Sprzedaż samochodu a OC - o czym warto wiedzieć?

Każdy właściciel samochodu decydujący się na jego sprzedaż, ma obowiązek przekazania nabywcy swojej dotychczasowej polisy ubezpieczenia OC i zgłoszenia tego faktu do towarzystwa. W przeciwnym razie może ponieść konsekwencje finansowe wraz z nowym właścicielem samochodu. Towarzystwo na podstawie stosownego zgłoszenia ma możliwość przeliczenia składki OC dla nowego właściciela pojazdu, choć nowy właściciel może wypowiedzieć polisę, jeśli ta okaże się niekorzystna.

Bezwzględny obowiązek przekazania dokumentów polisowych wynika z ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych. Ustawa reguluje również, co z polisą może zrobić nowy właściciel auta. A możliwości ma dwie - kontynuować lub wypowiedzieć umowę.

Sprzedajesz samochód? Musisz przekazać dokumenty

Tę kwestię reguluje art. 32 ust. 1 Ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, który brzmi:

Posiadacz pojazdu mechanicznego, który przeniósł prawo własności tego pojazdu, jest obowiązany do przekazania posiadaczowi, na którego przeniesiono prawo własności pojazdu, potwierdzenia zawarcia umowy ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych oraz do powiadomienia na piśmie zakładu ubezpieczeń, w terminie 14 dni od dnia przeniesienia prawa własności pojazdu, o fakcie przeniesienia prawa własności tego pojazdu i o danych posiadacza, na którego przeniesiono prawo własności pojazdu.

Jeżeli nabywca zdecyduje się wziąć Twoją polisę, to oznacza koniec tematu. Nie możesz jej zatrzymać. Nie możesz też wymagać lub oczekiwać od kupującego, że zrzeknie się Twojego OC, żebyś mógł dostać zwrot składki. Polisa idzie z samochodem. 

"A co jeśli kupujący spowoduje szkodę, a nie przepisze umowy?" - wiele osób może sobie zadawać to pytanie. 

Uspokajamy - nie ma się czego obawiać. W momencie podpisania umowy kupna-sprzedaży za wszelkie zobowiązania ubezieczeniowe odpowiada kupujący, w tym za szkody. Pomimo tego, że umowa ubezpieczenia jest na Ciebie, szkoda nie zostanie zapisana na Twoje konto. 

Co z ubezpieczeniem OC, gdy wstawiasz samochód do komisu?

Przy wstawianiu samochodu do komisu możliwości są dwie:

1. Komis kupuje od Ciebie auto i wystawia je na sprzedaż - wówczas spisujecie umowę kupna-sprzedaży, a komis staje się właścicielem pojazdu i zgodnie z Ustawą to na nim spoczywa obowiązek ubezpieczenia. 
2. Spisujecie umowe komisową i komis zobowiązuje się wystawić pojazd w Twoim imieniu - w takiej sytuacji pomimo tego, że auto stoi w komisie, Ty pozostajesz jego właścicielem i Ty musisz ubezpieczać. 

Jak odzyskać pieniądze z OC po sprzedaży samochodu?

Weźmy przykładową sytuację, gdzie odnawiasz OC na cały rok, płacisz 600 zł i po miesiącu trafia Ci się rewelacyjna okazja, żeby samochód sprzedać. Przyszedł kupiec, pyta o cenę, a kiedy ją podajesz, nawet się nie targuje. Złoty interes. Jesteś gotowy pisać umowę kupna-sprzedaży już w tej chwili, ale wówczas nadpłacone 550 zł przepadnie. Co robić, żeby nie stracić składki za OC? 

Choć zgodnie z prawem musisz przekazać nabywcy komplet dokumentów, na OC nie będzie stratny. Masz dwie możliwości:

1. Jeżeli kupujący deklaruje, że zrzeknie się Twojego OC - dostaniesz zwrot składki.
2. Jeżeli kupujący zabiera Twoje OC i będzie na nim jeździć - dodaj nadpłaconą składkę do ceny pojazdu na umowie kupna-sprzedaży. 

Ile zwrotu dostaniesz lub jaką kwotę dodać? To zależy od:

• zapłaconej składki za OC, 
• czasu pozostałego do końca umowy. 

Najdokładniejszym rachunkiem będzie podzielenie zapłaconej składki przez liczbę dni w roku i przemnożenie przez liczbę dni pozostałych do końca umowy. 

Ale kiedy spisujesz umowę kupna-sprzedaży i nie masz pod ręką kalkulatora, a musisz policzyć szybko w pamięci, możesz użyć prostszej metody, i podzielić zapłaconą składkę przez liczbę miesięcy w roku, a następnie przemnożyć przez liczbę miesięcy pozostałą do końca OC. 

Jeżeli płatność za OC była podzielona na raty, to powinieneś doliczyć proporcjonalnie mniejszą kwotę, czyli w przypadku podziału na dwie raty połowę, a dla czterech rat - jedną czwartą. 

Sprzedaż samochodu a ubezpieczenie - kto płaci raty za OC? 

Tak jak pisaliśmy wyżej, nowy właściciel odpowiada za zobowiązania ubezpieczeniowe od momentu wejścia w posiadanie 

Ty, jako sprzedający, masz obowiązek zgłosić sprzedaż pojazdu do ubezpieczyciela w ciągu 14 dni od zawarcia umowy kupna-sprzedaży. Ma to służyć między innymi temu, żeby za zobowiązania z polisy towarzystwo ubezpieczeniowe nie ścigało Ciebie. Jeśli tego nie zrobisz, a nowy właściciel nie zapłaci raty, ubezpieczyciel ma prawo ścigać Was obu. 

Co z polisą OC może zrobić kupujący?

Jeśli oddałeś ubezpieczenie OC, kupujący ma dwie możliwości:

1. Wypowiedzieć dotychczasową umowę

Umowę możesz wypowiedzieć w dowolnym momencie jej trwania. Wypowiedzenie OC powinno zostać złożone w formie pisemnej. Możesz to zrobić drogą elektroniczną, pocztą lub faxem. Zanim wyślesz dokument, skontaktuj się z ubezpieczycielem i dowiedz się, jakie ma wymagania w tej kwestii.

Jeśli jednak zdecydujesz się zrobić to po jakimś czasie, może się to wiązać z dopłatą za czas, przez który korzystałeś z ochrony.

Pan Adam mógłby uniknąć rekalkulacji składki (ponownego przeliczania), gdyby wypowiedział umowę OC zbywcy pojazdu od razu po zakupie auta.

2. Korzystać z ochrony do końca jej trwania

Każdy nabywca auta może korzystać z OC poprzedniego właściciela do końca trwania umowy.

Ubezpieczyciel ma jednak prawo do rekalkulacji składki, czyli powtórnego oszacowania ryzyka. Może się więc zdarzyć, że choć sprzedający miał opłaconą polisę na cały rok, firma ubezpieczeniowa przeliczy składkę i upomni się o dopłatę. Taka sytuacja najczęściej ma miejsce, gdy niedoświadczony kierowca przejmuje ubezpieczenie kupione przez kierowcę posiadającego wysokie zniżki za bezszkodową jazdę.

Przykład: 20-letni Michał kupił samochód od swojego 50-letniego wujka i otrzymał od niego polisę OC ważną jeszcze przez 10 miesięcy. Michał posiada prawo jazdy dopiero od dwóch miesięcy i po raz pierwszy kupuje OC. Jego wujek natomiast jest doświadczonym kierowcą i wypracował już maksymalne zniżki w OC za bezszkodową jazdę. Towarzystwo ubezpieczeniowe oszacowało więc większe ryzyko ubezpieczenia młodego kierowcy niż doświadczonego i w związku z tym wyliczyło, że Michał powinien dopłacić do składki 800 złotych.

Pomimo sporej dopłaty, młody kierowca zdecydował się na kontynuację umowy zbywcy. Okazało się bowiem, że inne firmy przedstawiły mu znacznie droższe propozycje całorocznego ubezpieczenia - składka w najtańszej firmie wyniosła ponad 2 tysiące złotych. Michałowi opłacało się więc dopłacić 800 złotych do polisy i korzystać z ubezpieczenia jeszcze przez 10 miesięcy.

Czy każde towarzystwo rekalkuluje składkę OC?

Zgodnie z ustawą o ubezpieczeniach obowiązkowych, zakład ubezpieczeń może dokonać rekalkulacji składki, choć... wcale nie musi. Okazuje się, że wielu ubezpieczycieli nie korzysta z tego przywileju, zjednując sobie tym samym nowych klientów. Dopłaty do składki mogą uniknąć nawet młodzi kierowcy, szczególnie jeśli do zakończenia umowy pozostało niewiele czasu.

Nie zawsze należy bać się rekalkulacji składki! Należy pamiętać, że po rekalkulacji składki ubezpieczenia samochodu może się także okazać, że cena polisy powinna być niższa niż ta, którą wniósł wcześniej zbywca pojazdu (np. gdy samochód kupił od młodej osoby starszy, doświadczony kierowca). Wtedy istnieje możliwość uzyskania zwrotu pieniędzy nadpłaconych na rzecz towarzystwa ubezpieczeniowego.

Stefania Stuglik, ekspert ds. ubezpieczeń komunikacyjnych w rankomat.pl.

Czy kontynuacja umowy OC zbywcy zawsze się opłaca?

Nie, i możesz wykorzystać tę wiedzę, by odradzić kupującemu korzystanie z Twojej polisy OC, dzięki czemu łatwo dostaniesz zwrot składki z OC. Większość nabywców pojazdów używanych ocenia opłacalność przejęcia polisy OC zbywcy biorąc pod uwagę wyłącznie wysokość ewentualnej dopłaty do składki. Tymczasem jest jeszcze jeden detal, który warto uwzględnić, a mianowicie – gromadzenie zniżek za bezszkodową jazdę.

Okazuje się, że większość towarzystw ubezpieczeniowych nie przyznaje zniżki w OC, jeśli kierowca korzystał z polisy poprzedniego właściciela. Może to mieć spory wpływ na wysokość składki w kolejnym roku polisowym. Szczególnie, jeśli ubezpieczenie pojazdu będzie kupował młody kierowca.

Gdyby Michał wypowiedział OC zbywcy pojazdu i zawarł całoroczną umowę OC, mógłby otrzymać zniżkę 10% (w niektórych firmach nawet 20%) na zakup kolejnej polisy.

O czym jeszcze trzeba pamiętać po sprzedaży samochodu?

Podstawowym obowiązkiem sprzedającego jest przekazanie polisy kupującemu, ale też poinformowanie na piśmie zakładu ubezpieczeń o tym fakcie. Niedopełnienie tego obowiązku skutkuje tym, że za ewentualne płatności związane z polisą – za okres od sprzedaży pojazdu do poinformowania ubezpieczyciela – sprzedający odpowiada solidarnie z kupującym. Mogą to być koszty związane na przykład z płatnością drugiej raty. Najlepiej więc bezzwłocznie po sprzedaży pojazdu zgłosić ten fakt do towarzystwa ubezpieczeniowego.

Sprzedaż auta wiąże się także z innymi obowiązkami, o których, korzystając z okazji, przypominamy:

• musisz zgłosić sprzedaż samochodu do wydziału komunikacji - niezgłoszenie zawiadomienia o sprzedaży w terminie 30 dni od daty zawarcia umowy kupna-sprzedaży może skutkować karą w wysokości od 200 do 1000 zł,
• zgłoszenie do urzędu skarbowego - jeśli pojazd sprzedasz do 6 miesięcy po zakupie.

Sprzedajesz samochód? Masz coś nowego na oku?

W większości przypadków sprzedaż samochodu odbywa się przy jednoczesnym poszukiwaniu czegoś nowego. Pozbywasz się starego auta, a środki z jego sprzedaży przeznaczasz na zakup lepszego, mniej wyeksploatowanego i bardziej odpowiedniego dla Ciebie auta.

Jak już wiesz, sprzedając samochód, musisz przekazać komplet dokumentów. To samo będzie dotyczyć zbywcy, kiedy to Ty będziesz kupować pojazd. 

Z tego miejsca chcielibyśmy Ci przypomnieć, że OC sprzedającego nie przedłuża się automatycznie. Jeżeli do końca umowy ubezpieczenia OC dotychczasowego właściciela nie zostało wiele czasu, lepiej Ci będzie kupić OC na cały rok. Tym sposobem unikniesz kary za brak OC. Bardzo często - zbyt często wręcz - ma miejsce sytuacja, w której kupujący zwleka do ostatniego momentu z zakupem polisy na kupiony samochód, przez co potem robi się przerwa w ciągłości ubezpieczenia OC.

Możesz kupić polisę OC na długo przed końcem okresu ochrony ubezpieczenia poprzedniego właściciela, a początek okresu ochrony nowej polisy zacznie się z dniem końca ochrony poprzedniej. Tym sposobem niczego nie tracisz, a ubezpieczenie masz z głowy i zyskujesz pewność, że nie powstanie przerwa. 

Ile może kosztować polisa OC na cały rok? Według analiz firmy Caravago w 2021 r. najchętniej kupowanym w Polsce autem używanym był Ford Fiesta z 2009, 1,25l benzyna o mocy 60 kW (82 KM) i przebiegiem ok. 140 000 km. Sprawdziliśmy, ile kosztuje OC na to auto. 

Z danych naszej porównywarki wynika, że średnia cena ubezpieczenia OC dla takiego pojazdu to 487 zł, a najmniej zapłaciła 52-letnia nauczycielka z Pielgrzymowic w powiecie pszczyńskim. Za jej Forda towarzystwo ubezpieczeniowe Wiener zaproponowało jej jedynie 280 zł. Komplet oferty wyglądał tak: