Protokół zdawczo-odbiorczy mieszkania to jeden z najważniejszych dokumentów, jakie podpiszesz w trakcie przekazania nieruchomości. Niezależnie od tego, czy wynajmujesz, sprzedajesz, czy kupujesz nieruchomość, jego dokładne sporządzenie jest kluczowe. To nie jest tylko formalność, a Twój prawny parasol ochronny.

W tym poradniku, krok po kroku, wyjaśnimy Ci, co powinien zawierać prawidłowo wypełniony protokół zdawczo-odbiorczy. Dowiesz się, jak go sporządzić, na co zwrócić szczególną uwagę, oraz otrzymasz gotowe wzory do pobrania. 

Czym jest protokół zdawczo-odbiorczy i dlaczego go potrzebujesz?

Protokół zdawczo-odbiorczy to pisemne potwierdzenie przekazania kluczy do nieruchomości. Stanowi on oficjalny dokument opisujący stan techniczny mieszkania oraz jego wyposażenie w momencie przekazania. Jest to podstawowe narzędzie, które pozwala na uniknięcie konfliktów i niejasności w przyszłości. Sporządzany jest zawsze w dwóch identycznych egzemplarzach – po jednym dla każdej ze stron transakcji.

Jakie znaczenie ma protokół dla sprzedającego i kupującego?

W procesie sprzedaży nieruchomości protokół to Twój dowód na to, że kupujący otrzymał lokal w uzgodnionym stanie. Chroni on sprzedającego przed ewentualnymi roszczeniami o uszkodzenia, które mogły powstać już po podpisaniu aktu notarialnego i przekazaniu kluczy. Dla kupującego to z kolei gwarancja, że otrzymuje mieszkanie zgodne z ustaleniami, a wszelkie wykryte usterki są udokumentowane, co może być podstawą do ewentualnych negocjacji.

Jakie znaczenie ma protokół dla wynajmującego i najemcy?

W przypadku najmu, protokół zdawczo-odbiorczy jest fundamentem relacji między stronami. Dla wynajmującego to dokument, który pozwala na rozliczenie kaucji po zakończeniu umowy, jeśli najemca uszkodził mieszkanie lub jego wyposażenie. Z drugiej strony, dla najemcy to ochrona przed nieuczciwym obciążeniem kosztami napraw za usterki, które istniały już w dniu wprowadzenia się. Dzięki protokołowi obie strony mogą spać spokojnie, wiedząc, że ich interesy są zabezpieczone.

Co mówi prawo?

Zgodnie z art. 6c ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, przed wydaniem lokalu najemcy strony mają obowiązek sporządzić protokół, w którym określają stan techniczny i stopień zużycia znajdujących się w nim instalacji i urządzeń.

Protokół ten stanowi podstawę do rozliczeń między stronami przy zwrocie lokalu, a jego precyzyjne wypełnienie jest kluczowe dla uniknięcia sporów.

Protokół zdawczo-odbiorczy mieszkania – gotowy wzór do pobrania 

Wiemy, że może zależeć Ci na czasie. Dlatego, zanim przejdziemy do szczegółowej instrukcji, udostępniamy gotowe wzory protokołów zdawczo-odbiorczych, przygotowane przez naszych ekspertów.

Dlaczego warto użyć gotowego wzoru?

Korzystanie z profesjonalnego wzoru to pewność, że w dokumencie znajdą się wszystkie niezbędne rubryki, klauzule i pola. Gotowy szablon eliminuje ryzyko pominięcia kluczowych informacji, takich jak stany liczników czy spis wyposażenia, które mogą mieć ogromne znaczenie przy ewentualnym sporze. Jest to najszybszy i najbezpieczniejszy sposób na przygotowanie kompletnego i wiążącego prawnie dokumentu.

Wzór protokołu dla wynajmu

Ten wzór został zaprojektowany z myślą o umowach najmu. Zawiera szczegółowe sekcje do opisania stanu nieruchomości i jej wyposażenia, co jest kluczowe przy rozliczaniu kaucji.

Wzór protokołu dla sprzedaży

Przygotowaliśmy również wzór, który sprawdzi się idealnie przy transakcji sprzedaży mieszkania. Skupia się on na stanie technicznym lokalu i przekazywanych elementach (klucze, piloty), co jest najważniejsze w momencie przejęcia nieruchomości przez nowego właściciela.

Protokół zdawczo-odbiorczy krok po kroku – jak wypełnić dokument?

Sporządzenie protokołu zdawczo-odbiorczego nie jest skomplikowanym procesem, pod warunkiem, że podchodzicie do niego z metodycznym planem. Poniżej przedstawiamy Wam praktyczny przewodnik, który pomoże uniknąć typowych błędów.

Kiedy sporządzić protokół?

Moment sporządzenia protokołu jest kluczowy i zależy od rodzaju transakcji:

  • Przy sprzedaży mieszkania: Protokół podpisuje się zazwyczaj w dniu przekazania kluczy, po podpisaniu aktu notarialnego. W ten sposób dokument odzwierciedla faktyczny stan nieruchomości w momencie, gdy przechodzi ona w ręce nowego właściciela.
  • Przy wynajmie mieszkania: Dokument sporządza się dwukrotnie:
  1. Przy wprowadzeniu najemcy: Jest to podstawa do oceny stanu lokalu na początku najmu.
  2. Przy wyprowadzeniu najemcy: Pozwala na porównanie stanu mieszkania na początku i na końcu umowy, co jest niezbędne do rozliczenia kaucji.
  • Przy remoncie: W przypadku przekazywania kluczy ekipie remontowej, warto spisać uproszczony protokół, by mieć pewność, że po ich wyjściu nie zostaniecie obciążeni za ewentualne uszkodzenia.

Jakie dane wpisać do protokołu?

Prawidłowo wypełniony protokół powinien zawierać wszystkie istotne informacje, które chronią Twoje interesy. Dane stron i nieruchomości

  • Dane stron: Wpiszz pełne imiona, nazwiska, adresy zamieszkania, a także numery dowodów osobistych lub PESEL. Te dane pozwalają na jednoznaczną identyfikację osób biorących udział w transakcji.
  • Opis nieruchomości: Koniecznie podaj dokładny adres lokalu, jego powierzchnię, numer księgi wieczystej (przy sprzedaży) oraz numer umowy najmu, do której protokół stanowi załącznik.

Spis wyposażenia mieszkania

Jeśli w mieszkaniu pozostają meble lub sprzęt AGD, sporządźcie ich dokładną listę. Opisz także ich stan. Na przykład: "Lodówka – sprawna, bez uszkodzeń", "Pralka – sprawna, stan wizualny dobry". To zabezpiecza najemcę przed oskarżeniem o zniszczenie sprzętu, a wynajmującego przed stratami.

Stany liczników

To absolutna podstawa, by uniknąć problemów z rozliczeniami. Spisz stany liczników:

  • Gazu
  • Energii elektrycznej
  • Wody (ciepłej i zimnej)
  • Ciepła (jeśli dotyczy)

Dokładne odczyty to jedyna podstawa do wystawienia faktur przez dostawców mediów po zakończeniu transakcji. Zrób zdjęcia liczników z odczytami, które posłużą jako dodatkowy dowód.

Uwaga!

Im bardziej szczegółowy protokół, tym lepiej dla Ciebie. Jeśli przy spisaniu protokołu przed wynajmem nie uwzględnisz drobnych elementów jak np. rysa na podłodze w sypialni, pęknięta płytka w łazience lub uszkodzony zawias w kuchennej szafce, właściciel może wyciągnąć te mankamenty przy odbieraniu mieszkaniu po zakończeniu najmu i obciążyć Cię kosztem ich naprawy. Warto więc wpisywać każdą rzecz, którą zauważysz przy przejmowaniu mieszkania.

Co sprawdzić przed podpisaniem protokołu? 

Zanim złożysz podpis na dokumencie, koniecznie przeprowadź dokładne oględziny nieruchomości. Poniższa checklista pomoże Ci w przejściu przez każdy, nawet najmniejszy detal.

PROTOKÓŁ ZDAWCZO-ODBIORCZY: CHECKLISTA

Stan wizualny i techniczny

  • Ściany, sufity, podłogi: Sprawdź, czy nie ma pęknięć, zacieków, dziur po kołkach, widocznych uszkodzeń paneli, płytek czy parkietu. Zwróć uwagę na stan listew przypodłogowych.
  • Okna i drzwi: Przetestuj ich szczelność oraz to, czy swobodnie się otwierają i zamykają. Upewnij się, że okna nie są zaparowane między szybami.
  • Instalacje: Sprawdź każdą rzecz z osobna:
  1. Instalacja elektryczna: Włącz i wyłącz światła we wszystkich pomieszczeniach. Sprawdź działanie losowych gniazdek – na przykład podłączając ładowarkę do telefonu.
  2. Instalacja wodno-kanalizacyjna: Odkręć krany w łazience i kuchni, sprawdź ciśnienie wody i upewnij się, że nie ma wycieków pod zlewami. Sprawdź, czy woda spływa bez problemów w umywalkach i wannie.
  3. Ogrzewanie: W okresie grzewczym sprawdź, czy wszystkie grzejniki działają poprawnie.

Wyposażenie i meble

  • Sprzęt AGD: Włącz i wyłącz pralkę, lodówkę, zmywarkę oraz kuchenkę. Upewnij się, że wszystko działa bez zarzutu.
  • Meble: Otwórz szafki, szuflady i szafy. Sprawdź, czy nie są uszkodzone, porysowane lub rozchwiane. Upewnij się, że nie ma w nich żadnych ukrytych rzeczy.

Liczniki i klucze

  • Stany liczników: Spisz dokładne odczyty liczników prądu, gazu i wody. Zrób zdjęcia z datą, które będą dodatkowym dowodem w razie sporu.
  • Klucze: Upewnij się, że otrzymałeś wszystkie komplety kluczy do mieszkania, piwnicy, skrzynki pocztowej, a także piloty do bramy wjazdowej czy garażu (jeśli dotyczy). Zawsze sprawdź, czy pasują do zamków.

Najczęstsze błędy i pułapki – jak ich uniknąć?

Mimo że protokół zdawczo-odbiorczy wydaje się prostym dokumentem, w pośpiechu i stresie łatwo o błędy, które mogą Cię w przyszłości drogo kosztować. Poniżej omawiamy najczęstsze pułapki.

Ogólne zapisy w protokole

To jeden z najpoważniejszych błędów. Zapisy typu „stan dobry”, „bez widocznych uszkodzeń” są niewystarczające i mogą prowadzić do sporów. Takie sformułowania są nieprecyzyjne, a każda ze stron może interpretować je na własną korzyść. Pamiętaj, protokół ma być jak najdokładniejszy. Zamiast pisać, że „kuchenka jest sprawna”, lepiej zanotować „kuchenka sprawna, palnik nr 3 nie działa”.

Brak dokumentacji fotograficznej

Słowo pisane ma ogromną moc, ale zdjęcie może być ostatecznym dowodem w sprawie wątpliwości. Brak dokumentacji fotograficznej to duży błąd. Zawsze rób zdjęcia wszystkich pomieszczeń, mebli, sprzętu AGD, a przede wszystkim – wszelkich uszkodzeń i wad. Zdjęcia należy dołączyć do protokołu jako załącznik, a najlepiej opisać w dokumencie, ile zdjęć zostało wykonanych. Dokumentacja wizualna jest niezaprzeczalnym dowodem w razie sporu.

Nieaktualne stany liczników

To błąd, który może bezpośrednio uderzyć Cię po kieszeni. Zanotowanie stanu licznika „na oko” albo przyjęcie odczytu z poprzedniego miesiąca to proszenie się o kłopoty. Pamiętaj, że stan licznika spisujesz na koniec dnia, w którym podpisujecie protokół. Najlepiej zrobić to wspólnie ze stroną transakcji i od razu sfotografować liczniki. To Twoja gwarancja, że nie zapłacicie za zużycie mediów poprzedniego właściciela lub najemcy.

Czy ubezpieczenie mieszkania ma znaczenie? 

Ubezpieczenie przy wynajmie nieruchomości nie jest obowiązkowe, zarówno dla wynajmującego, jak i dla lokatora. Wyjątkiem są sytuacje, w których właściciele mieszkań nabyli je w oparciu o kredyt hipoteczny – wówczas to bank narzuca kredytobiorcy obowiązek nabycia polisy, uzależniając od tego udzielenie pożyczki, niemniej jednak nie ma to nic wspólnego z samym najmem. Czy więc warto ubezpieczać wynajmowane nieruchomości, skoro nie jest to obowiązkowe?

Wypowiedź eksperta

Kiedy mówi się o dodatkowych zabezpieczeniach dla umowy najmu, najczęściej wymienia się instytucję najmu okazjonalnego, protokół zdawczo-odbiorczy oraz kaucję, zapominając o polisie mieszkaniowej, co jest błędem. Właściciel wynajmowanego lokalu za 200 zł czy 300 zł rocznie może wykupić ubezpieczenie, które ochroni go i przed szkodami w samym mieszkaniu, i przed zniszczeniem mienia osób trzecich, w tym lokatora, do którego może dojść chociażby w skutek awarii pralki. Z polisą dla lokatora jest analogicznie, z tym że jest ona jeszcze tańsza, ponieważ zabezpiecza majątek o mniejszej wartości.
Krystyna Klyta, Product Manager Home&Life rankomat.pl

TU PORÓWNASZ CENY

Ważne informacje

1.    Podpisanie protokołu zdawczo-odbiorczego następuje przy najmie, sprzedaży nieruchomości oraz ewentualnie przy odbiorze remontu lokalu

2.    Protokół powinien być sporządzony w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach i zawierać ręczne podpisy obu stron umowy

3.    Załączony do umowy najmu protokół zawiera głównie stan liczników, listę wyposażenia, opis stanu technicznego, dokumentację fotograficzną, liczbę i rodzaj przekazanych kluczy

4.    Protokół stanowi podstawę prawną do rozstrzygania ewentualnych sporów pomiędzy stronami umowy najmu lub kupna-sprzedaży 

FAQ – Najczęściej zadawane pytania dotyczące protokołu zdawczo-odbiorczego:

  1. Jak powinien wyglądać protokół zdawczo-odbiorczy?

    Nie ma jednej powszechnie obowiązującej wersji protokołu zdawczo-odbiorczego. Ze względów formalnych powinien on jednak zawierać datę i miejsce sporządzenia, wskazanie, jakiej umowy i jakiego lokalu dotyczy, informacje o stronach umowy. W treści merytorycznej należy natomiast umieścić: stan liczników, liczbę i opis przekazanych kluczy, listę wyposażenia lokalu oraz opis jego stanu technicznego. Warto również do protokołu dołączyć fotografie potwierdzające zapisy słowne.

  2. Czy protokół zdawczo-odbiorczy jest obowiązkowy?

    Przy najmie nie ma obowiązku podpisywania protokołu zdawczo-odbiorczego. Załączanie go do umowy najmu jest jednak dobrą praktyką, dzięki której można uniknąć licznych nieporozumień pomiędzy najemcą i wynajmującym. Protokół stanowi podstawę prawną do rozstrzygania późniejszych nieporozumień.

  3. Jakie elementy musi zawierać protokół?

    Taki protokół powinien zawierać kilka elementów formalnych, przede wszystkim: datę i miejsce podpisania, dane obu stron, wskazanie, jakiego lokalu i jakiej umowy dotyczy. W protokole należy też zawrzeć: stan liczników, liczbę i opis przekazanych kluczy, opis stanu technicznego lokalu i wyposażenia (łącznie z fotografiami). Protokół powinien być też ręcznie podpisany przez obie strony i sporządzony w dwóch jednobrzmiących kopiach.

  4. Czy protokół odbioru musi być podpisany?

    Jeśli protokół zdawczo-odbiorczy nie zawiera podpisów obu stron umowy, nie ma praktycznie żadnej wartości prawnej. Dopiero podpisanie go przez najemcę i wynajmującego lub przez sprzedającego i kupującego, nadaje mu mocy prawnej i czyni go podstawą do rozstrzygania ewentualnych sporów pomiędzy tymi podmiotami.

  5. Co z ubezpieczeniem mieszkania podczas jego zdawania?

    Dla wynajmowanego mieszkania mogą istnieć dwie polisy mieszkaniowe – po jednej dla wynajmującego i najemcy. Kiedy najem wygasa, obie polisy nadal obowiązują. Właściciel może zostawić sobie swoje ubezpieczenie i wynająć lokal kolejnej osobie – jego polisa chroni nieruchomość w taki sam sposób przy każdym najemcy. Lokator może natomiast przenieść swoją polisę na nowy lokal, który wynajmie – wystarczy tylko porozumieć się w tej sprawie z towarzystwem.

  6. Czy przy zdawaniu mieszkania protokół zdawczo-odbiorczy też jest potrzebny?

    Protokół zdawczo-odbiorczy dla wynajmowanego mieszkania standardowo spisuje się w dniu przekazania lokalu najemcom. Można też sporządzić taki dokument przy odbieraniu nieruchomości, czyli przy zakończeniu stosunku najmu. Dzięki temu rozwiązaniu obie strony uzyskają pisemne potwierdzenie rozliczenia się z przedmiotu najmu.