Co to jest kod B96 w prawie jazdy i do czego służy?

Chcesz podróżować z przyczepą kampingową? A może musisz przewieźć większy towar? Samo podpięcie przyczepy do samochodu nie wystarczy. Jeśli jej masa przekracza 750 kg, nie wystarczy Ci standardowe prawo jazdy kat. B. Na szczęście nie musisz od razu starać się o rozszerzenie uprawnień o kategorię E.

Jest prostszy i szybszy sposób, na który pozwala Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 20 maja 2016 w sprawie wzorów dokumentów stwierdzających uprawnienia do kierowania pojazdami.

Wystarczy zdać egzamin praktyczny na kod B96 wpisywany do posiadanego już dokumentu. Gdzie należy się zgłosić w tym celu i jak przebiega egzamin? 

Czym jest kod 96 prawo jazdy?

Kod B96 to specjalny wpis w dokumencie prawa jazdy kat. B. Uprawnia kierowcę do prowadzenia pojazdów z przyczepą o łącznej masie całkowitej do 4 250 kg. Daje zatem znacznie większe możliwości niż samo prawo jazdy kategorii B. To doskonałe rozwiązanie dla osób, które chcą podróżować z przyczepą kempingową, przyczepą dla konia itd. 

Porównaj ceny OC i AC

Wprowadzenie tego oznaczenia na terenie całej Unii Europejskiej stanowiło znaczne uproszczenie biurokratycznych procedur. Kod 96 wpisywany jest na tylnej stronie prawa jazdy w rubryce 12. 

Posiadanie prawa jazdy kategorii B z kodem 96 w praktyce pozwala na prowadzenie:

• pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t (poza motocyklem i autobusem);
• pojazdów określonych dla prawa jazdy kategorii AM (motorowerów i czterokołowców lekkich);
• pojazdu samochodowego z przyczepą lekką, której masa całkowita nie przekracza 750 kg;
• zestawu pojazdów składającego się z pojazdu samochodowego i przyczepy innej niż lekka o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 4250 kg.

Jak uzyskać kod 96 do prawo jazdy kategorii B?

Choć kod B96 został wprowadzony na poziomie Unii Europejskiej i jest honorowany na całym jej terenie, to poszczególne kraje członkowskie odpowiadały za formułę wprowadzenia tego udogodnienia dla kierowców w swoim obrębie. Jak to wygląda w Polsce?

Nie trzeba zapisywać się na żaden kurs, ale od razu na sam egzamin, który ma charakter praktyczny. W przypadku kodu 96 nie ma egzaminu teoretycznego. Na egzamin państwowy należy zgłosić się w Wojewódzkim Ośrodku Ruchu Drogowego.

To uproszczone rozwiązanie ma swoich zwolenników i przeciwników. Jedni uważają, że brak konieczności wcześniejszego uczęszczania na kurs do kodu B96 znacznie upraszcza całą sprawę i jest odpowiedzią na potrzeby kierowców. Z drugiej strony słychać głosy, że pominięcie praktyki w formie kursu niekorzystnie wpływa na bezpieczeństwo w ruchu drogowym. Uprawnienia na cięższe przyczepy otrzymują np. kierowcy nie zawsze do tego przygotowani.

Wniosek o kod 96 w praktyce

Urzędowa procedura starania się o kod 96 jest stosunkowo krótka, ale nie da się jej całkowicie pominąć. Jeśli masz prawo jazdy kat. B, zadbaj o zdjęcie zgodnie z wymogami i udaj się z nim do wydziału komunikacji. Wypełnij wniosek i załóż Profil kandydata na kierowcę (PKK). Dopiero później możesz umówić się na egzamin. 

Zobacz też: Profil Kandydata na Kierowcę – co to jest?

Jak wygląda egzamin praktyczny na kod 96 do prawa jazdy?

Egzamin na kod B96 odbywa się w dwóch fazach - na placu manewrowym oraz w realnym ruchu drogowym. 

Na placu manewrowym

Na początku egzaminu czeka Cię kilka zadań:

• sprawdzenie stanu technicznego pojazdu,
• złączenie pojazdu z przyczepą, 
• jazda do przodu i do tyłu wyznaczonym pasem ruchu,
• wylosowane manewry dodatkowe, np. parkowanie skośne, ruszanie pod górę itp.

W ruchu drogowym

Jazda po mieście w ramach tego egzaminu powinna trwać ok. 25 minut. Egzaminator ocenia wówczas:

• umiejętność kierowcy do bezpiecznego poruszania się po drodze,
• stosowanie się do przepisów drogowych,
• szybkość reakcji na nieprzewidziane sytuacje drogowe.

Ile kosztuje uzyskanie kodu 96?

Koszt egzaminu na kod 96 jest przystępny - to ok. 170 zł. Dla porównania cena rozszerzenia uprawnień do B+E może opiewać nawet na 2000 zł, jeśli chodzi o kurs. Sam egzamin to 200 zł. 

Czy warto starać się o kod 96 do prawa jazdy kat. B?

Jeśli masz już doświadczenie w prowadzeniu samochodu z przyczepą, opcja zdobycia kolejnych uprawnień bez konieczności kursu to gratka. Osiągnięcie odpowiedniego wieku i egzamin państwowy wystarczą do ciągnięcia przyczepy innej niż lekka. 

Nie zawsze jest to jednak dobre rozwiązanie w przypadku osób, które dopiero zaczynają swoją przygodę z przyczepą. Wymaga to bowiem odpowiednich umiejętności oraz doświadczenia. W takiej sytuacji kurs doszkalający może być dobrą opcją, aby zacząć je nabywać.

Kod B96 w prawie jazdy wiele ułatwia i nawet jeśli nie korzystasz z cięższej przyczepy regularnie, w każdej chwili może się to zmienić. 

Co grozi za jazdę z przyczepą bez uprawnień?

Prowadzenie jakiegokolwiek pojazdu bez stosownych uprawnień pociąga za sobą szereg konsekwencji, m.in.:

• wysoki mandat,
• zatrzymanie prawa jazdy,
• punkty karne, 
• ograniczenie wolności.

Zgodnie z aktualnym taryfikatorem w takiej sytuacji możesz zapłacić grzywnę w wysokości nawet 30 000 zł, a na pewno nie niższą niż 1 500 zł. Pozostałe formy kary zależą w dużej mierze od okoliczności, np. wcześniej nałożonego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych.

Jeśli zostaniesz zatrzymany do kontroli z przyczepą, której dopuszczalna masa całkowita przekracza 750 kg bez kodu 96 czy odpowiedniej kategorii prawa jazdy - nie powinieneś liczyć na taryfę ulgową. 

Czy przyczepę trzeba zarejestrować i ubezpieczyć?

Przyczepa samochodowa traktowana jest w polskim prawie jak pojazd. To powoduje, że każdy właściciel powinien swoją przyczepę zarejestrować w wydziale komunikacji i wykupić polisę OC. 

W Ustawie prawo o ruchu drogowym przyczepą nazywa się pojazd bez silnika, przystosowany do łączenia go z innym pojazdem. Z kolei w Ustawie o ubezpieczeniach obowiązkowych  przyczepę określa się jako pojazd mechaniczny (obok pojazdu samochodowego, ciągnika rolniczego i motoroweru).

Rejestracja przyczepy samochodowej

Do zarejestrowania przyczepy niezbędne jest złożenie wniosku. W tym celu należy udać się do wydziału komunikacji odpowiedniego dla miejsca zamieszkania. Razem z wnioskiem należy tam złożyć:

• dowód własności pojazdu (np. fakturę VAT, umowa sprzedaży czy umowa darowizny),
• dowód rejestracyjny z ważnym badaniem technicznym,
• dotychczasowe tablice rejestracyjne (nawet jeśli będziesz wnioskować o ich zachowanie),
• dowód opłaty za przerejestrowanie,
• aktualne ubezpieczenie OC (musisz je kupi wcześniej!).

Zabierz ze sobą również dowód tożsamości (paszport lub dowód osobisty). 

Jeśli chcesz zarejestrować nową przyczepę samochodową kupioną w Polsce, do wniosku powinieneś dołączyć:

• dowód własności pojazdu,
• dokument potwierdzający, że pojazd został dopuszczony do ruchu,
• dowód opłaty za rejestrację pojazdu.

Ubezpieczenie przyczepy samochodowej

Obowiązkową polisę OC należy wykupić najpóźniej w dniu rejestracji przyczepu w urzędzie. Jeśli zarejestrujesz pojazd, ale do czasu zakupu OC minie choćby jeden dzień, musisz liczyć się z karą nałożoną przez Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny. W 2024 roku taka drobna przerwa może Cię kosztować 280 zł.

Ubezpieczenie OC przyczepy samochodowej nie jest szczególnie kosztowne. Co innego kary za brak OC. Zresztą nie będzie to jedyna konsekwencja tego zaniedbania. Jeżeli właściciel przyczepy zignoruje obowiązek ubezpieczenia jej powinien liczyć się z:

• mandatem karnym, w przypadku kontroli drogowej,
• pokryciem wszystkich kosztów kolizji lub wypadku - zarówno szkód majątkowych, jak i osobowych.

Gdzie można kupić ubezpieczenie przyczepy samochodowej?

Większość firm ubezpieczeniowych działających na polskim rynku oferuje ubezpieczenie OC przyczepy. W celu zakupu polisy należy jednak zwykle skontaktować się z wybranym towarzystwem osobiście. Tylko niektórzy ubezpieczyciele udostępniają swoje dane do kalkulacji składki OC za przyczepę w porównywarkach internetowych.

Porównaj ceny OC i AC

Na ostateczną cenę składki wpłyną takie czynniki jak:

• marka,
• typ przyczepy,
• rok produkcji oraz daty pierwszej rejestracji,
• numer rejestracyjny,
• fakt użytkowania za granicą,
• historia ubezpieczenia właściciela, 
• miejsce zamieszkania.

Największe znaczenie ma jednak ładowność i wiek przyczepy. Jeśli dysponujesz przyczepą lekką, zapłacisz za OC średnio 100 zł rocznie. Przyczepy o większej masie są również droższe w ubezpieczeniu. Taniej będzie też ubezpieczyć starszy model.

Więcej dowiesz się tutaj: Ubezpieczenie przyczepy samochodowej - ile kosztuje?

Po uzyskaniu kodu 96 w prawie jazdy nie zapominaj o tych obowiązkach właściciela przyczepy, niezależnie od jej rodzaju.