Kolizja pożyczonym samochodem – co grozi za brak OC?

Konsekwencje prawne i finansowe braku ważnego OC mogą być bardzo dotkliwe zarówno dla właściciela, jak i kierowcy pożyczonego auta. Sprawdziliśmy, jakie mogą być skutki wypadku pożyczonym samochodem i co zrobić, aby maksymalnie się przed nimi zabezpieczyć.

Jak sprawdzić, czy pożyczony samochód ma ważne OC?

Powszechnie wiadomo, że ubezpieczenie OC jest obowiązkowe dla wszystkich pojazdów mechanicznych zarejestrowanych w Polsce i właściciel samochodu musi pamiętać, żeby zawsze było ono wykupione. Komuś, kto pożycza auto od znajomego, często nawet nie przyjdzie do głowy, aby zapytać, czy pojazd ma ważną polisę OC. Albo zakłada, że ubezpieczenie auta to sprawa tak oczywista, że aż niezręcznie o to pytać. Niestety, nie dla wszystkich właścicieli aut. 

Zdarza się, że przez zapominalstwo albo celowe zaniedbanie nie wykupują oni polisy OC. Dlatego, kierując nie swoim samochodem, zawsze należy sprawdzić, czy ma ważne ubezpieczenie. Nie trzeba nawet o to pytać właściciela auta, gdyż takie dane można sprawdzić po wpisaniu numeru rejestracyjnego lub numeru VIN na stronie UFG:

• https://www.ufg.pl/infoportal/faces/pages_home-page/Page_4d98135c_14e2b8ace27__7ff1/Pagee0e22f3_14efe6adc05__7ff1/Page4d024e07_14f0a824115__7ff6?_afrLoop=930916632829620&_afrWindowMode=0&_adf.ctrl-state=vyrkv7n1w_29

Co istotne – zgodnie z przepisami – podczas kontroli drogowej nie trzeba mieć przy sobie ani dowodu rejestracyjnego, ani potwierdzenia ważności OC, ponieważ policja może zweryfikować te dokumenty online w Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców (CEPiK).

Czy OC ochroni mnie od odpowiedzialności, skoro nie jestem właścicielem auta?

Sprawdziłeś i potwierdziłeś, że auto, które pożyczasz, ma ważną polisę OC. Niestety spowodowałeś wypadek, w którego wyniku uszkodziłeś inny pojazd lub co gorsza – ucierpiały w nim osoby trzecie. Nasuwa się pytanie – czy ubezpieczenie chroni nas od odpowiedzialności? Przecież w polisie OC widnieją dane właściciela pojazdu. Zgodnie z art. 35 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych:

Oznacza to, że polisa OC chroni przed roszczeniami każdego kierowcę ubezpieczonego samochodu. Nie jest ważne czy jest on jego właścicielem auta, czy nie. Ubezpieczenie OC jest przypisywane do pojazdu, a nie do jego posiadacza prawnego pojazdu.

Z czyjego OC wypłacane jest odszkodowanie?

Załóżmy, że sami jesteśmy posiadaczami samochodu, który ma ważną polisę, ale akurat jest w warsztacie, więc pożyczyliśmy auto od znajomego. Jeżeli spowodujemy stłuczkę – czy odszkodowanie zostanie wypłacone z mojego OC, czy z OC właściciela samochodu? 

Przepisy wyraźnie regulują tę kwestię: likwidacja szkody następuje z ubezpieczenia OC auta, którym poruszał się sprawca wypadku lub kolizji drogowej.

Znajomy pożyczył ode mnie auto i miał wypadek. Czy musi mi wypłacić odszkodowanie?

Ustaliliśmy już, że odszkodowanie jest wypłacane z polisy OC właściciela pojazdu. W razie wypadku to posiadacz samochodu traci uzbierane zniżki i w konsekwencji za kolejne ubezpieczenie być może będzie musiał zapłacić więcej. Skoro to nie on był faktycznym sprawcą wypadku, tylko znajomy, który pożyczył od niego auto, to czy może liczyć na jakieś odszkodowanie?

Nie ma przepisów nakazujących wprost wypłacanie jakiegokolwiek odszkodowania czy rekompensaty za straty związane z utratą zniżek. W tej kwestii można liczyć tylko na dobrą wolę sprawcy wypadku.

Czy mogę pozwać znajomego, któremu pożyczyłem auto i spowodował wypadek?

Jeżeli znajomy, który doprowadził do wypadku Twoim autem, nie chce polubownie załatwić sprawy zwrotu poniesionych przez Ciebie kosztów, możesz wnieść sprawę do sądu. Powinieneś skierować wniosek z powództwa cywilnego i domagać się wyrównania strat z tytułu utraty zniżek oraz ewentualnych kosztów naprawy samochodu, jeżeli takowe poniosłeś.

Jakie są konsekwencje wypadku pożyczonym autem bez ważnego OC?

Kolizja albo wypadek spowodowany przez auto bez ważnego OC to nie lada kłopot zarówno dla kierowcy, jak i dla właściciela pojazdu. W takiej sytuacji odszkodowanie dla poszkodowanych wypłaca Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny. Z tym że UFG będzie ubiegało się o zwrot (tzw. regres ubezpieczeniowy) poniesionych kosztów. Instytucja może wezwać do zapłaty zarówno właściciela, jak i kierującego pojazdem w momencie wypadku.

Wypowiedź eksperta

Poza tym UFG nałoży karę na właściciela nieubezpieczonego pojazdu. Od 1 lipca 2023 r. kara za brak ważnego OC powyżej 14 dni dla posiadaczy samochodów osobowych wynosi 7200 zł, a od 1 stycznia 2024 r. wzrośnie do 8484 zł.

Stefania Stuglik, Specjalista ds. ubezpieczeń komunikacyjnych

W tym miejscu bardzo chcemy uczulić i przypomnieć o kwestii posiadania zawsze ważnego OC. Czasem wydaje się, że podjeżdżając wolno kilka kilometrów, nie może nas spotkać nic złego. Niestety, takie myślenie może być bardzo kosztowne. Brak ważnej polisy OC oznacza poniesienie kosztów odszkodowania z własnej kieszeni. A te mogą być milionowe, jeżeli w wypadku poważnie ucierpią osoby trzecie i np. dojdzie kwestia wypłacania dożywotniej renty. 

W prosty sposób tanie OC można znaleźć w kalkulatorze rankomat.pl. Wysokość składki jest nieporównywalnie niska, biorąc pod uwagę konsekwencje finansowe, które może przynieść jazda samochodem bez ważnej polisy OC.

Jaka jest odpowiedzialność kierowcy auta bez ważnego OC?

Wyżej napisaliśmy, że UFG może domagać się zwrotu odszkodowania zarówno od kierowcy, jak i właściciela pojazdu. Warto sprecyzować, że w pewnych przypadkach do odpowiedzialności pociągnięty będzie wyłącznie kierowca pożyczonego samochodu. Stanie się tak w sytuacji, kiedy sprawca wypadku:

• będzie pod wpływem alkoholu, narkotyków albo środków odurzających,
• zbiegnie z miejsca wypadku,
• nie ma prawa jazdy.

Zasada wyłączonej odpowiedzialności właściciela pojazdu obowiązuje także w razie kradzieży samochodu. Jeżeli złodziej spowoduje wypadek, to UFG ewentualne roszczenia będzie kierował do niego.

Jakie są wady pożyczania samochodu?

Obiektywnie rzecz ujmując, to właściciel auta ma więcej do stracenia, niż ten, który je pożycza. W razie wypadku posiadacz samochodu straci uzbierane zniżki (nie tylko OC, ale i AC). Co prawda, może dochodzić od kierowcy odszkodowania w sądzie, ale nie każdy ma na to czas i ochotę. Nie zawsze też wygrana w sądzie oznacza, że sprawca od razu wypłaci odszkodowanie – może próbować tego uniknąć, zasłaniać się niewypłacalnością itd. 

Dlatego, zanim zdecydujesz się pożyczyć komuś auto, przemyśl, czy na pewno możesz tej osobie zaufać. Nieraz warto położyć na szali znajomość i uchronić się przed poważnymi konsekwencjami. 

Dbaj też, aby Twój pojazd miał ważne ubezpieczenie OC. Zdarza się, że ludzie kupują za niewielkie pieniądze stary samochód, który ma tylko służyć do okazyjnej jazdy np. z działki do sklepu oddalonego o 2 km. Kalkulują i wychodzi im, że ubezpieczenie będzie droższe niż sam pojazd. Jednak nikt nie planuje wypadków. Zarówno sprawcy, jak i ofiary nie spodziewają się ich.