Ubezpieczenie samochodu zabytkowego – co warto wiedzieć?

W swoim garażu masz pojazd wyprodukowany w latach 70. lub 80. ubiegłego wieku i rozważasz zarejestrowanie go jako samochód zabytkowy? Sprawdź, czy będzie Ci się to opłacać. Sprawdzamy, czym w świetle prawa jest pojazd zabytkowy oraz prześwietlamy oferty firm ubezpieczeniowych, które proponują ubezpieczenia dedykowane oldtimerom. 

Jakie auto można zarejestrować jako zabytkowe?

Aby auto mogło zostać uznane za zabytkowe, musi spełnić szereg ściśle określonych wymogów.

Ustawa Prawo o ruchu drogowym nie wskazuje wprost tych kryteriów - w świetle jej przepisów pojazdem zabytkowym jest pojazd, który na podstawie odrębnych przepisów został wpisany do rejestru zabytków lub znajduje się w wojewódzkiej ewidencji zabytków, a także pojazd wpisany do inwentarza muzealiów, zgodnie z odrębnymi przepisami.

O wpisaniu pojazdu do rejestru zabytków decyduje wojewódzki konserwator zabytków, który bierze pod uwagę szereg innych niż wymieniona ustawa przepisów. Decydujące są m.in. zapisy ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz Rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w sprawie prowadzenia rejestru zabytków, krajowej, wojewódzkiej i gminnej ewidencji zabytków oraz krajowego wykazu zabytków skradzionych lub wywiezionych za granicę niezgodnie z prawem.

Z reguły (pamiętaj, że w każdym województwie kryteria mogą być nieco inne!) konserwatorzy zabytków decydują o możliwości włączenia pojazdu do wojewódzkiej ewidencji zabytków, jeśli:

• jest on w wieku minimum 40 lat;
• nie jest produkowany od 20 lat (dany model);
• ma minimum 75% zachowanych części oryginalnych i nie stwierdzono w nim znacznych zmian podwozia, układu kierowniczego, hamulcowego czy silnika;
• ma co najmniej 30 lat i jednocześnie brał udział w wydarzeniu historycznym lub jest powiązany z osiągnieciami sportowymi albo jest egzemplarzem unikatowym z uwagi na przełomowe rozwiązania konstrukcyjne (na przykład dokumentuje jednostkową produkcję, ważne etapy rozwoju techniki motoryzacyjnej czy też sporadyczne występowanie na rynku krajowym i zagranicznym).

Przy ocenianiu wartości zabytkowych pojazdu uwzględnia się także wytyczne Narodowego Instytutu Dziedzictwa. Jeżeli pojazd nie spełnia kryterium wieku, nadal istnieje możliwość wpisania go do rejestru zabytków lub wojewódzkiej ewidencji zabytków. Wówczas jednak trzeba udowodnić, że samochód spełnia określone przez ww. Instytut kryteria:

• postępu technicznego,
• wartości artystycznej lub historycznej,
• stopnia zachowania substancji oryginalnej w zabytkach techniki,
• rzadkości występowania obiektu.

Jakie są prawa i obowiązki właścicieli pojazdów zabytkowych?

Korzyści płynących z zarejestrowania pojazdu jako zabytkowego jest sporo – to m.in. podniesienie rangi auta, brak konieczności dostosowywania go do krajowych przepisów (w przypadku pojazdów sprowadzonych z zagranicy) czy zwolnienie z okresowych badań technicznych.

Właściciele takich pojazdów muszą jednak pamiętać o wynikających z tego tytułu obowiązkach, m.in.:

• istnieje ustawowy obowiązek opieki nad zabytkiem, aby utrzymać go w jak najlepszym stanie (za nieprzestrzeganie tego zapisu grożą kary grzywny bądź nawet pozbawienia wolności),
• przed wprowadzeniem zmian trzeba uzyskać zgodę konserwatora zabytków,
• w większości przypadków, przed wyjazdem za granicę trzeba otrzymać pozwolenie wojewódzkiego konserwatora zabytków.

Jak zarejestrować samochód zabytkowy?

Pojazd jako zabytkowy można zarejestrować w 3 etapach. Zaliczamy do nich:

1. Wpisanie samochodu do rejestru zabytków
2. Dopuszczenie samochodu zabytkowego do ruchu drogowego
3. Rejestrację pojazdu zabytkowego w wydziale komunikacji

Uzyskanie wpisu samochodu do rejestru zabytków

Aby uzyskać wpis do rejestru zabytków, na początku musisz zdobyć pozytywną opinię rzeczoznawcy do spraw techniki samochodowej. Ich lista jest dostępna u wojewódzkiego konserwatora zabytków. Następnie należy pozyskać kartę ewidencyjną pojazdu (zwaną także białą kartą) i złożyć wniosek o włączenie jej do wojewódzkiej ewidencji zabytków ruchomych (znajdziesz go na stronie internetowej właściwego dla Twojego miejsca zamieszkania wojewódzkiego urzędu ochrony zabytków).

Jeśli ww. procedura zakończy się pozytywną decyzją, karta ewidencyjna zostanie włączana do ewidencji zabytków (drugi egzemplarz zostanie przesyłany do Narodowego Instytutu Dziedzictwa). W ostatnim kroku konserwator wystawi zaświadczenie, z którym powinieneś udać do okręgowej stacji kontroli pojazdów.

Badanie techniczne i dopuszczenie do ruchu drogowego zabytkowego samochodu

Badanie techniczne samochodu zabytkowego możesz przeprowadzić w okręgowej stacji kontroli pojazdów lub w Instytucie Transportu Drogowego w Warszawie. Jednak wcześniej musisz złożyć wniosek o przeprowadzenie przeglądu. Dokument jest skomplikowany w wypełnieniu, warto więc zlecić to rzeczoznawcy samochodowemu. Pomoże on uzupełnić informacje o dane techniczne auta. Jeśli badanie techniczne będzie pozytywne, uzyskasz zaświadczenie o dopuszczeniu samochodu zabytkowego do ruchu drogowego. 

Rejestracja samochodu zabytkowego w wydziale komunikacji

Zarejestrować samochód zabytkowy należy we właściwym dla miejsca zamieszkania wydziale komunikacji. W urzędzie powinieneś złożyć wniosek o rejestrację (możesz go pobrać ze strony właściwego urzędu), a wraz z nim:

• dowód własności pojazdu – umowa kupna-sprzedaży, umowa darowizny, faktura lub orzeczenie sądu,
• zaświadczenie o pozytywnym wyniku badania technicznego / o zgodności z warunkami technicznymi pojazdu zabytkowego,
• dowód rejestracyjny,
• dokument stwierdzający, że na podstawie odrębnych przepisów pojazd został wpisany do rejestru zabytków lub znajduje się w wojewódzkiej ewidencji zabytków, a także potwierdzenie wpisu do inwentarza muzealiów.

Potrzebny Ci będzie również dokument tożsamości (dowód osobisty lub paszport, jeśli jesteś osobą fizyczną lub odpis z KRS, jeśli jesteś jest osobą prawną) i ewentualnie pełnomocnictwo – jeżeli w Twoim imieniu wniosek składa pełnomocnik (opłata skarbowa za ustanowienie pełnomocnictwa osoby spoza najbliższej rodziny wynosi 17 zł).

Ile kosztuje wpis do rejestru zabytków i rejestracja samochodu zabytkowego?

Rejestracja samochodu zabytkowego kosztuje 180 zł lub nawet mniej (tylko 66,50 zł bez wymiany tablic rejestracyjnych i pozwolenia czasowego). Jednak na wcześniejsze formalności trzeba przeznaczyć znacznie więcej pieniędzy. Całkowity koszt wpisania samochodu do rejestru zabytków, dopuszczenia go do ruchu drogowego i rejestracji może przekroczyć nawet 1000 złotych. 

Jakie są zasady ubezpieczania samochodów zabytkowych?

Właściciele samochodów zabytkowych są uprzywilejowani, gdy mowa o ubezpieczeniu OC. Zaliczając się do jednej z nielicznych grup wskazanych w ustawie o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, mogą oni korzystać z ubezpieczenia krótkoterminowego (na okres nie krótszy niż 30 dni). To rozwiązanie jest szczególnie korzystne dla tych właścicieli aut zabytkowych, którzy nie użytkują ich na co dzień, ale jedynie sporadycznie, np. w czasie wakacji czy wybierając się na zloty oldtimerów.

Wyjeżdżając na drogę publiczną nieubezpieczonym samochodem zabytkowym, jego właściciel naraża się na mandat, a jeżeli spowoduje kolizję lub wypadek, także na konieczność naprawienia szkód z własnej kieszeni.

Którzy ubezpieczyciele oferują ubezpieczenie dla aut zabytkowych?

Żadne towarzystwo ubezpieczeniowe nie może odmówić klientowi ubezpieczenia OC. Znalezienie korzystnej cenowo polisy na auto z żółtymi tablicami rejestracyjnymi wymaga jednak poświęcenia dodatkowego czasu. Ubezpieczyciele niechętnie obejmują ochroną pojazdy zabytkowe, a ponieważ mają taki obowiązek, mogą proponować zawyżone stawki.

Katarzyna Gaweł

Poniżej prezentujemy propozycje polis OC dla pojazdów zabytkowych od kilku ubezpieczycieli – Link4, Warty, Compensy i PZU.

Właściciele zabytkowych pojazdów mogą skorzystać również z dodatkowych ubezpieczeń, w tym przede wszystkim AC. Analogicznie jak w przypadku ubezpieczenia OC, oferta nie jest niestety szczególnie rozbudowana. Autocasco dla oldtimerów ma w ofercie zaledwie kilku ubezpieczycieli, a przykładem może być Warta.

Firma Warta proponuje ubezpieczenie AC Klasyki. Składka jest wyliczana indywidualnie dla każdego pojazdu, przy czym kalkulacji ubezpieczyciel dokonuje na podstawie bezpłatnej wyceny sporządzonej przez rzeczoznawcę Warty. Oferowana polisa jest sprzedawana w formule all risk, co oznacza, że ochroną objęte są wszystkie szkody oprócz wymienionych w OWU. Polisa w Warta zapewnia stałą sumę ubezpieczenia oraz ochronę zarówno na terenie Polski, jak i w wielu państwach europejskich.

Ubezpieczenie pojazdu zabytkowego – jak porównać oferty ubezpieczycieli?

Mimo że posiadanie żółtych tablic rejestracyjnych oznacza dla kierowcy dodatkowe profity, to nie zawsze zarejestrowanie pojazdu jako zabytkowego musi się opłacać – wiele firm proponuje zaporowe stawki za ubezpieczenie. To z kolei powoduje, że niektórzy właściciele oldtimerów nie starają się o status auta zabytkowego. Czy to dobre rozwiązanie? Sprawdziliśmy to na przykładzie.

Kalkulacja dla 65-letniego kierowcy z Kielc, z 19.11.2024 r.

Z powyższego zestawienia wynika, że pan Tadeusz może zakupić całoroczne ubezpieczenie OC już za 299 zł. Może też skorzystać z dodatkowych ubezpieczeń – assistance czy NNW, zapewniając sobie zwiększoną ochronę pojazdu.

Jeżeli zdecydowałby się na zarejestrowanie posiadanego pojazdu jako zabytkowego, to oferty poznay dopiero po osobistym kontakcie z pracownikami poszczególnych firm. W efekcie musiałby poświęcić znacznie więcej czasu na znalezienie polisy w dobrej cenie. To jeden z głównych powodów, dla których warto przemyśleć zalety i wady rejestracji pojazdu jako zabytkowego.