Linia średniego napięcia a budowa domu

Obecność linii energetycznych na działkach budowlanych bywa kłopotliwa dla inwestorów. Jak łatwo się domyślić, budynki mieszkalne muszą znajdować się w określonych odległościach od elementów instalacji służących do przesyłania energii elektrycznej, co wynika ze względów bezpieczeństwa i jest wyrażone w przepisach budowlanych. Szczególnie kłopotliwa bywa obecność linii średniego napięcia. Zacznijmy sobie od wyjaśnienia, czym właściwie są takie linie napowietrzne, żeby później przejść do problemów, jakie mogą generować i sposobów ich rozwiązania. 

TU SPRAWDZISZ CENY

Czym jest linia średniego napięcia? 

W naszym kraju możemy się spotkać z czterema różnymi liniami przesyłu energii elektrycznej, którymi są 

• linie najwyższych napięć, 
• linie wysokiego napięcia, 
• linie średniego napięcia, 
• linie niskiego napięcia. 

Linie najwyższych napięć najczęściej umiejscawia się na wysokich słupach. Są to główne arterie odpowiedzialne za przesył energii elektrycznej na dużej odległości i doprowadzanie jej do licznych rozgałęzień. Nas jednak najbardziej interesują linie średniego napięcia, ponieważ to one często utrudniają realizację indywidualnych inwestycji budowlanych.  

Zadaniem linii średniego napięcia jest dystrybucja energii w danej lokalizacji, przykładowo, zasilają one budynki znajdujące się na jednej ulicy. Najczęściej napięcie w tych liniach wynosi 15-20 kV, ewentualnie 30 kV. Dawniej linie średniego napięcia miały również 40 kV oraz 60 kV, jednak obecnie takie parametry już praktycznie nie występują. 

Czy linia średniego napięcia na działce stanowi problem? 

Przebieg linii elektroenergetycznych przez działkę budowlaną może być problematyczny, chociaż nie musi. Wszystko zależy od lokalizacji linii, wielkości i kształtu działki, a także projektu budowlanego, który chce się wdrożyć.   

Największym problemem mogą okazać się obecne na działce elektroenergetyczne linie napowietrzne. Budynek, który ma powstać na takiej parceli, musi znajdować się w odpowiedniej odległości od słupów linii elektroenergetycznej, zarówno w poziomie, jak i w pionie. Zachowanie takich dystansów może być problematyczne szczególnie na mniejszych działkach, gdzie inwestor ma ograniczone pole manewru. 

Według obowiązujących przepisów odległość budynku od słupów linii energetycznych powinna wynosić: 

• przy napięciu linii energetycznych od 1 do 49 kV – minimum 3 metry w poziomie; 
• przy napięciu linii energetycznych 15 kV – minimum 7,1 metra w pionie; 
• przy napięciu linii energetycznych 30 kV – minimum 7,2 metra w pionie. 

Ponadto, jest jeszcze kwestia estetyki. Elektroenergetyczne linie napowietrzne z pewnością nie upiększają działki, co dla wielu osób może być sporym problemem.  

Jakie utrudnienia może powodować linia średniego napięcia? 

Jeśli ze względu obecność linii elektroenergetycznej na działce budowa domu według posiadanego projektu jest niemożliwa, można albo wprowadzić zmiany w projekcie, albo spróbować przekonać zakład energetyczny do przestawienia słupów, ewentualnie uzyskać od niego odszkodowanie. 

Niestety, zdarzają się sytuacje, w których elektroenergetyczne linie napowietrzne przesyłowe są nie do ruszenia. Za perspektywy inwestora, najbardziej kłopotliwą sytuacją jest ta, w której na działce doszło do zasiedzenia służebności przesyłu. Dzieje się tak wtedy, kiedy zakład energetyczny przez co najmniej 20 lat korzysta z danego terenu, a właściciel działki się temu nie sprzeciwia. Dostawca energii uzyskuje wówczas prawo do korzystania z parceli do celów przesyłowych. Służebność przesyłu może być też ustanowiona na mocy umowy podpisanej między dostawcą energii i poprzednim właścicielem terenu. Jedynym rozwiązaniem w takiej sytuacji jest polubowne rozwiązanie sprawy, do czego potrzebna jest jednak dobra wola zakładu energetycznego. 

Jeśli jednak służebność przesyłu na działce nie została ustanowiona, inwestor ma pewne narzędzia prawne do wymuszenia zmian w położeniu słupów linii średniego napięcia. 

Czy można przesunąć lub usunąć linię napięcia z działki? 

Jeśli właściciel sieci elektroenergetycznych nie posiada tytułu prawnego do korzystania z danego terenu, właściciel działki może złożyć wniosek o przesunięcie lub usunięciu słupów. Jeśli dostawca energii nie będzie chciał tego zrobić, sprawa trafi do sądu i zapewne trzeba będzie trochę poczekać na wyrok. Alternatywnym, chociaż rzadko spotykanym rozwiązaniem, jest przekształcenie naziemnej linii elektroenergetycznej w podziemną. 

Może się też zdarzyć, że w sąsiedztwie linii średniego napięcia można zrealizować dany projekt budowlany, a właściciel działki uzna, że obecność słupów nieszczególnie mu przeszkadza. Wówczas dobrym rozwiązaniem będzie ustanowienie służebności przesyłu poprzez podpisanie odpowiedniej umowy. Właściciel gruntu udzieli zgody na obecność linii średniego napięcia, za co od dostawcy energii uzyska rekompensatę finansową. Oczywiście nie zawsze możliwe jest uzyskanie takiego porozumienia, jednak warto przynajmniej spróbować dogadać się bez pośrednictwa sądu, zaoszczędzając sobie czasu i nerwów związanych z dopełnianiem formalności. 

Prąd budowlany - czym różni się od zwykłego?

Budowa domu zawsze generuje duże zużycie energii elektrycznej, więc warto mieć świadomość, w jaki sposób można zminimalizować te koszty. Zobacz artykuł

Ile kosztuje przesunięcie słupa średniego napięcia? 

Przypomnijmy, że jeśli na danej działce budowlanej nie ustanowiono służebności przesyłu, dostawca energii nie ma podstaw prawnych korzystania z niej. Wówczas właściciel gruntu może wystąpić o usunięcie słupów i powinno się to odbyć na koszt podmiotu, do którego należą. W bezpośrednich rozmowach pomiędzy zainteresowanymi stronami może pojawić się sugestia, że słupy, owszem, mogą zostać przesunięte, ale pod warunkiem, że zapłaci za to właściciel działki. Ten raczej nie powinien na to przystawać, ponieważ pokrycie kosztów takiego przedsięwzięcia nie jest jego obowiązkiem.   

Przy okazji warto dodać, że jeśli na danym gruncie znajdują się elementy linii średniego napięcia, ale nie ustanowiono tam służebności przesyłu, właściciel działki może ubiegać się o finansową rekompensatę do 10 lat wstecz (po 10 latach następuje przedawnienie), o ile przez te lata ziemia była jego własnością. 

Czy budowa domu w pobliżu linii średniego napięcia jest bezpieczna? 

Czasami pojawiają się opinie, że w sąsiedztwie linii średniego napięcia, nawet przy zachowaniu wymaganych prawem odległości, nie powinno się budować domów, ponieważ ich mieszkańcy mogą odczuwać dolegliwości typu bóle głowy, rozdrażnienie, zmęczenie czy bezsenność. Na szczęście, nie jest to prawdą, a przynajmniej na chwilę obecną takie teorie nie mają potwierdzenia w żadnych spośród przeprowadzanych dotąd badań naukowych. Jedynym potencjalnym zagrożeniem dla mieszkańców budynków znajdujących się w bezpośrednim sąsiedztwie linii średniego napięcia jest porażenie prądem, do którego może dojść np. wtedy, kiedy podczas wichury czy uderzenia pojazdu mechanicznego słup zostanie poważnie uszkodzony lub po prostu przewrócony. 

Ubezpiecz dom w budowie! 

Kiedy już rozwiążesz problemy związane z obecnością na działce linii średniego napięcia i będziesz przymierzał się do rozpoczęcia budowy domu, pomyśl o ubezpieczeniu.

Wypowiedź eksperta

Nie wszyscy zdają sobie sprawę, że inwestycję budowlaną można ubezpieczyć już od pierwszego etapu jej realizacji. Odpowiednią polisą dla indywidualnych inwestorów jest tzw. polisa dla domu w budowie. Jest to produkt ubezpieczeniowy o uproszczonej formule i nieco zawężonym zakresie, co przekłada się na jego niższą cenę. Chroni on głównie mury oraz elementy stałe od zdarzeń losowych, dewastacji, wandalizmu czy kradzieży. W momencie, w którym budynek osiągnie stan surowy zamknięty, czyli będzie miał już dach, wszystkie ściany, a także drzwi i okna, będziesz mógł poszerzyć ochronę o ruchomości domowe, czyli głównie o materiały budowlane oraz narzędzia.

Ewelina Ratajczak, Specjalista ds. ubezpieczeń na życie i nieruchomości

Polisę dla domu w budowie kupisz online, np. za pomocą porównywarki ubezpieczeń. Będziesz mógł samodzielnie wybrać wariant polisy (ubezpieczenie od ryzyk nazwanych lub od ryzyk wszystkich), ustalić zakres ochrony oraz sumy ubezpieczenia. Sformatowanie polisy zajmie ci dosłownie kilka minut, a kiedy zatwierdzisz wprowadzone dane, przejdziesz do tabeli z uporządkowanymi ofertami od czołowych towarzystw. Będziesz mógł je na spokojnie przeanalizować i porównać, również pod kątem finansowym, a kiedy znajdziesz już produkt spełniający twoje oczekiwania, płynnie przejdziesz do opłacenia składki. Ochrona twojej inwestycji może zacząć działać praktycznie od zaraz, mówiąc precyzyjniej, nawet od następnego dnia roboczego. Dzięki zakupom online zaoszczędzisz sporo czasu i pieniędzy, nawet kilkaset złotych w skali roku. 

TU SPRAWDZISZ CENY