskazaną w Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia. Wiele banków oferuje także opcjonalne ubezpieczenie karty płatniczej w razie kradzieży, co również jest niezwykle korzystnym rozwiązaniem. 

Podsumowując, zdecydowanie więc zdecydować się na dodanie ubezpieczenia bagażu do standardowej polisy turystycznej – tym bardziej że koszt takiego dodatku rozpoczyna się już od okło 4 zł dziennie. Koszty utraty cennych przedmiotów, zarówno finansowe, jak i psychiczne, z pewnością będą wielokrotnie wyższe.  

Płać kartą, miej drobną gotówkę na wszelki wypadek 

Co zatem zabrać w podróż – kartę czy gotówkę? Płacenie kartą za granicą jest wygodniejsze, ale trzeba liczyć się z bankowymi prowizjami. Z kolei za wymianę gotówki też trzeba płacić, no i ryzyko kradzieży jest większe. 

Najlepiej mieć ze sobą kartę i w większości nią się posługiwać. Dobrze mieć też mniejszą sumę w gotówce (ale schowaną w różnych miejscach, nie tylko w portfelach) na zakupy na lokalnych bazarach czy na napiwki, by uniknąć wypłaty z bankomatów za granicą, ale uwaga – lepiej jeszcze w Polsce wymienić walutę w polskim kantorze.

Takie połączenie obu opcji – karty i gotówki - będzie najlepszym rozwiązaniem dla każdego podróżującego.