Kiedy nie dostaniesz odszkodowania z polisy AC?

Ubezpieczenie AC to produkt, z którego szczególnie chętnie korzystają właściciele nowych i drogich pojazdów – dzięki dodatkowej ochronie mogą oni liczyć na odszkodowanie m.in. w razie kradzieży lub usunięcie szkód w swoim aucie, np. po kolizji. Warto jednak pamiętać o tym, że zakres ubezpieczenia AC może znacznie różnić się między firmami ubezpieczeniowymi, które oferują ten produkt. To z kolei powoduje, że przed zakupem polisy AC konieczne jest dokładne przeanalizowanie zapisów znajdujących się w Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia (OWU). 

Czym są wyłączenia odpowiedzialności ubezpieczyciela?

Wyłączenia odpowiedzialności ubezpieczyciela to nic innego, jak lista sytuacji, w których towarzystwo ma prawo odmówić Ci wypłaty odszkodowania z ubezpieczenia AC. Warto wiedzieć, że w sytuacji rażącego niedbalstwa czy prowadzenia auta po spożyciu alkoholu, nie otrzymasz od ubezpieczyciela żadnych pieniędzy.

W przypadku ubezpieczenia autocasco, lista wyłączeń może być bardzo długa. Tymczasem wiele towarzystw na swoich stronach internetowych informuje jedynie o przykładowych sytuacjach, w których klientowi nie zostanie wypłacone odszkodowanie. Szczegołów zawsze powinniśmy szukać w OWU autocasco i to koniecznie przed podpisaniem umowy i opłaceniem składki

Natalia Tokarczyk-Jarocka, ekspert ds. ubezpieczeń komunikacyjnych w rankomat.pl.

Jakie są najczęstsze wyłączenia z AC?

OWU AC wielu firm ubezpieczeniowych ma wspólne punkty. Kiedy najczęściej klient nie może liczyć na wypłatę odszkodowania AC?

Szkody wyrządzone umyślnie lub przez niedbalstwo

Zazwyczaj dotyczy to sytuacji, w których kierowca próbuje wyłudzić odszkodowanie (np. celowo doprowadza do kolizji). Towarzystwo może oskarżyć o umyślne działanie nie tylko ubezpieczonego, ale także osoby, z którymi pozostaje on we wspólnym gospodarstwie domowym. 

Za rażące niedbalstwo może być natomiast uznane np. niezaciągnięcie hamulca ręcznego podczas parkowania na wzniesieniu (uszkodzenia powstałe po stoczeniu się auta) czy też pozostawienie otwartego pojazdu (kradzież).

Szkody spowodowane przez pijanego kierowcę

Jest to jedno z klasycznych wyłączeń od odpowiedzialności, stosowanych nie tylko w AC, ale również w pozostałych ubezpieczeniach komunikacyjnych. Towarzystwo nie wypłaci również odszkodowania, jeśli kierowca znajdował się pod wpływem innych niż alkohol środków odurzających czy psychotropowych.

Szkody z winy kierowcy nieuprawnionego do kierowania pojazdem

Towarzystwo odmówi naprawy uszkodzonego samochodu, jeśli w chwili wystąpienia zdarzenia właściciel lub osoba uprawniona przez niego do kierowania pojazdem nie posiadała do tego uprawnień.

Uwaga! Zazwyczaj przy takim wyłączeniu, w ogólnych warunkach ubezpieczenia pojawia się dodatkowy zapis, zgodnie z którym, odszkodowanie nie przysługuje "o ile brak uprawnień do kierowania pojazdem miał wpływ na powstanie lub rozmiar szkody".

Szkody spowodowane przez kierowcę, który zbiegł z miejsca wypadku

W OWU AC wybranego ubezpieczyciela nie musi pojawiać się wyłączenie mówiące wprost o ucieczce z miejsca wypadku, aby ubezpieczyciel został zwolniony z odpowiedzialności za szkodę. Takie zachowanie oznacza złamanie przepisów ruchu drogowego, a towarzystwa zastrzegają, że nie wypłacają odszkodowania za szkody powstałe w związku z popełnieniem przez kierowcę przestępstwa lub wykroczenia. Sprawa powinna być jednak rozpatrzona indywidualnie (w zależności od okoliczności zdarzenia oraz wpływu na zaistniałą szkodę).

Szkody powstałe w wyniku działań wojennych i zamieszek

Większość ubezpieczycieli, za zamieszki uznaje zakłócenie porządku publicznego wywołane przez grupę ludzi, mające charakter spontaniczny i niezorganizowany.

Uwaga! Wyłączenie może obowiązywać także po użyciu samochodu do blokady drogi czy w czasie akcji protestacyjnej.

Szkody o charakterze eksploatacyjnym, po naprawie lub konserwacji auta

Każdy samochód zużywa się podczas użytkowania i niektóre części wymagają po pewnym czasie naprawy lub wymiany. Choć z pewnością jest to szkoda dla właściciela, żadne towarzystwo nie obejmuje jej ubezpieczeniem.

Przykład:  Pan Rafał uszkodził samochód na parkingu i zwrócił się do swojego ubezpieczyciela o wypłatę odszkodowania z polisy AC. W zgłoszeniu wykazał, że wymiany wymaga lampa przednia, zderzak oraz listwa progowa. Towarzystwo uwzględniło w kosztorysie naprawę lampy i zderzaka (plus koszty robocizny), jednak odmówiło pokrycia kosztów wymiany listy. W uzasadnieniu poinformowało, że według ustaleń rzeczoznawcy, była ona wyeksploatowana jeszcze przed kolizją, a wpływ na to miały naturalne czynniki. Ponadto, analiza przebiegu zdarzenia wykazała, że nie mogło dojść do jej uszkodzenia podczas kolizji.

Szkody powstałe podczas udziału w wyścigach i rajdach

Właściciele samochodów, które są wykorzystywane podczas takich wydarzeń mogą oczywiście je ubezpieczyć, ale na indywidualnych warunkach – innych niż są podyktowane w standardowym AC.

Uszkodzenia silnika wskutek zassania wody

To kolejne, często stosowane wyłączenie w AC, o którym niestety nie wiedzą kierowcy. Powinni oni pamiętać, że przeprawa przez płytką rzekę czy nawet głęboką kałużę może narazić ich na poważne wydatki. Towarzystwo nie wypłaci odszkodowania także wtedy, gdy podczas silnej ulewy będą starali się wyjechać z parkingu czy drogi, na której zgromadziła się już woda. W takim przypadku najrozsądniej będzie pozostawić samochód z wyłączonym silnikiem.

Szkody w związku z wykorzystaniem pojazdu jako narzędzia przestępstwa

Powodem odmowy wypłaty odszkodowania z polisy AC może być nie tylko posłużenie się ubezpieczonym samochodem w celu popełnienia przestępstwa umyślnego, ale także użycie go do ucieczki przed zatrzymaniem przez policją czy inne uprawnione organy.

Szkody związane z użytkowaniem pojazdu niezgodnie z przeznaczeniem

Kierowca, który używa samochodu w sposób inny niż to wynika z jego przeznaczenia, może nie otrzymać odszkodowania z polisy AC. Zazwyczaj dotyczy to sytuacji, w których samochód ciężarowy służy do przewożenia osób. Wyłączenie w autocasco odnosi się także do szkód, które powstały wskutek niewłaściwego załadowania i przewożenia ładunku lub bagażu.

Czy kierowca dostanie odszkodowanie, jeśli auto nie miało ważnego badania technicznego?

Ubezpieczyciel może zastosować takie wyłączenie tylko dla pojazdu, dla którego obowiązuje wymóg dokonywania okresowych badań technicznych. Ponadto, musi on udowodnić, że stan techniczny samochodu miał wpływ na powstanie lub rozmiar szkody.

Co ze szkodami powstałymi w wyniku złamania przepisów kodeksu drogowego?

Kwestia wypłaty odszkodowania z polisy AC może, ale nie musi być uzależniona od tego, czy kierowca prowadził pojazd zgodnie z przepisami ruchu drogowego. Ubezpieczenie autocasco należy do dobrowolnych i każde towarzystwo może samodzielnie tworzyć listę wyłączeń od odpowiedzialności. Nawet jeżeli w jego OWU pojawia się zapis, że odszkodowanie nie zostanie wypłacone lub będzie niższe po tym jak kierowca złamie przepisy, to ma on zastosowanie tylko wtedy, gdy działanie kierującego pojazdem doprowadziło do powstania szkody lub jej powiększenia.

Zgubione kluczyki – czy ubezpieczyciel może odmówić wypłaty odszkodowania?

Jeżeli posiadałeś kiedykolwiek ubezpieczenie AC, to przy wyliczaniu składki ubezpieczeniowej z pewnością odpowiadałeś na pytania dotyczące rodzaju i liczby zabezpieczeń zainstalowanych w pojeździe oraz deklarowałeś liczbę posiadanych kluczyków. Często spotykaną polityką ubezpieczycieli jest odmowa wypłaty odszkodowania, gdy klient nie jest w stanie przedstawić kompletu kluczy. Czy jest to słuszna praktyka?

Sprawą wypłaty odszkodowania np. w przypadku zgubienia kluczyków często zajmował się Sąd Najwyższy. Jak się okazuje, w wielu przypadkach stawał on po stronie ubezpieczonych. Wskazać można choćby następujące orzeczenia:

• z 27 kwietnia 2001 r. (sygn. akt III CKN 300/00) – Sąd Najwyższy uznał, że ubezpieczyciel nie ma prawa odmówić wypłaty odszkodowania, gdy do kradzieży doszło podczas zamiany miejsc za kierownicą z osobą zainteresowaną nabyciem samochodu;
• z 10 stycznia 2014 r. (sygn. akt I CSK 155/13) – Sąd Najwyższy uznał, że nie można mówić o rażącym niedbalstwie (i tym samym odmówić odszkodowania), jeżeli właściciel pojazdu włożył kluczyki do kurtki i następnie pozostawił ją w miejscu publicznym, ale wciąż na widoku.

Mimo prokonsumenckiego podejścia sądów do sporów między klientami a ubezpieczycielami w ostatnich latach, warto wykazać się ostrożnością. O zagubieniu kluczyków warto niezwłocznie poinformować ubezpieczyciela, aby nie narazić się na odmowę wypłaty odszkodowania i konieczność dochodzenia swoich roszczeń w sądzie.

Czy brak wymiany zamków będzie skutkował brakiem odszkodowania w przypadku kradzieży?

Taki scenariusz jest niestety możliwy. Ubezpieczyciele informują w OWU AC, że po utracie kluczyków należy zgłosić im ten fakt oraz jak najszybciej wymienić zamki w pojeździe. Niespełnienie tego obowiązku będzie więc skutkować odmową wypłaty odszkodowania po kradzieży. Co istotne, jeśli zamki zostały wymienione i pomimo tego doszło do kradzieży, ubezpieczyciel może wymagać okazania rachunku lub faktury potwierdzającej wymianę zamka/zamków.

Franszyza integralna w AC – kiedy ubezpieczyciel nie wypłaci odszkodowania?

Drobna szkoda może przytrafić się każdemu kierowcy. Dlatego ubezpieczyciele najczęściej do OWU wprowadzają zapis, zgodnie z którym do pewnej kwoty nie odpowiadają za uszkodzenia. Jest to właśnie franszyza integralna. Klient może (ale nie musi) zlikwidować taką szkodę we własnym zakresie. Przykładowo:

• w OWU Allianz znajduje się informacja o franszyzie integralnej w wysokości 500 zł,
• w OWU PZU znajduje się zapis, zgodnie z którym ubezpieczyciel nie zlikwiduje szkód, których wartość nie przekracza 300 zł – wyjątkiem są szkody we wnętrzu pojazdu spowodowane przez osoby, których przewóz wymagany był potrzebą udzielenia pomocy medycznej,
• w OWU Wiener franszyza została ustalona na poziomie 500 zł, przy czym nie dotyczy ona szkód w wyposażeniu dodatkowym pojazdu, które zostało ubezpieczone za dodatkową składkę oraz kosztów wymiany uszkodzonych zamków lubi innych urządzeń umożliwiających uruchomienie silnika czy zabezpieczeń przeciwkradzieżowych, jeśli umowa została rozszerzona o opcję „utraty kluczyków”. Wiener nie stosuje również franszyzy integralnej, gdy doszło do "szkód wewnątrz pojazdu, wyrządzonych przez przewożone tym pojazdem osoby, które wymagały pilnej pomocy lekarskiej".

Jeżeli nie zwrócisz uwagi na treść tego zapisu, może się okazać, że nie będziesz mógł na koszt ubezpieczyciela usunąć np. drobnych rys czy wgniecenia w drzwiach.

Czy w przypadku kradzieży w krajach podwyższonego ryzyka należy się odszkodowanie?

Ubezpieczyciele nie wypłacą odszkodowania z AC także wówczas, gdy do uszkodzenia pojazdu lub jego kradzieży dojdzie w kraju, w którym firma ubezpieczeniowa nie zapewnia swojemu klientowi ochrony. W przypadku polisy AC ubezpieczyciele stosują różne ograniczenia. Najczęściej ochroną ubezpieczeniową objęte są zdarzenia zaistniałe na terenie Polski oraz w innych wybranych państwach.

Sprawdziliśmy OWU kilku firm ubezpieczeniowych, a wyniki prezentujemy w poniższej tabeli.

W których krajach wybrani ubezpieczyciele nie zapewniają ochrony z AC?

Podróżujesz często do krajów Europy Wschodniej? Wykup dodatkowe rozszerzenie polisy, dzięki któremu będziesz mógł liczyć na pomoc ubezpieczyciela po zdarzeniu drogowym czy kradzieży auta. W innym przypadku nie otrzymasz odszkodowania.

Czy niespełnione obowiązki informacyjne mogą być powodem odmowy wypłaty odszkodowania?

W OWU każdego produktu ubezpieczeniowego znajdują się informacje nie tylko o sytuacjach, w których ubezpieczyciel nie wypłaci klientowi odszkodowania, ale również o obowiązkach ubezpieczonego. Jednym z najpowszechniejszych obowiązków klienta jest obowiązek informacyjny – powinien on poinformować firmę ubezpieczeniową o zmianach odnośnie przedmiotu ubezpieczenia, które miały miejsce.

O czym koniecznie należy poinformować ubezpieczyciela? W przypadku ubezpieczenia AC najczęściej firmy ubezpieczeniowe chcą wiedzieć o:

• utracie dowodu rejestracyjnego lub karty pojazdu,
• utracie kluczyków – wiele firm ubezpieczeniowych wymaga od klienta także niezwłocznej wymiany zamków na własny koszt.

Większość ubezpieczycieli daje swoim klientom 7-dniowy termin na poinformowanie o nowych okolicznościach. Brak zgłoszenia zmian może skutkować obniżeniem wysokości odszkodowania lub odmową jego wypłacenia.

Nie warto też podawać nieprawdziwych informacji przy wyliczaniu ceny polisy w nadziei na niższą składkę ubezpieczeniową. Niezgodności między złożonymi deklaracjami a stanem faktycznym również mogą spowodować odmowę wypłaty odszkodowania.