Okoliczności wypadku drogowego są kluczowe dla ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń oraz oszacowania wysokości odszkodowania. Właściwe opisanie i udokumentowanie okoliczności zdarzenia może przesądzić o uznaniu roszczenia, jego obniżeniu, a nawet odrzuceniu. 

Jakie informacje powinny się znaleźć w prawidłowym opisie zdarzenia drogowego?

Błędy formalne podczas sporządzania opisu zdarzenia to częsta przyczyna odmowy wypłaty odszkodowania lub jego obniżenia. Dlatego kluczowe jest właściwe opisanie okoliczności zdarzenia, tak żeby nie pozostawały żadne wątpliwości. Jakie dane muszą się znaleźć w dokumencie opisu zdarzenia drogowego? 

Dane uczestników zdarzenia

W opisie okoliczności naturalnie musisz podać swoje dane, oraz dane sprawcy oraz świadków zdarzenia (jeśli Ci je udostępnili). Dane uczestników zdarzenia, jakie należy zdobyć to:

  • imię i nazwisko,
  • adres zamieszkania, 
  • PESEL,
  • numer kontaktowy. 

Obca osoba może mieć obawy przed podaniem Ci numeru PESEL lub nie chcieć podać Ci danych osobowych. Zgodnie z treścią art. 44 ust. 1 pkt 4 ustawy Prawo o ruchu drogowym, kierujący pojazdem w razie uczestniczenia w wypadku drogowym jest zobowiązany podać swoje dane personalne, oraz dane personalne właściciela lub posiadacza pojazdu. W razie niemożności ustalenia tożsamości innych uczestników zdarzenia, wezwij na miejsce Policję. 

mówi Stefania Stuglik, ekspert rankomat.plmówi Stefania Stuglik, ekspert rankomat.pl

Gdy uczestnicy zdarzenia są nieprzytomni lub mają trudności z wysłowieniem się i ustalenie ich tożsamości jest trudne, nie naciskaj. Zostaw to służbom. Rannych należy odtransportować na izbę przyjęć, zająć się ich obrażeniami i jest to zadanie zespołu ratownictwa medycznego. 

Dane pojazdów

Aby zidentyfikować pojazdy biorące udział w zdarzeniu drogowym należy wpisać: 

Warto opisać także orientacyjny stan techniczny pojazdów biorących udział w zdarzeniu. Możesz zwrócić uwagę na korozję, słabo napompowane opony, słabo dokręcone koła, brudną szybę czołową, odgłosy wskazujące na awarię. Policja lub sąd ustali w toku postępowania, czy stan techniczny danego pojazdu miał znaczenie

Jeżeli na miejsce zostanie wezwana Policja, to funkcjonariusz spisze dane pojazdów. 

Dane miejsca zdarzenia

W sytuacji, gdy kolizja ma miejsce w mieście, podaj nazwę ulicy oraz numer pobliskiego budynku. Jeśli nie ma budynków w pobliżu, podaj znaki charakterystyczne. 

Ma to szczególne znaczenie w sprawach o nieustąpienie pierwszeństwa przejazdu. Ustalenie tego, kto miał w danej sytuacji pierwszeństwo, w dużej mierze określa sprawcę. 

Jeżeli zdarzenie miało miejsce poza terenem zabudowanym, wpisz numer drogi oraz liczby ze słupka drogowego. Możesz też dodać opis pobocza, z czego się składa (np. grunt, kamienie, piasek), czy w pasie drogowym rosną drzewa itd, o ile miało to wpływ na szkodę. 

Data i godzina zdarzenia 

Określenie dokładnego czasu zdarzenia pozwoli ustalić, czy jakaś kamera monitoringu uwieczniła zdarzenie i ułatwi odnalezienie konkretnego momentu na nagraniu. 

Godzina zdarzenia może mieć znaczenie w kontekście natężenia ruchu. Weryfikacja okoliczności zdarzenia podczas likwidacji szkody będzie się różnić w zależności od tego, czy kolizja miała miejsce w godzinach szczytu czy na pustej drodze. 

Na koniec istnieją znaki drogowe oraz przepisy, które obowiązują w określonym czasie. 

Przykład. Niektóre buspasy są w rzeczywistości buspasami tylko w konkretnych godzinach, najczęściej w okolicy godzin rozpoczęcia oraz zakończenia nauki w szkołach publicznych. Jeżeli zatem w opisie okoliczności zdarzenia napiszesz, że sprawca poruszał się buspasem, podczas gdy nie powinno go tam w ogóle być, będzie to miało znaczenie dla ustalenia odpowiedzialności. 

Okoliczności zdarzenia

W tym miejscu należy wpisać wszelkie inne elementy otoczenia, które miały wpływ na wystąpienie lub powiększenie rozmiaru szkody. Mogą to być:

  • warunki pogodowe,
  • warunki drogowe,
  • stan drogi, 
  • elementy przyrody (np. zwierzę czy spadająca gałąź),
  • elementy innych samochodów (np. ładunek na ciężarówce, który wypadł),
  • czynnik zewnętrzny.

W tym miejscu uczestnicy zdarzenia opisują także swoje zachowanie na drodze. Powinieneś wpisać:

  • skąd jechałeś i dokąd, 
  • skąd jechał drugi uczestnik ruchu i dokąd, 
  • jak jechał (np. zygzakiem lub nieostrożnie),
  • czy inny uczestnik ruchu w twojej opinii jechał za szybko w stosunku do panujących warunków na drodze, 
  • czy miał włączony kierunkowskaz, 
  • czy wpadł w poślizg, 
  • czy próbował hamować. 

To wszystko będzie miało potem znaczenie. 

Jeżeli w zdarzeniu brał udział pieszy, wpływ będzie miało jego zachowanie. Oczywiście nadal obowiązuje zasada ograniczonego zaufania. To, że pieszy znajdował się pod wpływem alkoholu albo wbiegł przed maskę, nie do końca zdejmuje winę z kierowcy. 

Co robić, gdy sprawca zdarzenia nie chce się przyznać? 

Nikt nie chce płacić drożej za OC. Nic więc dziwnego, że niekiedy sprawca zdarzenia nie chce wziąć na siebie winy. Jedna szkoda w OC, gdy nie masz ochrony zniżek, może oznaczać wzrost składki za obowiązkowe ubezpieczenie OC od kilku, nawet do kilkunastu procent.

Czytaj więcej: Jak zmienia się wysokość składek OC po szkodzie?

W razie jakichkolwiek wątpliwości co do tego, kto spowodował stłuczkę, wezwij na miejsce Policję. Masz obowiązek wezwać Policję w sytuacji gdy:

  • są ranni,
  • podejrzewasz, że sprawca jest pod wpływem alkoholu albo innych substancji odurzających, 
  • sprawca nie ma dokumentów lub są one nieczytelne, 
  • polisa OC sprawcy budzi wątpliwości, 
  • sprawca oddalił się z miejsca zdarzenia, 
  • gdy w zdarzeniu bierze udział więcej niż dwa pojazdy,
  • zostały wezwane inne służby (np. pogotowie ratunkowe). 

Opcjonalnie możesz na miejsce zdarzenia wezwać Policję, gdy innym uczestnikiem kolizji jest obcokrajowiec

W sytuacji zdarzenia drogowego wezwana na miejsce Policja ustali okoliczności zdarzenia, zada stosowne pytania i rozsądzi uczestników zdarzenia. 

Zgodnie z Zarządzeniem nr 30 Komendanta Głównego Policji w sprawie pełnienia służby na drogach, w celu ustalenia okoliczności zdarzenia policjant, który jako pierwszy przybył na miejsce, powinien m.in.:

  • zabezpieczyć miejsce zdarzenia drogowego w celu uniknięcia kolejnego zdarzenia drogowego,
  • wezwać zespół ratownictwa medycznego, a w razie potrzeby również inne służby ratownicze,
  • zabezpieczyć miejsce zdarzenia drogowego dla przeprowadzenia czynności procesowych, poprzez ochronę śladów kryminalistycznych przed ich utratą bądź zniekształceniem, w tym również przez służby ratownicze i techniczne,
  • dokonuje wstępnej oceny zdarzenia drogowego, a w razie potrzeby przekazuje dyżurnemu informację o konieczności przysłania wsparcia, zamknięcia ruchu drogowego itd.,
  • ustalić uczestników i świadków zdarzenia drogowego, odnotowując ich dane personalne,
  • przeprowadzić z nimi rozmowę w zakresie niezbędnym do wstępnego ustalenia przebiegu zdarzenia drogowego,
  • poddać, w miarę możliwości, kierującego pojazdem oraz osobę, w stosunku do której zachodzi uzasadnione podejrzenie, że mogła kierować pojazdem uczestniczącym w zdarzeniu drogowym, badaniu w celu ustalenia zawartości w organizmie alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu.

Wszystkie zgromadzone dane i cała sporządzona dokumentacja ma na celu ustalenie sprawcy, a co za tym idzie podmiotu odpowiedzialnego za zdarzenie. Reguła jest taka, że o ile na zdarzenie nie miała wpływu tzw. siła wyższa (np. żywioły, jak trzęsienie ziemi czy tsunami), to zawsze jest ktoś odpowiedzialny za zdarzenie. Podmiotem odpowiedzialnym będzie też osoba - prawna lub fizyczna - która przyczyniła się do wystąpienia lub powiększenia rozmiaru szkody. 

Przykład. Pan Adam jedzie drogą powiatową z przepisową prędkością. Jest zima, a na jezdni tworzy się niewielka warstwa lodu. Pan Adam powinien zwolnić, ale tego nie robi, bo ma wiarę w swój nowy samochód i świeżo założone opony zimowe. W pewnym momencie zachowanie innego uczestnika ruchu drogowego zmusza go do nagłej reakcji, co kończy się wpadnięciem w poślizg i kolizją. Pierwszym podmiotem odpowiedzialnym jest pan Adam, który nie dostosował prędkości do warunków panujących na drodze. Wpływ jednak miała na to warstwa lodu na jezdni i zaniedbanie ze strony zarządcy drogi, w tym przypadku powiatu. 

Bardzo często już na etapie przybycia policji na miejsce zdarzenia, sprawca decyduje się przyznać do winy, co zamyka proces ustalania podmiotu odpowiedzialnego. Z innym uczestnikiem ruchu drogowego można próbować się dogadać. Z policją już nie. 

Dokumentacja sporządzona przez funkcjonariusza jest solidną podstawą do ubiegania się o odszkodowanie z OC sprawcy. Ewentualnie możesz wystąpić z wnioskiem o wydanie zaświadczenia o zdarzeniu drogowym do właściwej Komendy policji. 

Uzyskanie zaświadczenia o zdarzeniu drogowym wiąże się z zapłatą 17 zł opłaty skarbowej. Dowód wpłaty należy dołączyć do wniosku. 

Gdy rozpytanie uczestników zdarzenia i analiza miejsca zdarzenia nie da jasnej odpowiedzi co do sprawstwa, Policja może zorganizować wizję lokalną

Co jednak w sytuacji, gdy przybycie policji na miejsce zdarzenia nie rozwiązuje problemu? Wówczas pozostaje tylko droga sądowa

Jak wygląda ustalenie okoliczności zdarzenia drogowego w sądzie?

Nie oszukujmy się, rozstrzygnięcie sądowe będzie konieczne tylko wtedy, gdy prawdziwemu sprawcy będzie bardzo zależało na uniknięciu odpowiedzialności, na przykład w sytuacji, gdy nie ma OC na konkretny pojazd i nie chce wypłacać odszkodowania z własnych pieniędzy

Sprawa może trafić do sądu w kilku trybach. Może ją wnieść:

  • Policja, gdy sprawca nie przyznaje się do winy, 
  • prokuratura, jeśli zostało popełnione przestępstwo,
  • poszkodowany, gdy sprawca nie przyznaje się do winy, 
  • sprawca, jeżeli nie zgadza się z opinią Policji co do własnej winy. 

W toku postępowania sądowego bazując na zgromadzonym materiale dowodowym i oświadczeniach uczestników zdarzenia oraz świadków, sąd wyda wyrok. 

Przykładowy opis zdarzenia drogowego

Dnia 08.12.2021 sprawca zdarzenia wyjeżdżał samochodem marki Ford Focus, nr. rej. WD 12345 z parkingu przy ul. Wolskiej 88 i podczas włączania się do ruchu nie zachował należytej ostrożności i nie ustąpił pierwszeństwa poszkodowanemu kierującemu samochodem marki Rolls Royce Wraith i uderzył przodem swojego samochodu w okolice prawych przednich drzwi pojazdu poszkodowanego. Obaj uczestnicy zdarzenia byli trzeźwi. Nawierzchnia była sucha i nieuszkodzona.  

Ważne! Z opisu okoliczności wypadku powinno jasno wynikać, kto jest sprawcą, kto, czym, skąd i dokąd jechał oraz co się działo dookoła, co mogło mieć wpływ na zdarzenie. 

Jak napisać oświadczenie sprawcy?

Wypadek czy kolizja to zawsze stres, niekiedy panika, trudno się skupić. Dlatego też warto wozić ze sobą wydrukowane oświadczenie sprawcy, które łatwo wypełnisz na miejscu zdarzenia. Wzór oświadczenia sprawcy znajdziesz tutaj:

Wystarczy wypełnić rubryki wskazanymi danymi i podpisać. Po prawej stronie zaznacz, jakim pojazdem kierowali uczestnicy zdarzenia. W prawym dolnym rogu znajdziesz miejsce na ogólny szkic zajścia. Dla opisania zdarzenia wystarczą proste kształty. 

Czytaj więcej: Oświadczenie sprawcy kolizji - Co powinno zawierać? Wzór do pobrania (PDF)

Co warto wiedzieć?

  • Każdy wypadek drogowy ma sprawcę - podmiot odpowiedzialny. Gdyby nie było sprawcy, nie doszłoby do wypadku. 
  • Sprawca może przyznać się do winy i udostępnić nam swoje dane. Najczęściej ma to miejsce, gdy sprawca zdaje sobie sprawę z tego, że w razie przyjazdu policji, to on zostanie obarczony winą. 
  • Gdy sprawca nie przyznaje się do winy, bezwzględnie wezwij policję. Zadaniem funkcjonariuszy będzie rozstrzygnięcie, kto spowodował zdarzenie. 
  • Z polisy OC sprawcy zostanie wypłacone odszkodowanie. 
  • Towarzystwo ubezpieczeniowe porozumie się z komendą policji w sprawie potwierdzenia okoliczności zdarzenia. 
  • Podczas zgłaszania szkody opisz zdarzenie możliwie najbardziej szczegółowo. To pomoże towarzystwu ubezpieczeniowemu ustalić zakres szkody i oszacować jej rozmiar, a co za tym idzie, przyspieszy całą procedurę. 

FAQ - najczęściej zadawane pytanie o opis zdarzenia drogowego

  1. Jaka jest różnica między wypadkiem drogowym a kolizją?

    Wypadek drogowy to sytuacja, w której są ranni, a poszkodowany spędził w szpitalu minimum siedem dni, doznał ciężkiego uszczerbku na zdrowiu lub zmarł. W polskim prawie nie ma definicji kolizji drogowej, ale przyjmuje się, że jest to zdarzenie drogowe, które nie wyczerpuje definicji wypadku, a więc zderzenie, gdzie nie było rannych albo byli ranni w stopniu lekkim. 

  2. Sprawca kolizji uciekł. Co robić?

    Zgłoś sprawę na policję, podaj jak najwięcej szczegółów dotyczących zdarzenia. Cokolwiek udało Ci się zapamiętać, może się okazać ważne. W większości przypadków policji udaje się ustalić sprawcę, najczęściej na podstawie nagrań z kamer monitoringu. 

  3. Zgłosiłem szkodę, a nie dostałem odszkodowania. Dlaczego?

    Żeby odmówić wypłaty odszkodowania, ubezpieczyciel musi mieć podstawy. Może Twoje zgłoszenie podpadło pod wyłączenia odpowiedzialności? Może sprawca udowodnił, że to nie jego wina? Nie pozostaje Ci nic innego, jak odwołać się od decyzji ubezpieczyciela, podając przy tym solidne argumenty, najlepiej poparte dokumentacją.