Kara za nieprzerejestrowanie samochodu – co nam grozi?

Czy i kiedy trzeba przerejestrować samochód? 

O przerejestrowaniu samochodu mówimy, kiedy zmienia on właściciela. Dotyczy to zarówno sytuacji, kiedy “całość” pojazdu przechodzi w inne ręce, jak i po wyodrębnienia udziału w aucie i przekazaniu lub sprzedaniu go innej osobie. 

Prawna zmiana właściciela samochodu może mieć miejsce zatem na podstawie:

• umowy kupna-sprzedaży,
• otrzymania spadku,
• aktu darowizny.

Czym się różni przerejestrowanie od zgłoszenia zakupu lub sprzedaży auta? 

W internecie można przeczytać artykuły, w których określeń “przerejestrowanie samochodu” i “zgłoszenie nabycia (zbycia) samochodu” używa się naprzemiennie. To nie są jednak synonimy, ale zupełnie oddzielne obowiązki, czekające sprzedawców i kupujących auto.  

Rejestracji pojazdu i zgłoszenia zbycia (nabycia) pojazdu dokonuje się na podstawie innych przepisów ustawy Prawo o ruchu drogowym. W przypadku rejestracji jest to art. 73 ust. 1 wspomnianej ustawy, a w przypadku zbycia (nabycia) - art. 78 ust. 2 pkt 1. 

Gdy ktoś sprzedaje samochód, zobowiązany jest zgłosić jego zbycie (sprzedaż). Natomiast kupiec musi zgłosić, że nabył (kupił) pojazd i go przerejestrować.  Sprzedawca ma zatem jeden obowiązek do spełnienia, a kupiec - dwa. 

Zgłoszenie nabycia nie jest równoznaczne z rejestracją auta. W tym artykule napisaliśmy, jak zarejestrować samochód krok po kroku.

Zgłoszenie zbycia lub nabycia pojazdu w każdym przypadku można zrobić przez internet. Natomiast przerejestrowania samochodu większość kierowców musi dokonać osobiście w Wydziale Komunikacji. To dlatego, że tylko niektóre Wydziały Komunikacji w Polsce umożliwiają realizację tego obowiązku online.

Konieczność osobistego przerejestrowania samochodu nie oznacza, że nowy właściciel musi się stawić w urzędzie osobiście w dosłownym znaczeniu tego słowa. Ma prawo wysłać pełnomocnika, który załatwi za niego formalności. Pełnomocnikiem może być dowolna, pełnoletnia osoby, nie musi to być krewny właściciela samochodu. Pełnomocnictwo kosztuje 17 zł, ale z opłaty są zwolnieni członkowie najbliższej rodziny.

Jaka kara grozi za nieprzerejestrowanie samochodu?

Na przerejestrowanie samochodu jest 30 dni od zmiany jego właściciela, czyli od zakupu lub wejścia w posiadanie auta na podstawie aktu darowizny, spadku (art. 74a ust. 4 pkt 2 ustawy prawo drogowe). Za niedopełnienie obowiązku przepisy nie przewidują żadnej kary. Powyższe dotyczy wyłącznie samochodów zarejestrowanych w Polsce, dla sprowadzonych są inne zasady.

Jaka kara grozi za niepoinformowanie starosty o zakupie samochodu?

Mandat w wysokości od 200 do 1 000 zł mogą otrzymać osoby, które zignorują obowiązek zgłoszenia nabycia, czyli poinformowania o kupnie pojazdu. Przez to, że zgłoszenie nabycia niektórzy mylnie traktują jako to samo co przerejestrowanie samochodu, to w sieci można znaleźć wiele błędnych informacji dotyczących ewentualnych mandatów. Za nieprzerejestrowanie samochodu zakupionego w Polsce nie grozi żaden mandat, natomiast za niepoinformowanie o tym zakupie starosty już można otrzymać grzywnę - od 200 do 1 000 zł.

Jaka kara grozi za niepoinformowanie starosty o sprzedaży samochodu?

Podobnie jak kupcy samochodów, którzy nie zgłoszą tego faktu staroście, mogą być ukarani mandatem, tak i zbywcy, czyli sprzedawcy. Za niezgłoszenie zbycia auta grozi mandat w tej samej wysokości, czyli od 200 do 1 000 zł. 

Jaka kara grozi za niezarejestrowanie samochodu sprowadzonego z zagranicy? 

Wiemy już, że za nieprzerejestrowanie samochodu z Polski przepisy nie przewidują żadnych kar. Niestety, prawo w tej kwestii nie jest spójne, jeśli chodzi o rejestrowanie samochodów sprowadzonych z zagranicy. Za brak rejestracji samochodu sprowadzonego z kraju Unii Europejskiej grozi mandat w wysokości od 200 do 1 000 zł. Wynika to wprost z prawa drogowego - art. 140mb.

Swego czasu ten przepis wywołał kontrowersje wśród handlarzy ściągających do Polski auta zagraniczne. Uważali oni, że nie powinni podlegać karze, skoro sprowadzają samochody nie dla siebie (nie oni będą właścicielami), ale na dalszą odsprzedaż. Wypowiedział się na ten temat resort infrastruktury (w odpowiedzi na interpelację nr 1175), który potwierdził, że przepisy są obowiązujące, tzn. za brak rejestracji w ciągu 30 dni samochodu sprowadzonego z UE można dostać mandat od 200 do 1 000 zł.

Jak zgłosić zakup (nabycie) samochodu?

Zgłoszenie nabycia (czyli zakupu lub otrzymania w formie darowizny) samochodu można zrobić osobiście lub przez internet. W przypadku zgłoszenia osobistego należy udać się do Wydziału Komunikacji z:

• wypełnionym zawiadomieniem o nabyciu pojazdu (do dostania w urzędzie),
• dowodem osobistym,
• dokumentem potwierdzającym nabycie pojazdu (tj. umową kupna sprzedaży lub aktem darowizny),
• kartą pobytu - jeśli zgłaszający jest obcokrajowcem.

Ten sam obowiązek łatwiej jest jednak spełnić przez internet. W tym celu należy wejść na stronę https://www.gov.pl/web/gov/zglos-zbycie-lub-nabycie-pojazdu-na-przyklad-sprzedaz-kupno-darowizne i kliknąć okno Start. Następnie wybrać zgłoszenie Nabycia pojazdu -> Wyślij zgłoszenie. System przeniesie do potwierdzenia tożsamości, co można zrobić np. przez Profil Zaufany. 

Po uwierzytelnieniu trzeba odpowiedzieć na kilka pytań, m.in.o:

• markę, typ, model zgłaszonego pojazdu,
• numer identyfikacyjny VIN,
• dotychczasowy nr rejestracyjny,
• datę nabycia samochodu,
• o, czy zgłaszający jest jedynym właścicielem pojazdu.

System sam zaciągnie dane wnioskującego. Trzeba je potwierdzić i następnie dodać jako załącznik skan (zdjęcie) umowę sprzedaży lub aktu darowizny. Na końcu wystarczy wybrać właściwy Wydział Komunikacji i wysłać zgłoszenie.

Zgłoszenie nabycia samochodu jest bezpłatne.

Jak zgłosić sprzedaż (zbycie) samochodu?

Poinformowanie o sprzedaży samochodu, czyli zgłoszenie zbycia też można załatwić online lub osobiście. Do Wydziału Komunikacji należy zabrać te same dokumenty, co przy zgłaszania nabycia, tj. dowód osobisty, umowę kupna sprzedaży, wypełniony wniosek i kartę pobytu (w przypadku cudzoziemców)

Ścieżka postępowania przez internet również jest taka sama jak przy zgłaszaniu zakupu. Tzn. trzeba wejść na stronę https://www.gov.pl/web/gov/zglos-zbycie-lub-nabycie-pojazdu-na-przyklad-sprzedaz-kupno-darowizne wybrać Zgłoszenie zbycia a później Wyślij zgłoszenie. Następnie należy potwierdzić tożsamość Profilem Zaufanym i wypełnić krótki formularz. 

Poinformowanie urzędu o sprzedaży samochodu jest darmowe.

Ile kosztuje przerejestrowanie samochodu? 

Standardowa opłata za przerejestrowanie samochodu to 161,50 zł.  Można jednak zapłacić o 80 zł mniej, jeśli wnioskujący zachowa dotychczasowe tablice rejestracyjne. Od 2022 r. można bowiem zatrzymać stare numery rejestracyjne, bez względu na to, gdzie samochód zarejestrowany był wcześniej. Do czasu zmiany przepisów taki przywilej dostępny był tylko dla nowych właścicieli samochodów zarejestrowanych poprzednio w tym samym powiecie. 

Obecnie nie ma już znaczenia miejsce rejestracji, tzn. kierowca z Łodzi ma prawo przerejestrować samochód zarejestrowany wcześniej np. w Szczecinie i zachować stare numery. Nie poniesie wtedy kosztu wyrobienia nowych tablic i za przerejestrowanie zapłaci tylko 80 zł. Z kolei za wydanie indywidualnych tablic (tzn. z własnym wyróżnikiem) trzeba być przygotowanym na dodatkowy wydatek w wysokości 1 000 zł. 

Czy trzeba przerejestrować samochód, aby kupić polisę OC? 

Warto wiedzieć, że po zakupie używanego samochodu często nie ma potrzeby kupowania polisy OC. Po sprzedaży OC przechodzi na nowego właściciela automatycznie wraz z pojazdem. Może on je zatrzymać (tj. poczekać do końca umowy) lub w każdej chwili wypowiedzieć. Jeśli zdecyduje się na złożenie wypowiedzenia, musi od razu kupić nową polisę, ponieważ samochód nie może pozostać bez ubezpieczenia nawet 1 dzień. 

Stefania Stuglik, ekspert ds. ubezpieczeń komunikacyjnych w rankomat.pl.

Kary, które nakłada UFG za brak OC są wysokie, a od 1 lipca 2023 r. nastąpi kolejna podwyżka. Za samochód osobowy wynoszą:

A czy może to zrobić jeszcze przed przerejestrowaniem pojazdu w Wydziale Komunikacji? Tak. Ponieważ o prawie własności auta świadczy umowa sprzedaży, a nie wpis w dowodzie rejestracyjnym. Zakup nowej polisy często jest korzystny, gdyż towarzystwo ma prawo rekalkulować składkę (tzn. przeliczyć ją po zmianie właściciela od nowa) i zażądać dopłaty.