Ubezpieczenie domu w razie pożaru

Czym jest pożar dla ubezpieczyciela?

W Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia (OWU), czyli oficjalnym dokumencie opisującym szczegóły każdej polisy, standardowo zamieszczane są definicje poszczególnych zdarzeń. Znajdziemy tam też wyjaśnienie pojęcia pożaru. 

Przykładowo, w OWU polisy Proama Dom pożar oznacza ogień, który przedostał się poza palenisko lub powstał bez paleniska i rozprzestrzenił się o własnej sile. Pozostałe towarzystwa stosują identyczną lub zbliżoną wykładnię, a więc właśnie w taki sposób w branży ubezpieczeniowej rozumie się omawiane ryzyko.

Warto mieć na uwadze, że wybuchowi pożaru towarzyszą inne zjawiska, jak dym, eksplozje, gwałtowny wzrost temperatury i toksyczne efekty spalania. A do pożaru najczęściej dochodzi poprzez:

• nieuwagę (zaprószenie ognia),
• celowe podpalenie,
• zły stan techniczny budynku (brak przeglądów, np. kominiarskich),
• używanie urządzeń elektrycznych niezgodnie z przeznaczeniem,
• niedostateczne zabezpieczenie substancji łatwopalnych i wybuchowych.

Jak ubezpieczyć dom od pożaru?

Pożar jest jednym z tych zdarzeń losowych, które zawsze znajdują się w podstawowym wariancie ubezpieczenia nieruchomości.

Podstawowy wariant polisy mieszkaniowej zabezpiecza finansowo mury i ewentualnie elementy stałe nieruchomości. Jeśli zależy nam na kompleksowej ochronie majątku przed ogniem i innymi zdarzeniami, powinniśmy poszerzyć ubezpieczenie co najmniej o ruchomości domowe, czyli tę część wyposażenia, która nie jest przymocowana na stałe i którą możemy swobodnie zdemontować, bez użycia siły lub narzędzi. 

Wśród dodatkowego mienia, które również może stać się przedmiotem ubezpieczenia od ognia i innych zdarzeń, można jeszcze wymienić:

• przedmioty specjalne (wartościowe) – o większej wartości jednostkowej, ubezpiecza się je na nieco innych warunkach;
• mienie firmowe – jeśli prowadzimy działalność gospodarczą w domu, możemy objąć ochroną część lub całość majątku firmy;
• zabudowania na posesji – m. in. garaż wolnostojący, altanę, ogrodzenie, budynki gospodarcze;
• mienie ruchome przechowywane poza częścią mieszkalną, czyli głównie w budynkach znajdujących się na posesji;
• niektóre zabudowania znajdujące się poza posesją, np. dom letniskowy.

Jednym z rodzajów ubezpieczeń nieruchomości jest tzw. FLEXA, czyli polisa ogniowa. Nazwa jest zbitką pierwszych liter pochodzących z czterech angielskich słów: fire (pożar), lighting (uderzenie pioruna), explosion (wybuch/eksplozja) oraz aircraft crash landing (katastrofa lotnicza). To nazwy elementarnych zdarzeń losowych, przed którymi chroni to ubezpieczenie. W praktyce, ryzyk w podstawie może być tutaj nieco więcej i niekoniecznie muszą to być właśnie te wymienione, ale cechą charakterystyczną FLEXA jest wąski zakres ochrony, na który składają się wyłącznie zdarzenia losowe wywołane przez żywioły. Największą zaletą takiego ubezpieczenia jest niska cena.

Ubezpieczenie od skutków gaszenia pożaru

Pożar jest w stanie wyrządzić ogromne szkody na obszarze nieruchomości. Ich skalę może dodatkowo zwiększyć akcja ratunkowa. Strażacy na miejscu zdarzenia skupiają się na usunięciu zagrożenia, czyli zatrzymaniu ognia, używają dużych ilości wody i innych środków, które generują kolejne zniszczenia. 

Co ważne, ubezpieczenie mienia od pożaru najczęściej nie odnosi się do skutków jego gaszenia. Żeby ubezpieczyć się przed takimi szkodami konieczne jest wykupienie specjalnego rozszerzenia, chociaż zdarzają się sytuacje, w których ochrona przed szkodami podczas akcji ratowniczej jest obecna już w podstawie polisy. 

Warto też wspomnieć, że część towarzystw jako osobne zdarzenie traktuje szkody powstałe w skutek dymu i sadzy. Mimo iż są to pochodne pożaru, czasami trzeba dodatkowo poszerzyć zakres ochrony, żeby się przed nimi zabezpieczyć.

Czy konstrukcja domu ma wpływ na cenę ubezpieczenia od pożaru?

Na cenę polisy mieszkaniową największy wpływ mają dwa czynniki: wartość ubezpieczonego mienia i zakres ochrony, czyli liczba ryzyk w podstawie i dokupionych rozszerzeń. Na wysokość składki istotny wpływ mogą mieć także dodatkowe czynniki, m. in. stopień palności konstrukcji budynku oraz poszycia dachowego.

Za niepalne uznaje się większość budynków murowanych, których dachy pokryte są dachówką, betonem i blachą. Palne są natomiast głównie domy drewniane, gdzie dach pokryty jest słomą lub drewnianym gontem. Podział ten nie jest jednak zawsze jasny, ponieważ współcześnie stosowane technologie budowlane pozwalają na dodatkowe zabezpieczenie materiałów uznawanych za palne, automatycznie podnosząc stopień ich odporności na ogień.

Sprawdziliśmy, jaki jest koszt podstawowego ubezpieczenia domów o dwóch rodzajach konstrukcji: niepalnej i palnej. Założyliśmy, że mają 120 mkw. powierzchni użytkowej, są warte po 800 000 zł i, poza konstrukcją, wszystkie inne parametry mają identyczne. 

W przykładowej kalkulacji pierwszy z budynków ma niepalną konstrukcję i poszycie dachowe zbudowane z dachówki oraz blachy, a więc materiałów odpornych na ogień. W drugim przypadku uwzględniliśmy identyczny dach oraz konstrukcję palną. Kalkulację przeprowadziliśmy dla podstawowej wersji polisy, czyli ochrony murów i elementów stałych od ognia i zdarzeń losowych.

Koszty ubezpieczenia budynku o niepalnej konstrukcji rozpoczynają się od 456 zł, a kończą na 936 zł. Polisa dla drugiego budynku kosztuje od 456 zł do 1156 zł. Wszystkie podane kwoty odnoszą się do roku obowiązywania umowy ubezpieczeniowej.

Różnice w cenie u poszczególnych ubezpieczycieli wahają się od 82 zł do aż 502 zł. Standardowo droższe są ubezpieczenia w formule All Risk, które zabezpieczają finansowo majątek również na wypadek zdarzeń, których nie da się przewidzieć i ogólnie mają szerszy zakres ochrony.

Tabela 1. Źródło: rankomat.pl (stan na: 19.07.2022 r.).

Ile kosztuje ubezpieczenie domu od pożaru?

Przy użyciu kalkulatora ubezpieczeń obliczyliśmy koszt rocznej polisy dla domu wartego 800 000 zł, którego powierzchnia wynosi 120 mkw. Pod uwagę wzięliśmy zakres ochrony uwzględniający pożar i inne zdarzenia losowe, a także ruchomości domowe o wartości 75 000 zł. 

807 zł – to średni koszt rocznego ubezpieczenia opisanej nieruchomości. Najtańsza oferta wynosi 527 zł, a najdroższa 1237 zł. Zestawienie uwzględnia dwa warianty polisy: od ryzyk nazwanych i od ryzyk wszystkich (All Risk).

Za minimum 527 zł możemy zapewnić całoroczną ochronę ubezpieczeniową majątku wartego 875 000 zł. Najtańsze ubezpieczenie All Risks, czyli posiadające poszerzony zakres ochrony, kosztuje z kolei 771 zł. Kalkulacja pokazuje wyraźnie, że identyczny lub bardzo podobny produkt w każdym towarzystwie ma nieco inną cenę. W skrajnych sytuacjach różnice pomiędzy poszczególnymi ofertami sięgają kilkuset złotych

Leszek Drozdalski, ekspert ds. ubezpieczeń nieruchomości w rankomat.pl

Tabela 2. Źródło: rankomat.pl (stan na: 19.07.2022 r.).

Ubezpieczenie od pożaru – kiedy nie zadziała?

Każda polisa mieszkaniowa jest w pewien sposób ograniczona, co oznacza, że w ściśle określonych okolicznościach, nie zadziała. Takie sytuacje określa się mianem wyłączeń odpowiedzialności, a ich listę znajdziemy w OWU każdej polisy, jednak w każdym towarzystwie będzie ona nieco inna. Wśród standardowo stosowanych wyłączeń, które są istotne w kontekście pożaru, znajdziemy m. in.:

• rażące niedbalstwo, czyli np. pozostawienie włączonych palników i opuszczenie nieruchomości;
• celowe działanie ubezpieczonego lub domowników – np. celowe podpalenie;
• brak wymaganych przepisami przeglądów technicznych, np. instalacji gazowej czy wentylacyjnej;
• posiadanie i użytkowanie materiałów wybuchowych i środków pirotechnicznych;
• wojna, stan wojenny, zamieszki, akty terrorystyczne;
• niewłaściwe podłączenie urządzeń domowych.

Ile odszkodowania za pożar domu?

Celem ubezpieczeń majątkowych, a więc i polis mieszkaniowych, jest pokrycie strat poniesionych przez ubezpieczonego. Przy szkodzie całkowitej możemy więc liczyć na pełną rekompensatę finansową za straty pożarowe. Nigdy jednak polisa mieszkaniowa nie pozwoli nam się wzbogacić, czyli uzyskać więcej, niż straciliśmy. 

Żeby otrzymać odszkodowanie adekwatne do zniszczeń, konieczne jest ustalenie właściwych sum ubezpieczenia (SU). Powinny one precyzyjnie odzwierciedlać wartość posiadanego przez nas mienia. SU ustala się osobno dla murów, elementów stałych oraz ruchomości. Co ważne, to ubezpieczony wycenia majątek, a ubezpieczyciel weryfikuje to dopiero po szkodzie. Wszelkie błędy w kalkulacjach spadają więc na ubezpieczonego i mogą być brzemienne skutkach.

Jeśli przeszacujemy wartość mienia i podamy zawyżoną sumę ubezpieczenia, zapłacimy zbyt wysoką składkę ubezpieczeniową, co nie da nam żadnych dodatkowych korzyści. Jeśli natomiast zaniżymy wartość majątku, po szkodzie całkowitej uzyskamy zbyt niskie odszkodowanie, a część strat będziemy musieli pokryć z własnej kieszeni. W obu przypadkach poniesiemy realne straty finansowe, ale w drugiej sytuacji będą one zdecydowanie wyższe. 

Co warto ubezpieczyć oprócz pożaru?

Ubezpieczenie domu (murów i elementów stałych) od pożaru i innych podstawowych zdarzeń losowych, oczywiście, da nam realną ochronę finansową, ale zawsze będzie to ograniczona ochrona. Jeśli chcemy w pełni zabezpieczyć się przed działaniem ognia, powinniśmy uwzględnić w polisie również, wspomniane już, ruchomości domowe, a także:

• przepięcie – towarzystwa czasami różnicują przepięcie wynikające z uderzenia pioruna i mające inne przyczyny, o czym warto pamiętać podczas wybierania zakresu ochrony;
• szkody powstałe podczas interwencji straży pożarnej – samo ubezpieczenie od pożaru nie pokrywa tego rodzaju zniszczeń;
• Home Assistance – pakiet usług, w którym mieści się m. in. wsparcie po szkodzie, np. utylizacja zniszczonego mienia, zabezpieczenie ocalałego majątku czy pomoc lokatorom (transport, hotel, opieka nad dziećmi i zwierzętami). 

Ogień jest bardzo groźnym żywiołem, jednak nie stanowi on jedynego zagrożenia dla naszego majątku. Warto więc pomyśleć również o innych cennych rozszerzeniach, które poszerzą nasze realne bezpieczeństwo, takich jak:

• ryzyka kradzieżowe, do których zaliczamy kradzież z włamaniem, kradzież zwykłą oraz rabunek poza miejscem ubezpieczenia;
• OC w życiu prywatnym – zabezpieczy nas przed szkodami na mieniu osób trzecich, które są wynikiem naszego działania;
• powódź – kolejny obok ognia żywioł, który może pozbawić nas praktycznie całego majątku; 
• wandalizm, dewastacja, graffiti – niestety, naszemu mieniu zagrażają nie tylko siły natury, ale też celowe działanie osób trzecich
• stłuczenie przedmiotów szklanych – dodatkowe zabezpieczenie dla szyb, akwariów, paneli fotowoltaicznych i solarnych czy płyt indukcyjnych;
• ochrona pozostałych zabudowań na posesji – w polisę mieszkaniową można również włączyć pozostałe zabudowania na posesji, jak garaż wolnostojący, altana, budynki gospodarcze czy nawet murowany grill.

Co zrobić po pożarze domu?

Ograniczenie szkód pożarowych do minimum i szybkie uzyskanie odszkodowania wymaga podjęcia konkretnych działań, takich jak:

1. Zadbanie o bezpieczeństwo domowników i osób trzecich – w pierwszej kolejności powinniśmy wyprowadzić wszystkich lokatorów z mieszkania oraz powiadomić sąsiadów. Ludzkie zdrowie i życie jest w takich sytuacjach priorytetem.

2. Zawiadomienie straży pożarnej – możemy to zrobić dzwoniąc pod ogólny numer alarmowy: 112 lub bezpośrednio do strażaków, czyli na: 998. Jeśli ktokolwiek został poszkodowany, koniecznie zadzwońmy też po karetkę: 999.

3. Zatrzymanie rozprzestrzeniania się ognia – przy pożarze trzeba zachować ostrożność i nie podejmować ryzykownych działań. Jeśli jednak jesteśmy w stanie w bezpieczny sposób zneutralizować ryzyko, powinniśmy to zrobić.

4. Pobranie protokołu z interwencji służb – takiego dokumentu może od nas potem wymagać ubezpieczyciel.

5. Zabezpieczenie ocalałego mienia – powinno się to zrobić bez większych ingerencji w miejsce zdarzenia, które później będzie oglądał przedstawiciel ubezpieczyciela.

6. Sporządzenie dokumentacji szkody – wykonanie zdjęć i filmów na miejscu zdarzenia.

7. Zawiadomienie towarzystwa – najlepiej zrobić to niezwłocznie, obowiązujące terminy to, w zależności od ubezpieczyciela, od 3 do 7 dni. Do wyboru mamy co najmniej kilka form zgłoszenia: formularz online, mail, telefon, SMS, wizyta w placówce. 

8. Sporządzenie listy zniszczonego mienia wraz z wyceną poszczególnych przedmiotów i przedłożenie jej ubezpieczycielowi.

9. Udostępnienie miejsca zdarzenia przedstawicielowi towarzystwa.

10. Wypłata odszkodowania – w terminie do 30 dni od zgłoszenia szkody w przypadku bezspornej części rekompensaty. Na wypłacenie spornej części towarzystwo ma dodatkowe 14 dni.

Jak zabezpieczyć dom lub mieszkanie przed pożarem?

Współcześnie dysponujemy szerokim wachlarzem zabezpieczeń przeciwpożarowych, które mają zastosowanie nie tylko w obiektach użyteczności publicznej czy komercyjnych, ale i w zwykłych domach i mieszkaniach. Zabezpieczenia te możemy podzielić na trzy grupy:

1. Wykrywające i powiadamiające o zagrożeniu – czyli różnego typu czujniki wykrywające dym, czad, gaz.
2. Zapobiegające rozprzestrzenianiu się zagrożenia – atestowane drzwi, systemy zamknięć ogniowych, itp.
3. Biorące udział w gaszeniu pożaru i usuwaniu jego skutków – gaśnice, spraye gaśnicze, koce gaśnicze, systemy przewietrzenia i oddymiania, itd.

Dla zachowania bezpieczeństwa ważne jest nie tylko przygotowanie się na bezpośrednie przeciwdziałanie zagrożeniu, ale również dbanie o sprawność kluczowych instalacji, czyli elektrycznej, gazowej czy wentylacyjnej. Wszystkie je trzeba poddawać cyklicznym przeglądom, co zresztą jest uwarunkowane stosownymi przepisami. Do tego dochodzi dobór odpowiednich materiałów i technologii budowlanych jeszcze w fazie budowy bądź remontu. 

Jak często dochodzi do pożaru nieruchomości?

W 2020 roku na terenie Polski wybuchły 128 754 pożary, z czego 31 496 zdarzeń odnosiło się do budynków mieszkalnych. W roku 2021 ogólna liczba pożarów zmniejszyła się do 106 466, jednak do 33 867 wzrosła liczba domów i mieszkań, które zostały dotknięte ogniem – podają oficjalne statystyki Straży Pożarnej. 

Ogień wciąż jest więc poważnym zagrożeniem dla naszych domów i mieszkań. Powinniśmy się przed nim chronić nie tylko trzymając się zasad bezpieczeństwa, ale też montując dodatkowe zabezpieczenia czy wykupując ubezpieczenie.

Tabela 3. Źródło: dane.gov.pl.

Gdzie kupię ubezpieczenie od pożaru?

Polisę dla domu lub mieszkania najszybciej i najkorzystniej kupimy za pośrednictwem kalkulatora ubezpieczeń. To intuicyjne narzędzie pozwoli nam błyskawicznie zestawić ze sobą ponad 20 ofert od takich towarzystw, jak: Proama, Generali, Inter Polska, Europa, Benefia, mtu24.pl, Wiener czy Link4. 

Aby nabyć polisę chroniącą przed ogniem i innymi zdarzeniami na rankomat.pl, wystarczy przejść kilka prostych kroków:

1. Uzupełnić w formularzu informacje o nieruchomości, czyli podać jej metraż, wiek, lokalizację, rodzaj budownictwa, itd.
2. Wprowadzić dane dotyczące: formy własności, lokatorów, historii ubezpieczenia oraz terminu, w którym polisa ma zacząć działać.
3. Wybrać interesujący nas zakres ochrony, czyli uzupełnić podstawowy zakres o dostępne rozszerzenia: powódź, kradzież z włamaniem, OC w życiu prywatnym czy ochronę przed stłuczeniem przedmiotów szklanych.
4. Zadeklarować wartość mienia, które chcemy ubezpieczyć – osobne SU dla murów, elementów stałych i ruchomości domowych.
5. Jeśli chcemy ubezpieczyć się od kradzieży, musimy też podać posiadane zabezpieczenia własne.
6. Po zatwierdzeniu podanych informacji przejrzeć podane w przejrzystej tabeli oferty i wybrać jedną z nich.
7. Wprowadzić dane osobowe potrzebne do realizacji płatności oraz wybrać jej metodę (przelew online, BLIK, karta płatnicza debetowa/kredytowa, Google Pay).