Zadłużenie, którego nie spłacamy, w konsekwencji może doprowadzić do zajęcia komorniczego. Warto zadbać wcześniej, by do tego nie dopuścić. Ubezpieczenie na życie a zajęcie komornicze mogą w pewien sposób się łączyć. 

Sprawdzamy, czy komornik może przejąć świadczenie z polisy na życie w sytuacji, gdy posiadamy niespłacone zadłużenie oraz czy ubezpieczenie może w jakikolwiek sposób nam pomóc.

W ubiegłym roku w Polsce 2,8 mln osób miało problem ze spłatą swoich długów, a kwota samych zaległych zobowiązań kredytowych i pozakredytowych wynosi prawie 81,4 mld zł. W porównaniu z poprzednim rokiem liczba dłużników niewiele się zmieniła (0,3%), natomiast liczba zadłużenia się podniosła (4,7%). 

Czym jest zajęcie komornicze i co może zająć komornik? 

Spłata zadłużenia jest konieczna i regulują to przepisy prawa. Brak płatności powoduje, że sprawa może zostać przekazana do postępowania komorniczego. Komornik otrzymuje specjalne uprawnienia, dzięki którym ma odzyskać wartość zadłużenia.

W takiej sytuacji osoba zadłużona może wyłącznie negocjować warunki płatności i najlepiej skontaktować się z komornikiem, by sytuacja nie uległa pogorszeniu.

Postępowanie komornicze rozpoczyna się z wniosku wierzyciela. W chwili, gdy zadłużony dostanie wezwanie komornicze, może stracić część swoich dochodów. Na to, jaka część wynagrodzenia zostanie zabrana, wpływ ma rodzaj naszego zatrudnienia. 

Komornik może przejąć dłużnikowi:

•    60% wynagrodzenia – w sytuacji, gdy zadłużenie jest wynikiem niespłaconych alimentów,
•    50% pensji – w sytuacji, gdy zadłużenie jest wynikiem innych należności.

Należy jednak podkreślić, że komornik nie może przejąć bezwarunkowo wynagrodzenia i musi pozostawić dłużnikowi minimalną kwotę, by taka osoba nie pozostała bez środków do życia. Komornik powinien zostawić 2800 zł brutto (2062 zł netto) – kwota stanowi najniższy możliwy dochód.

W gorszej sytuacji są osoby, które pracują w oparciu o umowę zlecenie lub dzieło. W takiej sytuacji zajęcie komornicze może dotyczyć 100% dochodu. Można tego uniknąć, ale należy wówczas spełnić określone warunki:

  • wynagrodzenie z tytułu umowy zlecenia lub umowy o dzieło ma na celu zapewnienie utrzymania dłużnika lub musi być jedynym źródłem dochodu dłużnika, 
  • zarobki pochodzące z tego źródła muszą mieć charakter stały,
  • wypłaty z tytułu umowy zlecenia lub umowy o dzieło muszą mieć charakter powtarzalny,
  • dłużnik musi być związany z pracodawcą od dłuższego czasu.

Jeśli zatem dłużnik wykonuje wolny zawód i przyjmuje zlecenia z różnych źródeł, może liczyć się, że wynagrodzenie zostanie całkowicie zajęte przez komornika.

Kiedy komornik może zająć ubezpieczenie na życie?

Metod na odzyskanie należności od osoby zadłużonej, wierzyciel może mieć sporo. Oprócz zajęcia wynagrodzenia lub majątku dłużnika, wierzyciel może chcieć wykorzystać ubezpieczenie na życie do spłaty zadłużenia. Jednak warto mieć świadomość, czy komornik ma prawo wykonać taki krok.

Artykuł 831 § 1 pkt 5 kodeksu cywilnego stanowi o tym, że egzekucji komorniczej nie podlegają świadczenia z ubezpieczeń osobowych. Do nich możemy zaliczyć również ubezpieczenia na życie.

Niestety, w tym przypadku istnieją wyjątki od tej reguły, do których należą:

  • zadłużenia alimentacyjne,
  • zadłużenia wobec towarzystwa ubezpieczeniowego.

Możliwa jest natomiast tzw. egzekucja z wierzytelności. Wierzyciel może dowiedzieć się o tym, że dłużnik otrzymał świadczenie z ubezpieczenia i za pomocą komornika może dążyć do przejęcia tych pieniędzy. W tym przypadku kluczowa jest pewna sprawa – świadczenie musi być wypłacone, a nie wyłącznie domniemane. Komornik może zatem zająć odszkodowanie z tytułu wystąpienia zdarzenia polisowego, ale nie może zrobić tego wobec samej polisy na życie i potencjalnego odszkodowania. 

Dobrze jest również wiedzieć, że zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów oraz Sprawiedliwości z dnia 4 lipca 1986 r.  - świadczenia z ubezpieczeń osobowych nie podlegają egzekucji sądowej w trzech czwartych częściach tych świadczeń.

Co się dzieje, jeśli osoba zadłużona postanowi zrezygnować z polisy na życie i będzie wnioskować o wypłatę zgromadzonych środków? W takim przypadku komornik może zająć środki, ale wyłącznie na wniosek wierzyciela. To oznacza, że z kwoty świadczenia mogą zostać pobrane również koszty egzekucji oraz naliczone odsetki.

Warto dodać, że istnieje również opcja egzekucji z innych praw majątkowych. W sytuacji, gdy wierzyciel dotrze do informacji o posiadanej przez dłużnika polisie na życie, może doprowadzić do tego, że komornik w oparciu o art. 910 k.p.c. dokona zajęcia prawa majątkowego. Wówczas zawiadamia ubezpieczyciela o zajęciu tego prawa w związku z pokryciem kosztów należności wraz z odsetkami i kosztami egzekucyjnymi. 

Takie zajęcie prawa staje się możliwe w chwili doręczenia ubezpieczycielowi zawiadomienia o zajęciu. W ten sposób wierzyciel zyskuje podstawę do wykonywania wszelkich uprawnień majątkowych, jakie posiadał dłużnik. 

Co się dzieje w przypadku egzekucji komorniczej?

Należy pamiętać, że bez tytułu wykonawczego, któremu klauzulę wykonalności nadał sąd, komornik nie może prowadzić postępowania egzekucyjnego. Egzekucja komornicza nie może doprowadzić do tego, że osoba zadłużona zostanie bez środków do życia.

W przypadku świadczenia z ubezpieczenia na życie, komornik może przejąć maksymalnie ¼ odszkodowania. 

Przykładowo – jeśli ubezpieczony z tytułu pobytu w szpitalu i uszczerbku na zdrowiu otrzyma świadczenie w wysokości 6 000 zł, to zajęciu powinna podlegać kwota nie większa niż 1 500 zł. Dotyczy to oczywiście zadłużenia, które nie wynika z zobowiązań alimentacyjnych. W takiej sytuacji komornik może zająć większą sumę większą niż ¼ świadczenia. 

Czy komornik może zająć odszkodowanie za zgon ubezpieczonego?

Ubezpieczenie na życie ma przede wszystkim zabezpieczyć naszych bliskich na wypadek naszej nagłej śmierci. Z tego tytułu nasi bliscy powinni otrzymać odszkodowanie zgodnie z kwotą ustaloną w umowie. Takie świadczenie może stanowić równowartość kosztów pogrzebu, ale i zdecydowanie większą sumę pieniędzy, np. 150 000 zł. 

Może się zatem zdarzyć, że komornik zajmie środki na koncie bez dokładnej weryfikacji, skąd one pochodzą. W takim przypadku należy jak najszybciej zgłosić się do komornika w celu wyjaśnienia sprawy.

Zgodnie z art. 832 kpc kwota dotycząca zajęcia komorniczego jest uzależniona od rodzaju zadłużenia. Jeśli zadłużenie nie dotyczy alimentów, komornik nie może uposażonemu zabrać więcej niż 25% wypłaconej kwoty. 

Co zrobić, jeśli komornik zajął pieniądze z ubezpieczenia na życie?

Komornikowi zależy na tym, by jak najszybciej wyegzekwować od dłużnika zadłużenie. Z tego powodu może podjąć decyzję o zajęciu konta, na którym znajdują się środki z odszkodowania z ubezpieczenia na życie. Prawo jednak jasno określa możliwości komornika w tej kwestii i należy w tej sytuacji dochodzić swoich praw

Przede wszystkim najważniejszym krokiem jest kontakt z komornikiem. Im szybciej wyjaśnimy sytuację, tym lepiej dla nas i pieniądze z polisy wrócą do nas, jednak pomniejszone o ¼ sumy. Powinniśmy złożyć wniosek, w którym należy zamieścić konkretne informacje.

Takie pismo musi zawierać:

  • dane dłużnika,
  • sygnaturę sprawy,
  • numer konta bankowego dłużnika,
  • informację, w jakim banku posiadany jest rachunek osoby zadłużonej,
  • prośbę o zwolnienie kwoty od zajęcia,
  • wysokość kwoty, która ma być zwolnione od zajęcia,
  • podstawę prawną, na której składany jest wniosek (art. 831 pkt. 5 k.p.c. w zw. z rozporządzeniem Ministrów Finansów oraz Sprawiedliwości z dnia 4 lipca 1986 roku).

Warto negocjować z komornikiem warunki spłaty zadłużenia. Jeśli posiadamy środki, by pokryć całość lub część długu – nie zwlekajmy z tym. Możemy również ubiegać się o to, by spłatę rozłożyć na dogodne dla nas raty. Komornikowi również zależy na odzyskaniu zadłużenia, powinien zatem przystać na naszą propozycję.

-wyjaśnia Alicja Orłowska, ekspert Rankomat.

Co zrobić z polisą gdy obawiamy się postępowania komorniczego?

Najlepszym rozwiązaniem jest oczywiście to, by nie dopuszczać do zadłużenia. W życiu bywa jednak z tym różnie i z wielu przyczyn możemy znaleźć się w trudnej sytuacji finansowej, w której priorytetem będzie dla nas utrzymanie siebie i rodziny, a w następnej kolejności dopiero spłata zobowiązań wobec wierzyciela. 

Jeśli posiadamy polisę na życie, a nasz budżet z powodu zadłużenia wymaga cięcia różnych kosztów – zamiast rezygnacji z polisy możemy wnioskować o zawieszenie składki, szczególnie gdy jest ona wysoka. Dzięki temu nie stracimy ubezpieczenia, a zyskamy kilka miesięcy bez konieczności dodatkowych kosztów. Należy jednak podkreślić, że w czasie, w którym składka zostanie zawieszona, zostanie zawieszona również ochrona.

Innym rozwiązaniem może być również rezygnacja z umów dodatkowych, szczególnie gdy posiadamy rozbudowaną ochronę lub polisę rodzinną. Po upływie czasu, gdy nasze problemy finansowe miną, możemy znów rozszerzyć potrzebną nam ochronę.

Z kolei w sytuacji, gdy nasze zadłużenie staje się już sporym zagrożeniem dla naszego budżetu i spodziewamy się, że może doprowadzić do egzekucji komorniczej – warto zastanowić się nad rozwiązaniem umowy ubezpieczeniowej i odzyskaniu środków zgromadzonych na rachunku ubezpieczeniowym. Suma, którą zgromadziliśmy przez lata na naszej polisie, może umożliwić nam spłatę całego lub części zobowiązania wobec wierzyciela. Oczywiście nie w tym celu decydowaliśmy się wcześniej na zakup ubezpieczenia na życie, jednak może to być lepsze rozwiązanie niż doprowadzenie do zajęcia konta przez komornika. 

Po uregulowaniu zadłużenia będziemy mogli ponownie zdecydować się na zakup polisy na życie. 

Gdzie znaleźć dobre ubezpieczenie na życie?

Zanim zdecydujemy się na zakup ubezpieczenia, warto zastanowić się dokładnie nad tym, jakiej ochrony szukamy oraz jakim budżetem dysponujemy. 

Bardzo ważne jest to, by nie decydować się na ubezpieczenie, które przekracza nasze możliwości finansowe. W sytuacji, gdy pojawią się pierwsze problemy finansowe, nasza polisa będzie dla nas sporym obciążeniem, a to prowadzi do chęci rezygnacji z ochrony. 

W poszukiwaniu polisy dopasowanej do naszych potrzeb najbardziej niezawodnym sposobem jest skorzystanie z pomocy porównywarki ubezpieczeniowej. Polega ona na wypełnieniu krótkiego formularza, w którym opisujemy, jakiego ubezpieczenia szukamy. W oparciu o udzielone informacje, zostanie przygotowana dla nas oferta i skontaktuje się z nami konsultant w celu przedstawienia oferty. 

Możemy w ten sposób zaoszczędzić wiele cennego czasu, ale i pieniędzy, ponieważ porównanie ofert może pomóc znaleźć nam atrakcyjną ofertę w bardzo korzystnej cenie.
 

Ważne informacje

  1. W Polsce 2,8 mln osób ma trudności ze spłatą swojego zadłużenia
  2. Egzekucja komornicza nie może zająć 100% wynagrodzenia, chyba, że dłużnik pracuje w oparciu o umowę zlecenie, a jego zlecenia pochodzą z różnych źródeł i nie mają charakteru stałego zatrudnienia
  3. Komornik nie może zająć więcej niż 25% kwoty odszkodowania, a wyjątek stanowi zadłużenie alimentacyjne
  4. Polisa na życie może zabezpieczyć nas na wypadek różnych życiowych trudności, które prowadzą do utraty płynności finansowej

FAQ - najczęściej zadawane pytania o ubezpieczenie na życie i zajęcie komornicze

  1. Czy odszkodowanie z polisy zmarłego rodzica może zabrać mi komornik?

    Środki z polisy mogą zostać zajęte przez komornika, jednak nie w większej kwocie niż ¼ świadczenia. Wyjątek stanowi zadłużenie, które wynika z alimentów. Jeśli zatem zalegamy z płatnością alimentów, możemy spodziewać się, że komornik zajmie większą część środków.

  2. Czy komornik może zająć zasiłek pogrzebowy?

    Musimy pamiętać o tym, że komornik nie ma prawa do zajęcia 100% środków, które znajdują się na naszym koncie. Jeśli zatem otrzymaliśmy zasiłek pogrzebowy i został on zajęty przez komornika, należy skontaktować się z nim, by sprawę jak najszybciej wyjaśnić. 

  3. Czy zajęcie komornicze może objąć również inne polisy, np. polisę OC?

    Tak, środki z odszkodowania odpowiedzialności cywilnej mogą zostać zajęte przez komornika. Należy jednak zaznaczyć, że również w tym przypadku komornik może zająć ¼ kwoty odszkodowania. Wyjątek od tej zasady może stanowić dług alimentacyjny. 

  4. Czy warto się ubezpieczyć, jeśli miewamy problemy finansowe?

    Problemy finansowe mogą mieć różne podłoże, ale może to oznaczać, że nie mamy odpowiedniej poduszki finansowej oraz to, że nie jesteśmy w stanie przewidzieć, co nas czeka w przyszłości. Jeśli zatem np. posiadamy zobowiązanie finansowe w postaci kredytu to warto zabezpieczyć się na przyszłość kupując polisę na życie z rozszerzonym zakresem ochrony. Takie zabezpieczenie sprawi, że w przypadku zdarzeń losowych otrzymamy odszkodowanie, które zapewni nam płynność finansową w trudnych momentach.