Ugoda z ubezpieczycielem – na co zwrócić uwagę?

Czy zdarzyło Ci się otrzymać od ubezpieczyciela odszkodowanie, z wysokości którego nie byłeś zadowolony? Jeśli nie zgadzasz się z decyzją firmy ubezpieczeniowej, możesz się od niej odwołać, a tym samym - wejść w spór z towarzystwem. Ma ono własne metody ustalania wysokości odszkodowania, które wcale nie musi być dla Ciebie satysfakcjonujące. 

Spór z klientem to natomiast sytuacja niekoniecznie korzystna dla samego ubezpieczyciela. Właśnie dlatego może on zaproponować Ci zakończenie sprawy w formie ugody.

Zanim podpiszesz umowę, upewnij się, na czym polega ugoda i jakie niesie dla Ciebie skutki. Co prawda może ona znacznie skrócić czas wypłaty odszkodowania w porównaniu do długiego i skomplikowanego procesu przed sądem, ale propozycje ubezpieczycieli bywają zaniżone.

Czym jest ugoda z ubezpieczycielem?

Podpisanie ugody to jeden ze sposobów zakończenia sporu pomiędzy towarzystwem ubezpieczeniowym, a klientem. Zwykle do niego dochodzi, gdy poszkodowany nie zgadza się z wysokością wypłaconego odszkodowania czy wyceną likwidacji szkody. Taka sytuacja  może mieć miejsce nawet wtedy, gdy skrupulatnie wybrałeś ofertę i sprawdzoną firmę, w której kupiłeś polisę OC samochodu. Oczywiście spór czy ugoda może dotyczyć także innych polis.

Najczęściej zawarcie ugody oznacza, że ubezpieczyciel zgodzi się zwiększyć kwotę rekompensaty finansowej, a konsument zrzeknie się prawa do dochodzenia dalszych roszczeń. Dzięki takiemu rozwiązaniu poszkodowany może zaoszczędzić dużo czasu, ponieważ firma ubezpieczeniowa natychmiast wypłaci mu pieniądze.

Naszym okiem

Przed podpisaniem ugody należy się dokładnie zastanowić. Zrzeczenie się prawa do dochodzenia roszczeń oznacza, że w przyszłości nie będziemy mogli pozwać towarzystwa ubezpieczeniowego w celu uzyskania wyższego odszkodowania. Nawet jeśli uznamy, że wypłacona przez ubezpieczyciela kwota była zbyt niska. Zawarcie ugody raz na zawsze pozbawia nas prawa dochodzenia swoich praw przed sądem w tej kwestii w sporze z firmą ubezpieczeniową. Warto więc przeanalizować wszelkie za i przeciw przed podjęciem ostatecznej decyzji.

Katarzyna Gaweł, Specjalista ds. ubezpieczeń komunikacyjnych

Jak przebiega zawarcie ugody?

Zwykle to towarzystwa ubezpieczeniowe jako pierwsze proponują klientom zakończenie sporu w formie ugody, aby nie przedłużać postępowania likwidacyjnego. Dochodzi do niego, jeśli klient nie zgodzi się z pierwotną decyzją ubezpieczyciela i złoży od niej pisemne odwołanie. Po podpisaniu ugody, poszkodowany raz na zawsze zrzeka się prawa do dochodzenia roszczeń w przyszłości. Dzięki temu firma ubezpieczeniowa ma całkowitą pewność, że klient nigdy nie pozwie jej do sądu w celu uzyskania wyższego odszkodowania.

Czy więc zawsze warto podpisywać ugodę z ubezpieczycielem sprawcy, zgadzając się na otrzymanie niższego odszkodowania, a jednocześnie zyskując szybką i pewną wypłatę pieniędzy? Niekoniecznie. Zwłaszcza, że niektóre towarzystwa celowo zaniżają wysokość szkód. W ten sposób liczą, że poszkodowanym przede wszystkim będzie zależeć na jak najszybszej ich likwidacji.

Jeśli jesteśmy pewni swoich racji w sporze z firmą ubezpieczeniową, bardziej opłacalnym finansowo rozwiązaniem może być odrzucenie jej propozycji i złożenie pozwu. W sądzie możemy uzyskać znacznie wyższe odszkodowanie niż kwota zaproponowana przez ubezpieczyciela.

Na co zwrócić uwagę przed podpisaniem ugody z ubezpieczycielem?

Zanim zgodzisz się na warunki zaproponowane przez ubezpieczyciela, dokładnie przeanalizuj treść ugody. To dokument, który zamknie Twoją sprawę – po jego podpisaniu nie będziesz mógł domagać się dopłaty, nawet jeśli okaże się, że kwota była zaniżona. Dlatego zanim powiesz „tak”, zwróć uwagę na kilka kluczowych elementów:

• Zakres odszkodowania – sprawdź, czy ugoda obejmuje wszystkie szkody: naprawę pojazdu, koszty holowania, parkowania, a w przypadku szkód osobowych – także leczenie i rehabilitację.
• Klauzule o zrzeczeniu się roszczeń – to najważniejszy punkt. Jeśli ugoda zawiera zapis, że „poszkodowany zrzeka się dalszych roszczeń wobec ubezpieczyciela”, podpisanie jej zamyka możliwość dochodzenia jakichkolwiek dopłat w przyszłości.
• Podstawa wyceny – poproś o kosztorys lub dokument, na podstawie którego ustalono kwotę odszkodowania. Masz prawo wiedzieć, skąd wzięła się proponowana suma.
• Forma ugody – upewnij się, że otrzymasz jej kopię na trwałym nośniku (np. w e-mailu lub w formie papierowej). To ważne przy ewentualnych sporach.

Jeśli masz wątpliwości co do treści dokumentu, nie podpisuj ugody od razu. Możesz poprosić o czas do namysłu lub skonsultować jej zapisy z prawnikiem czy rzecznikiem konsumentów. Lepiej stracić kilka dni, niż zrzec się prawa do słusznego odszkodowania.

Czy można negocjować kwotę ugody z ubezpieczycielem?

Przed podpisaniem ugody masz możliwość negocjowania jej ostatecznych warunków - taka forma zakończenia sporu powinna bowiem zadowalać obie strony. Aby mieć pewność, warto skonsultować się ze specjalistą (np. doświadczonym mechanikiem samochodowym, rzeczoznawcą lub prawnikiem). Dzięki temu możesz zyskać mocniejsze argumenty podczas rozmów z towarzystwem.

Warunki ugody dokładnie powinny sprawdzić osoby, które jeszcze nie zakończyły leczenia po wypadku drogowym. W ich przypadku brakuje pewności co do przyszłych konsekwencji zdrowotnych związanych z doznanymi urazami. Zbyt pochopne podjęcie decyzji może oznaczać, że zaproponowana przez towarzystwo kwota odszkodowania będzie znacznie zaniżona.

Co zrobić, jeśli nie zgadzasz się na warunki ugody z ubezpieczycielem?

Nie musisz zgadzać się na pierwszą propozycję ubezpieczyciela – zwłaszcza jeśli kwota wydaje Ci się zbyt niska. Ugoda ma charakter dobrowolny, więc masz pełne prawo jej nie przyjąć. W takiej sytuacji warto postąpić krok po kroku:

1. Poproś o pisemną decyzję – zamiast podpisywać ugodę, możesz zażądać formalnej decyzji o wypłacie odszkodowania. Na tej podstawie złożysz odwołanie lub wniesiesz reklamację.
2. Złóż odwołanie – w piśmie wskaż, dlaczego nie zgadzasz się z wyceną i dołącz własne dowody: np. kosztorys z warsztatu, faktury, zdjęcia uszkodzeń. Ubezpieczyciel ma 30 dni na rozpatrzenie reklamacji.
3. Skontaktuj się z Rzecznikiem Finansowym – jeśli odwołanie nie przyniesie efektu, możesz poprosić Rzecznika o interwencję lub mediację. To darmowa pomoc w sporach z ubezpieczycielem.
4. Rozważ pozew sądowy – w ostateczności możesz dochodzić dopłaty do odszkodowania przed sądem. W wielu przypadkach nawet niewielkie różnice kwotowe są rozstrzygane na korzyść poszkodowanego.

Pamiętaj, że odmowa podpisania ugody nie zamyka Ci drogi do uzyskania odszkodowania. Wręcz przeciwnie – może być pierwszym krokiem do odzyskania pełnej kwoty, która rzeczywiście Ci się należy.

Jakie są skutki zawarcia ugody z ubezpieczycielem?

Po podpisaniu ugody z towarzystwem ubezpieczeniowym nieodwracalnie zrzekamy się prawa do dochodzenia roszczeń w przyszłości. W związku z tym nie będziemy mogli m.in. domagać się wypłaty wyższego odszkodowania przed sądem. Zawarcie ugody definitywnie kończy spór z ubezpieczycielem.

Natomiast dużym plusem podpisania ugody na etapie przedsądowym jest oszczędność czasu przez poszkodowanego. Dzięki zakończeniu sporu szybciej możemy otrzymać środki w ramach odszkodowania.

Czy można zawrzeć ugodę z ubezpieczycielem przez telefon?

Umowa ugody może zostać zawarta za pośrednictwem telefonu na podstawie art. 12 Ustawy o prawach konsumenta. Najpierw jednak towarzystwo ubezpieczeniowe ma obowiązek udzielić poszkodowanemu określonych w przepisach informacji. Są to:

• główne cechy świadczenia,
• dane identyfikacyjne firmy,
• wyraźne potwierdzenie woli obu stron zapisane na trwałym nośniku (np. pismo, wydruk, dokumenty podpisane elektronicznie, e-mail, pendrive czy płyta CD/DVD).

Ugoda z ubezpieczycielem przez telefon – na co uważać?

Zawarcie ugody przez telefon to wygodne rozwiązanie, jednak wyłącznie dla dobrze przygotowanych. Jeśli nie jesteś pewny warunków, jakie wysuwa ubezpieczyciel, poproś go o ponowny kontakt w dogodnym terminie oraz o przesłanie warunków proponowanej ugody na piśmie. Możesz także zmienić zdanie i poprosić o likwidację szkody w tradycyjny sposób zamiast przez telefon.

Jeśli przedstawiciel ubezpieczyciela stwierdzi przez telefon, że proponowane warunki ugody są aktualne tylko teraz i nie można zawrzeć jej w innym terminie, powinien to być sygnał alarmowy dla poszkodowanego. Taka propozycja może być dla nas niekorzystna, a także nie musimy się na nią zgadzać. Warto poprosić o przedstawienie warunków ugody na piśmie, które w przyszłości może być przydatne w postępowaniu reklamacyjnym. W przypadku likwidacji szkody w ramach ubezpieczenia OC czy innej polisy komunikacyjnej, pomocne może być również zapoznanie się z kosztami naprawy samochodu, aby nie zgodzić się na wypłatę zaniżonego odszkodowania.

Czy można odstąpić od ugody z ubezpieczycielem zawartej przez telefon?

Jeżeli zawarłeś umowę ugody na odległość i dotyczy ona wypłaty odszkodowania np. z ubezpieczenia autocasco, możesz działać na podstawie Ustawy o prawach konsumenta, a konkretnie art. 27.

Jednak poszkodowani domagający się wypłaty odszkodowania z OC sprawcy nie są konsumentami w rozumieniu tych przepisów. Jeśli więc przyjmą propozycję ubezpieczyciela i zawrzą ugodę przez telefon, nie mogą od niej odstąpić. W wyjątkowych okolicznościach mogą stwierdzić, że została zawarta pod wpływem błędu i wnioskować o jej uchylenie. Jednak bardzo trudno to udowodnić.

W przypadku ubezpieczeń AC, poszkodowanych chronią przepisy Ustawy o prawach konsumenta. W efekcie zgodnie z art. 27, klient ma prawo odstąpić od ugody zawartej przez telefon z ubezpieczycielem w ciągu 14 dni bez podawania przyczyny.

Czy można zawrzeć ugodę z ubezpieczycielem w imieniu małoletniego?

W sporze z ubezpieczycielami osoby małoletnie poszkodowane w wypadkach komunikacyjnych reprezentują rodzice lub opiekunowie prawni. Jeśli chcą w ich imieniu zawrzeć ugodę z towarzystwem ubezpieczeniowym, najpierw zgodnie z art. 101 § 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, muszą uzyskać zgodę sądu opiekuńczego. 

Takie stanowisko potwierdza również m.in. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku (sygn. V ACa 26/15). Stwierdzono w nim, że zawarcie ugody z ubezpieczycielem w imieniu małoletniego dziecka przekracza zwykły zakres opieki nad nim.

W związku z zawarciem przez rodzica lub opiekuna prawnego ugody z ubezpieczycielem w imieniu małoletniego dziecka, nie tylko zostanie wypłacone odszkodowanie, ale również dojdzie do zrzeczenia się dalszych roszczeń w przyszłości. Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z 5 marca 1962 r. (IV CR 578/61), jest to przekroczenie władzy rodzicielskiej. W efekcie nie można podpisać ugody z towarzystwem w imieniu małoletniego dziecka bez zgody sądu opiekuńczego.

Jak otrzymać zgodę sądu opiekuńczego na zawarcie ugody z ubezpieczycielem?

Aby rodzic lub opiekun prawny mógł zawrzeć ugodę z ubezpieczycielem w imieniu małoletniego dziecka, najpierw musi uzyskać zgodę sądu opiekuńczego. W tym celu należy złożyć pisemny wniosek w sądzie rodzinnym właściwym dla miejsca zamieszkania. Następnie sąd wyda decyzję o udzieleniu lub odmowie podpisania ugody z towarzystwem w imieniu dziecka.

Zawarcie ugody z ubezpieczycielem w imieniu małoletniego dzieckabez zgody sądu opiekuńczego może w przyszłości skutkować jej uznaniem za nieważną. Dlatego większość towarzystw nie podpisze porozumienia z rodzicem lub opiekunem prawnym, który nie uzyskał uprawniającego go do tego postanowienia sądowego.

W niektórych sytuacjach ugoda z zakładem ubezpieczeń to optymalne rozwiązanie dla poszkodowanego. Aby jednak podjąć tę decyzję świadome, należy dokładnie sprawdzić warunki takiej formy zakończenia sporu. Być może polubowne załatwienie sprawy będzie korzystne tylko na pierwszy rzut oka.