Kupno samochodu z drugiej ręki często pozwala zaoszczędzić sporo pieniędzy, dlatego wielu kierowców szuka pojazdu właśnie na rynku wtórnym. Zakup auta używanego wiąże się też jednak z ryzykiem. Czasami wybrany pojazd nie spełnia założonych oczekiwań i okazuje się, że ma ukryte wady. W jakich przypadkach można odstąpić od umowy kupna samochodu używanego?

Z tego artykułu dowiesz się:

Zakup samochodu używanego, którego poważne wady wychodzą na jaw już po sfinalizowaniu umowy to wcale nie rzadkość. Nie zawsze jesteśmy w stanie samodzielnie, ocenić faktyczny stan wybranego modelu pod względem technicznym, a fachowiec nie zawsze jest pod ręką. Na szczęście w Polsce istnieje możliwość odstąpienia od umowy kupna-sprzedaży samochodu na określonych warunkach - oczywiście jeśli udowodnisz, że sprzedający rzeczywiście minął się z prawdą, zapewniając o pełnej sprawności auta.

Zobacz, kiedy masz możliwość anulowania transakcji i jak przeprowadzić całą procedurę. Co ważne, odstąpienie jest możliwe także po upływie pewnego czasu od zakupu!

Kiedy można odstąpić od umowy kupna samochodu?

Decydując się na zakup używanego samochodu, kupujący powinien być w pełni świadomy stanu pojazdu pod względem technicznym oraz prawnym. Sprzedawca powinienem natomiast poinformować nabywcę auta o wszelkich jego wadach. Co jednak można zrobić w sytuacji, kiedy stan techniczny samochodu zostanie zatajony przez poprzedniego właściciela?

Odstąpienie od umowy kupna samochodu jest możliwe w przypadku, jeśli nabywca samochodu wykryje istotne wady fizyczne lub prawne. Kupujący ma prawo do powołania się na instytucję rękojmi.

Zgodnie z art. 556 Kodeksu cywilnego sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego z tytułu rękojmi, jeżeli rzecz sprzedana ma istotną wadę fizyczną lub prawną. Nabywca samochodu może odstąpić od umowy kupna samochodu lub zażądać obniżenia ceny za zakup pojazdu.

Ustawodawca nie podaje definicji legalnej wady istotnej w KC, natomiast liczne przykłady istotności wad można znaleźć w orzecznictwie. 

Co mówi prawo?

Najpierw zwrócenia uwagi wymaga, że w przypadku braku drugiego kluczyka i książki serwisowej braki te uznać należy za wady, do tego istotne. Zważywszy bowiem na funkcje drugiego kluczyka w zakresie istotnym zwłaszcza dla umowy ubezpieczenia (w szczególności typu (...) (...)) oraz w przypadku ewentualnej kradzieży pojazdu, a przede wszystkim w przypadku zgubienia kluczyka, jest to przedmiot niezmiernie ważny z uwagi na cel wynikający z przeznaczenia rzeczy oraz okoliczności jej użytkowania. Mniejsze, choć istotne znaczenie, może mieć książka serwisowa, która jednak po części „legalizuje” pochodzenie pojazdu sprowadzonego z zagranicy, dokumentuje jego przebieg, wykonywane naprawy serwisowe (zwłaszcza w (...)), co również ma niebagatelne znaczenie przy dalszej sprzedaży pojazdu. Nie można zatem w/w wad uznawać z zasady za nieistotne.
Wyrok Sądu Rejonowego w Świdnicy, syg. akt I C 1936/18

Z kolei sprzedawca w celu uniknięcia rozwiązania umowy kupna sprzedaży samochodu może się zobowiązać, iż niezwłocznie wady usunie, jeśli poruszanie się pojazdem nie pozwala na normalną eksploatację samochodu zgodnie z wcześniej deklarowanym stanem pojazdu.

Czym są wady prawne?

Przedmiot sprzedaży jestobciążony wadą prawną, jeżeli doszło do ograniczenia w korzystaniu lub rozporządzaniu rzeczą wskutek posiadania praw własnościowych przez inny podmiot. Może to wynikać również z decyzji lub orzeczenia właściwego organu.

W praktyce może być to na przykład sytuacja, w której wychodzi na jaw wcześniej ukryta sytuacja prawna pojazdu i okazuje się, że zakupionych samochód jest przedmiotem kradzieży. Wtedy należy niezwłocznie zgłosić się na policję, w przeciwnym wypadu ukrycie tego faktu grozi oskarżeniem o paserstwo.

Zakupione auto będzie obarczone wadą prawną także, jeśli zostało sprzedane bez wiedzy właściciela. Prawa własnościowe do pojazdu posiada osoba, której dane widnieją w dowodzie rejestracyjnym pojazdu. Podobnie jest w sytuacji, kiedy występuje współwłasność. Oznacza to, że samochód będzie także obciążony wadą prawną, jeżeli jeden ze współwłaścicieli pojazdu sprzeda pojazd bez zgody osób dzielących prawa własnościowe do mienia.

Samochód jest obciążony prawem osoby trzeciej także w przypadku egzekucji komorniczej lub postępowania sądowego, o którym strona kupująca nie dowiedziała się przed sfinalizowaniem transakcji.

Wypowiedź eksperta

Wraz z początkiem roku zmianie ulegną przepisy dotyczące wad prawnych i fizycznych przedmiotu sprzedaży. Nowa dyrektywa unijna ujednolici nomenklaturę i w nowym porządku prawnym istnieć będzie jedynie niezgodność towaru z umową.
Stefania Stuglik, Specjalista ds. ubezpieczeń komunikacyjnych

Czym są wady fizyczne?

Z kolei wady fizyczne dotyczą stanu technicznego pojazdu. Przy zakupie auta sprzedawca ma obowiązek przekazania informacji kupującemu o ewentualnych usterkach i wadliwościach pojazdu.

Stan techniczny musi pozwalać na normalną eksploatację samochodu. Dlatego przy ocenie cechy istotności wady fizycznej należy wziąć pod uwagę zużycie pojazdu wynikające z codziennego użytkowania. Kupujący bowiem nie może odstąpić od umowy ani żądać od sprzedawcy pokrycia kosztów naprawy, jeżeli wada jest nieistotna.

Wada fizyczna przedmiotu sprzedaży polega na niezgodności rzeczy sprzedanej z umową. Kupujący może na nią powołać się, jeżeli:

  • samochód nie ma właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego;
  • pojazd nie nadaje się do celu, o którym kupujący poinformował sprzedawcę przy zawarciu umowy, a sprzedawca nie zgłosił zastrzeżenia co do takiego jej przeznaczenia;
  • auto zostało wydane w stanie niezupełnym.

Warto wiedzieć

Jako nabywca możesz jednak powołać się na wady w zakresie ogólnej sprawności technicznej samochodu. W przypadku używanego samochodu wadami technicznymi mogą być np. oszustwa w zakresie historii pojazdu, przebiegu (cofnięcia liczników), ukrycie usterek wynikających z kolizji, niesprawny silnik czy układ hamulcowy.

Czy rękojmia może ulec przedawnieniu? 

Większość roszczeń opisanych w Kodeksie cywilnym może jednak ulec przedawnieniu - dotyczy to również przypadku rękojmi. 

Na odstąpienie od umowy kupna samochodu kupujący ma 2 lata od momentu otrzymania pojazdu. Jeśli samochód jest używany, okres ten może ulec skróceniu do roku, natomiast musi zostać to poparte odpowiednim zapisem w umowie kupna-sprzedaży. 

Jak odstąpić od umowy kupna samochodu?

Wykrycie wad fizycznych lub prawnych uprawniana kupującego do skorzystania z tytułu rękojmi, która powstaje z mocy prawa. Jakie wygląda odstąpienie od umowy kupna samochodu?

W pierwszej kolejności należy zgłosić sprzedającemu wykryte wady. Chęć odstąpienia od umowy kupna samochodu najlepiej przestawić na piśmie, wyraźnie wskazując odpowiedzialność sprzedawcy w zakresie poinformowania o stanie technicznym oraz prawnym pojazdu.

W oświadczeniu powinny się znaleźć:

  • dokładny opis wykrytej wady,
  • wskazanie oczekiwanego rozwiązania umowy kupna samochodu.

Należy także pamiętać o wskazaniu wszystkich danych znajdujących się na umowie sprzedaży samochodu. 

Rozwiązanie umowy kupna samochodu – wzór

Odstąpienie od umowy kupna-sprzedaży jest czynnością z prawa cywilnego i nie ma określonego urzędowo wzoru. Dokument może mieć dowolną formę, o ile spełnia nakazane przepisami Kodeksy cywilnego wymogi, czyli zawiera dane obu stron zgodne z danymi na umowie kupna sprzedaży, oraz wskazanie wady i roszczenie. 

Poniżej znajdziesz wzór odstąpienia od umowy kupna sprzedaży w formacie pdf i edytowalnym docx. 

Pobierz wzór odstąpienia od umowy kupna-sprzedaży pdf

Pobierz wzór odstąpienia od umowy kupna-sprzedaży docx

Odstąpienie od umowy kupna-sprzedaży a ubezpieczenie

Wraz z podpisaniem umowy kupna sprzedaży aktualna polisa OC przechodzi na Ciebie. W momencie złożenia dokumentu odstąpienia od umowy kupna-sprzedaży mogą wystąpić dwie sytuacje:

  1. Polisa OC zbywcy nie skończyła się - wówczas zwyczajnie wraca do sprzedającego razem z samochodem. 
  2. Polisa OC zbywcy skończyła się i kupiłeś nowe OC - wówczas wraz ze zwrotem pojazdu masz prawo domagać się zwrotu należności za polisę OC. 

Nie zmienia to jednak faktu, że po odstąpieniu od umowy sprzedaży pojazdu, zostajesz bez auta. Na pewno rozglądasz się za czymś nowym. Gdybyś potrzebował ubezpieczenia, zajrzyj do naszego kalkulatora OC i AC i sprawdź, ile możesz zaoszczędzić. 

Porównaj ceny OC i AC swojego nowego auta

Przy zakupie samochodu należy szczególną uwagę zwrócić na kwestię ciągłości ochrony OC. W 2024 roku kary za brak obowiązkowej polisy mogą sięgnąć nawet 8600 zł w przypadku samochodów osobowych.

Z porównywarki ubezpieczeń online warto skorzystać zarówno przy zakupie, jak i sprzedaży samochodu, gdy rozglądasz się za nowym modelem. Koszty utrzymania auta, np. pakietu OC i AC, możesz oszacować jeszcze przed podpisaniem umowy kupna!

Co warto wiedzieć?

  1. Sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego z tytułu rękojmi. Nabywca samochodu może odstąpić od umowy kupna samochodu lub zażądać obniżenia ceny za zakup pojazdu.
  2. Od umowy kupna samochodu można odstąpić w sytuacji wykrycia istotnej wady - fizycznej lub prawnej. 
  3. Wada prawna samochodu występuje, jeżeli pojazd jest obciążony prawami własnościowymi osoby trzeciej lub nie jest on własnością sprzedającego.
  4. Wada fizyczna pojazdu występuje, jeżeli wykryte usterki zmniejszają jego wartość lub użyteczność, a także jeżeli samochód nie ma właściwości, o których zapewniał sprzedający albo wyposażenie auta jest niekompletne. 
  5. Aby odstąpić od umowy sprzedaży samochodu należy powiadomić o tym sprzedającego. Oświadczenie woli najlepiej złożyć na piśmie wskazując istotne naruszenia w zakresie umowy. 
  6. Roszczenie rękojmi ulega przedawnieniu po 2 latach od odebrania rzeczy. W przypadku samochodu używanego przedawnienie może zostać skrócone do roku, natomiast musi zostać to poparte odpowiednim zapisem w umowie kupna samochodu. 

FAQ - najczęściej zadawane pytania o odstąpienie od umowy kupna samochodu

  1. Czy aktualne ubezpieczenie OC automatycznie przechodzi na nowego właściciela?

    Tak, polisa jest przypisana do samochodu, zatem wraz ze sprzedażą pojazdu powinna zostać przekazana kolejnemu właścicielowi. Kupujący ma jednak prawo do rezygnacji z OC u aktualnego ubezpieczyciela i wykupienia nowej polisy w innym zakładzie ubezpieczeń. Natomiast trzeba pamiętać, że jeśli nabywca zdecyduje się zachować ubezpieczenie, nie zostanie ono wznowione automatycznie. 
     

  2. Czy sprzedawca powinien pokrywać koszty naprawy wszystkich usterek?

    W przypadku kiedy kupujący zgłosił usterkę wynikającą z wady technicznej, sprzedający powinien pokryć koszty tej naprawy, jeśli nowy właściciel nie chce odstąpić od zawartej umowy. Natomiast sprzedawca nie ma obowiązku kolejnej naprawy, jeżeli rzecz była już wymieniona lub naprawiana przez sprzedawcę.
     

  3. Czy w przypadku wykrycia wady prawnej można domagać się odszkodowania od sprzedającego?

    Zgodnie z art. 574 Kodeksu cywilnego kupujący może żądać naprawienia szkody, którą poniósł przez to, że zawarł umowę, nie wiedząc o istnieniu wady. Przepis ma zastosowanie także, jeżeli zaistniałe okoliczności były następstwem, za które sprzedawca nie ponosi odpowiedzialności. Nabywca może żądać zwrotu kosztów zawarcia umowy, kosztów odebrania, przewozu, przechowania i ubezpieczenia rzeczy, zwrotu dokonanych nakładów czy zwrotu kosztów procesu.