Oblicz składkę

Poduszki powietrzne są dziś standardowym wyposażeniem samochodów. W centrum uwagi pojawiają się jednak dopiero wówczas, gdy doszło do ich aktywacji lub nie zadziałały poprawnie. Dowiedz się, jak działają współcześnie montowane w autach airbagi.

Z tego artykułu dowiesz się:

Choć historia poduszek powietrznych sięga lat 50. ubiegłego wieku, po raz pierwszy zostały one zamontowane w pojeździe ponad dwie dekady później. Przez lata nie tylko została ulepszona ich budowa (dziś materiały, z których airbagi są wykonywane, są bezpieczniejsze dla kierowcy i pasażerów),  ale również działanie.

Czym są i z czego składają się poduszki powietrzne?

Poduszki powietrzne (airbagi) – obok pasów bezpieczeństwa, napinaczy pasów czy zagłówków – zalicza się do pasywnych systemów bezpieczeństwa. Celem ich montażu w samochodach jest zwiększenie bezpieczeństwa kierowcy i pasażerów. W razie zderzenia czołowego lub bocznego poduszki powietrzne mają zminimalizować ryzyko uszkodzenia ciała spowodowanego jego uderzeniem m.in. w deskę rozdzielczą.

Współcześnie montowane w pojazdach poduszki powietrzne są zbudowane z trzech elementów. Są to:

  • Układ aktywujący. Składa się on z szeregu elementów, w tym czujnika zderzenia i cyfrowego układu mikroprocesorowego.
  • Generator gazu. Współcześnie produkowane poduszki powietrzne są napełniane gazem (wcześniej stosowano sprężone powietrze). Generator gazu składa się z zapalnika i stałego paliwa.
  • Elastyczny pojemnik, czyli poduszka. Może ona być wykonana z różnych materiałów, np. tkaniny nylonowo-bawełnianej lub tkaniny poliamidowej.

Konstrukcja poduszki, a przede wszystkim wykorzystanie pojemnika wykonanego z trwałego tworzywa, ma bezpośredni wpływ na jej żywotność. Standardem jest, że poduszki powietrzne działają bez zarzutu nawet po wielu latach – są w stanie „przeżyć” samochód.

Ciekawostka: pierwszym samochodem wyposażonym w poduszkę powietrzną był Oldsmobile Toronado z 1973 r. Z kolei 8 lat później Mercedes jako pierwszy zaczął produkować pojazdy wyposażone zarówno w pasy bezpieczeństwa, jak i poduszki powietrzne.

Jak dochodzi do uruchomienia poduszki powietrznej?

Za aktywację poduszek powietrznych odpowiada jednostka sterująca ACU (Airbag Control Unit). Z uwagi na prędkość z jaką dochodzi do wystrzelenia poduszek powietrznych (ok. 300 km/h),  system sterujący musi mieć pewność, że doszło do poważnego zderzenia samochodu z innym obiektem. W jaki sposób elektronika ocenia sytuację?

System ACU zbiera informacje z różnych czujników rozmieszczonych w pojeździe, przy czym znajdują się one w miejscach, które nie ulegną zniszczeniu w czasie niegroźnej kolizji. Wszystko po to, aby wyeliminować sytuacje, w których poduszki powietrzne zostaną uruchomione, gdy nie będą rzeczywiście potrzebne.

Proces aktywacji poduszki powietrznej przebiega następująco:

  • Po ok. 10 milisekundach od zderzenia sygnał dociera do generatora gazu.
  • Następuje aktywacja poduszek powietrznych. Dla tego momentu charakterystyczny jest głośny huk – ma on związek z rozerwaniem materiału osłony.
  • Poduszka zostaje błyskawicznie napełniona do pełna (w ok. 30 milisekund).

Cała operacja zajmuje mniej niż sekundę – ok. 40 milisekund. Następnie airbagi są powoli opróżniane z gazu.

Ciekawostka: czy wiesz, że nawet po wymontowaniu akumulatora z samochodu może dojść do aktywacji airbagów? Powodem jest ich odrębne zasilanie – poduszki powietrzne zasilane są baterią.

Jakie rodzaje poduszek montuje się w samochodach?

Jeszcze do niedawna w pojazdach osobowych montowane były jedynie poduszki przednie – czyli te, które chronią kierowcę i pasażera przed uderzeniem głową oraz klatką piersiową w kierownicę i kokpit. Aktualnie producenci samochodów zwracają szczególną uwagę na aspekt bezpieczeństwa i dlatego poduszki powietrzne są też montowane w innych miejscach w pojeździe.

Ze względu na lokalizację poduszki powietrzne dzieli się na:

  • Poduszki powietrzne boczne. Ich celem jest ochrona ciała kierowcy i pasażerów w razie zderzenia bocznego. W zależności od przyjętego rozwiązania poduszka może zostać zamontowana na zewnętrznej krawędzi oparcia fotela lub na okładzinie drzwiowej.
  • Poduszki powietrzne kolanowe i chroniące stopy. Jak sama nazwa wskazuje, mają one chronić kolana kierowcy i siedzącego obok niego pasażera. Umieszcza się je pod kierownicą i schowkiem. Z kolei poduszki chroniące stopy kierowcy umieszczane są w pojemniku pod podłogą.
  • Poduszki powietrzne kurtynowe. Montuje się je na krawędzi dachu. Mają one chronić kierowcę i pasażerów przed urazami głowy w czasie zarówno zderzenia bocznego, jak i dachowania.

Nie wszystkie rodzaje poduszek muszą występować w samochodzie – rodzaj poduszek zależy od klasy auta. Przykładowo poduszki powietrzne boczne i kurtyny powietrzne można spotkać głównie w pojazdach zaliczanych do wyższego segmentu. Są one też dostępne w popularnych modelach, z reguły jednak w rozszerzonej wersji wyposażenia.

Czy możliwa jest regeneracja poduszek powietrznych?

Jeżeli w pojeździe doszło do aktywacji poduszek powietrznych, to konieczna jest ich wymiana. Niestety, jest ona droga – jeżeli pojazd jest starszy, to koszt montażu nowych airbagów może przekroczyć jego wartość. Z tego względu niektórzy właściciele samochodów zastanawiają się, czy możliwa jest naprawa użytego airbagu. Odpowiedź znajduje się w przepisach.

Poduszki powietrzne z aktywatorami pirotechnicznymi, jednostkami kontroli elektronicznej i czujnikami zostały wymienione w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 28 września 2005 r. w sprawie wykazu przedmiotów wyposażenia i części wymontowanych z pojazdów, których ponowne użycie zagraża bezpieczeństwu ruchu drogowego lub negatywnie wpływa na środowisko. W rezultacie naprawa wystrzelonych poduszek powietrznych nie powinna mieć miejsca – zużyte poduszki należy wymontować i na ich miejscu umieścić nowe. To zadanie najlepiej powierzyć doświadczonym fachowcom.

– Niestety, czasem chęć zysku powoduje, że w warsztatach samochodowych wciąż dochodzi do prób regeneracji aktywowanych poduszek. Zdarza się, że w pojazdach powypadkowych dokonuje się przeróbek, w rezultacie których komputer pokładowy nie wyświetla błędów, mimo że airbagów wcale nie ma. Przed zakupem auta oferowanego w podejrzanie niskiej cenie warto zweryfikować jego historię, np. na stronie Historiapojazdu.gov.pl. Informacja o wypadku w przeszłości powinna wzbudzić czujność. Może to właśnie niesprawne poduszki czy ich brak stoi za niską ceną samochodu

– mówi Stefania Stuglik, specjalista ds. ubezpieczeń komunikacyjnych w rankomat.pl

Kiedy wyłączyć poduszkę powietrzną pasażera?

W wielu modelach samochodów możliwe jest wyłączenie poduszki powietrznej przedniego pasażera. Kierowca może to zrobić w dowolnym momencie, ustawiając przełącznik w położenie OFF. Włoscy producenci samochodów (Fiat, Lancia, Alfa Romeo) określają ten przełącznik jako Passenger Airbag Exclusion Switch.

Kiedy wyłączenie poduszki powietrznej po stronie pasażera jest niezbędne? W momencie przewożenia na przednim siedzeniu fotelika z dzieckiem. Wówczas pamiętać trzeba o:

  • prawidłowym montażu fotelika. Może on być umieszczony zarówno przodem, jak i tyłem do kierunku jazdy;
  • o tym, że montując fotelik tyłem do kierunku jazdy, należy koniecznie wyłączyć airbag pasażera.

Dlaczego nie można przewozić dziecka w foteliku tyłem do kierunku jazdy z włączoną poduszką powietrzną? Gdyby doszło do wypadku, ze względu na prędkość aktywacji airbag mógłby zmiażdżyć oparcie fotelika. W rezultacie dziecko mogłoby doznać poważnych urazów.

W pozostałych przypadkach poduszka powietrzna pasażera powinna być aktywna – tylko wówczas, wraz z pozostałymi pasywnymi elementami bezpieczeństwa, będzie skutecznie chronić przed obrażeniami.

Przewożenie dziecka na przednim siedzeniu w foteliku ustawionym tyłem do kierunku jazdy bez dezaktywacji poduszki powietrznej jest zagrożone mandatem. W razie kontroli kierowca zapłaci 150 zł.

Co warto wiedzieć

  • Poduszki powietrzne są jednym z pasywnych systemów bezpieczeństwa. Ich zadaniem jest zminimalizowanie obrażeń, których kierowca i pasażerowie mogą doznać podczas zderzenia.
  • Każdy airbag składa się z trzech elementów: układu uaktywniającego, generatora gazu i elastycznego pojemnika. Aktywacja poduszki powietrznej zajmuje ok. 40 milisekund.
  • Ze względu na miejsce montażu wyróżnia się poduszki: przednie, boczne, kolanowe, chroniące stopy i kurtynowe. Te pierwsze są najpopularniejsze.
  • Regeneracja poduszek powietrznych jest zabroniona ze względów bezpieczeństwa. Po aktywacji, poduszki powinny zostać wymontowane.
  • Tylko w pojazdach, w których można wyłączyć poduszkę pasażera, dopuszczalne jest przewożenie dziecka w foteliku tyłem do kierunku jazdy na przednim siedzeniu.

FAQ – najczęściej zadawane pytania

  1. Jak sprawdzić, czy poduszki powietrzne były wystrzelone?

    Najprostszym sposobem jest porównanie koloru miejsc, w których znajdują się poduszki powietrzne, z barwą innych fragmentów deski rozdzielczej. Jeżeli poduszki powietrzne były aktywowane, to różnica w kolorze tworzywa powinna być zauważalna.

  2. Czy poduszka powietrzna może sama wystrzelić?

    Chociaż zdarza się to rzadko – tak. Mimo trwałości, poduszki powietrzne nie są niezawodne. Systemy nimi sterujące mogą spowodować, że airbag wystrzeli np. przy nagłym hamowaniu. Aby zminimalizować ryzyko wystąpienia takiej sytuacji, warto zareagować zawsze wtedy, gdy zaświeci się kontrolka poduszki powietrznej.

  3. Czy poduszka powietrzna może spowodować uszkodzenie ciała?

    Tak, możliwe jest uszkodzenie przede wszystkim gałek ocznych i słuchu. Na liczne i znacznie poważniejsze uszkodzenia ciała narażony jest jednak kierowca lub pasażer, który w momencie zderzenia nie miał zapiętych pasów bezpieczeństwa. Wówczas nie jest on w żaden sposób chroniony przed zderzeniem z aktywowaną poduszką.

  4. Jak przewozić dziecko, jeżeli nie jest możliwe wyłączenie poduszki pasażera?

    Nie w każdym modelu samochodu producent przewidział możliwość wyłączenia poduszki pasażera. Jeżeli dezaktywacja airbagu nie jest możliwa, to fotelik musi być ustawiony przodem do kierunku jazdy. Alternatywą jest umieszczenie go na jednym z tylnych siedzeń.

  5. Na co może wskazywać świecąca się kontrolka poduszki powietrznej?

    Kontrolka poduszki powietrznej może zapalić się z wielu powodów. Dla przykładu uszkodzeniu może ulec czujnik poduszki czy taśma znajdująca się pod kierownicą. Aby rozpoznać i wyeliminować przyczynę zapalenia się kontrolki, niezbędne jest skorzystanie z pomocy fachowców z warsztatu samochodowego.