Pomoc 
Śmierć bliskiej osoby zawsze jest trudnym doświadczeniem. Oprócz przeżywania utraty czeka Cię również wiele formalności. Sprawdź, jak uzyskać akt zgonu, do czego on jest potrzebny i o czym powinieneś pamiętać w tym czasie.
Poniżej podpowiadamy, gdzie odebrać dokument, jakie koszty są z nim związane oraz gdzie możesz go potrzebować przy kolejnych krokach formalnych związanych z utratą kogoś bliskiego.
Czym jest akt zgonu?
Dokument, jakim jest akt zgonu, jest dokumentem wystawianym przez Urząd Stanu Cywilnego (USC), który jest niezbędny w wielu czynnościach po śmierci osoby. Jest to akt, który przedstawia najważniejsze informacje o zmarłej osobie:
- dane osobowe: nazwisko oraz nazwisko rodowe,
- datę oraz miejsce urodzenia,
- stan cywilny,
- nazwisko oraz nazwisko rodowe małżonka osoby zmarłej,
- datę, godzinę oraz miejsce zgonu lub datę, godzinę oraz miejsce odnalezienia zwłok,
- nazwiska oraz nazwiska rodowe rodziców osoby zmarłej,
- nazwisko oraz imię osoby zgłaszającej zgon,
- nazwisko oraz imię tłumacza, jeśli był potrzebny.
Pismo wystawiane jest przez kierownica USC, na podstawie zgłoszenia karty zgonu oraz protokołu zgłoszenia zgonu. Dokumenty te otrzymać można np. od lekarza, który został wezwany do zmarłego.
Uwaga!
Ewelina Ratajczak, Specjalista ds. ubezpieczeń na życie i nieruchomości
Od 1 stycznia 2023 roku karta zgonu może zostać przesłana elektronicznie. Taki dokument zawiera kwalifikowany podpis elektroniczny, podpis zaufany lub podpis osobisty.
Otrzymać możesz odpis zupełny lub odpis skrócony. Odpis zupełny zawiera wszystkie informacje dotyczące zmarłej osoby, w tym również te, dotyczące zgłoszenia śmierci oraz organów powołanych w tym celu, np. policji lub prokuratury, odpis skrócony z kolei zawiera aktualne informacje o stanie cywilnym.
Kto i gdzie może go odebrać?
Akt zgonu wydawany jest osobie uprawnionej do organizacji pochówku osoby zmarłej. W związku z tym może to być:
- małżonek,
- dzieci rodzone, dzieci małżonka lub dzieci przysposobione,
- wnuki,
- rodzeństwo,
- rodzice (również macocha lub ojczym).
To, kto będzie zgłaszać w urzędzie zgon oraz odbierał dokument, zależy w dużym stopniu od wcześniejszej sytuacji osobistej zmarłego. Organizacja pogrzebu przede wszystkim spada na najbliższą osobę, czyli współmałżonka. Jeśli jednak osoba zmarła go nie posiadała lub taka osoba już nie żyje – pismo odebrać może dziecko, rodzeństwo lub rodzice.
Osoba upoważniona do odebrania pisma musi przedstawić kartę zgonu oraz dokument tożsamości zmarłego.
Jak wspominaliśmy wyżej, akt zgonu wystawiany jest przez Urząd Stanu Cywilnego i odebrać można go osobiście lub online.
O czym musisz pamiętać, by odebrać akt zgonu?
Do odebrania aktu zgonu potrzebny będzie Ci Twój dowód osobisty, karta zgonu osoby zmarłej oraz jej dowód osobisty.
W chwili ubiegania się o dokument możesz zostać poproszony o przedstawienie tożsamości swojej, ale i osoby, która odeszła. W tym celu – jeśli dysponujesz odpisem aktu urodzenia lub aktu małżeństwa – możesz również okazać je w urzędzie.
Ile zapłacisz za taki dokument?
Pobranie dokumentu aktu zgonu wymaga uiszczenia odpowiedniej opłaty. W związku z tym powinieneś liczyć się z poniesieniem kosztu z tego tytułu. Ile kosztuje taki akt?
- 22 zł – to koszt odpisu skróconego aktu stanu cywilnego,
- 33 zł – to koszt zupełnego aktu stanu cywilnego.
Pamiętaj również o tym, że jeśli sprawę próbujesz załatwić za pośrednictwem osoby, którą w tym celu upoważniłeś – takie pełnomocnictwo stanowi osobną opłatę i wynosi 17 zł.
Do czego może być potrzebny?
Przedstawienie aktu zgonu potrzebne może być w wielu różnych miejscach, by załatwić związane ze śmiercią formalności. Wszystko zależy od tego, jak wyglądało życie oraz sprawy osobiste osoby zmarłej – czy posiadała nieruchomości, kredyty, pojazdy, gdzie była zatrudniona itd. Dodatkowo – sam akt zgonu, a właściwie skrócony odpis aktu może być potrzebny wyłącznie do okazania. W jakim celu akt będzie potrzebny:
- organizacja pochówku oraz zasiłek pogrzebowy – aby pochować zmarłą osobę oraz w celu uzyskania świadczenia na ten cel, dokument jest niezbędny,
- zgłoszenie w miejscu zatrudnienia zmarłego – śmierć bliskiej osoby należy zgłosić, jeśli była ona zatrudniona, możesz również otrzymać odprawę pośmiertną w zależności od rodzaju umowy oraz stażu pracy zmarłego,
- zgłoszenie w ZUS-ie – Zakład Ubezpieczeń Społecznych musi zostać poinformowany, dodatkowo może należeć Ci się renta po zmarłym (dzieci, wdowa/wdowiec lub rodzice, jeśli dziecko w znacznym stopniu przyczyniało się utrzymania),
- zgłoszenie w Twoim miejscu pracy – w sytuacji, gdy dojdzie do śmierci bliskiej Ci osoby, przysługuje Ci urlop okolicznościowy,
- sprawy spadkowe – jeśli zmarły pozostawił po sobie np. nieruchomość, taki akt może być niezbędny do przedstawienia go w sądzie lub u notariusza,
- rozwiązanie umów zmarłego – osoba, która odeszła mogła posiadać wiele zawartych umów, które należy wypowiedzieć lub przepisać, mogą to być umowy związane z abonamentem telekomunikacyjnym, energią elektryczną, kartą kredytową czy innymi zobowiązaniami,
- zgłoszenie ubezpieczycielowi – zmarły mógł posiadać polisę na życie, ale również ubezpieczenie OC czy ubezpieczenie mieszkania, wówczas należy poinformować towarzystwo ubezpieczeniowe; poinformuj również swojego ubezpieczyciela, jeśli śmierć bliskiej osoby wchodzi w zakres posiadanej przez Ciebie ochrony.
Śmierć bliskiej osoby może przynieść Ci świadczenie z tytułu polisy na życie zmarłego lub Twojej, jeśli taką ochronę posiadasz. W zależności od tego, jaka była suma ubezpieczenia, za śmierć małżonka lub rodzica możesz otrzymać zarówno 1 000 zł, jak i 100 000 zł. Z tym krokiem nie musisz się śpieszyć, ponieważ na zgłoszenie ubezpieczycielowi masz 3 lata.
Wypowiedź eksperta
Adrianna Chruściel, Redaktor
Po śmierci bliskiego warto przeanalizować, co posiadała taka osoba, gdzie mogła mieć zawarte umowy lub inne umowy. Sytuacje bywają skomplikowane, gdy trzeba poinformować np. dzieci z innego związku, z którymi zmarły nie utrzymywał kontaktu. Warto zastanowić się, czy osoba, która odeszła posiadała jakieś formy współpracy z różnymi podmiotami, umowy związane z subskrypcją (platforma streamingowa, catering), wynajmowała komuś mieszkanie lub posiadała prawo do ogródka działkowego? We wszystkich miejscach należy poinformować, że doszło do śmierci płatnika.
Chcesz zabezpieczyć swoich bliskich na czas, kiedy Cię zabraknie? Sprawdź i porównaj dostępne opcje ubezpieczenia na życie z naszym kalkulatorem ubezpieczeniowym. Zobacz, ile kosztuje takie rozwiązanie oraz ile mogą otrzymać wskazane przez Ciebie osoby.
Ważne informacje
1. Akt zgonu wystawiany jest na prośbę bliskiej osoby, która przedstawi w Urzędzie Stanu Cywilnego kartę zgonu zmarłego
2. Zupełny akt zgonu kosztuje 33 zł, z kolei odpis skróconego aktu zgonu to koszt wynoszący 22 zł
3. Akt zgonu niezbędny jest do zorganizowania pochówku oraz zgłoszenia śmierci osoby w wielu różnych miejscach
4. Dokument, jakim jest akt zgonu, jest również potrzebny, gdy ubiegasz się o odszkodowanie z tytułu śmierci bliskiej osoby
FAQ – Najczęściej zadawane pytania o akt zgonu
Jak uzyskać akt zgonu?
W celu uzyskania aktu zgonu należy przedstawić w Urzędzie Stanu Cywilnego kartę zgonu zmarłego. Urząd wymaga również okazania dowodu tożsamości.
Ile czeka się na wydanie aktu zgonu?
Na akt zgonu nie będziesz czekać długo, ponieważ wystawia go kierownik USC i wydawany jest od razu.
Kto ma prawo do odebrania aktu zgonu?
Uzyskać akt zgonu mogą najbliższe osoby zmarłego, zatem jego współmałżonek, dzieci, rodzice, rodzeństwo lub wnuki.
Jak długo jest ważny akt zgonu?
Od 1 marca 2015 roku wydawane odpisy aktu zgonu są ważne bezterminowo. Sam dokument ważny jest, o ile informacje zawarte w akcie nie uległy zmianom.
Gdzie jest potrzebny akt zgonu?
Akt zgonu potrzebny jest do wykonania wielu formalności po śmierci bliskiej osoby. Konieczny jest do zorganizowania pogrzebu, ale również w celu uzyskania świadczeń socjalnych i rentowych, spadkowych oraz związanych z pracą. Dokument potrzebny jest, by rozwiązać umowy, jakie były zawarte przez osobę zmarłą (np. prąd, gaz, abonament sieci komórkowej, karta kredytowa itd.).
