Zdarzenia losowe w nieruchomości - od czego chroni polisa mieszkaniowa?

Niektóre zdarzenia losowe, jak pożar czy eksplozja, mogą pozbawić nas praktycznie całego majątku i nie jesteśmy w stanie ani ich przewidzieć, ani im przeciwdziałać. Jedynym ratunkiem w przypadku szkody całkowitej może okazać się odszkodowanie z polisy mieszkaniowej. Dowiedz się, przed jakimi zdarzeniami i w jaki sposób zabezpiecza nas ubezpieczenie nieruchomości.

Czym są zdarzenia losowe w polisie mieszkaniowej?

W ubezpieczeniach nieruchomości za zdarzenia losowe uznaje się sytuacje, które powodują szkodę na mieniu lub na zdrowiu, mają miejsce w konkretnym miejscu i czasie, a także występują niezależnie od naszej woli. Do tej kategorii zalicza się, przede wszystkim, działanie czterech żywiołów, czyli ognia, wody, wiatru i ziemi, ale równie dobrze można w niej umieścić np. awarię pralki skutkującą zalaniem mieszkania czy przepięcie niszczące sprzęt elektroniczny, gdzie przyczyny szkody nie są bezpośrednim efektem działania sił natury.  

Do zdarzeń losowych można zaliczyć również sytuacje będące efektem błędu człowieka, czyli np. upadek samolotu czy uderzenie samochodu. 

Zdarzenia losowe można też potraktować jako synonim słowa „ryzyka”. Wówczas do tej kategorii trzeba doliczyć sytuacje, w których do szkody dochodzi w skutek celowego działania człowieka. Najbardziej obrazowymi przykładami są tutaj kradzież z włamaniem i wandalizm. Tak szeroka definicja zdarzeń losowych, mimo iż w praktyce bywa czasem stosowana, jest nielogiczna, ponieważ trudno mówić o losowości, jeśli ma się do czynienia ze świadomymi i celowymi działaniami – to się wzajemnie wyklucza.

Jakie zdarzenia losowe występują w ubezpieczeniu?

W polisie mieszkaniowej może występować i tylko kilka, i ponad trzydzieści zdarzeń losowych. Podstawowe ubezpieczenie obejmuje zazwyczaj do kilkunastu ryzyk, ale można poszerzyć je o kolejne, poprzez wykupienie odpowiednich dodatków. 

Wśród klasycznych zdarzeń losowych trzeba wymienić:

• pożar,
• powódź,
• zalanie,
• przepięcie, 
• eksplozję,
• implozję,
• uderzenie lub upadek statku powietrznego (samolotu),
• huragan,
• silny wiatr,
• upadek drzew i masztów,
• uderzenie pojazdu mechanicznego,
• gradobicie,
• deszcz nawalny,
• obfite opady śniegu,
• zaleganie śniegu,
• trąbę powietrzną,
• pękania mrozowe,
• trzęsienie ziemi,
• osuwanie się ziemi,
• lawinę,
• zapadanie się ziemi,
• dym i sadzę,
• falę dźwiękową,
• skutki akcji ratowniczej,
• stłuczenie przedmiotów szklanych.

Część z tych zdarzeń zawsze dostępna jest w podstawowym wariancie polisy, jak np. ogień, a część to dodatkowo płatne rozszerzenia, jak powódź czy stłuczenie przedmiotów szklanych.

Jeśli mielibyśmy doliczyć do tej listy zdarzenia spowodowane intencjonalną aktywnością osób trzecich, to trzeba by wymienić wszystkie ryzyka kradzieżowe (kradzież zwykła, kradzież z włamaniem, rabunek), wandalizm i dewastację. Większość z tych ryzyk to dodatki.

Ubezpieczenie nieruchomości może zawierać też dodatki, które trudno zaliczyć do zdarzeń losowych. Chodzi tutaj o rozszerzenia dedykowane lokatorom, jak OC w życiu prywatnym, NNW, Home assistance czy pomoc prawną.

Jak dostać odszkodowanie za zdarzenie losowe?

Odszkodowanie przysługuje nam w momencie, kiedy powstała szkoda była wywołana zdarzeniem wpisanym w polisę i kiedy zastosowania nie ma żadne z ograniczeń ubezpieczenia, do których przejdziemy później.

Procedura uzyskania odszkodowania jest właściwie identyczna dla wszystkich rodzajów zdarzeń i przebiega w następujący sposób:

1. Ograniczenie rozmiarów szkody
jeśli nie zagraża to zdrowiu lub życiu, postaraj się zatrzymać rozprzestrzenianie się szkody;

2. Kontakt z policją, strażą pożarną lub pogotowiem
jeśli sytuacja tego wymaga, wezwij odpowiednie służby, czyli np. straż pożarną lub policję;

3. Notatka od służb
uzyskaj odpowiednie dokumenty poświadczające, że interwencja służb miała miejsce;

4. Zgłoszenie szkody
niezwłocznie zgłoś szkodę ubezpieczycielowi w wybrany sposób (telefonicznie, internetowo lub bezpośrednio w oddziale towarzystwa);

5. Dokumentacja szkody
skompletuj wszystkie dokumenty potrzebne do uzyskania odszkodowania i dostarcz je ubezpieczycielowi;

6. Oczekiwanie na świadczenie
od momentu zgłoszenia szkody ubezpieczyciel ma 30 dni na wypłacenie ci bezspornej części rekompensaty finansowej;

7. Odszkodowanie sporne i bezsporne
jeśli ubezpieczyciel potrzebuje dodatkowego czasu na ustalenie okoliczności zdarzenia, w terminie 30 dni wypłaca ci bezsporną część odszkodowania, a sporną część przesyła w okresie dodatkowych 14 dni;

8. Odwołanie (w razie zbyt niskiego świadczenia)
jeśli uważasz, że otrzymałeś zbyt małe odszkodowanie lub nie otrzymałeś go w ogóle, możesz dochodzić swoich praw na drodze sądowej.

Kiedy nie będzie odszkodowania za zdarzenie losowe?

Karencje, limity i wyłączenia odpowiedzialności to trzy główne rodzaje ograniczeń, które występują w każdej polisie mieszkaniowej. Te pierwsze stosowane są najczęściej przy ubezpieczeniu od powodzi, które zaczyna obowiązywać dopiero po 30 dniach od wejścia w życie umowy z towarzystwem. 

Limity są stosowane w wielu sytuacjach, najczęściej dotyczą określonego procentu sumy ubezpieczenia (SU) lub konkretnej kwoty, ale są też limity łączące te dwa aspekty. Posłużmy się kilkoma przykładami z polisy Generali Z myślą o domu:

• odszkodowanie za straty na zwierzętach domowych i roślinach doniczkowych może wynosić maksymalnie 2500 zł;
• rekompensata za ruchomości znajdując się w budynkach niemieszkalnych do granicy 10% SU, ale nie więcej niż 10 000 zł;
• koszty poszukiwania przyczyny szkody do 10% SU.

Bardzo ważne są też wyłączenia odpowiedzialności, czyli konkretne okoliczności, w których odszkodowanie nie przysługuje. Oto kilka standardowych przykładów tego typu ograniczeń:

• szkody powstałe w skutek rażącego niedbalstwa, np. nie zamknięcie okna w dachu przy ulewnym deszczu;
• zniszczenia będące skutkiem braku wymaganych przeglądów, np. zapalenie się sadzy w kominie przy niedotrzymaniu terminu przeglądu kominiarskiego;
• upadek drzewa na dom, jeśli jego wycinka była nielegalna;
• awaria sprzętu w skutek przepięcia, jeśli ten był niewłaściwie użytkowany lub źle podłączony;
• eksplozja będąca skutkiem przechowywania bądź użytkowania materiałów wybuchowych lub pirotechnicznych;
• zalanie wynikające z błędnego podłączenia pralki.

Co ważne, każde towarzystwo stosuje nieco inne zapisy odnośnie karencji, limitów i wyłączeń. Wszystkie one są szczegółowo wypunktowane w OWU. 

Co chroni polisa mieszkaniowa od zdarzeń losowych?

Przedmiotem ubezpieczenia z polisy mieszkaniowej może być dom, mieszkanie lub tzw. dom w budowie, czyli inwestycja budowlana. Budowa jest tutaj rozumiana szeroko i oznacza również: przebudowę, rozbudowę, nadbudowę czy remont kapitalny.

Podstawowe ubezpieczenie nieruchomości chroni przed zdarzeniami losowymi mury i ewentualnie elementy stałe, czyli m. in. okna, drzwi, parapety, elewacje, podłogi, kafelki, armaturę łazienkową, kominek czy fragmenty poszczególnych instalacji. 

Z polisy mogą być również chronione ruchomości domowe (inaczej mienie ruchome lub wyposażenie), czyli przedmioty, które można swobodnie wynieść z obszaru nieruchomości, bez konieczności demontowania ich siłą bądź przy użyciu narzędzi. Do tej kategorii zalicza się mnóstwo przedmiotów, m. in. gotówka, kosztowności, rzeczy osobiste, meble, dokumenty, ubrania, naczynia, sprzęt elektroniczny, sportowy, turystyczny, medyczny czy rehabilitacyjny. Wśród nieoczywistych ruchomości można wskazać zwierzęta domowe, które również podlegają pod ochronę z polisy mieszkaniowej. Podkategorią wśród ruchomości domowych są przedmioty wartościowe (specjalne). Chodzi tutaj o specyficzne mienie, którego wartość jednostkowa jest na tyle wysoka, że ubezpiecza się je na specjalnych zasadach (konieczna wycena rzeczoznawcy).

Ubezpieczenie od zdarzeń losowych może dotyczyć również różnychzabudowań na posesji wraz z ich elementami stałymi, wśród których można wymienić m. in.:

• garaż wolnostojący,
• boiska sportowe,
• chodniki i podjazdy,
• zieleń i rośliny doniczkowe,
• oczka wodne,
• baseny,
• budynki gospodarcze,
• altany,
• ogrodzenie wraz z bramą wjazdową i furtkami,
• wmurowane grille,
• panele solarne i ogniwa fotowoltaiczne,
• huśtawki i inne instalacje dla dzieci.

Generalnie polisa może obejmować niemal wszystkie zabudowania na posesji, o ile są one na stałe związane z gruntem.

Na końcu warto wspomnieć również o zabudowaniach znajdujących się poza posesją, które także można ubezpieczyć od zdarzeń losowych w ramach polisy mieszkaniowej. To przede wszystkim domek letniskowy oraz nagrobek, ale można tutaj dodać również garaż wolnostojący umiejscowiony w określonej odległości od podstawowego miejsca ubezpieczenia, np. do 2 km.

Ile kosztuje ochrona nieruchomości od zdarzeń losowych?

Obliczyliśmy przykładowe składki dla mieszkania o powierzchni 60 mkw i wartości 400 000 zł znajdującego się w Poznaniu. W pierwszej kalkulacji pod uwagę wzięliśmy polisę chroniącą mury i elementy stałe nieruchomości, w drugiej uwzględniliśmy również ruchomości domowe o wartości 30 000 zł.

Średni koszt polisy dla murów i elementów stałych to 191 zł w skali roku. Ubezpieczenie chroniące również ruchomości kosztuje średnio 231 zł, czyli jest droższe od pierwszego wariantu o 40 zł. 

Źródło: rankomat.pl (stan na: 8.04.2021 r.).

Ubezpieczenie tylko od zdarzeń losowych nie jest drogie, nawet jeśli uwzględnia ruchomości domowe. Taka polisa ma jednak wąski zakres ochrony, bo obejmuje najczęściej tylko kilkanaście ryzyk. Warto więc pomyśleć o dokupieniu chociaż kilku rozszerzeń, jak ryzyka kradzieżowe, OC w życiu prywatnym czy Home Assistance. To cenne dodatki, realnie zwiększające nasz poziom bezpieczeństwa finansowego

– wyjaśnia Michał Ratajczak, ekspert Rankomat.pl.