Jazda samochodem z przyczepą kempingową – jak to robić dobrze?

Popularność caravaningu znacznie wzrosła w czasie pandemii COVID-19, gdy wiele obiektów noclegowych zostało zamkniętych. To właśnie wówczas wiele osób przekonało się do podróżowania z przyczepą kempingową, a zachęcała do tego rosnąca liczba wypożyczalni przyczep kempingowych. Niektóre z nich do dziś działają w systemie całodobowym. Ale jest coś jeszcze, co przemawia za caravaningiem – mowa o zmianie przepisów, dzięki której kierowcy nie muszą już (tak jak wcześniej) wykonywać uciążliwych obliczeń.

Poniższe informacje o jeździe samochodem z przyczepą kempingową uwzględniają zmiany w prawie, które miały miejsce w 2022 i 2023 r.

Co to jest caravaning?

Na stronie internetowej Polskiego Związku Motorowego można znaleźć taką definicję caravaningu: „jedna z form turystyki motorowej, w której za bazę żywieniowo-noclegową służy przyczepa campingowa lub samochód campingowy”. Mówiąc prościej, caravaning to po prostu podróżowanie w celach wypoczynkowych i krajoznawczych kamperem lub samochodem z przyczepą kempingową.

Caravaning nie ma długiej historii. Dla przykładu pierwszy klub caravaningowy powstał dopiero na początku XX wieku w Anglii. Z kolei w Polsce ten sposób podróżowania zaczął się popularyzować w latach 50. XX wieku. Dziś turystyka caravaningowa jest już bardziej rozwinięta – miłośnicy podróżowania z tzw. domem na kółkach mogą skorzystać z oferty wielu wypożyczalni kamperów i przyczep kempingowych.

Jakie warunki powinna spełniać przyczepa kempingowa?

Aby jazda z przyczepą kempingową była bezpieczna, musisz upewnić się, że jest ona sprawna. Każda przyczepa kempingowa, tak jak każda przyczepa specjalna, musi być co roku poddawana badaniu technicznemu. Polega ono m.in. na sprawdzeniu ogumienia, układu hamulcowego czy oświetlenia.

Większość przyczep kempingowych jest używana sezonowo. W związku z tym przed wyruszeniem w trasę warto:

• samodzielnie raz jeszcze skontrolować ciśnienie w oponach, działanie świateł i sprawność hamulca najazdowego,
• sprawdzić, czy wymiary zestawu pojazdów mieszczą się w przepisowych limitach – wynoszą one: 2,55 m szerokości, 4 m wysokości i 18,75 m długości,
• przyjrzeć się sprzętom znajdującym się w części mieszkalnej – sprawdzić, czy np. lodówka lub kuchenka są sprawne.

Wraz z zagadnieniem przeglądu pojawia się też kwestia ubezpieczenia. Przed rozpoczęciem się sezonu należy sprawdzić, czy przyczepa kempingowa jest ubezpieczona i w razie konieczności odnowić polisę.

Jazda samochodem z przyczepą kempingową – jakie prawo jazdy?

Jeszcze do niedawna każdy poradnik dla osób stawiających pierwsze kroki w caravaningu zalecał sięgnięcie po kalkulator. Nieprzypadkowo – powodem był współczynnik 1,33, który budził wiele wątpliwości wśród kierowców. Po zmianie przepisów jest dużo łatwiej – są one dużo bardziej przejrzyste niż w przeszłości. Również w kwestii tego, jakie prawo jazdy jest wymagane, aby jeździć samochodem z przyczepą kempingową. 

Przyczepa do 750 kg – kiedy wystarczy prawo jazdy kat. B?

Jeżeli chcesz sprawdzić, czy podróżowanie kamperem lub samochodem z przyczepą kempingową jest dla Ciebie, to na początek mamy dobrą wiadomość – niekiedy wystarczy Ci prawo jazdy kategorii B.

Korzystając z już posiadanych uprawnień, możesz jeździć kamperem o dopuszczalnej masie całkowitej (DMC) do 3,5 tony lub zespołem pojazdów, który składa się z samochodu o DMC do 3,5 tony oraz tzw. przyczepy lekkiej. Przyczepa lekka to każda przyczepa, która spełnia następujące warunki:

• jej DMC nie przekracza 750 kg,
• jest lub nie jest wyposażona w hamulec najazdowy.

Zestaw auta z przyczepą w tej konfiguracji nie może przekroczyć wagi 4250 kg – samochód wraz z pasażerami i ładunkiem nie może być cięższy niż 3500 kg, a przyczepa nie może mieć więcej niż 750 kg.

Posiadając prawo jazdy kategorii B, możesz też kierować zespołem pojazdów złożonym z samochodu o DMC do 3,5 tony oraz przyczepy innej niż lekka, o ile łączna dopuszczalna masa całkowita zespołu tych pojazdów nie przekracza 4250 kg – jest jednak jeden warunek, o którym mowa poniżej.

Przyczepa powyżej 750 kg – kiedy potrzebne będzie prawo jazdy kat. B z kodem 96?

Waga wielu przyczep kempingowych przekracza wspomniane wyżej 750 kg. A wówczas nie zawsze wystarczy „zwykłe” prawo jazdy kategorii B. Wynika to wprost z przepisów. Do prowadzenia zespołu pojazdów, którego DMC przekracza 3,5 tony i który składa się z pojazdu o DMC nieprzekraczającej 3,5 tony oraz przyczepy innej niż lekka, wymagane jest prawo jazdy B z kodem 96.

W praktyce wielu kierowców, którzy wybierają się na wakacje z przyczepą kempingową, musi zdać część praktyczną egzaminu państwowego (w zakresie jazdy z przyczepą). Pozytywna ocena musi być potwierdzona wpisem do prawa jazdy – to właśnie wspomniany kod 96.

Jak załadować przyczepę kempingową?

Bezpieczeństwo na drodze zależy nie tylko od Twoich umiejętności i sprawności technicznej pojazdu, ale również od prawidłowego załadowania przyczepy kempingowej. Podstawowa zasada dotyczy równomiernego rozłożenia obciążenia – to wpływa na prawidłowe obciążenie haka holowniczego. 5 podstawowych zasad to:

1. Ciężkie ładunki należy umieścić na środku i dodatkowo zabezpieczyć je pasami – dzięki temu nie będą one przemieszczać się podczas jazdy.
2. Cięższy bagaż najlepiej umieścić w schowkach podłogowych – jeżeli masz taką możliwość.
3. Na półkach pod sufitem powinno znaleźć się miejsce jedynie na lekkie rzeczy – takie przedmioty również należy odpowiednio zabezpieczyć.
4. Każdy ładunek wystający poza przyczepę powinien zostać oznaczony za pomocą flagi.
5. Na czas podróży należy zamknąć okna, daszek i drzwi w przyczepie.

Za przekroczenie maksymalnej ładowności przyczepy grozi mandat. Szczególnie restrykcyjne pod tym względem są Austria i Niemcy. W sezonie miłośnicy caravaningu podróżujący po tych krajach często spotykają się z kontrolami i ważeniem przyczep. A mandaty za przekroczenie limitu są surowe.

Na co trzeba uważać podczas jazdy z przyczepą kempingową?

Poruszanie się z przyczepą kempingową wymaga wprawy. Jeżeli po raz pierwszy będziesz prowadzić taki zestaw pojazdów, zachowaj ostrożność, ponieważ:

• widoczność najpewniej będzie ograniczona, a to z kolei może negatywnie wpływać na bezpieczeństwo;
• droga hamowania będzie wydłużona (nawet o 70 proc.) i dlatego lepiej zrezygnować z poruszania się z maksymalną dopuszczalną prędkością;
• przyczepa może nie jechać w linii prostej – wówczas konieczny będzie postój, aby dotrzeć do źródła problemu i go wyeliminować;
• każdy zakręt trzeba będzie pokonać znacznie szerzej – inaczej przyczepa może go ściąć lub nawet się przewrócić;
• wyprzedzanie będzie odbywać się wolniej niż bez przyczepy, co ma związek z masą zestawu – wyprzedzaj tylko wtedy, gdy jest to naprawdę konieczne.

Przed wyruszeniem w trasę warto poćwiczyć. Możesz to zrobić np. na placu manewrowym, pustym parkingu czy podwórku, jeżeli masz taką możliwość. W ten sposób przyzwyczaisz się do dodatkowego elementu w postaci przyczepy – auto np. będzie wymagało więcej gazu, by ruszyć.

Kiedy kierowca przyczepy kempingowej musi zapłacić za przejazd?

Zestaw pojazdów, którym będziesz się poruszać, przekracza wagę 3,5 tony? W Polsce funkcjonuje system poboru opłat za przejazd drogami krajowymi – e-TOLL. Musisz zatem zapłacić za przejazd. Szczegóły znajdziesz na stronie internetowej etoll.gov.pl. Aby wnieść opłatę, wystarczy:

• wybrać urządzenie lokalizacyjne – dostępna jest też bezpłatna aplikacja mobilna e-TOLL PL;
• zarejestrować się w systemie e-TOLL – można to zrobić online;
• opłacić przejazd – stawka zależy od kilku czynników, w tym klasy drogi, łącznej DMC zespołu pojazdów i klasy emisji spalin.

Kiedy samochód z przyczepą kempingową obowiązuje zakaz wyprzedzania?

W połowie 2023 r. wprowadzony został zakaz wyprzedzania przez ciężarówki na drogach szybkiego ruchu o mniej niż trzech pasach ruchu w jednym kierunku i autostradach. Warto jednak wiedzieć, że zakaz ten nie dotyczy wyłącznie samochodów ciężarowych, ale również zespołu pojazdów o długości ponad 7 m. A właśnie takim zespołem będzie najpewniej samochód osobowy z przyczepą.

Od powyższej reguły przewidziane zostały tylko dwa wyjątki:

• kierowca może wyprzedzić pojazd samochodowy, gdy pojazd ten porusza się z prędkością znacznie mniejszą od dopuszczalnej;
• zakazu nie stosuje się do wyprzedzania pojazdów, które wykonują np. prace porządkowe (wysyłają żółte sygnały błyskowe).

Jakie są dopuszczalne prędkości dla samochodu i przyczepy kempingowej?

Jazda samochodem z przyczepą kempingową wymaga szczególnej ostrożności. Stąd też obowiązują ograniczenia, gdy mowa o dopuszczalnej prędkości dla takiego zespołu pojazdów. W Polsce samochód z przyczepą kempingową może poruszać się z maksymalną prędkością: 20 km/h w strefie zamieszkania, 50 km/h na obszarze zabudowanym, 80 km/h na autostradzie, drodze ekspresowej i drodze dwujezdniowej o co najmniej o dwóch pasach oraz 70 km/h na pozostałych drogach.

Z jaką prędkością można jechać samochodem z przyczepą po drogach w innych europejskich krajach? Przykłady prezentuje poniższa tabela.

Jakie aplikacje warto zainstalować podczas jazdy z przyczepą?

Posiadanie auta z przyczepą kempingową daje poczucie wolności. Jeżeli chcesz z niego w pełni korzystać, to z naturalnych względów nie ma sensu planować podróży dzień po dniu. Z myślą o miłośnikach tego stylu podróżowania powstało wiele aplikacji na smartfona, które ułatwiają np. znalezienie bezpłatnego miejsca na kemping.

Przygotowaliśmy zestawienie 4 aplikacji zbierających dobre recenzje wśród fanów caravaningu – są to: ACSI Kempingi Europa, Camping.Info by POIbase, Asystent Podróży PZ i Kamper – poziomica. Omówienie każdej z nich znajdziesz poniżej.

1. ACSI Kempingi Europa

W bazie tej aplikacji znajdują się informacje o ponad 9400 kempingach w 33 krajach. Wszystkie są co roku kontrolowane przez ACSI – dla użytkowników oznacza to dostęp do sprawdzonych kempingów. Aplikacja może być używana zarówno w trybie online, jak i offline, ale dostęp do niej jest płatny. W 2025 r. wybierać można między 3 wersjami abonamentu: miesięcznym, 3-miesięcznym i rocznym.

2. Camping.Info by POIbase

W przeciwieństwie do wyżej opisanej aplikacji ta jest bezpłatna, chociaż istnieje też opcjonalna wersja PRO+. W bazie znajdują się informacje o niemal 23 tys. kempingów w 44 krajach europejskich, w tym recenzje i zdjęcia wykonane przez użytkowników. Korzystanie z aplikacji jest możliwe również offline. Camping.Info by POIbase zbiera wysokie oceny wśród użytkowników w krajach niemieckojęzycznych. 

3. Asystent Podróży PZ

W razie problemów na drodze pomoże aplikacja stworzona przez Polski Związek Motorowy. Jest ona bezpłatna i umożliwia m.in. wysłanie aktualnej lokalizacji za pomocą wiadomości SMS, wezwanie służb ratunkowych czy sprawdzenie przepisów drogowych za granicą. Asystent Podróży PZ pozwala też wyszukać partnerów PZM (np. biura turystyczne) i zapoznać się z ofertą Klubu SOS PZMot.

4. Kamper – poziomica

To prosta w użyciu aplikacja, która przyda się w razie konieczności wypoziomowania przyczepy kempingowej. Sprawdzi się ona szczególnie wówczas, gdy często zatrzymujesz się poza wyznaczonymi miejscami (kempingami) czy podczas załadunku przyczepy zaparkowanej na nierównej powierzchni. Kamper – poziomica to aplikacja bezpłatna, którą można znaleźć w sklepie Google Play.

Gdzie można się zatrzymać z przyczepą kempingową na nocleg?

Podróżowanie autem z przyczepą kempingową może wydawać się proste, ale w praktyce musisz wykazać się umiejętnościami logistycznymi. Dotyczy to szczególnie zagranicznych wyjazdów – w wielu europejskich krajach nocowanie kamperem poza kempingiem (tzw. nocowanie na dziko) jest niedozwolone. Tak surowe przepisy obowiązują m.in. w Austrii, Belgii, Chorwacji czy Portugalii. Bardziej przyjazne dla osób podróżujących autem z przyczepą kempingową przepisy obowiązują w Norwegii i Finlandii, gdzie nie ma zakazu nocowania na dziko.

Jak jest w Polsce? Obowiązujące regulacje prawne nie zabraniają nocowania poza wyznaczonymi do tego miejscami. Wyjazd w Polskę może być zatem spontaniczny – bez wyznaczania tras od kempingu do kempingu. Musisz jednak pamiętać o kilku zasadach:

• jeżeli planujesz zatrzymać się na terenie prywatnym, uzyskaj pozwolenie właściciela – w ten sposób nie narazisz się na nieprzyjemności,
• nie wjeżdżaj do lasu, jeżeli jest to zabronione – Lasy Państwowe wyznaczyły specjalne miejsca, w których można biwakować,
• czyszczenie toalety chemicznej czy opróżnianie kasety z szarą wodą należy przeprowadzać jedynie w wyznaczonych do tego punktach.

Jeżeli planujesz podróż po krajach Europy Zachodniej, spotkasz się z kamper parkami, czyli placami z punktem serwisowym. Są one znacznie tańsze niż kempingi, ale też służą wyłącznie do pozbycia się szarej wody, podłączenia prądu czy zatankowania świeżej wody.