W 2020 r. drogówka nałożyła 63 tys. mandatów za przekroczenie prędkości o więcej niż 50 km/h i zatrzymała tyle samo praw jazdy. Policja, przy określaniu jak szybko jedzie samochód, stosuje różne metody kontroli, a jedną z nich jest kaskadowy pomiar prędkości. Na czym polega ta forma kontroli i czym różni się od klasycznych fotoradarów? 

Zwykle kaskadowe pomiary prędkości policja przeprowadza niezapowiedzianie na różnych odcinkach. Takie rozwiązanie umożliwia wykrycie kierowców nadmiernie naciskających na pedał gazu, którzy pozornie jeżdżą przepisowo. Na czym polega ta forma kontroli i czym różni się od klasycznych fotoradarów? 

Jak działa kaskadowy pomiar prędkości?

Kaskadowy pomiar prędkości służy wyłapywaniu kierowców przekraczających prędkość, którzy robią to w wyrachowany sposób. Wiedzą, z drogowych map lub z doświadczenia, w których miejscach stoją stacjonarne fotoradary albo drogówka z ręcznym miernikiem i na tych odcinkach drogi jadą przepisowo. Jednak gdy tylko przekroczą punkt pomiaru prędkości, dociskają pedał gazu. 

Policja jest świadoma, że niektórzy kierowcy tylko na pokaz jeżdżą zgodnie z przepisami i żeby ich namierzyć, stosują kaskadowy pomiar prędkości, polegający na ustawieniu, w niewielkiej odległości od siebie, dwóch lub więcej patroli z miernikiem. Kierowca, który minie pierwszy radiowóz, przypuszcza, że to jedyna kontrola w okolicy i wraca do swojego starego trybu jazdy. Kaskadowe pomiary prędkością są przeznaczone do wykrycia tych kierowców, którzy przyspieszają w miejscach, gdzie nie spodziewają się kontroli. 

Czym różni się kaskadowy pomiar prędkości od fotoradaru?

Zasada działania mierników ręcznych stosowanych przy pomiarach kaskadowych jest podobna lub taka sama jak fotoradarów (w zależności od modelu urządzenia). Fotoradary i większość mierników ręcznych wysyła w kierunku pojazdu wiązkę promieniowania mikrofalowego, która odbija się od samochodu i wraca do radaru z inną częstotliwością. Komputer urządzenia analizuje ją w błyskawicznym tempie i wylicza prędkość poruszana się auta. Drogówka dysponuje też miernikami ręcznymi laserowymi wykorzystującymi wiązki laserowe, mierzące odległość od obiektu i na podstawie zmian odległości w czasie, określa prędkość samochodu.

Tak naprawdę różnica pomiędzy pomiarami kaskadowymi a fotoradarami jest taka, że tego pierwszego kierowcy zazwyczaj się nie spodziewają. Fotoradary montowane są na stałe (lub dłuższy, określony czas) i nie trudno znaleźć w sieci ich mapę. Natomiast kaskadowe pomiary są nieprzewidzianie i trwają od jednego do kilku dni.

Kiedy i gdzie odbywają się akcje wielokrotnego pomiaru prędkości?

Policja zazwyczaj nie publikuje harmonogramów, gdzie i kiedy będą odbywały się kaskadowe pomiary prędkości, choć czasem się zdarza, że zapowiadają takie akcje. Jedna z ostatnich, która była podana do publicznej wiadomości, miała miejsce na początku czerwca w Sosnowcu.  Z historii takich akcji można wywnioskować, że najczęściej zdarzają się one w czasie długich weekendów i w dniach wzmożonego ruchu na drodze (np. ostatnie dni wakacji, ferii). 

Znacznie łatwiej jest znaleźć w sieci informacje o planowanych pomiarach odcinkowych, których nie należy mylić z kaskadowymi. Choć oba są sposobami na wyłuskanie kierowców przekraczających prędkość, to policja stosuje przy nich inne metody pomiaru. W pierwszym przypadku drogówka wylicza prędkość na podstawie czasu przejazdu danego odcinka, a w drugim – mierzy prędkość samochodu na różnych odcinkach drogi.

Czy przekraczanie prędkości jest częstą przyczyną wypadków?

Jak mówią statystyki policyjne, nadmierna prędkość jest najczęstszą przyczyną wypadków i kolizji. Obok przekroczenia prędkości, jako inne przyczyny, podaje się:

  • nieustąpienie pierwszeństwa przejazdu,
  • nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu na przejściu,
  • niezachowanie bezpiecznej odległości między pojazdami,

W 2020 r. miało miejsce 23 540 wypadków drogowych. Pociesza fakt, że liczba tych zdarzeń w porównaniu do 2019 była mniejsza i to całkiem sporo, bo o ponad 22%. Liczba kolizji natomiast (o tym, czym z punktu widzenia prawa różni się wypadek od kolizji, można przeczytać tutaj https://rankomat.pl/samochod/wypadek-obcokrajowcem ), wyniosła w 2020 r. 382 tys., czyli o 16% mniej niż w 2019 r.

Smutna jest wysoka korelacja pomiędzy liczbą ofiar śmiertelnych a wypadkach w terenie niezabudowanym. W prawie co piątym wypadku na terenie niezabudowanym zginął człowiek, podczas gdy w obszarze zabudowanym – w co piętnastym. Wynika to z faktu, że na obszarach niezabudowanych kierujący przekraczają prędkość o wiele bardziej niż w zabudowanych, więc skutki zdarzenia się pojazdów są znacznie bardziej tragiczne – wyjaśnia Kamil Sztandera, ekspert ds. ubezpieczeń w rankomat.pl.

Jaka kara grozi w Polsce za przekroczenie dopuszczalnej prędkości?

Maksymalna prędkość, z jaką może poruszać się samochód o masie do 3,5 tony lub motor, zależy od rodzaju drogi i wynosi:

  • 90 km/h – na drodze jednojezdniowej dwukierunkowej,
  • 100 km/h – na drodze dwujezdniowej dwukierunkowej o dwóch pasach ruchu,
  • 100 km/h – na drodze ekspresowej jednojezdniowej,
  • 120 km/h – na drodze ekspresowej dwujezdniowej,
  • 140 km/h – na autostradzie.

Wymienione limity to nie jedyne ograniczenia: na terenie zabudowanym można jechać z prędkością do 50 km/h. Wyjątkiem są także tzw. strefy zamieszkania, w których piesi mają specjalne przywileje a kierujący – dodatkowe ograniczenia. Wjazd do strefy zamieszkania oznaczony jest znakiem D-40, a wyjazd – znakiem D-41 i przekreślonym D-40. W tych strefach maksymalna prędkość wynosi 20 km/h.

Wysokość mandatów i punków karnych za przekroczenie dopuszczalnej prędkości wynosi:

  • do 10 km/h  –  mandat 50 zł bez punktów karnych,
  • od 11 do 20 km/h – mandat 50-100 zł i 2 pkt,
  • od 21 do 30 km/h – mandat 100-200 zł i 4 pkt,
  • od 31 do 40 km/h – mandat 200-300 zł i 6 pkt,
  • od 41 do 50 km/h – mandat 300-400 zł i 8 pkt,
  • od 51 km/h – mandat 400-500 zł i 10 pkt.

Należy wiedzieć, że w przypadku przekroczenia prędkości o więcej niż 50 km/h w strefie zabudowanej, kierowcy, oprócz mandatu i punktów karnych, zostanie zatrzymane prawo jazdy na 3 miesiące.

Za co krytykowany jest kaskadowy pomiar prędkości?

W opinii publicznej można usłyszeć głosy krytykujące kaskadowy pomiar prędkości, który jakoby ma być sposobem na podreperowanie budżetu państwa, a nie rzeczywiste zwiększenie bezpieczeństwa na drodze. Niektóre osoby szerzą pogląd, że ten rodzaj kontroli nawet przyczynia się do większej liczby kraks i wypadków, ponieważ kierowca, który zauważy policjanta z „suszarką”, zaczyna gwałtownie hamować i zderza się z pojazdem jadącym z tyłu. Gdzie leży prawda? Trudno ocenić. 

Co prawda statystki mówią, że od 10 lat liczba wypadków i kolizji maleje, ale nie można jednoznacznie powiedzieć, że jest to wyłącznie zasługa kaskadowych pomiarów prędkości i innych, nowych form kontroli kierowców. W ostatnich latach poprawiła się infrastruktura drogowa, samochody mają nowoczesne zabezpieczenia przed wypadkiem, co także wpłynęło na poprawę bezpieczeństwa.

Źródła:

https://sosnowiec.policja.gov.pl/k24/informacje/wiadomosci/313031,Kaskadowy-pomiar-predkosci-i-profilaktyka-na-ulicach-Sosnowca.html
https://www.auto-swiat.pl/jak-dzialaja-nowe-laserowe-mierniki-predkosci/rpnb0k6
https://www.komputerswiat.pl/poradniki/jak-to-dziala/jak-dziala-fotoradar/jjmjxp9
https://autokult.pl/26729,odcinkowy-pomiar-predkosci-rusza-w-grudniu-jak-dziala-i-na-co-uwazac

Co warto wiedzieć?

  1. Kaskadowy pomiar prędkości polega na rozmieszczeniu w niewielkiej odległości policjantów drogówki z ręcznymi miernikami. Niektórzy kierowcy po przekroczeniu pierwszego punku kontroli nie spodziewają się, że za nim są następne i dociskają pedał gazu. Celem tego rodzaju pomiarów jest wykrycie tych kierowców, którzy zachowują dozwoloną prędkość tylko wtedy, gdy wiedzą, że za chwilę będzie stał fotoradar lub radiowóz.
  2. Na ogół nie ma informacji o tym, gdzie i kiedy będą prowadzone kaskadowe pomiary prędkości, choć czasem się zdarza, że policja zapowiada taką akcję na lokalnych stronach internetowych.
  3. Nadmierna prędkość to główna przyczyna wypadków w Polsce. Najniższy mandat, jaki grozi za jej przekroczenie to 50 zł, a najwyższy – 5 tys.
  4. Kaskadowy pomiar prędkości to inny sposób namierzania piratów drogowych niż odcinkowy pomiar prędkości.

FAQ – najczęściej zadawane pytania

  1. Jakie dane wyświetlają mierniki prędkości?

    Nowoczesne mierniki rejestrują wykroczenie na filmie lub zdjęciu. Ponadto pokazują numer rejestracyjny samochodu, adres gdzie był robiony pomiar, prędkość pojazdu i maksymalną prędkość, jaka obowiązuje w danym miejscu.
  2. Czy oprócz fotoradarów i mierników ręcznych policja ma inne narzędzia do mierzenia prędkości?

    Policja dysponuje jeszcze wideorejestratorami, czyli kamerami zamontowanymi w radiowozach, które mierzą prędkość samochodów na drodze.
  3. Po ilu punktach karnych policja zatrzyma prawo jazdy?

    Kierowcy posiadający prawo jazdy do 1 roku mają do wykorzystania 20 punktów karnych, a powyżej 1 roku – do 24. Ci pierwsi, jeśli przekroczą swoją pulę punktów, muszą od nowa przechodzić całą procedurę zdawania egzaminu na prawo jazdy. Drudzy – wysyłani są na egzamin sprawdzający kwalifikacje i jeśli go przejdą, składają wniosek o przywrócenie uprawnień i prawo jazdy jest im automatycznie zwracane.
  4. Co się stanie, jeśli kierowca nie przyjmie mandatu za przekroczenie prędkości?

    Sprawa jest kierowana do sądu, który rozstrzyga, czy mandat został nałożony zasadnie. Jeśli kierowca przegra sprawę, to oprócz mandatu, będzie musiał pokryć koszty postępowania.