W 2022 roku zostało zgłoszonych 66 606 poszkodowanych w związku z wypadkami przy pracy. Liczba ta jest o 3,2% niższa niż w roku 2021. Spadek dotyczy również liczby poszkodowanych na 1 000 pracujących (czyli wskaźnik wypadkowości), który spadł z 5,10 do 4,66. Nie zmienia to jednak faktu, że wypadki zdarzają się i będą wciąż zdarzań, a ich konsekwencji ciężko przewidzieć.
Sprawdź, co jest definiowane jako wypadek przy pracy, o jakich krokach powinieneś pamiętać oraz jak się zabezpieczyć finansowo na taka okoliczność. Bez względu na to, jaki rodzaj pracy wykonujesz, ryzyko wypadku istnieje, a to może wpłynąć zarówno na twoje zdrowie, jak i życie.
Co oznacza wypadek przy pracy?
Wypadek przy pracy został zdefiniowany przez prawo pracy w ustawie z 30 października 2022 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Według art. 3 ustawy wypadkowej, wypadkiem przy pracy nazywamy nagłe zdarzenie spowodowane przyczyną zewnętrzną, które spowodowało uraz lub śmierć oraz miało związek z pracą. Związek ten może dotyczyć trzech sytuacji. Za wypadek przy pracy uznaje się zdarzenie, które miało miejsce:
- w trakcie wykonywania przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych,
- w trakcie wykonywania czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez jego polecenia,
- podczas pozostawiania pracownika w dyspozycji wobec pracodawcy pomiędzy siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.
Wypadek może mieć miejsce również w trakcie wyjazdu służbowego, szkolenia oraz podczas wykonywania czynności zleconych przez działające u pracodawcy organizacje związkowe. Warunkiem jest takie postępowanie pracownika, które pozostaje w związku z wykonywaniem powierzonych mu zadań. W innym przypadku wypadek może nie zostać uznany.
Wypadek w drodze do lub z pracy z kolei został zdefiniowany przez przepisy prawa, gdzie w art. 57b ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1383, ze zm.).
Za wypadek w drodze do lub z pracy uważany jest nagłe zdarzenie spowodowane przyczyną zewnętrzną, które nastąpiło w drodze do lub z miejsca wykonywania zatrudnienia lub innej działalności stanowiącej tytuł ubezpieczenia rentowego, jeżeli droga ta była najkrótsza i nie została przerwana. Jednakże uważa się, że wypadek nastąpił w drodze do pracy lub z pracy, mimo iż ta droga została przerwana, jeżeli przerwa była życiowo uzasadniona i jej czas nie przekraczał granic potrzeby, a także wówczas, gdy droga, nie będąc drogą najkrótszą, była dla ubezpieczonego, ze względów komunikacyjnych, najdogodniejsza.
Za taką drogę uważane są również te, które oprócz drogi z domu do miejsca pracy lub z miejsca pracy do domu, drogi do miejsca lub z miejsca:
- innego zatrudnienia lub innej działalności stanowiącej tytuł ubezpieczenia rentowego,
- zwykłego wykonywania funkcji lub zadań zawodowych albo społecznych,
- zwykłego spożywania posiłków,
- odbywania nauki lub studiów.
W 2022 roku liczba osób, które zostały poszkodowane w wyniku wypadku przy pracy wynosiła 66 606. Spośród tych wszystkich zgłoszeń, śmiertelnych wypadków było 180 osób, ciężkich wypadków z kolei 365. W 2021 roku liczba osób poszkodowanych w wypadkach, które zostały zgłoszone dotyczyła 68 777. Oznacza to, że każdego roku w wypadkach poszkodowanych jest tyle osób, ile mieszka w Gnieźnie lub Ostrowcu Świętokrzyskim.
Kroki, o których musisz pamiętać, gdy dojdzie do wypadku w miejscu pracy
Dopóki nie doznasz wypadku przy pracy, możesz nie zdawać sobie sprawy z tego, ile kroków należy poczynić w związku ze zgłoszeniem całej procedury. Szkolenie BHP w pracy związane jest przede wszystkim z bezpieczeństwem w miejscu zatrudnienia. Sama procedura wypadkowa może dotyczyć ciebie zarówno jako pracownika, jak i pracodawcy. Sprawdź, o czym warto pamiętać.
Pierwsza pomoc
Priorytetem jest udzielenie osobie poszkodowanej pierwszej pomocy. Bardzo ważne jest to, żeby jak najszybciej podjąć działania, które ograniczają zagrożenie poszkodowanemu (np. wyłączenie maszyn, odcięcie zasilania energii).
Zabezpieczenie miejsca wypadku
W sytuacji, gdy ty jako poszkodowany w wypadku jesteś bezpieczny, ważne jest zabezpieczenia miejsca, w którym doszło do zdarzenia. Jest to niezbędne do ustalenia przyczyn wypadku. Dopiero pracodawca może wydać decyzję o ponownym uruchomieniu sprzętu niezbędnego do pracy oraz wznowieniu prac.
Inspektor pracy oraz inne organy
Pracodawca ma obowiązek zgłoszenia wypadku do okręgowego inspektora pracy. W sytuacji, gdy doszło do ciężkiego lub śmiertelnego wypadku, poinformować musi również prokuraturę. W tym miejscu należy podkreślić, że nie zawiadomienie inspektora pracy jest traktowany przez Kodeks pracy jako wykroczenie i grozi karą. Jest to krok, o którym twój pracodawca musi pamiętać.
Utworzenie zespołu powypadkowego w celu ustalenia przyczyn
Pracodawca zobowiązany jest do tego, by powołać w dwuosobowy składzie zespół powypadkowy. W jego skład wchodzi pracownik służby BHP oraz inspektor pracy. Zadaniem zespołu jest zbadanie okoliczności zdarzenia. Niezbędne są oględziny miejsca wypadku, ocena stanu technicznego sprzętu użytkowanego w pracy podczas wypadku. Potrzebne mogą być zdjęcia dokumentujące stan techniczny urządzeń, zebranie dowodów oraz wyjaśnień ciebie jako poszkodowanego oraz świadków całego zdarzenia.
Stworzenie protokołu powypadkowego
Protokół powypadkowy jest niezbędny do dalszego ubiegania się o odszkodowanie. Protokół powinien zostać sporządzony nie później niż w ciągu 14 dni od dnia, w którym doszło do zgłoszenia wypadku. Po spisaniu protokołu pracodawca ma 5 dni na zatwierdzenie dokumentu. Ty jako osoba poszkodowana lub twoja rodzina (w przypadku wypadku śmiertelnego) możecie nie zgodzić się z treścią protokołu i zgłosić zastrzeżenia. Wówczas protokół wymaga uzupełnienia opisu zdarzenia oraz dokonania wyjaśnień. Pracodawca jest zobowiązany do przechowywania takiego dokumentu przez okres 10 lat.
Rejestr wypadku, karta statystyczna i prewencja
Pracodawca powinien prowadzić rejestr wypadków w pracy. Zamieszcza się w nim wszystkie najważniejsze informacje dotyczące ciebie jako osoby poszkodowanej, miejsca oraz okoliczności zdarzenia wypadkowego.
Na jakie odszkodowanie możesz liczyć w takiej sytuacji?
Skutki wypadku przy pracy mogą kwalifikować się do odszkodowania. Takie świadczenie wypłaca ZUS (jeśli jesteś rolnikiem – wówczas świadczenie wypłaci ci KRUS), a także u płatnika składek.
Wniosek, który sporządza twój pracodawca powinien zawierać informacje dotyczące okoliczności wypadku, zaświadczenie lekarskie oraz dane osobowe osób, które były świadkami sytuacji. Kolejnym krokiem jest sporządzenie protokołu wypadku. Dokumenty te są potrzebne do tego, żebyś jako osoba poszkodowana w wypadku mógł otrzymać zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne, zasiłek wyrównawczy lub rentę. Należeć ci mogą się również inne świadczenia, np. renta rodzinna lub dodatek pielęgnacyjny.
Od 1 kwietnia 2023 r. za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu ZUS wypłaca 1 269 zł. ZUS ustala na podstawie zgromadzonych dokumentów wysokość doznanego urazu i w oparciu o to podejmuje decyzję o kwocie wypłacanego świadczenia. Jeśli doznałeś wypadku, możesz nie zgodzić się z decyzją ZUS-u i odwołać się od niej. To jednak wydłuży proces oczekiwania na świadczenie.
Dodatkowym świadczeniem może być odszkodowanie wypłacone z polisy grupowej, jeśli takie ubezpieczenie wcześniej posiadałeś. Jeśli twój pracodawca współpracuje z towarzystwem ubezpieczeniowym, które oferuje możliwość zakupu ubezpieczenia grupowego – z takiej oferty warto skorzystać. W sytuacji wypadku przy pracy możesz liczyć na dodatkowe odszkodowanie. Rozwiązaniem może być również otwarte ubezpieczenie grupowe, jeśli w pracy nie posiadasz zakupionej polisy lub oferta, którą prezentuje firma, nie jest dla ciebie wystarczająco korzystna.
Jak może pomóc polisa na życie, gdy dojdzie do wypadku w czasie pracy?
Jeśli posiadasz grupowe ubezpieczenie na życie, możesz przekonać się, jak wiele skorzystać możesz, gdy dojdzie do wypadku przy pracy.
Na jaką pomoc możesz liczyć w ramach grupówki:
- świadczenie z tytułu uszczerbku na zdrowiu,
- świadczenie z tytułu pobytu w szpitalu,
- świadczenie z tytułu operacji chirurgicznej,
- świadczenie z tytułu śmierci wskutek wypadku przy pracy,
- wsparcie finansowe na wypadek leczenia specjalistycznego lub rehabilitacji,
- opiekę medyczną w ramach prywatnej praktyki lekarskiej.
Zakres, w zależności od wybranej oferty, może się różnić. Polisa grupowa może zapewniać mniejszy lub większy zakres ochrony, co oznacza, że nie każde ubezpieczenie zagwarantuje ci taki sam poziom ochrony.
Wysokość świadczenia z otwartej polisie grupowej ERGO Hestia | |
Zdarzenie | ERGO Hestia, Ubezpieczenie grupowe dla klienta indywidualnego |
Zgon w następstwie wypadku przy pracy w ruchu lądowym lub powietrznym | 100 000 – 400 000 zł |
Zgon w następstwie wypadku przy pracy | 75 000 – 300 000 zł |
Trwały uszczerbek na zdrowiu w wyniku nieszczęśliwego wypadku, kwota dla 1% | 300 – 750 zł |
Całkowita niezdolność do pracy powstawała w wyniku nieszczęśliwego wypadku | do 50 000 zł |
Leczenie szpitalne | do 200 zł |
Leczenie specjalistyczne | do 7 000 zł |
Tabela 1. Opracowanie własne.
Wysokość świadczenia w otwartej polisie grupowej Signal Iduna | |
Zdarzenie | Signal Iduna, Grupa Otwarta SIGO |
Zgon w następstwie wypadku przy pracy | 60 000 – 300 000 zł |
Zgon w następstwie wypadku przy pracy w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym | 80 000 – 400 000 zł |
Trwały uszczerbek na zdrowiu w wyniku nieszczęśliwego wypadku, kwota dla 1% | 200 – 1 000 zł |
Pobyt w szpitalu w wyniku nieszczęśliwego wypadku | 40 – 200 zł |
Pobyt w szpitalu w wyniku wypadku przy pracy | 60 – 300 zł |
Pobyt w szpitalu w wyniku wypadku przy pracy w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym | 80 – 400 zł |
Operacja chirurgiczna (w zależności od klasy operacji) | 100 – 5 000 zł |
Assistance medyczny | TAK |
Wysokość składki | 39 – 140 zł |
Tabela 2. Opracowanie własne.
Jak przedstawiają powyższe tabele, świadczenia z tytułu zdarzenia mogą się różnić od siebie w zależności od wybranego ubezpieczyciela oraz wariantu polisy.
Warto dodać, że oprócz ubezpieczenia grupowego, możesz również otrzymać świadczenie z indywidualnej polisy na życie, jeśli na taką opcję się zdecydowałeś wcześniej. Wówczas, wysokość odszkodowania będzie uwarunkowana wybraną przez ciebie sumą ubezpieczenia oraz zakresem ochrony. Indywidualna polisa na życie nie musi być wcale drogim wydatkiem, o czym możesz się przekonać w kilka minut, sprawdzając dostępne oferty.
Znalezienie odpowiedniej polisy może ułatwić porównywarka ubezpieczeń na życie. Jest to narzędzie, które w kilka minut przedstawi ci kilka najbardziej atrakcyjnych ofert polisowych. Do ciebie należy decyzja o tym, na jaką ochronę oraz kwotę sumy ubezpieczenia się zdecydujesz. Dzięki takiemu rozwiązaniu możesz zapewnić sobie oraz najbliższych zabezpieczenie finansowe w wielu różnych, trudnych sytuacjach życiowych.
Ważne informacje
1. Wypadek przy pracy może oznaczać zarówno wypadek w trakcie wykonywania obowiązków pracowniczych, jak i dojazdu do lub z pracy
2. W 2023 roku doszło do 66 606 zgłoszeń poszkodowanych podczas wypadków przy pracy
3. Od 1 kwietnia kwota świadczenia za 1% doznanego uszczerbku na zdrowiu, które wypłaca ZUS wynosi 1269 zł
4. Ubezpieczenie grupowe w miejscu pracy lub indywidualna polisa na życie może zapewnić dodatkowe wsparcie finansowe, gdy doznasz wypadku przy pracy
FAQ – Najczęściej zadawane pytania o odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy
Kiedy należy się odszkodowanie za wypadek przy pracy?
Świadczenie z tytułu wypadku przy pracy należy się wówczas, gdy do zdarzenia doszło w trakcie pracy oraz dojazdu do lub z pracy, w wyniku którego doszło do uszczerbku na zdrowiu pracownika. Wypadek musi być nagły oraz wywołany przyczyną zewnętrzną zgodnie z definicją wypadku przy pracy.
Co się należy za wypadek przy pracy?
Za uszczerbek powstały w wypadku przy pracy należy się odszkodowanie, które wypłaca Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Pracownik, który posiadał ubezpieczenie grupowe lub indywidualną polisę na życie, może również otrzymać wsparcie finansowe z polisy.
Ile możesz dostać za wypadek przy pracy?
Z tytułu 1% uszczerbku na zdrowiu pracownik może otrzymać od ZUS 1 269 zł. Kwota świadczenia z polisy na życie jest zależna od towarzystwa ubezpieczeniowego oraz wybranego wariantu ochrony.
Czy możesz otrzymać dwa odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy?
Tak, możesz otrzymać dwa lub więcej świadczeń z tytułu wypadku przy pracy. Dzieje się tak, gdy takie odszkodowanie wypłaci ZUS, ubezpieczenie grupowe oraz indywidualna polisa na życie. Jeśli wypadek spowodował pobyt w szpitalu lub operację chirurgiczną – mogą one stanowić do zwiększenia kwoty odszkodowania.