Oblicz składkę

Znalazłeś samochód, który chciałbyś nabyć, ale z pewnych względów nie możesz od razu podpisać umowy kupna-sprzedaży? Rozwiązaniem jest umowa przedwstępna. Dowiedz się, co zapewnia umowa przedwstępna i jak ją przygotować.

Z tego artykułu dowiesz się:

Inicjatywa, aby podpisać umowę przedwstępną kupna-sprzedaży pojazdu, może wyjść zarówno od sprzedającego, jak i kupującego. Oboje powinni być jednak świadomi konsekwencji podpisania takiego zobowiązania. Będą one mieć wymiar finansowy, gdy jedna ze stron wycofa się z transakcji, a w umowie zostanie uwzględniony zapis o zadatku.

Czym jest umowa przedwstępna kupna-sprzedaży pojazdu?

Umowa przedwstępna sprzedaży pojazdu to jedna z umów uregulowanych w kodeksie cywilnym. Może ona być umową:

  • Jednostronnie zobowiązującą – tylko jedna ze stron zobowiązuje się do zawarcia w przyszłości umowy kupna-sprzedaży samochodu;
  • Dwustronnie zobowiązującą – w tej konfiguracji każda ze stron zobowiązuje się do zawarcia w przyszłości umowy kupna-sprzedaży pojazdu.

Istotą umowy przedwstępnej jest to, że jedna lub obie jej strony zobowiązują się do zawarcia w przyszłości umowy przyrzeczonej, czyli umowy kupna-sprzedaży samochodu.

Umowa kupna-sprzedaży jest umową dwustronnie zobowiązującą. Jedna ze stron zobowiązuje się w przyszłości przenieść własność rzeczy (samochód), druga z kolei zapłacić za tę rzecz ustaloną kwotę.

Umowa przedwstępna często pojawia się w kontekście zakupu nieruchomości, ale jej zastosowanie jest znacznie szersze. Taką umowę można zawrzeć również przed zakupem czy sprzedażą samochodu.

Kiedy zawiera się umowę przedwstępną sprzedaży samochodu?

Transakcja kupna-sprzedaży samochodu tylko pozornie jest prosta. W praktyce może ona wymagać wielu działań zarówno od sprzedającego, jak i kupującego.

Aktualny właściciel musi przygotować pojazd do sprzedaży, co często wiąże się z koniecznością przeprowadzenia drobnych napraw. Dodatkowo w jego interesie leży upewnienie się przed wystawieniem ogłoszenia o sprzedaży auta, że posiada on wszystkie niezbędne dokumenty (np. dowód rejestracyjny).

Dla osoby, która ma zamiar kupić samochód, transakcja ta oznacza konieczność zweryfikowania podanych przez sprzedawcę informacji, sprawdzenia stanu technicznego pojazdu i zgromadzenia środków. Zdarza się, że zakup samochodu jest uzależniony od tego, czy bank uruchomi dla kupującego kredyt. I tu z pomocą przychodzi umowa przedwstępna.

Umowa przedwstępna kupna-sprzedaży samochodu najczęściej ma zastosowanie, gdy:

  • Sprzedawca znalazł kupca na samochód, ale nie zdążył jeszcze usunąć drobnych usterek – np. gdy auto jest w warsztacie;
  • Kupujący potrzebuje czasu, aby zgromadzić środki finansowe lub uzyskać kredyt;
  • Jedną ze stron czeka np. pilny wyjazd i umowę kupna-sprzedaży może ona podpisać dopiero po powrocie.

W każdej z powyższych sytuacji zawarcie umowy przedwstępnej kupna-sprzedaży pojazdu jest korzystne dla obu stron. Dzięki temu sprzedający nie musi dalej szukać nabywcy, a kupujący ma pewność, że auto nie zostanie sprzedane innej osobie.

Przykład:  Pan Robert znalazł idealne auto dla swojej rodziny – Forda Fiestę z 2019 r. Mimo atrakcyjnej ceny pojazdu mężczyzna nie posiada całej kwoty wymaganej, aby sfinalizować transakcję. Ponieważ zgromadzenie środków zajmie mu ok. 2 tygodnie, zaproponował sprzedawcy podpisanie umowy przedwstępnej kupna-sprzedaży samochodu.

Jaka powinna być forma umowy przedwstępnej sprzedaży auta?

Dla celów dowodowych umowa przedwstępna zawsze powinna przyjmować formę pisemną. Jako sprzedający lub kupujący możesz też zaproponować zawarcie tej umowy u notariusza. Umowa notarialna ma dodatkowe zalety, a precyzując:

  • Strona może sądownie dochodzić zawarcia umowy kupna-sprzedaży pojazdu. Jeżeli kupujesz samochód, to w razie gdyby sprzedający się rozmyślił, na podstawie umowy przedwstępnej będziesz mógł dochodzić swoich praw na drodze sądowej.
  • Lepiej chroni ona strony transakcji. Nie ma też obaw o pominięcie w treści umowy istotnych elementów – zadba o to specjalista, czyli notariusz.

Niestety, notarialna umowa przedwstępna wiąże się z dodatkowymi kosztami – taksą notarialną, czyli wynagrodzeniem notariusza. To jeden z powodów, dla których umowa przedwstępna kupna-sprzedaży w formie notarialnej podpisywana jest głównie wówczas, gdy wartość przedmiotu transakcji jest wysoka.

Przykład:  Pani Anna znalazła w okazyjnej cenie samochód BMW X7 z 2020 r. Po sprawdzeniu pojazdu od strony technicznej i formalnej kobieta zaproponowała sprzedającemu podpisanie umowy przedwstępnej w formie notarialnej. Gdy tydzień po podpisaniu umowy u notariusza sprzedający chciał się wycofać z transakcji, kobieta poinformowała go, że skieruje sprawę na drogę sądową. To spowodowało, że sprzedający zmienił zdanie i podpisał umowę zbycia auta.

Jakie informacje powinny znaleźć się w umowie przedwstępnej sprzedaży auta?

W kodeksie cywilnym można przeczytać, że umowa przedwstępna „powinna określać istotne postanowienia umowy przyrzeczonej”. W praktyce zatem treść umowy przedwstępnej sprzedaży samochodu powinna zawierać informacje podobne do tych, które znajdą się w umowie kupna-sprzedaży pojazdu.

Jeżeli nie korzystasz z gotowego wzoru umowy, ale chcesz samodzielnie stworzyć umowę przedwstępną kupna-sprzedaży pojazdu, umieść w niej następujące informacje:

  • Data i miejsce sporządzenia umowy
  • Dane stron – sprzedającego i kupującego (imię, nazwisko, numer PESEL, adres, dane kontaktowe, a jeżeli samochód nabywa lub sprzedaje firma, to odpowiednio: nazwa, numer REGON, numer NIP, adres firmy i dane kontaktowe jej przedstawiciela)
  • Przedmiot umowy – samochód (marka, model, rok produkcji, numer VIN, numer rejestracyjny)
  • Kwota, jaką kupujący zapłaci za pojazd
  • Wysokość zadatku lub zaliczki
  • Oświadczenie sprzedającego, że jest właścicielem pojazdu, a pojazd nie jest np. zajęty przez komornika sądowego
  • Termin zawarcia umowy kupna-sprzedaży pojazdu
  • Kary za niewywiązanie się z umowy
  • Informacja o zastosowaniu przepisów kodeksu cywilnego

Umowa powinna zostać podpisana przez każdą ze stron i sporządzona w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach.

Zawarłeś umowę przedwstępną kupna-sprzedaży pojazdu? Skorzystaj z generatora umowy kupna-sprzedaży pojazdu Rankomat. Intuicyjny w obsłudze kreator przeprowadzi Cię przez proces tworzenia umowy – zajmie Ci to jedynie 5 minut.

Zadatek czy zaliczka – co powinno znaleźć się w umowie przedwstępnej?

Chcesz kupić samochód, a sprzedawca zaproponował Ci umowę przedwstępną? Przed złożeniem podpisu dokładnie zapoznaj się z jej treścią, a w szczególności zwróć uwagę na to, czy przewiduje ona zadatek, czy też zaliczkę. Mimo że określenia te brzmią podobnie, to różnica między nimi jest znaczna.

Zadatek pełni funkcję rekompensaty po rezygnacji jednej ze stron z podpisania umowy kupna-sprzedaży pojazdu. Jeżeli z transakcji zrezygnuje:

  • Sprzedający – kupujący ma prawo do kwoty dwukrotnie wyższej niż przekazał sprzedającemu tytułem zaliczki;
  • Kupujący – sprzedający ma prawo zachować otrzymany zadatek;
  • Dowolna ze stron, gdy powodem będą przyczyny losowe – zadatek jest zwracany w całości.

Z zadatkiem często mylona jest zaliczka. Czym jest zaliczka? Jej definicja w kodeksie cywilnym brzmi następująco: „forma świadczenia pieniężnego na poczet ceny lub wynagrodzenia”. To powoduje, że zaliczka – bez względu na to, czy umowę przedwstępną zerwie sprzedawca, czy kupujący – jest zwracana osobie, która ją wpłaciła.

Zadatek i zaliczka - najważniejsze różnice

ZadatekZaliczka

Co się dzieje z zadatkiem/zaliczką, gdy dojdzie do zawarcia umowy kupna-sprzedaży?

Jest zaliczany na poczet ustalonej ceny

Jest zaliczana na poczet ustalonej ceny

Co się dzieje z zadatkiem/zaliczką, gdy jedna ze stron zerwie umowę przedwstępną?

  • Nie jest zwracany, gdy wycofa się kupujący

Jest w całości zwracana kupującemu

  • Jest zwracany w kwocie dwukrotnie wyższej, gdy zrezygnuje sprzedający

  • Jest zwracany, gdy do transakcji nie dochodzi z przyczyn losowych

Mimo że wysokość zarówno zadatku, jak i zaliczki strony ustalają samodzielnie, to warto wykazać się ostrożnością. Jeżeli chcesz kupić samochód, ale nie jesteś pewien, czy np. zgromadzisz niezbędną kwotę, bezpieczniej będzie podpisać umowę przedwstępną kupna-sprzedaży z zaliczką.

Przykład:  Pan Tomasz znalazł ofertę sprzedaży Audi A7 z 2017 r. w okazyjnej cenie. Niestety, z racji tego, że nie posiadał on oszczędności, uzależnił zakup pojazdu od otrzymania kredytu. Tymczasem sprzedający zaproponował mu podpisanie umowy przedwstępnej z zadatkiem w wysokości 5 000 zł. Pan Tomasz błędnie założył, że zadatek to inna nazwa zaliczki. Gdy okazało się, że nie otrzymał kredytu, nie odzyskał też wpłaconej kwoty – sprzedający miał prawo ją zatrzymać.

Kto ma obowiązek utrzymywać auto po podpisaniu umowy przedwstępnej?

Może się zdarzyć, że umowa przedwstępna kupna-sprzedaży samochodu zostanie podpisana tuż przed terminem kolejnego badania technicznego pojazdu lub zakupu OC na kolejny rok. Kto wówczas ma obowiązek ponieść te koszty?

Umowa przedwstępna kupna-sprzedaży pojazdu nie przenosi własności samochodu z dotychczasowego właściciela na kupującego. W praktyce oznacza to, że koszty utrzymania auta w dalszym ciągu spoczywają na stronie określonej w umowie mianem „sprzedającego”. Inaczej mówiąc, to właściciel musi zapłacić za OC i badanie techniczne. Aby zminimalizować wydatki, może on zdecydować się np. na OC na raty

Stefania Stuglik, ekspert ds. ubezpieczeń komunikacyjnych w rankomat.pl.Stefania Stuglik, ekspert ds. ubezpieczeń komunikacyjnych w rankomat.pl.

Dlaczego zakup polisy OC na raty może być dla właściciela pojazdu korzystny? Sprzedaż samochodu przed zapłatą drugiej lub kolejnej raty OC spowoduje, że to kupujący będzie miał obowiązek ją zapłacić. Warunkiem jest jednak poinformowanie ubezpieczyciela o sprzedaży auta.

Nabywca staje się właścicielem samochodu i odpowiada za jego ubezpieczenie oraz stan techniczny dopiero po podpisaniu docelowej umowy (czyli umowy kupna-sprzedaży).

Co warto wiedzieć

  • Umowa przedwstępna kupna-sprzedaży pojazdu to umowa, którą strony podpisują, gdy z pewnych względów nie mogą od razu podpisać umowy kupna-sprzedaży pojazdu.
  • W przypadku transakcji kupna-sprzedaży umowa przedwstępna jest obustronnie zobowiązująca. Sprzedający zobowiązuje się przenieść prawo własności auta, a kupujący zapłacić za nie określoną kwotę.
  • Zadatek i zaliczka nie oznaczają tego samego. Zadatek pełni rolę rekompensaty, gdy nie dojdzie do zawarcia umowy kupna-sprzedaży. Zaliczka to kwota wpłacana na poczet ceny i zwracana, gdy umowa nie dojdzie do skutku.
  • Umowa przedwstępna kupna-sprzedaży samochodu powinna zostać zawarta w formie pisemnej. Możliwe jest też zawarcie umowy u notariusza, jednak gdy przedmiotem transakcji jest samochód, to rozwiązanie jest rzadko praktykowane.
  • Do momentu podpisania umowy kupna-sprzedaży za ubezpieczenie czy badanie techniczne pojazdu odpowiada jego właściciel.

FAQ – najczęściej zadawane pytania

  1. Czy z każdym sprzedającym lub kupującym samochód można zawrzeć umowę przedwstępną?

    Umowy kupna-sprzedaży pojazdu nie musi poprzedzać umowa przedwstępna – to prawo, a nie obowiązek stron. Sprzedawca lub kupujący może zaproponować podpisanie umowy przedwstępnej, chcąc się zabezpieczyć, ale druga strona niekoniecznie musi się na taką umowę zgodzić.

  2. Jakie są konsekwencje odstąpienia od zawarcia umowy przedwstępnej?

    Konsekwencje zależą od postanowień umowy przedwstępnej. Z reguły mają one wymiar finansowy, jeżeli w umowie znalazł się zapis o zadatku, a nie zaliczce. Jeżeli z transakcji sprzedaży zrezygnuje sprzedający, to kupujący ma prawo do zadatku w podwójnej kwocie. Gdy rozmyśli się kupujący, zadatek przepada na rzecz sprzedającego.

  3. Czy umowa przedwstępna kupna-sprzedaży pojazdu się przedawnia?

    Kwestię przedawnienia umowy przedwstępnej reguluje kodeks cywilny. Do przedawnienia tej umowy dochodzi po upływie roku, licząc od dnia, w którym miała zostać zawarta umowa przyrzeczona (umowa kupna-sprzedaży pojazdu).

  4. Jak kupujący powinien wpłacić zadatek lub zaliczkę?

    To zależy od ustaleń stron. Kwota może zostać wpłacona gotówką przy podpisywaniu umowy lub kupujący może przelać ją na rachunek bankowy sprzedającego. Najważniejsze jest jednak, aby w treści umowy znalazła się informacja o zadatku lub zaliczce i formie jej wpłaty oraz aby kupujący uzyskał potwierdzenie, że sprzedawca otrzymał pieniądze.