Kiedy trzeba wezwać policję do kolizji, a kiedy nie?

W 2022 roku miało miejsce ponad 21 322 wypadków drogowych. Do jednostek Policji zgłoszono natomiast 362 266 kolizji drogowych. W porównaniu z rokiem 2020, w którym zgłoszono Policji 382 046 kolizji, liczba ta zmniejszyła się o 19 780 (-5,2%). Natomiast względem roku 2021, w którym zgłoszono 422 627 kolizji, liczba spadła o 60 361 (-14,3%).

Są to oficjalne dane ze statystyk Biura Ruchu Drogowego Komendy Głównej Policji, a więc zawierają jedynie sprawdzone informacje. Ilu kolizji nie zgłoszono? Trudno oszacować. Przyczyny takich sytuacji mogą być różne - stres, obawa przed konsekwencjami, nacisk sprawcy lub pośpiech. Istnieją jednak okoliczności, w których trzeba wezwać policję na miejsce zdarzenia, a zaniechanie tego obowiązku grozi karą.

Czy wzywać policję do kolizji?

Za kolizję czy stłuczkę uznaje się takie zdarzenie, w którym doszło wyłącznie do strat o charakterze materialnym (np. uszkodzenie samochodu czy ogrodzenia), ale żaden z uczestników nie został ranny. Inaczej jest w  sytuacji wypadku na drodze. Zgodnie z definicją jest to wydarzenia, w którym bierze udział jeden lub więcej uczestników ruchu drogowego i co najmniej jedna osoba dozna urazu ciała (czas powrotu do zdrowia/hospitalizacji poszkodowanego jest dłuższy niż 7 dni) lub poniesie śmierć.

Sprawcy stłuczek i kolizji często zastanawiają się nad wezwaniem służb, co znacznie wydłuża całą procedurę i generuje dodatkowe koszty - zgodnie z nowym taryfikatorem mandatów w 2023 roku za spowodowanie takiej sytuacji kierowca może zapłacić od 500 zł i otrzymać minimum 6 punktów karnych.

Z pomocy policji można skorzystać w każdej sytuacji. Niesie to jednak za sobą pewne konsekwencje. Wezwanie służb będzie korzystne w sytuacji, gdy uczestnicy kolizji spierają się o to, kto ją spowodował. Protokół policyjny jest wówczas niezaprzeczalnym dowodem w sprawie i to właśnie policjant może wskazać winnego.

Jeśli jeden z uczestników zdarzenia obawia się, że po jakimś czasie winny zmieni zeznania lub nie do końca oszacowano straty - protokół policji to również zaleta całej sytuacji.

Kiedy trzeba obowiązkowo wezwać policję?

Zgodnie z przepisami ruchu drogowego policję mamy obowiązek wezwać, gdy w wyniku kolizji ktoś został ranny. Nie chodzi tylko o rannych, którzy trafią do szpitala, ale wystarczy, że niezbędna okazała się interwencja pogotowia. Nie powinniśmy mieć w takiej sytuacji żadnych wątpliwości. Policja musi pojawić się na miejscu zdarzenia. Kiedy jeszcze wezwać służby? W sytuacji gdy:

• trudno jednoznacznie określić sprawcę i przyczynę zdarzenia,
• sprawca nie chce się przyznać do winy,
• zostały wezwane inne służby ratunkowe (pogotowie, straż pożarna),
• sprawca ma nieczytelne dokumenty lub nie ma ich wcale,
• polisa ubezpieczeniowa sprawcy budzi wątpliwości,
• mamy podejrzenie, że inny uczestnik zdarzenia jest nietrzeźwy,
• sprawca zbiegł z miejsca zdarzenia.

Nigdy, pod żadnym pozorem nie uciekaj z miejsca zdarzenia, jeśli jesteś jego sprawcą. Konsekwencje ucieczki z miejsca zdarzenia są o wiele poważniejsze niż dodatkowa szkoda w UFG. W przypadku oddalenia się z miejsca wypadku polisa OC sprawcy nie działa. Za szkodę trzeba będzie zapłacić ze swojej kieszeni, a w najpoważniejszych przypadkach grozić będzie Ci nawet więzienie! Nawet jeśli nie masz ważnego OC lub jedziesz pod wpływem, lepiej się przyznać. Gdy uciekniesz, odpowiesz za samo zdarzenie tak samo, a dodatkowo odpowiesz za ucieczkę. 

- mówi Kamil Sztandera, ekspert Rankomat.pl

Kiedy lepiej spisać oświadczenie sprawcy kolizji?

Jeśli podczas zdarzenia doszło wyłącznie do szkody w mieniu, a strony są zgodne co do przebiegu kolizji, można spisać oświadczenie sprawcy - taki dokument w zupełności wystarczy, aby uzyskać rekompensatę finansową z odszkodowania z tytułu OC czy AC. Oświadczenie może zostać spisane na odpowiednim druku, ale także na zwykłej kartce papieru. W pierwszej wersji warto wozić ze sobą taki druk zawsze w samochodzie.

Co powinno zawierać oświadczenie sprawcy kolizji?

Jeśli dane zdarzenie nie budzi żadnej z powyższych wątpliwości, można spisać oświadczenie sprawcy. Taki dokument powinien zawierać:

• datę,
• godzinę,
• miejsce zdarzenia,
• dokładne dane osób uczestniczących oraz właścicieli samochodów,
• numery polis ubezpieczeniowych,
• nazwę towarzystwa ubezpieczeniowego, 
• dane samochodów biorących udział w zdarzeniu,
• oświadczenie sprawcy, w którym przyznaje się do spowodowania kolizji
• opis okoliczności zdarzenia.

Dodatkowo, jeśli byli świadkowie, należy spisać ich dane (przynajmniej numery telefonów), aby w razie potrzeby mogli potwierdzić przebieg zdarzenia.

Czy istnieje ustalony wzór oświadczenia kolizji?

Dokument ten może być spisany na zwykłej kartce papieru, chodź coraz częściej ubezpieczyciele do polisy załączają gotowe formularze. Można je również pobrać z Internetu. My polecamy nasz wzór.

Należy pamiętać, że im lepiej udokumentowane zdarzenie, tym lepiej dla nas. Warto zrobić zdjęcia na miejscu wypadku, jeśli mamy taką możliwość.

Jak dobrze napisać oświadczenie o kolizji?

Z treści takiego dokumenty powinno wyraźnie wynikać, kto doprowadził do zdarzenia. Aby nie było w tym względzie żadnych wątpliwości, nie powinno się stosować takich wyrażeń, „doszło to zdarzenia”, „doszło do kolizji”, czy „miała miejsce kolizja”. Lepiej zdecydować się na konkretną formę osobową.

Równie istotny jest szczegółowy opis stłuczki - jej uczestnicy powinny zrobić to wspólnie. Należy w nim uwzględnić np.:

• miejsce,
• godzinę,
• przebieg sytuacji,
• okoliczności, w których doszło zdarzenia (z uwzględnieniem znaków drogowych, do których nie zastosował się sprawca),
• skutki kolizji.

Nic nie stoi na przeszkodzie, aby dodatkowo stworzyć szkic i mapkę, na której zwizualizuje się uszkodzenia. Jeśli w wyniku kolizji ucierpiały także inne przedmioty znajdujące się wówczas w samochodzie, także warto o tym wspomnieć. Pod takim oświadczeniem niezbędne są czytelne podpisy wszystkich uczestników zdarzenia.

Porozumienie bez policji - kiedy się na to zgodzić, a kiedy uważać?

Lepiej unikać sytuacji, w których sprawca kolizji dąży do porozumienia i prosi, aby nie informować zakładu ubezpieczeń oraz deklaruje pokrycie kosztów naprawy z własnej kieszeni. Często jest tak, że dostajemy jakąś kwotę np. 600 zł, a w warsztacie okazuje się, że uszkodzenie jest poważniejsze i naprawa będzie kosztowała więcej. W takiej sytuacji różnicę kierowca musi pokryć z własnej kieszeni. 

Jeśli mamy wątpliwości pamiętajmy, że zawsze możemy wezwać policję. Co prawda skutkuje to mandatem i punktami karnymi dla sprawcy, ale nikt nas nie wprowadzi w błąd i nie będzie mógł zmienić zeznań.

Wszystko jest jednak decyzją indywidualną. Jeżeli jesteśmy w stanie oszacować wysokość szkody bez wizyty u mechanika czy blacharza  

Kto najczęściej będzie chciał dojść do porozumienia bez wzywania służb? 

1. Pijani kierowcy - z wiadomych względów nie chcą wzywania policji ani zgłaszania czegokolwiek. Jeśli w toku likwidacji szkody okazałoby się, że sprawca jechał pod wpływem alkoholu, jego ubezpieczyciel odmówi wypłaty odszkodowania,  wypłaci je UFG, a następnie będzie się domagał od sprawcy regresu ubezpieczeniowego.

2. Kierowcy bez OC - właściciel samochodu bez ważnego OC nie tylko będzie musiał pokryć szkodę ze swojej kieszeni, a dodatkowo zapłaci karę do UFG za brak OC.

3. Szkodowi kierowcy - gdy ktoś jest kolekcjonerem szkód i ma ich co najmniej kilka w ostatnich latach, na pewno nie będzie chciał kolejnej na swoim koncie. 

4. Cwaniaki - niektórzy kierowcy myślą, że uda im się wykpić tanim kosztem, gdyż ktoś w nerwach może niedoszacować szkody lub woli uniknąć stresu. 

5. Poszukiwani przestępcy - podobnie jak pijani kierowcy, nie chcą, aby ktokolwiek coś zgłaszał. Pierwsza kontrola policji skończy się zatrzymaniem. 

6. Ludzie w pośpiechu - ten trend się odwraca, gdyż obecnie zostawienie oświadczenia sprawcy zajmuje mniej więcej tyle samo czasu, co wyjęcie gotówki z portfela i negocjacje. Jednak nadal w wielu przypadkach sprawca, jeśli jest w pośpiechu, a szkoda nie jest duża, może chcieć się dogadać. 

7. Użytkownicy aut służbowych - kurierzy lub przedstawiciele handlowi mogą mieć problemy w pracy za spowodowanie szkody służbowym samochodem, dlatego zamiast zgłaszać szkodę wolą naprawić samochód służbowy we własnym zakresie.

8. Sprawca ma zatrzymane lub cofnięte prawo jazdy - recydywa bez prawa jazdy jest surowo karana. 

Czytaj także: Jak odzyskać zabrane prawo jazdy?

Zgłoszenie szkody OC po kolizji drogowej - gdzie i jak to zrobić?

Kiedy już doszło do kolizji i uszkodzenia w jej wyniku są niekwestionowane, od razu nasuwa się pytanie o całą procedurę związaną z uzyskaniem odszkodowania z ubezpieczenia sprawcy.

Wezwanie policji a wypłata odszkodowania

Obecność policji na miejscu zdarzenia dokumentuje samo zdarzenie, co zdecydowanie ułatwia dochodzenie roszczeń z ubezpieczenia sprawcy. Ubezpieczyciele nie mają w zwyczaju kwestionować informacji z notatki policyjnej. Służby dodatkowo potwierdzą, kto był sprawcą zdarzenia oraz spiszą okoliczności, a także dane i oświadczenia świadków (jeśli byli tam obecni).

Jako poszkodowany nie otrzymamy notatki policyjnej. Ta praktyka została wycofana. Obecnie zakłady ubezpieczeń są w kontakcie z komendami policji i wymieniają się danymi. 

Gdzie sprawdzić ważność polisy OC sprawcy kolizji?

W celu weryfikacji ważności ubezpieczenia OC należy wprowadzić odpowiednie dane w bazie UFG, a więc numer VIN lub dowodu rejestracyjnego. Aktualność obowiązkowego ubezpieczenia sprawcy kolizji można również sprawdzić w Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców (CEPiK). 

Nie należy także zapominać o zwiększonych karach za brak ważnego OC - wysokości mandatów w 2023 roku wzrosły, a kolejna podwyżka planowana jest jeszcze na drugą połowę roku. UFG nakłada karę nawet za jeden dzień zwłoki w ciągłości ubezpieczenia OC. Wysokość grzywny zależy natomiast od liczby dni, przez które auto było nieubezpieczone i od rodzaju pojazdu. W styczniu 2023 r. wysokość kar wzrosła w porównaniu do 2022 r. w wyniku podwyżki minimalnego wynagrodzenia do kwoty 3490 zł brutto.

Minimalne wynagrodzenie zostanie ponownie podwyższone od 1 lipca br. (3600 zł brutto). Właśnie z tego powodu ponownie wzrosną kary. 

Ile potrwa wypłata odszkodowania z ubezpieczenia?

Jeśli chodzi o czas, w jakim ubezpieczyciel musi wypłacić odszkodowanie z ubezpieczenia OC, został on wskazany w Ustawie o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Jest to 30 dni, licząc od dnia złożenia zawiadomienia o szkodzie przez osobę uprawnioną lub poszkodowaną.

A co jeśli okoliczności kolizji wzbudzają wątpliwości? Prawo dopuszcza takie sytuacje, w których wyjaśnienie sprawy w ustawowym terminie nie jest możliwe. Dzieje się tak, gdy trudno jest jednoznacznie ustalić odpowiedzialność ubezpieczyciela oraz uznać wypłatę odszkodowania.

Jeżeli natomiast  określenie wysokości odszkodowania czy odpowiedzialności ubezpieczyciela jest uzależnione od wyroku w toczącym się postępowaniu karnym czy cywilnym, termin może wyglądać jeszcze inaczej.

Jak odwołać się od decyzji ubezpieczyciela?

Zdarza się, że poszkodowani w wyniku kolizji spotykają się z odmową wypłaty odszkodowania. Problemem bywa także zaniżona kwota rekompensaty. Jeśli w wyniku takiego zdarzenia poniosłeś stratę i uważasz, że towarzystwo ubezpieczeniowe sprawcy zaniżyło wartość Twojego samochodu, możesz przygotować odwołanie od decyzji ubezpieczyciela.

Kiedy możesz spotkać się z odmową? Zwykle tam, gdzie TU uzna, że przyczyniłeś się do powstania lub rozmiaru szkody. Reguluje to art. 362 Kodeksu cywilnego:

Jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron.

Aby odwołanie przyniosło oczekiwany efekt, musi zawierać odpowiednie elementy. Dobrze jest przywołać liczby, a także powołać się na podstawę prawną. Pokażesz w ten sposób, że jesteś osobą świadomą swoich praw i chcesz dowieść swoich racji.

Jakie informacje powinny się znaleźć w odwołaniu od decyzji ubezpieczyciela? Muszą to być:

• dane osoby pokrzywdzonej (imię, nazwisko, dane adresowe),
• wskazanie towarzystwa ubezpieczeniowego (nazwa, adres),
• informacje, które pozwolą szybko zlokalizować pracownikowi towarzystwa ubezpieczeniowego sprawę, a więc numer polisy, numer decyzji wydanej przez ubezpieczyciela, z którą nie zgadza się poszkodowany i numer szkody,
• dokumenty (np. faktury), których pokrycie jest niemożliwe z kwoty zaoferowanej przez ubezpieczyciela,
• informacje o cenach np. części zamiennych, jeżeli ich wartość została zaniżona (w tym celu warto udać się do Autoryzowanej Stacji Obsługi),
• ekspertyza rzeczoznawcy, który specjalizuje się w przygotowywaniu wycen m.in. pojazdów mechanicznych (nie będzie ona jednak wiążąca dla towarzystwa ubezpieczeniowego),
• informacje o wycenie pojazdu.
• uzasadnienie odwołania od decyzji ubezpieczyciela.

To ostatnie nie musi ono być obszerne, ale dobrze jest uwzględnić w nim wszystkie informacje istotne dla zmiany decyzji zakładu ubezpieczeń. Przywołując w uzasadnieniu podstawę prawną, można wykorzystać Ustawę z dnia 5 sierpnia 2015 r. o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego i o Rzeczniku Finansowym. 

Odwołanie można złożyć w formie pisemnej, elektronicznej (jeśli ubezpieczyciel to respektuje) lub ustnie - kontaktując się z pracownikami infolinii TU.

Zobacz też: Oświadczenie sprawcy kolizji drogowej 2023 - Co powinno zawierać? Wzór do pobrania (PDF) | Rankomat.pl