Pokaż mi deskę rozdzielczą, a powiem ci, jak dbasz o samochód – mówią pasjonaci aut. Kokpit to wizytówka wnętrza samochodu, którą należy pielęgnować w szczególny sposób. Dzięki temu zapewnimy sobie nie tylko świetny efekt wizualny, ale również wyższą cenę pojazdu, w przypadku jego odsprzedaży.

Deska rozdzielcza to miejsce, które najczęściej widzi kierowca. Jedni wolą jak błyszczy niczym złoto, inni wolą matowy, ale żywy kolor. Oba rozwiązania łączy to samo – odpowiednia pielęgnacja. Na czym ona polega? Mamy dla Was kilka ważnych porad.

Co to jest deska rozdzielcza?

W skrócie – wszystko co znajduje się przed oczami kierowcy i jest poniżej przedniej szyby. A konkretniej? Deska rozdzielcza to konsola, która zawiera tablicę rozdzielczą (czyli zegary i kontrolki),  a także regulatory i przełączniki. W skład deski rozdzielczej wchodzi również radioodtwarzacz, pokrętła i przyciski do zarządzania klimatyzacją, nawiewniki, system nawigacji oraz różne schowki.

Jak zmieniała się deska rozdzielcza na przestrzeni lat?

Zdjęcie desek rozdzielczych z minionych lat, to historia motoryzacji w pigułce. Na początku kokpity wykonywane były z drewna, co do dziś ostało się tylko w najbardziej luksusowych pojazdach typu Rolls Royce. Taki kokpit jest piękny, ale wymaga znacznie więcej uwagi, ponieważ drewno należy impregnować.

Dziś deska rozdzielcza w większości wykonana jest z tworzywa sztucznego lepszej lub gorszej jakości. Czasem zdarzają się również elementy szklane, skórzane, gumowe czy winylowe, ale z dekady na dekadę rośnie udział plastiku w konstruowaniu kokpitów.

Tworzywa sztuczne, używane do produkcji kokpitów, dzielimy m.in. na:

  • Termoplasty (podczas podgrzewania nabierają miękkości),
  • Duroplasty (odporne na wysokie temperatury, ale pękają podczas uderzeń),
  • Elastomery (w temperaturze pokojowej przy małych naprężeniach wykazują się dużą elastycznością).

Niezmiennie w nich jest jedno – należy o nie dbać.

Dbanie o deskę rozdzielczą nie tylko sprawi, że codzienna jazda będzie przyjemniejsza, ale również podniesie wartość naszego samochodu. Odpowiednio zadbany kokpit przykuwa bowiem uwagę i świadczy o właścicielu auta

- mówi Stefania Stuglik, specjalista ds. ubezpieczeń komunikacyjnych w rankomat.pl

Jak dbać o deskę rozdzielczą?

Głównym sposobem pielęgnowania deski rozdzielczej jest jej czyszczenie oraz konserwacja. W pierwszym etapie najważniejsze jest usunięcie z kurzu, zabrudzeń i wszelkich tłuszczy. Niektórzy twierdzą, że wystarcza do tego szmatka oraz woda z płynem do mycia naczyń, ale eksperci na ten temat mają inne zdanie.

W niektórych myjniach samochodowych do oczyszczenia kokpitu używa się nawet myjek parowych, które doskonale radzą sobie przede wszystkim z odtłuszczeniem. Na rynku dostępnych jest także wiele środków chemicznych dedykowanych właśnie do czyszczenia desek rozdzielczych. Zazwyczaj występują w formie sprayu, płynu lub pianki.

„Konserwacja deski rozdzielczej polega przede wszystkim na oczyszczeniu i zabezpieczeniu. Produkty dwa w jednym nigdy nie będą w stanie zaspokoić potrzeb wymagających użytkowników. […] Dlatego najpierw czyścimy, a potem konserwujemy, czyli nakładamy żel dedykowany do pielęgnacji desek rozdzielczych, nazywany przez specjalistów dressingiem” – czytamy na stronie K2, jednego z czołowych producentów kosmetyków samochodowych.

Jaki środek chemiczny wybrać do czyszczenia deski rozdzielczej?

Wybór środka pielęgnującego w dużej mierze zależy od tego, jaki efekt chcemy uzyskać. Część kierowców lubi, gdy samochód lśni, a w powietrzu unosi się zapach wanilii, cytryny, wiśni, czy nawet oceanu lub winogrona, bo i takie spray’e dostępne są na rynku. Inni twierdzą jednak, że tak wyglancowany pojazd wygląda nienaturalnie, wręcz jak z komisu, który wieloletnie zaniedbania poprzedniego właściciela próbuje zakryć bardzo mocno połyskującym środkiem.

Specjaliści podkreślają, że najważniejszy jest jednak długotrwały efekt dbania o kokpit, a nie zapach i błysk, które za chwilę znikną. Dlatego warto zwrócić uwagę, by środek posiadał właściwości konserwujące, a także odzyskujące naturalny kolor. Dzięki nim kokpit przez lata będzie opierał się działaniu m.in. promieni słonecznych, a także będzie mniej przyciągał kurz.

„Dobry preparat do pielęgnacji plastików nie tylko odpowiednio (czyli nieprzesadnie) nabłyszcza deskę, ale przede wszystkim przywróci głębszy kolor, podkreśli fakturę, ochroni przed promieniowaniem UV, będzie przy tym łatwy w nakładaniu, wystarczy na długo i pozostawi przyjemny zapach” – informuje K2.

Jak czyścić deskę rozdzielczą?

Najpierw szmatką z mikrofibry oraz wodą z płynem lub odpowiednim środkiem chemicznym przecieramy wszystkie płaskie elementy kokpitu. Przy okazji warto również wymyć kierownicę, gałkę zmiany biegów, hamulec ręczny, osłony przeciwsłoneczne znajdujące się nad głową kierowcy oraz pasażera, a także plastikowe elementy na drzwiach. Konserwuje się je niemal identycznie jak deskę rozdzielczą, więc warto zrobić to za jednym zamachem.

Z kolei w przypadku kratek wentylacyjnych i innych trudno dostępnych miejsc, warto użyć wacików lub małego pędzelka. Gdy kokpit jest już czysty, czas nałożyć środek pielęgnujący.

Jeśli zdecydujemy się na piankę lub spray, wówczas należy pamiętać, by nie dozować ich bezpośrednio na elementy, tylko na ściereczkę i dopiero za jej pośrednictwem, okrężnymi ruchami wetrzeć substancję w deskę rozdzielczą. Wszystko dlatego, że w przypadku spryskiwania środek czyszczący może dostać się również na szybę oraz do kratek wentylatora.

Z kolei dla kierowców, którzy chcą szybko i doraźnie wyczyścić pulpit, polecane są jednorazowe natłuszczane ściereczki, którymi deskę rozdzielczą można oczyścić z kurzu w kilkadziesiąt sekund.

Należy pamiętać o tym, aby tłustym środkiem nie potraktować kierownicy, gałki skrzyni biegów i hamulca ręcznego, ponieważ w czasie jazdy dłonie będą nam się po nich ślizgać.

Uwaga! Jeśli czyścisz cały samochód, to kokpit najlepiej zostawić na sam koniec, ponieważ w trakcie odkurzania tapicerki, kurz będzie unosił się i tańczył po całym samochodzie, co skutecznie może zniweczyć wcześniejszą pracę nad deską rozdzielczą.

Co warto wiedzieć

  • Brak pielęgnacji sprawia, że deska rozdzielcza mocniej przyciąga kurz i z czasem matowieje.
  • Deskę rozdzielczą najpierw należy dokładnie wymyć, a następnie nakładać środek pielęgnujący.
  • Specjaliści polecają, aby innych środków używać do mycia, a innych do pielęgnacji i konserwacji.
  • Wraz z myciem i pielęgnowaniem deski rozdzielczej, można zadbać również o plastikowe elementy drzwi, przesłony przeciwsłoneczne, kierownicę, czy drążek skrzyni biegów.
  • Należy pamiętać, by tłustymi środkami nie potraktować kierownicy, gałki skrzyni biegów oraz hamulca ręcznego, ponieważ może to utrudniać kierowanie pojazdem (ręce będą się nam po nich ślizgały).

FAQ – najczęściej zadawane pytania

  1. Jakie znaczenie ma wykorzystanie tworzyw sztucznych w budowie samochodu?

    Szacuje się, że współczesny samochód jest w ok. 30% zbudowany z tworzywa sztucznego. Ma to pewne zalety. Przede wszystkim, tworzywa sztuczne są tanie i łatwe w obróbce, co w efekcie obniża cenę pojazdu. Poza tym, taki materiał jest lekki, a mniejsza masa samochodu to z reguły mniejsze spalanie. Oczywiście, wymienia się również wady takiego produktu. Główną jest jego niska trwałość i słaba jakość.
  2. Czy produkowane są jeszcze drewniane deski rozdzielcze?

    Do dziś drewno przetrwało, ale tylko w ekskluzywnych samochodach. Należy do nich m.in. koncepcyjny Nissan IMk, Mercedes-Maybach S-Classe czy wybrane modele Rolls Royce. Przed zakupem nowego samochodu z wyższej półki niektórzy producenci oferują zamontowanie drewnianej deski rozdzielczej na specjalne zamówienie, oczywiście za odpowiednią dopłatą. Natomiast w pojazdach codziennego użytku, coraz większy udział w budowie deski rozdzielczej ma tworzywo sztuczne.
  3. Na jakie procesy chemiczne narażone są elementy pojazdu z tworzywa sztucznego?

    Jeśli deska rozdzielcza w naszym samochodzie została wykonana z tworzywa sztucznego, grozi jej przede wszystkim degradacja łańcuchów polimerowych. Jest to proces, który zachodzi w strukturze materiału i powoduje stopniowe zmniejszenie masy cząsteczkowej. Z reguły zostaje on wywołany czynnikami chemicznymi (np. kwasy, zasady, niewłaściwy skład zastosowanego środka chemicznego) oraz fizycznymi, jak np. promienie słoneczne czy wysoka temperatura.
  4. Po czym poznać, że deska rozdzielcza ulega procesowi degradacji?

    Pierwszym widocznym tego znakiem jest zmiana wyglądu powierzchni, np. utrata połysku, żółknięcie. Długotrwałe działanie szkodliwych substancji (nawet tych zawartych w powietrzu) może osłabić trwałość materiału i zwiększyć ich podatność na uszkodzenia. W konsekwencji niektóre elementy deski rozdzielczej będzie trzeba wymienić.
  5. Jakie środki chemiczne stosowane są najczęściej do pielęgnacji deski rozdzielczej?

    Podstawową sprawą jest usunięcie kurzu, zabrudzeń i wszelkich tłuszczy. Do tego zazwyczaj służą ściereczki do kokpitu (błyszczące lub matowe), nasączone substancjami pielęgnującymi. Kolejnym etapem jest pielęgnacja i konserwacja deski rozdzielczej. W tym celu stosuje się zazwyczaj mleczka i płyny w aerozolu zawierające w swoim składzie (w zależności od potrzeb) emulsje silikonowe wodorozcieńczalne, substancje nierozpuszczalne w wodzie i natłuszczające czy mieszanki odpowiednich olei.