Pomoc 
Dla wielu pasażerów turbulencje są źródłem stresu podczas podróży lotniczych. Jednak zrozumienie tego zjawiska może znacznie zmniejszyć niepokój. W tym artykule wyjaśnimy, czym są turbulencje, dlaczego występują i jak się do nich przygotować.
Podróżowanie samolotem jest jednym z najbezpieczniejszych sposobów przemieszczania się na duże odległości. Jednak wielu pasażerów odczuwa pewien niepokój związany z turbulencjami, które mogą wystąpić podczas lotu. Dla niektórych jest to tak okropne uczucie, że rezygnują z podniebnego podróżowania. Choć zjawisko to może być nieprzyjemne, zwłaszcza dla osób, które pierwszy raz doświadczają podróży lotniczej, warto wiedzieć, czym dokładnie są turbulencje, dlaczego występują i jak sobie z nimi radzić.
Czym są turbulencje?
Turbulencje to nagłe, chaotyczne ruchy powietrza, które mogą powodować drgania samolotu podczas lotu. Czasem te drgania są delikatne, ale mogą być też znacznie odczuwalne. Jedną z najczęstszych przyczyn turbulencji są prądy konwekcyjne, czyli ogrzane, wznoszące się rzadsze powietrze.
Wbrew powszechnemu przekonaniu, turbulencje najczęściej nie są zagrożeniem dla bezpieczeństwa lotu, lecz naturalnym zjawiskiem atmosferycznym, które ma swoje przyczyny w różnicach prędkości i kierunku wiatru oraz w innych warunkach atmosferycznych.
Jakie są rodzaje turbulencji?
Jest kilka głównych rodzajów turbulencji, które mogą wystąpić podczas lotu:
Turbulencje wiatrowe – są najczęstsze i występują, gdy samolot przelatuje przez strefy o dużej różnicy prędkości wiatru. Mogą być spowodowane przez zjawiska takie jak fronty atmosferyczne, burze lub silne wiatry górskie.
Turbulencje termiczne – pojawiają się, gdy ciepłe powietrze unosi się i miesza z chłodniejszym powietrzem. Często można je zaobserwować nad obszarami pustynnymi lub w rejonach, gdzie słońce mocno nagrzewa powierzchnię ziemi.
Turbulencje mechaniczne – są wynikiem przepływu powietrza wokół przeszkód terenowych, takich jak góry czy budynki. Mogą być szczególnie odczuwalne podczas startu lub lądowania w górzystych regionach.
Turbulencje strumieniowe (jet stream) – są związane z prądami strumieniowymi, czyli silnymi, wąskimi prądami powietrza w górnych warstwach atmosfery. Są one trudne do przewidzenia i mogą wystąpić nagle, często na dużych wysokościach.
Turbulencje czystego nieba (Clear Air Turbulence, CAT) – są to turbulencje występujące na dużych wysokościach, z dala od chmur i są trudne do przewidzenia. Mogą pojawić się nagle, gdy strumienie powietrza o różnej prędkości spotykają się, co powoduje gwałtowne zmiany ciśnienia i wstrząsy. Turbulencja czystego nieba powiązana jest z tak zwanymi uskokami wiatru, czyli nagłymi zmianami kierunku i prędkości wiatru w danym miejscu.
Turbulencje w śladzie aerodynamicznym – znane także jako wiry w śladzie aerodynamicznym (ang. wake turbulence), to zjawisko powstające za samolotem w wyniku jego ruchu przez powietrze. Są one efektem różnicy ciśnień między dolną a górną powierzchnią skrzydeł, co prowadzi do powstawania wirów powietrznych na końcach skrzydeł. Na lotniskach obowiązują precyzyjne procedury, które mają na celu minimalizację ryzyka związanego z turbulencjami w śladzie.
Czy turbulencje są niebezpieczne?
Mimo że turbulencje mogą być nieprzyjemne i wywoływać dyskomfort, w większości przypadków nie stanowią zagrożenia dla bezpieczeństwa lotu. Nowoczesne samoloty są zaprojektowane tak, aby wytrzymać nawet bardzo silne turbulencje. Piloci są doskonale przeszkoleni w zakresie radzenia sobie z tym zjawiskiem i często są w stanie je przewidzieć dzięki zaawansowanym systemom radarowym oraz informacjom od innych załóg i kontroli lotu.
Także przed lotem piloci otrzymują informacje o potencjalnych obszarach turbulencji i, jeśli to możliwe, starają się je omijać, aby zapewnić pasażerom jak najbardziej komfortowy lot.
Jakie są objawy turbulencji?
Objawy turbulencji obejmują nagłe, gwałtowne wstrząsy i drgania samolotu, które mogą powodować chwilowe poczucie unoszenia się lub spadania. Pasażerowie mogą odczuwać szarpnięcia na boki, przód, tył lub w dół, a także nagłe przyspieszenia lub opóźnienia. Często towarzyszy temu dźwięk przesuwających się przedmiotów, a pasażerowie mogą poczuć, jak ich ciała są przyciskane do siedzeń lub unoszone w pasach bezpieczeństwa. Dodatkowo, w wyniku turbulencji mogą poruszać się nieprzymocowane przedmioty, co może zwiększać poczucie niepokoju i dezorientacji.
Podczas turbulencji pasażerowie mogą odczuwać różne objawy, takie jak:
Nagłe ruchy samolotu – kołysanie się w górę i w dół, a czasem na boki.
Drgania – lekkie lub silniejsze wibracje, które mogą wprowadzić w niepokój.
Zmieniona siła ciążenia – można odczuwać chwilowe uczucie „wpadania w fotel” lub odwrotnie – uniesienia się z siedzenia.
Jak radzić sobie z turbulencjami?
Turbulencje są normalnym zjawiskiem i zazwyczaj nie stanowią zagrożenia. Samoloty są bardzo bezpiecznymi środkami transportu. Jednak doskonale rozumiemy, że to zjawisko może wywołać niepewność, stres i strach. Stosując się do tych wskazówek, możesz znacznie zmniejszyć dyskomfort związany z turbulencjami.
Zrozum turbulencje. Wiedza o tym, czym są turbulencje i dlaczego występują, może pomóc zmniejszyć lęk. Pamiętaj, że samoloty są zaprojektowane tak, aby wytrzymać znacznie większe obciążenia niż te, które powodują turbulencje.
Przygotowanie się mentalnie. Jeśli wiesz, że masz tendencję do lęku podczas lotu, porozmawiaj z lekarzem lub psychologiem. Mogą oni zaproponować Ci odpowiednie strategie radzenia sobie ze stresem.
Zawsze zapinaj pasy bezpieczeństwa. Pasy w trakcje lotu nie muszą być zapięte przez cały czas, ale jeśli bardzo boisz się turbulencji, możesz skorzystać zapiętych pasów podczas całego lotu. Zapobiegnie to ewentualnym urazom podczas niespodziewanych turbulencji.
Wybierz miejsce blisko środka samolotu. Miejsca nad skrzydłami są zwykle najbardziej stabilne, ponieważ samolot obraca się wokół tego punktu.
Unikaj nadmiernego spożycia kawy i alkoholu. Kofeina i alkohol mogą nasilić uczucie niepokoju podczas turbulencji. Podczas wystąpienia turbulencji lepiej też unikać spożywania gorących napojów, aby zapobiec poparzeniom w przypadku nagłych wstrząsów.
Skoncentruj się na oddechu. Głębokie, powolne oddychanie może pomóc w redukcji stresu i utrzymaniu spokoju. Możesz zastosować różne techniki relaksacyjne, takie jak wizualizacja, medytacja lub progresywna relaksacja mięśni. Wyobraź sobie siebie w spokojnym miejscu, np. na plaży.
Zajmij się czymś. Czytanie książki, słuchanie muzyki, podcastów lub oglądanie filmu może odwrócić uwagę od turbulencji.
Zachowaj spokój i pozostań na miejscu. Staraj się zachować spokój, pamiętając, że turbulencje są naturalnym zjawiskiem i rzadko stanowią zagrożenie dla bezpieczeństwa samolotu. Jeśli to możliwe, unikaj poruszania się po kabinie podczas turbulencji. Najlepiej pozostać na miejscu, trzymając się oparcia fotela lub poręczy.
Obserwuj i słuchaj załogi. Zawsze stosuj się do poleceń załogi pokładowej, która jest przeszkolona do radzenia sobie z takimi sytuacjami. Załoga może zalecić zapięcie pasów bezpieczeństwa lub pozostać na miejscu.
Poproś o pomoc. Jeśli odczuwasz duży dyskomfort, zgłoś się do stewardessy lub stewarda. Załoga jest przeszkolona, aby udzielić Ci wsparcia.
Co robią piloci w przypadku turbulencji?
Piloci są wyszkoleni, aby radzić sobie z turbulencjami, które są naturalnym zjawiskiem podczas lotu. Chociaż nie zawsze mogą całkowicie ich uniknąć, podejmują szereg działań, aby zapewnić bezpieczeństwo pasażerów:
zmieniają wysokość lotu – jeśli to możliwe, piloci mogą zmienić wysokość, aby uniknąć strefy turbulencji,
zmieniają trasę – w niektórych przypadkach możliwe jest zmienienie trasy lotu, aby ominąć obszar z silnymi turbulencjami,
włączają sygnał zapięcia pasów – aby pasażerowie i załoga byli przygotowani na ewentualne wstrząsy,
dbają o spokój – piloci oraz cały personel w przypadku turbulencji zachowują spokój, bo turbulencje są naturalnym zjawiskiem, a dzięki temu pasażerom także jest łatwiej zachować spokój,
monitorują pogodę – piloci otrzymują przed lotem szczegółowe informacje o warunkach pogodowych na trasie, w tym o potencjalnych obszarach turbulencji, więc są wstępnie przygotowani na to zjawisko.
Turbulencje to naturalne zjawisko, które może wystąpić podczas lotu, ale nie stanowią zagrożenia dla bezpieczeństwa pasażerów. Wiedza na temat tego, czym są turbulencje i jak sobie z nimi radzić, może pomóc w zredukowaniu lęku i uczynieniu podróży bardziej komfortową.
Pamiętaj, że samoloty są zaprojektowane, aby radzić sobie z takimi warunkami, a piloci są doskonale przeszkoleni, aby zapewnić Ci bezpieczny lot. Następnym razem, gdy poczujesz drgania podczas lotu, możesz być spokojny – to tylko część normalnej podróży w przestworzach.
