Ubezpieczenie ogródka działkowego (ROD) - gdzie najlepiej kupić?

Rodzinne ogródki działkowe stanowią własność Polskiego Związku Działkowców, a gospodarować nimi można wyłącznie w oparciu o ustawę z dnia 13 grudnia 2013 roku o rodzinnych ogrodach działkowych.

Czym jest ogródek działkowy?

Z definicji ROD są wydzielonymi obszarami przeznaczonymi na cele rodzinnych ogrodów działkowych. Składają się one z działek, a także terenu wspólnego udostępnionego działkowcom i wyposażonego w infrastrukturę ogrodową. Historia ROD sięga końca dziewiętnastego wieku, konkretnie roku 1897, kiedy to powstały pierwsze w Polsce ogrody działkowe w Grudziądzu – ROD Kąpiele Słoneczne. Obecna struktura rodzinnych ogrodów działkowych została ukształtowana w 2005 roku, kiedy to, na mocy ustawy, powstały one z przekształcenia wcześniej funkcjonujących pracowniczych ogrodów działkowych (POD). 

Aktualnie na obszarze naszego kraju funkcjonuje około 5000 ROD o łącznej powierzchni 44 000 hektarów. Każda działka przynależąca do ROD należy do Polskiego Związku Działkowców, który zarządza ogrodami. Kiedy nabywasz prawo do korzystania z działki ROD, automatycznie stajesz się działkowcem. 

Czy można zamieszkać na ogródku działkowym?

Sezon działkowy już się rozpoczął. Zobacz artykuł

Jaki jest koszt ogródka działkowego?

Odkupienie praw do korzystania z działki rekreacyjnej ROD może kosztować i kilka tysięcy, i kilkanaście, i ponad sto. Ceny zależne są od co najmniej kilku czynników, ale najważniejsza jest powierzchnia parceli, a także infrastruktura, jaka się na niej znajduje. Na niektórych działkach nie ma nawet altan, podczas gdy na innych stoją praktycznie całoroczne domki letniskowe z bieżącą wodą i prądem. Dla ceny istotna jest również lokalizacja (w większych miejscowościach najczęściej jest drożej), a także roślinność, jaka znajduje się na posesji. 

Koszty, jakie musisz ponieść jako osoba, która nabyła już prawo do działki rekreacyjnej, nie są zbyt wysokie. Pierwsze opłata ma jednorazowy charakter i wynosi około 120-300 zł. Jej wysokość ustala Krajowa Rada PZD. Jest jeszcze składka członkowska w wysokości 18 groszy za 1 mkw. działki, a także opłata inwestycyjna, którą raz do roku ustala zarząd danego ROD. 

Ile kosztuje ogródek działkowy ROD w dużym mieście?

Na jednym z najpopularniejszych portali ogłoszeniowych sprawdziliśmy, jakie są aktualnie ceny ofertowe działek ROD w dziesięciu największych polskich miastach. Nie braliśmy przy tym pod uwagę ani powierzchni działek, ani stopnia, w jakim są one zabudowane czy nasadzone, więc zaprezentowane w poniższej tabeli zestawienie ma bardziej poglądowy charakter. Co ciekawe, nawet w największych polskich aglomeracjach ofert sprzedaży praw do działki rekreacyjnej jest niewiele, często dosłownie kilka. Wybór jest więc mocno ograniczony, przynajmniej w bieżącym okresie. 

Najtańszą aktualnie dostępną działkę znaleźliśmy w Lublinie, a kosztuje ona raptem 7500 zł. Niewiele droższa jest parcela zlokalizowana we Wrocławiu (8000 zł). Jak łatwo się domyślić, obie działki nie posiadają zbyt rozbudowanej zabudowy czy nasadzeń. Kolejne oferty są już wyraźnie droższe, sięgają kilkunastu tysięcy złotych (Bydgoszcz, Gdańsk, Szczecin oraz Białystok). Zdecydowanie najdroższą ROD zlokalizowaliśmy w Krakowie – trzeba za nią zapłacić 46 900 zł. Drogie są również działki w Warszawie i w Łodzi (po 28 000 zł), a także w Poznaniu (38 000 zł). 

Jak widać, oferta sprzedaży działek ROD jest dość zróżnicowana cenowo. Co ciekawe, nie zawsze w największych aglomeracjach jest najdrożej, czego najlepszym przykładem jest Wrocław. 

Tabela 1. Źródło olx.pl (stan na: 2.02.2025 r.).

Kto może kupić rodzinny ogródek działkowy ROD?

Właściwie działki na terenie ROD nie można kupić, a jedynie nabyć prawo do jej użytkowania czy dzierżawienia. 

Dzierżawcą pojedynczej działki może być tylko jedna osoba, ewentualnie małżeństwo. 

Żeby uzyskać taki status, trzeba mieć ukończone 18 lat oraz posiadać adres zamieszkania na terenie Polski. W wyjątkowych sytuacjach prawo to przysługuje również obcokrajowcom posiadającym kartę pobytu. 

Jak nabyć prawo do użytkowania ogródka działkowego?

Prawo do użytkowania działki można nabyć na dwa sposoby:

1. Podpisując umowę dzierżawy działkowej z zarządem ROD – wariant możliwy tylko w sytuacji, kiedy na obszarze ROD znajdują się nieużytkowane działki.
2. Przeniesienie praw do działki – czyli odkupienie działki od dotychczasowego dzierżawcy.

W ostatnich latach rodzinne ogrody działkowe cieszą się niesłabnącą popularnością, co sprawia, że zdecydowanie łatwiej jest przenieść prawo do działki, niż wydzierżawić ją od zarządu ROD.

Gdzie i jak szukać ogródka działkowego?

Jeśli szukasz działki rekreacyjnej i niekoniecznie chcesz zapłacić za prawa do niej kilkadziesiąt czy ponad sto tysięcy złotych, w pierwszej kolejności skontaktuj się lokalnym oddziałem Polskiego Związku Naukowców, żeby sprawdzić, czy przypadkiem nie posiadają oni wolnych działek. To oczywiście zdecydowanie najtańsza opcja i może warto byłoby nawet poczekać kilka miesięcy, aż jakaś parcela się zwolni. 

Alternatywnym rozwiązaniem jest dotarcie do osób, które chcą odsprzedać prawo do działki rekreacyjnej, w czym pomocny będzie, przede wszystkim, Internet, konkretnie portale z ogłoszeniami dotyczącymi kupna, najmu i dzierżawy nieruchomości. Jak już wspomnieliśmy, takich ofert nie jest aktualnie za dużo, także znalezienie interesującej parceli w dobrej cenie może trochę potrwać. 

Ile kosztuje rodzinny ogródek działkowy?

Jeśli zależy nam na czasie, to najprościej będzie „odkupić” działkę od osoby prywatnej, chociaż jest to droższe rozwiązanie. 

Ceny wahają się od kilku do kilkudziesięciu tysięcy złotych, a czasem potrafią przekroczyć sto tysięcy. 

Stawki zależą głównie od wielkości i położenia działki, a także od znajdującej się na jej obszarze infrastruktury – inaczej wycenia się prowizoryczną altanę, a inaczej ocieplony dom z prądem i bieżącą wodą. 

Z pewnością, warto się targować, ponieważ nie ma żadnych przepisów regulujących cenę ogródków działkowych, a więc zależne są one tylko od ustaleń pomiędzy stronami.

Dzierżawa ogródka działkowego od ROD jest zdecydowanie tańszym wariantem, ale deficyt wolnych działek sprawia, że trudno znaleźć taką ofertę. Na koszty, jakie będziemy musieli ponieść, składa się wpisowe oraz opłata inwestycyjna ustalona przez zarząd. 

Pierwsze świadczenie ma charakter jednorazowy, a jego wysokość ustala Krajowa Rada PZD. Aktualnie wpisowe to wydatek 120-300 zł. Składka członkowska wynosi 18 groszy za 1 mkw. powierzchni. Wysokość opłaty inwestycyjnej ustalana jest indywidualnie raz do roku przez zarząd ROD.

Jak sporządzić umowę sprzedaży działki ogrodowej od ROD, a jak dzierżawy?

Wydzierżawienie działki od zarządu ROD musi być poprzedzone wstąpieniem w szeregi Polskiego Związku Działkowców, do czego potrzebne jest złożenie podania i wypełnienie deklaracji. Jeśli w danym momencie żadna działka nie jest dostępna, można zapisać się do PZD i zaczekać na zwolnienie się parceli.

Umowa o przeniesieniu praw do działki powinna zawierać przede wszystkim:

• dane osobowe stron umowy;
• datę i miejsce podpisania;
• oświadczenie, że zbywca ma prawo do działki;
• opis działki i znajdującej się na niej infrastruktury;
• kwotę odstępnego;
• oświadczenie o braku zaległości finansowych;
• oświadczenie, że działka nie została zbyta innej osobie;
• oświadczenie nabywcy, że nie ma praw do żadnej innej działki;
• prawa i obowiązki nabywcy.

Wzór takiej umowy znajdziemy m.in. na stronie PZD. Dokument powinien być podpisany w obecności notariusza w trzech egzemplarzach, po jednym dla zbywcy, nabywcy i PZD.

Wady i zalety rodzinnego ogródka działkowego

Korzystanie z ogródków działkowych w ramach ROD wiąże się nie tylko z pewnymi kosztami, ale również ograniczeniami. Mimo uiszczania opłat za dzierżawę działkowiec nie może dysponować ją w dowolny sposób – obowiązuje np. zakaz zamieszkiwania na terenie ROD, palenia ognisk czy budowania niektórych obiektów.

Z założenia, rodzinne ogródki działkowe mają stanowić przestrzeń do wypoczynku i rekreacji dla mieszkańców miast i w praktyce głównie temu służą. W takich miejscach można jednak nie tylko wypoczywać i relaksować się wśród zieleni, ale również hodować warzywa, owoce czy rośliny ozdobne. Działki są przestrzenią idealną dla dzieci, które w miastach mają ograniczony kontakt z przyrodą, a także dla osób starszych szukających spokoju i ciszy. Nie da się również ukryć, że dzierżawa parceli w ramach ROD jest dużo tańsza, niż np. nabycie i zagospodarowanie terenu poza miastem.

Prawa i obowiązki właściciela ROD

Ograniczenia związane z użytkowaniem rodzinnych ogródków działkowych wynikają z faktu, że dzieli się tę przestrzeń z innymi osobami oraz ze względów bezpieczeństwa. Regulamin ROD zabrania m.in.:

• zamieszkania na działce;
• prowadzenia działalności gospodarczej lub innej działalności zarobkowej;
• palenia odpadów i resztek roślinnych;
• palenia ognisk;
• budowania murowanych grilli;
• wnoszenia wolnostojących toalet;
• budowania furtek oraz bram w ogrodzeniu zewnętrznym;
• prowadzenia upraw o charakterze produkcyjnym;
• stawiania pasiek.

Działkowiec ma również określone prawa, a nawet przywileje, np.:

• wpływanie na zarządzanie ogrodem (udział w zebraniach, czynne i bierne prawo wyborcze, możliwość składania wniosków);
• korzystanie ze wspólnej infrastruktury ROD (place zabaw, siłownie plenerowe itp.);
• udział w imprezach i uroczystościach organizowanych przez ROD;
• korzystanie z biblioteki ROD.

Użytkownicy rodzinnych ogródków działkowych są zwolnieni z podatków gruntowych oraz opłat urzędowych za wydanie decyzji lub zgody na wycięcie drzew znajdujących się na działce. Przepisy gwarantują im również odszkodowania i prawo do terenu zamiennego, jeśli ich ogród w całości lub części zostanie zlikwidowany ze względu na cele publiczne, czyli np. budowę drogi.

Altana czy domek na działce ROD?

To, jakie zabudowania na trwałe związane z gruntem mogą znaleźć się na działce, jest opisane w regulaminie ROD. Jeśli chcemy postawić tam domek lub altanę, to musi ona spełniać szczegółowe założenia, m.in. powierzchnia budynku nie może przekroczyć 35 mkw., a wysokość konstrukcji 5 metrów.

Budowa domku lub altany powinna być poprzedzona złożeniem stosownego pisma w zarządzie ROD, w którym znajdują się szczegóły projektu. Jeśli zarząd uzna, że nie jest on zgodny z regulaminem ogrodu, może nakazać wstrzymanie budowy lub rozbiórkę już istniejącej budowli. Jeśli działkowiec nie zastosuje się do zaleceń zarządu ROD, sprawa może zostać zgłoszona wyżej, a to będzie się już wiązało z konkretnymi konsekwencjami prawnymi, np. z grzywną i nakazem rozbiórki.

Wypowiedź eksperta

Konstrukcja budynku na działce, a w szczególności jej palność, mają spore znaczenie w sytuacji, w której chcemy go ubezpieczyć. Zdecydowanie łatwiej jest też chronić z polisy dom letniskowy niż altanę ze względu na kwestię wypłaty ewentualnego odszkodowania. Altana bywa zaliczana do budynków tymczasowych, podobnie jak szklarnia, tunel foliowy czy namiot i nie podlega ochronie.

Ewelina Ratajczak, Specjalista ds. ubezpieczeń na życie i nieruchomości

Czy można ubezpieczyć ogródek działkowy ROD z polisy mieszkaniowej?

Samej działki rekreacyjnej nie można, oczywiście, ubezpieczyć, ponieważ nie można objąć ochroną samej ziemi, a jedynie znajdujące się na niej zabudowania, obiekty, roślinność czy mienie ruchome. 

Domek letniskowy można ubezpieczyć z polisy mieszkaniowej, jednak taka opcja jest dostępna jedynie przy ubezpieczeniu podstawowej nieruchomości, czyli całorocznego domu lub mieszkania. Niestety, większość towarzystw ubezpieczeniowych wyłącza domy letniskowe znajdujące się na obszarze ROD. Są jednak ubezpieczyciele, jak PZU czy Inter Polska, którzy mają omawianą opcję w swoich ofertach. 

Inter Polska umożliwia ubezpieczenie działki ROD w ramach rozszerzenia polisy mieszkaniowej dla domu lub mieszkania, zarówno w wariancie od ryzyk nazwanych, jak i od ryzyk wszystkich (All Risks). Ochrona może tutaj dotyczyć nie tylko samego domu letniskowego czy altany, ale również innych obiektów małej architektury, elementów stałych oraz częściowo ruchomości domowych (m.in. bez wartości pieniężnych, przedmiotów wartościowych, zegarków czy biżuterii). Zakres ochrony może w tym przypadku obejmować zdarzenia losowe, a także kradzież z włamaniem oraz rabunek rzeczy osobistych poza miejscem ubezpieczenia. Dodajmy, że w tej polisie ubezpieczenie ruchomości oraz stałych elementów jest ubezpieczeniem na pierwsze ryzyko. Oznacza to, że odszkodowanie może zostać wypłacone tylko jednorazowo, po pierwszej szkodzie. 

PZU jest towarzystwem, które oferuje chyba najszerszą ochronę dla ubezpieczenia domów letniskowych, ponieważ dopuszcza ochronę zarówno zabudowań na działkach ROD, jak i obiektów niezwiązanych na stałe z gruntem, czyli np. domów holenderskich. 

Polisa PZU Dom może chronić dom letniskowy przez licznymi zdarzeniami losowymi, a także przed kradzieżą z włamaniem oraz dewastacją. Jak w przypadku omówionej polisy Inter Lokum, ubezpieczenie jest dostępne w dwóch wariantach: od ryzyk nazwanych i od ryzyk wszystkich. Przedmiotem ubezpieczenia może być tutaj nie tylko sam domek, ale też jego elementy stałe oraz wyposażenie.