Oblicz składkę

Do 2011 r. na polskich drogach jeździło bardzo dużo samochodów osobowych z kratką. Zarejestrowanie takiego pojazdu jako ciężarowy pozwalało skorzystać z wielu ulg podatkowych, które już nie obowiązują. Czy kupując obecnie auto z kratką warto zmienić jego przeznaczenie?

Z tego artykułu dowiesz się:

Zgodnie z przepisami, kratkę można usunąć jedynie w Okręgowej Stacji Kontroli Pojazdów, która posiada specjalne uprawnienia. Jeśli zdemontujemy ją samodzielnie, nie będziemy mogli przerejestrować samochodu z ciężarowego na osobowy, a więc zmienić jego przeznaczenia. Sprawdziliśmy, ile kosztuje demontaż kratki oraz w jaki sposób należy to prawidłowo zrobić, a także jak jej brak wpływa na ubezpieczenie OC.

Czym jest przeznaczenie pojazdu?

O przeznaczeniu pojazdu można mówić zarówno w znaczeniu potocznym, jak i prawnym. Zgodnie z Obwieszczeniem Ministra Infrastruktury i Rozwoju z 17 października 2014 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie szczegółowych czynności organów w sprawach związanych z dopuszczeniem pojazdu do ruchu oraz wzorów dokumentów w tych sprawach, każdy samochód ciężarowy ma swoje przeznaczenie. Może być np. chłodnią, czy służyć do przewozu paliw lub żywych zwierząt.

Takiego rozróżnienia nie ma w stosunku do samochodów osobowych. Co nie oznacza, że nie da się ich zarejestrować jako ciężarówkę. Kluczowe jest spełnienie wymagań technicznych określonych w homologacji pojazdów ciężarowych. W Polsce kategorie homologacji przypisuje Instytut Transportu Samochodowego. 

Przed 2011 r. wystarczyło zamontować w samochodzie osobowym kratkę, aby móc zarejestrować go jako ciężarowy. Cała procedura wymagała też przerejestrowania auta na cztero lub dwuosobowe, lecz dla wielu właścicieli nie był to duży problem. Obecnie nie ma już właściwie żadnych korzyści podatkowych z używania takiego samochodu i trend się odwraca: właściciele kombi zarejestrowanych jako ciężarowe demontują z nich kratki i zmieniają przeznaczenie na pojazd osobowy.

Jakie były korzyści z posiadania samochodu z kratką?

Zamontowanie kratki w pojeździe umożliwiało homologację samochodu osobowego (np. typu VAN czy kombi), jako ciężarowego. Kratka nie utrudniała specjalnie korzystania z auta jako z osobowego, ale dzięki niej można było liczyć na przywileje podatkowe. Właściciele takich samochodów prowadzący działalność gospodarczą, mogli odliczać 100% podatku VAT od zakupu pojazdu i częściowo od paliwa.

Jak zmieniły się przepisy związane z samochodami z kratką?

Problem kratki w samochodzie i obchodzenia nią przepisów rządzący zauważyli już w 2004 r. Najpierw uniemożliwiono przerabianie samochodów osobowych na ciężarowe przy pomocy kratki. Ale pojazdy, które już wcześniej miały homologację ciężarową, wciąż tak były traktowane. 

Później wprowadzono tzw. wzór Lisaka (od nazwiska posła, który zaproponował to rozwiązanie). Zgodnie z nim, wielkość możliwych odliczeń VAT zależała od ładowności samochodu. To z kolei zostało zakwestionowane przez Europejski Trybunał Sprawiedliwości. 

W 2011 r. znowu zmieniono na niekorzyść przedsiębiorców przepisy i ograniczono możliwość odliczania VAT do 6 000 zł. W wyniku kolejnej nowelizacji z 2014 r., pełną wysokość podatku można odliczyć tylko wtedy, gdy pojazd jest wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej. 

W czasie wielu lat, kiedy politycy szukali skutecznego sposobu na rozwiązanie problemu z kratką, kierowcy wyposażyli w nią mnóstwo samochodów i zarejestrowali jako ciężarowe. Dziś bez problemu można kupić używane auto z kratką. Kłopoty zaczynają się, kiedy chcemy tę kratkę zdemontować.

Czy można samodzielnie usunąć kratkę z samochodu?

W samochodzie, który ma homologację ciężarową, nie można samodzielnie demontować kratki, choć nie jest to skomplikowana czynność. Wynika to z przepisów, które zabraniają nieuprawnionym osobom ingerować w konstrukcję pojazdu, której jest ona elementem. Usunąć kratkę można tylko w warsztacie samochodowym, ale nie w każdym. Ustawa Prawo o ruchu drogowym mówi, że może to zrobić tylko punkt, który działa na kodzie PKD 45.20.Z. 

Jeżeli kierowca zdecyduje się sam usunąć kratkę, to bez odpowiednich dokumentów nie przerejestruje samochodu na osobowy. Z drugiej strony – jeżdżąc bez kratki z dowodem rejestracyjnym na pojazd ciężarowy, w razie kontroli drogowej dostanie mandat, ponieważ auto nie będzie spełniało wymagań technicznych.

Jak wygląda demontaż kratki w warsztacie?

Jeżeli przerejestrowanie samochodu na osobowy ma wiązać się ze zwiększeniem miejsc do 5, to oprócz wymontowania kratki, potrzebne będzie przystosowanie miejsca dla piątego pasażera. W tym celu mechanik zamocuje dodatkowy zagłówek i pasy bezpieczeństwa. Po usłudze warsztat wystawi:

  • paragon lub fakturę za usługę,
  • zaświadczenie, że zakład ma uprawnienia do przeprowadzania zmian konstrukcyjnych w pojazdach,
  • oświadczenie z zakresem wprowadzonych zmian.

Koszt takich usług jest bardzo zróżnicowany. O ile samo wyjęcie kratki nie powinno kosztować więcej niż 150 zł, to przystosowanie samochodu dla 5 pasażerów może kosztować nawet 1000 zł.

Czy trzeba przeprowadzić badanie techniczne auta po zdemontowaniu kratki?

Tak. Pierwszym miejscem, które należy odwiedzić po zdemontowaniu kratki, powinna być Okręgowa Stacja Kontroli Pojazdów (stacje podstawowe nie mają takich uprawnień). Diagnosta skontroluje przeprowadzone zmiany konstrukcyjne i potwierdzi, czy demontaż przebiegł zgodnie z przepisami zawartymi w rozporządzeniu w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz ich niezbędnego wyposażenia.

Badanie techniczne samochodu, w którym dokonano zmian konstrukcyjnych, kosztuje 82 zł. Jeżeli pojazd wymaga też okresowego przeglądu, podnosi to koszt usługi do 180zł.

Jak zmienić dane w dowodzie rejestracyjnym po zdemontowaniu kratki?

W ciągu 30 dni od wykonania badania w Stacji Kontroli Pojazdów, trzeba przerejestrować samochód ciężarowy na osobowy w wydziale komunikacji. W tym celu trzeba ze sobą wziąć do urzędu:

  • dowód osobisty właściciela,
  • dowód rejestracyjny samochodu,
  • oświadczenie z warsztatu, który zdemontował kratkę,
  • wydruk z CEiDG lub KRS poświadczający, że działalność warsztatu prowadzona jest na odpowiednim kodzie PKD,
  • polisę OC samochodu,
  • zaświadczenie ze Stacji Kontroli Pojazdów potwierdzające, że zmiany zostały przeprowadzone przepisowo,
  • dowód wpłaty za wydanie nowego dowodu rejestracyjnego.

Jeżeli właściciel samochodu nie może osobiście udać się do wydziału komunikacji, może wysłać pełnomocnika. Opłata za  pełnomocnictwo wynosi 17 zł, a wydanie nowego dowodu 54,50 zł. Urzędnik wyda dowód tymczasowy (tzw. miękki), dzięki czemu do czasu wydania stałego dokumentu będziemy mogli korzystać z pojazdu. 

Zgodnie z przepisami, urząd ma 30 dni na wydanie stałego dowodu rejestracyjnego, ale na ogół trwa to kilka dni. Czy dowód jest gotowy do odbioru, można sprawdzić na stronie: https://info-car.pl/new/rejestracja-pojazdu/sprawdz-status-dowodu-rejestracyjnego.

Czy zmiany konstrukcyjne mogą wpłynąć na wysokość składki OC?

Zdemontowanie kratki w samochodzie to poważna zmiana konstrukcyjna, o której należy poinformować towarzystwo ubezpieczeniowe. Po jej usunięciu, pojazd z ciężarowego zostanie przerejestrowany na osobowy. W efekcie ubezpieczyciel może dokonać rekalkulacji składki OC, czyli ponownego przeliczenia jej wysokości.

Zawierając nową umowę ubezpieczenia OC, warto sprawdzić, ile polisa będzie kosztowała w co najmniej kilku towarzystwach. W tym celu można skorzystać z kalkulatora rankomat.pl. Po wypełnieniu prostego formularza, możemy porównać oferty kilkunastu ubezpieczycieli. Warto wiedzieć, że zakres ochrony obowiązkowego ubezpieczenia pojazdu reguluje ustawa. W związku z tym w każdej firmie ubezpieczeniowej jest taki sam. Oznacza to, że najbardziej opłaca się zawrzeć umowę z towarzystwem, które ma najtańsze OC. 

Źródła:

https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20160002022/O/D20162022.pdf
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20140001727/O/D20141727.pdf
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19970980602/U/D19970602Lj.pdf 
https://www.auto-swiat.pl/kratka-w-aucie-wyjasniamy-jak-sie-je-pozbyc/sdm12w9
https://www.autocentrum.pl/publikacje/porady/jak-z-ciezarowki-zrobic-auto-osobowe/ 
 

Co warto wiedzieć?

  1. Możliwa jest zmiana przeznaczenia pojazdu z osobowego na ciężarowy (i na odwrót) pod warunkiem spełnienia norm technicznych określonych w homologacji.
  2. Zmiany w konstrukcji pojazdu może przeprowadzić tylko warsztat, działający na kodzie PKD PKD 45.20.Z.
  3. Zmiany muszą być zatwierdzone przez Okręgową Stację Kontroli Pojazdów.
  4. Wymagana jest też standardowa wymiana dowodu rejestracyjnego, która kosztuje 54,50 zł.

FAQ – najczęściej zadawane pytania o zmianę przeznaczenia pojazdu

  1. Czy obecnie właścicielom samochodów z kratką przysługują ulgi podatkowe?

    Zgodnie z przepisami podatkowymi, samochody osobowe z kratką nie są już uznawane za ciężarowe (choć w dowodzie rejestracyjnym mogą mieć wpis, że są pojazdem ciężarowym). Zasady, które musi spełnić auto, żeby uznano je za ciężarowe dla celów podatku VAT, uregulowane są w ustawie o podatku od towarów i usług.

  2. Czy samochody ciężarowe są zwolnione z akcyzy?

    Tak. Obecnie samochody ciężarowe do 3,5 tony są zwolnione z akcyzy. Kupując taki pojazd za granicą i rejestrując go w Polsce jako osobowy, można zaoszczędzić na braku konieczności zapłaty akcyzy.

  3. Jak zarejestrować samochód osobowy jako ciężarowy?

    Żeby zarejestrować pojazd jako ciężarowy, musi on mieć minimalną ładowność 500 kg i świadectwo producenta lub importera mówiące o jego przeznaczeniu.

  4. Na co zwrócić uwagę podczas wizyty w Stacji Kontroli Pojazdów?

    Czy diagnosta prawidłowo zakreślił liczbę miejsc w samochodzie (4 czy 5). Takie niedopatrzenie uniemożliwi przerejestrowanie samochodu z ciężarowego na osobowy.