Rosnąca liczba aut na drogach odczuwalnie zwiększa emisję zanieczyszczeń. Problem jest na tyle poważny, że stosowne regulacje zostały wprowadzone na poziomie Unii Europejskiej. Kiedy na terenie UE funkcjonowała norma emisji spalin Euro 4 i jakich pojazdów dotyczyła? Przekonajmy się, czy ma jeszcze realny wpływ na ochronę środowiska i jaka jest jej przyszłość.

Pierwsza norma emisji spalin Euro pojawiła się już w 1992 roku - Euro 1 - na tym jednak nie koniec. W tym roku w produkcji samochodów miała zacząć funkcjonować norma Euro 7, jednak pomysł ten przesunięto na rok 2031.

Po co to wszystko? Rozwijająca się w dziedzinie motoryzacji technologia, ale także świadomość w zakresie ekologii doprowadziły do wykształcenia się dość surowych standardów w ramach transportu drogowego. Skupimy się na jednym z wariantów ograniczenia emisji spalin na terenie Unii Europejskiej, który obowiązywał powszechnie aż przez 5 lat.

Jak norma Euro 4 poprawia jakość powietrza i obniża poziom emisji spalin? Zobacz, jakie miała znaczenie zarówno dla producentów samochodów, jak i samych użytkowników.

Czym są normy emisji spalin Euro?

Normy emisji spalin Euro to grupa regulacji prawnych. Na ich podstawie wyznacza się dopuszczalne limity emisji zanieczyszczeń dla samochodów w Unii Europejskiej. Normy Euro wprowadzono w życie, chcąc chronić środowisko, ale także zdrowie i życie mieszkańców miast. Pod lupę wzięto przede wszystkim takie substancje jak:

  • tlenki azotu,

  • cząstki stałe,

  • dwutlenek węgla,

  • węglowodory.

Ciekawostka

Pierwsza norma euro zaczęła obowiązywać w 1992 roku. Z każdą kolejną wprowadzano coraz bardziej restrykcyjne limity emisji. Dziś samochody spalinowe produkuje się zgodnie z normą Euro 6, choć w perspektywie kilku lat dla silników benzynowych i diesli będzie obowiązywać już Euro 7.

Kategorie norm emisji spalin euro

Wprowadzenie co kilka lat kolejnej normy spalania wiązało się z dużymi wymaganiami wobec producentów samochodów. Oto kategorie, które pojawiły się począwszy od 1993 roku.

Norma Euro 1 (1993-1997)

Pierwsza norma emisji spalin obowiązywała przez cztery lata. Ograniczenie dotyczyło samochodów osobowych, ale i lekkich ciężarowych z silnikiem benzynowym oraz diesla. Dowiedziono wówczas, że Euro 1 pozwoliła zmniejszyć poziom tlenków azotu w powietrzu nawet o 98%.

Norma Euro 2 (1997-2001)

Podwyższenie normy emisji spalin w Unii miało miejsce w 1997 roku. Euro 2 objęto dodatkowo pojazdy dwukołowe oraz trójkołowe.

Norma Euro 3 (2001-2006)

W ramach Euro 3 postanowiono rozróżnić limity dla silników wysokoprężnych oraz benzynowych. Inaczej traktowano również konkretne szkodliwe substancje np. tlenki azotu czy węglowodory. Dla każdych limity mogły być różne.

Norma Euro 4 (2006-2011)

Nowością w ramach normy euro 4 było wyłączenie z ograniczeń cząstek stałych (PM). Z limitu zwolniono jednak wyłącznie samochody benzynowe.

Norma Euro 5 (2011-2015)

W 2011 roku znacznie zaostrzono przepisy względem poprzedniej normy. Właśnie wraz z normą Euro 5 zaczęto masowo wyposażać diesle w filtr cząstek stałych.

Norma Euro 6 (od 2015)

Jest to aktualnie obowiązująca norma emisji spalin, choć w ostatnich latach kilka razy ulegała modyfikacjom, a limity dla poszczególnych substancji zmieniały się. Ostatnie zmiany miały miejsce w 2020 roku. W ich wyniku średni poziom emisji dwutlenku węgla dla modelowej serii producenta nie może przekraczać 95g/km.

Wdrażanie standardów emisji cząstek stałych samochodów osobowych

Kiedy wprowadzono normy emisji spalin Euro, producenci samochodów musieli zmienić swoje podejście do projektowania pojazdów. Największe wyzwania przypadły twórcom aut z silnikiem diesla. W końcu właśnie silniki wysokoprężne cechują się większą emisją związków szkodliwych dla środowiska.

Aby samochód mógł spełniać europejskie standardy emisji spalin, musi zostać wyposażony w odpowiednie zespoły i podzespoły. Należą to nich m.in. :

  • katalizator,

  • filtr cząstek stałych DPF,

  • układ SCR,

  • zawór EGR (odpowiadający za recyrkulację spalin),

  • filtr GPF (w silnikach benzynowych i hybrydowych, na wzór DPF w dieslach).

Dla normy emisji spalin nie bez znaczenia jest także sam proces spalania mieszanki paliwowo-powietrznej. Służą temu m.in. nowoczesne systemy wtrysków paliwa.

Kiedy wprowadzono normę Euro 4?

Norma Euro 4 została oficjalnie zatwierdzona w Unii Europejskiej w 2005 roku. W praktyce można było ją zastosować do pojazdów wyprodukowanych od 2006 roku - samochód zarejestrowany po 1 stycznia 2006 powinien już spełniać wymagania normy Euro 4.

W trakcie pięciu lat jej obowiązywania pracowano już co prawda nad projektem Euro 5, jednak w życie weszła ona dopiero w 2011 roku. W okresie 2005-2011 Euro 4 dotyczyła zatem wszystkich pojazdów ciężarowych i osobowych.

W jakich pojazdach stosuje się normę Euro 4?

Jak powiedzieliśmy, wszystkie samochody wyprodukowane i zarejestrowane w 2006 roku miały odpowiadać normie Euro 4. W przeciwnym razie nie zostałyby dopuszczone do ruchu drogowego. Nieco później norma zaczęła obowiązywać dla motocykli - od 2017 roku.

Wymóg ten dotyczył wszystkich pojazdów zarejestrowanych na terenie Unii Europejskiej oraz Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Były to:

  • samochody osobowe z silnikiem benzynowym,

  • samochody osobowe z silnikami wysokoprężnymi,

  • samochody ciężarowe,

  • maszyny rolnicze i traktory,

  • motocykle z silnikiem benzynowym o poj. minimum 150 cm3,

  • autobusy.

Każdy pojazd poddawany był testom, w których powinien wykazać zgodność z normą.

Jakie są normy emisji spalin Euro 4?

Dokładne limity w ramach normy Euro 4 dla poszczególnych silników zostały zawarte w obowiązujących wówczas:

  • dyrektywie 98/69/WE oraz 2002/80/WE (dla pojazdów osobowych),

  • rozporządzeniu nr 168/2013 (dla motocykli i innych pojazdów dwukołowych).

Dla samochodów z silnikiem benzynowym

Wprowadzenie normy emisji spalin Euro 4 wymogło na producentach dość szeroko zakrojone zmiany. w odczuwalnym stopniu zmniejszono dopuszczalne limity dla tlenków azotu (NOx), węglowodorów (HC) oraz tlenku węgla (CO).

Dla samochodów wyposażonych w silnik benzynowy wyglądały one następująco:

  • CO: 1 g/km,

  • HC: 0,1 g/km,

  • NOx: 0,08 g/km.

Uwaga!

W ramach normy Euro 4 nie zdecydowano się na wprowadzenie ograniczenia dotyczącego cząstek stałych w silnikach benzynowych. Miało to ulec zmianie w kolejnych normach.


Dla samochodów z silnikiem diesla

W przypadku diesli zmiany wynikające z Euro 4 były najbardziej odczuwalne w zakresie emisji tlenków azotu oraz właśnie cząstek stałych. Dopuszczalny limit obniżono aż o połowę. Natomiast w przypadku tlenku węgla zmiana była nieznaczna.

Limity dla samochodów z dieslem w ramach Euro 4:

  • CO: 0,5 g/km,

  • NOx: 0,25 g/km,

  • HC+NOx: 0,3 g/km,

  • PM: 0,025 g/km.

Naszym okiem

Właśnie od tego momentu producenci diesli zaczęli powszechnie montować w nich filtry cząstek stałych (DPF albo FAP). Tylko one gwarantowały silnikom wysokoprężnym dostosowanie się do norm emisji spalin.
Stefania Stuglik, Specjalista ds. ubezpieczeń komunikacyjnych


Dla pojazdów dwukołowych i trójkołowych

Wspomnieliśmy, że motocykle i inne pojazdy dwukołowe zostały objęte restrykcjami Euro 4 dopiero rok później - w 2017. Obniżono wówczas limity dla wszystkich wymienionych już substancji:

  • CO: 1,14 g/km,

  • HC: 0,17 g/km,

  • NOx: 0,09 g/km.

Jak sprawdzić normę emisji spalin w swoim samochodzie?

Nie wszyscy kierowcy aut osobowych czy ciężarowych mają świadomość, jaką normę spalin spełnia ich pojazd. Takiej weryfikacji można łatwo dokonać na kilka sposobów.

Pierwszym z nich jest skorzystanie z podręcznej tabeli norm i lat ich obowiązywania. Znając wiek swojego samochodu, bez trudu przypiszesz go do konkretnej kategorii.

KATEGORIAROK WPROWADZENIAOKRES OBOWIĄZYWANIA
Euro 11992do 1996
Euro 21996do 2000
Euro 32000do 2005
Euro 42005do 2009
Euro 52009do 2014
Euro 62014do 2030
Euro 7planowana od 2030-

źródło:opracowanie własne rankomat.pl

W przypadku nowszych samochodów informację o normie euro znajdziesz również w dowodzie rejestracyjnym. Zwróć uwagę na pole "Adnotacje urzędowe". Normę starszych modeli wyczytasz np. w dokumentach homologacji auta lub świadectwie zgodności, o ile takimi dysponujesz.

O tym, jaki jest poziom emisji spalin Twojego auta dowiesz się także z jego karty w Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców.

Czy norma emisji spalin euro wpływa na cenę ubezpieczenia samochodu?

Co do zasady poziom emisji spalin samochodu nie ma bezpośredniego wpływu na cenę ubezpieczenia OC. Nie znaczy to jednak, że silnik czy napęd nie są bez znaczenia dla towarzystw ubezpieczeniowych. Niezależnie od tego, czy tankujesz diesel, benzynę, czy testujesz możliwości samochodów z napędem elektrycznym - przy zakupie ubezpieczenia liczy się szereg czynników dotyczących zarówno pojazdu, jak i jego właściciela. Aby znaleźć ofertę najbardziej optymalną dla siebie, porównaj możliwości w kalkulatorze OC i AC.

Warto wiedzieć:

  1. Norma emisji spalin Euro 4 została wprowadzona w 2006 roku i obowiązywała aż do roku 2011.
  2. W ramach Euro 4 wytyczono osobne limity emisji szkodliwych substancji dla poszczególnych kategorii pojazdów - z silnikiem benzynowym, wysokoprężnym oraz pojazdów dwu- i trójkołowych.
  3. W ramach norm emisji spalin Euro zamierzano ograniczyć wydzielanie do atmosfery takich substancji jak tlenek węgla, tlenek azotu czy wodorotlenki.
  4. W związku z wprowadzeniem w w Polsce Stref Czystego Transportu, samochody z silnikiem spalinowym spełniające Euro 4 będą mogły wjechać do centrum maksymalnie do 2026 roku. Nieco więcej mają czasu właściciele diesli z normą Euro 4. Dla nich SCT mają być otwarte do 2028 roku.

FAQ - najczęściej zadawane pytania

  1. Czy normy emisji spalin dotyczą tylko samochodów osobowych?

    Normy emisji spalin euro obejmują także producentów samochodów ciężarowych, a także motocykli, innych pojazdów dwu- i trójkołowych.

  2. W którym roku wprowadzono normę emisji spalin Euro 4?

    Euro 4 zaczęła obowiązywać w 2006 roku. Musiały do nie j zostać dostosowane wszystkie pojazdy produkowane właśnie od tamtego momentu.

  3. Czy samochody z normą Euro 4 będą mogły wjechać do Strefy Czystego Transportu?

    Tak, ale tylko do pewnego momentu. Na tę chwilę regulacje będą pozwalać na ruch takich pojazdów w SCT maksymalnie do 2028 roku (dla aut benzynowych). W Warszawie diesle z normą Euro 4 otrzymają zakaz wjazdu do Strefy już w 2026 roku.

  4. Dlaczego normy emisji spalin są tak ważne?

    Normy obowiązujące w Unii Europejskiej mają na celu zmniejszenie emisji substancji szkodliwych dla zdrowia i środowiska, a emitowanych przez silniki spalinowe. Celem wprowadzenia regulacji było zminimalizowanie tego negatywnego zjawiska.