Paszport to przepustka do swobodnego podróżowania. Co prawda, na terenie Unii Europejskiej i Strefy Schengen już go nie potrzebujemy, niemniej jednak w przypadku dalszych wyjazdów ten dokument trzeba posiadać.

Czas oczekiwania na paszport może wynieść nawet do 30 dni. Warto więc wcześniej zająć się formalnościami, by zdążyć przed planowaną podróżą. Podpowiadamy, jak to zrobić, na jakie wydatki się przygotować oraz o czym pamiętać.

Gdzie złożyć wniosek o paszport?

Wniosek o wydanie paszportu można złożyć w dowolnym punkcie paszportowym w Polsce. Lista takich miejsc znajduje się na stronie stosownego do miejsca zamieszkania urzędu wojewódzkiego. Polacy mieszkający za granicą mogą o wydanie paszportu ubiegać się w placówkach konsularnych.

Kto może wnioskować o wydanie paszportu?

Ubiegać się o paszport może każdy polski obywatel, który ukończył 18 lat i posiada pełną zdolność do wykonywania czynności prawnych. W przypadku osób niepełnoletnich lub ubezwłasnowolnionych mogą zrobić to rodzice lub opiekunowie. 

Jakie dokumenty należy przygotować, wnioskując o paszport?

Pierwszą formalnością, jaką należy spełnić jest wypełnienie wniosku o wydanie paszportu. Można go otrzymać w punkcie paszportowym. Ministerstwo Cyfryzacji odradza pobieranie wniosków dostępnych w internecie.

Oprócz wypełnionego wniosku należy również dołączyć:

  • jedno aktualne, kolorowe zdjęcie, które zostało wykonane nie wcześniej niż 6 miesięcy przed złożeniem wniosku paszportowego, w formacie 35 mm x 45 mm, zgodne z obowiązującymi wytycznymi,

  • dowód opłaty za paszport,

  • dokument potwierdzający prawo do ulgi lub całkowitego zwolnienia z opłaty,

  • aktualnie używany ważny paszport, w przypadku jego braku – ważny dowód osobisty,

  • w przypadku zmiany nazwiska po ślubie za granicą – skrócony lub zupełny odpis polskiego aktu małżeństwa.

To tzw. minimum. Jeśli urzędnik w punkcie paszportowym będzie miał wątpliwości, w uzasadnionych prawnie sytuacjach (np. w razie wątpliwości co do obywatelstwa, tożsamości, sprzecznych danych) może wymagać dodatkowej dokumentacji. Można więc zostać poproszonym o okazanie skróconego odpisu aktu stanu cywilnego lub poświadczenie obywatelstwa polskiego.

Ile trzeba zapłacić za wydanie paszportu?

Urzędowa opłata za wydanie paszportu wynosi aktualnie 140 zł. Jednak zgodnie z polskim przepisami można ubiegać się o ulgę lub całkowite zwolnienie z opłat. Kto ma do tego prawo?

50% ulgi (opłata w wysokości 70 zł) przyznawane jest:

  • uczniom i studentom,

  • emerytom i rencistom,

  • osobom niepełnosprawnym,

  • osobom będącym na utrzymaniu małżonka rencisty, emeryta lub osoby niepełnosprawnej,

  • osobom przebywającym, w domach opieki społecznej lub zakładach opiekuńczych,

  • kombatantom i ofiarom represji wojennych i okresu powojennego,

  • osobom otrzymującym zasiłek stały z pomocy społecznej,

  • rodzicom lub małżonkom rodziców w rodzinie wielodzietnej posiadającym ogólnopolską Kartę Dużej Rodziny.

Ulga w wysokości 75% (35 zł za wydanie paszportu) przysługuje:

  • osobom, które mają mniej niż 26 lat, uczą się studiują i są dziećmi z rodziny wielodzietnej (posiadającym ogólnopolską Kartę Dużej Rodziny),

  • dzieciom z niepełnosprawnością z rodziny wielodzietnej posiadającym ogólnopolską Kartę Dużej Rodziny.

Za wydanie paszportu nie muszą płacić:

  • osoby, które ukończyły 70 lat,

  • przebywający w domach pomocy społecznej lub zakładach opiekuńczych, wyjeżdżający za granicę w celu długotrwałego leczenia lub  operacji,

  • otrzymujący stały zasiłek z pomocy społecznej, wyjeżdżający za granicę w celu długotrwałego leczenia lub operacji,

  • osoby, których paszport ma wadę techniczną,

  • żołnierze wyznaczeni do pełnienia służby poza granicami państwa (nie dotyczy to żołnierzy zawodowych).

Aby otrzymać zwolnienie z opłat, razem z wnioskiem o paszport należy złożyć odpowiednie dokumenty, które potwierdzą spełnienie jednego z powyższych warunków.

Na ulgę mogą liczyć także te osoby, które muszą wnioskować o nowy paszport przed upływem jego ważności w takich sytuacjach, jak:

  • zmiana wyglądu (rzeczywisty wygląd odbiega od tego, jaki jest na zdjęciu w aktualnym dokumencie),

  • zmiana danych, np. nazwiska po ślubie, rozwodzie,

  • w paszporcie nie ma już miejsca na kolejne wizy lub stemple potwierdzające przekroczenie granicy.

Ulga zostanie naliczona przez urzędnika. To, ile będzie wynosić zależy od powodu wymiany paszportu. Zniżka tego typu łączy się również z pozostałymi ulgami urzędowymi.

Uwaga! Za wyrobienie nowego paszportu z powodu zniszczenia bądź zgubienia go z winy właściciela obowiązuje trzykrotnie wyższa opłata.

Sposób płatności za wyrobienie paszportu uzależniony jest od punktu, w którym składa się dokumenty. Warto więc wcześniej skontaktować się z punktem i dowiedzieć się o możliwych metodach płatności.

Ile trwa wyrobienie paszportu i gdzie można go odebrać?

Na wydanie paszportu należy oczekiwać do 30 dni roboczych. Precyzyjny termin zostanie jednak ustalony z urzędnikiem podczas składania wniosku w punkcie paszportowym. Samodzielnie możesz sprawdzić, czy dokument jest gotowy do odbioru:

  1. wejdź na stronę Ministerstwa Cyfryzacji i w zakładce Sprawdź, czy twój paszport jest gotowy wpisz numer sprawy (znajduje się na potwierdzeniu złożenia wniosku),

  2. lub zadzwoń do urzędu wojewódzkiego i podaj numer sprawy.

Uwaga! Paszport musisz odebrać osobiście w tym samym punkcie, w którym składałeś wniosek. Jeśli posiadasz stary dokument, zabierz go ze sobą, by urzędnik mógł go anulować. Jeśli jednak w poprzednim paszporcie masz ważne wizy, to nie stracą swojej aktualności. pamiętaj tylko, by w podróż zabrać oba dokumenty - stary i nowy.

Jak wyrobić paszport tymczasowy?

W razie pilnej sytuacji życiowej - np. paszport jest konieczny, by wjechać na pogrzeb kogoś bliskiego lub z powodów zdrowotnych - można ubiegać się o paszport tymczasowy. Zostanie wydany szybciej, ale będzie ważny tylko przez rok.

Sytuacje, w których można ubiegać się o wydanie paszportu tymczasowego są jasno określone przez Ministerstwo Cyfryzacji. Wniosek o ten dokument można złożyć, gdy:

  • zachorował lub zmarł ktoś bliski z Twojej rodziny,

  • musisz wyjechać służbowo,

  • nie masz możliwości tymczasowo złożyć odcisków palców,

  • jesteś za granicą, a Twój paszport stracił ważność lub został skradziony,

  • nie mieszkasz na stałe w Polsce bądź w innym kraju za granicą, ale jesteś tutaj tymczasowo, a nie posiadasz ważnego dokumentu, by móc wrócić do kraju zamieszkania.

Wniosek o wydanie paszportu tymczasowego możesz pobrać w punkcie paszportowym lub w konsulacie, jeśli przebywasz za granicą. Osoby, które wyrabiają ten dokument za granicą, wniosek mogą ściągnąć również ze strony konsulatu oraz wydrukować samodzielnie jedną kolorową fotografię paszportową. 

Poza tym należy posiadać również:

  • dowód wpłaty za wydanie paszportu,

  • dowód osobisty, 

  • dokument, który potwierdzi konieczność wydania paszportu tymczasowego,

  • dla osób, które nie posiadają numeru PESEL i wnioskują o paszport za granicą - odpis skrócony albo zupełny polskiego aktu urodzenia,

  • dla osób, które zawarły związek małżeński za granicą i zmieniły nazwisko - odpis skrócony albo zupełny polskiego aktu małżeństwa,

  • odpis skrócony albo zupełny dowolnego polskiego aktu stanu cywilnego albo dokument potwierdzający polskie obywatelstwo (wymagany w razie wątpliwości co do tożsamości lub posiadanego obywatelstwa).

Wyrobienie paszportu tymczasowego kosztuje 30 zł, jeśli wnioskuje się o ten dokument w Polsce. Opłaty za paszport wydany za granicą można sprawdzić na stronie stosownego do miejsca pobytu konsulatu.Jeśli podczas przeebywania za granicą nie możesz odebrać paszportu osobiście w konsulacie, można wnioskować o wysłanie dokumentu pocztą albo kurierem. 

Paszport tymczasowy jest ważny maksymalnie 12 miesięcy od jego wydania. Na swoim dokumencie można sprawdzić dokładną datę ważności.

Ubezpieczenie turystyczne a paszport. Co trzeba wiedzieć?

Towarzystwa ubezpieczeniowe oferują wsparcie w razie kradzieży paszportu za granicą. W ramach Assistance w całodobowym centrum alarmowym/informacyjnym uzyskamy informacje, jakie kroki podjąć po kradzieży dokumentu, zostaniemy poinstruowani, gdzie najbliżej znajduje się posterunek policji oraz konsulat bądź ambasada, w której można uzyskać pomoc w wyrobieniu tymczasowego dokumentu.

Niektórzy ubezpieczyciele w ramach ubezpieczenia bagażu oferują opcję ochrony dokumentów, dzięki czemu można otrzymać zwrot kosztów poniesionych za opłaty związane z wydaniem tymczasowego paszportu. Osoby, które posiadają ubezpieczenie kosztów rezygnacji z podróży mogą ubiegać się o zwrot poniesionych kosztów w razie kradzieży paszportu uniemożliwiającej wyjazd za granicę.

Patrycja PałkaPatrycja Pałka

Takie ubezpieczenie można znaleźć w naszym kalkulatorze ubezpieczeń turystycznych. Wystarczy tylko porównać kilkanaście ofert i znaleźć polisę najlepiej dopasowaną do siebie. Pod uwagę należy wziąć nie tylko zakres ochrony, ale i kierunek wyjazdu czy planowane aktywności. 

Wakacje zagraniczne
UbezpieczycielZakres ubezpieczeniaCena
Wiener
Koszty leczenia
90 465 zł
Ratownictwo
36 186 zł
Bagaż
-
39,00 zł
2 os. / 7 dni
Dodatkowo: NNW: 10 000 zł
AXA Partners
Koszty leczenia
200 000 zł
Ratownictwo
200 000 zł
Bagaż
-
54,88 zł
2 os. / 7 dni
Dodatkowo: NNW: 20 000 zł17 sportów pandemia Covid-19
Europa Ubezpieczenia
Koszty leczenia
135 698 zł
Ratownictwo
22 616 zł
Bagaż
1 357 zł
63,00 zł
2 os. / 7 dni
Dodatkowo: NNW: 13 570 zł10 sportówpandemia Covid-19
Allianz
Koszty leczenia
200 000 zł
Ratownictwo
50 000 zł
Bagaż
1 800 zł
89,88 zł
2 os. / 7 dni
Dodatkowo: NNW: 20 000 złOC: 50 000 zł49 sportówpandemia Covid-19
Wakacje zagraniczne
Wiener
39,00 zł 2 os. / 7 dni
Koszty leczenia
90 465 zł
Ratownictwo
36 186 zł
Bagaż
-
Dodatkowo: NNW: 10 000 zł
AXA Partners
54,88 zł 2 os. / 7 dni
Koszty leczenia
200 000 zł
Ratownictwo
200 000 zł
Bagaż
-
Dodatkowo: NNW: 20 000 zł17 sportów pandemia Covid-19
Europa Ubezpieczenia
63,00 zł 2 os. / 7 dni
Koszty leczenia
135 698 zł
Ratownictwo
22 616 zł
Bagaż
1 357 zł
Dodatkowo: NNW: 13 570 zł10 sportówpandemia Covid-19
Allianz
89,88 zł 2 os. / 7 dni
Koszty leczenia
200 000 zł
Ratownictwo
50 000 zł
Bagaż
1 800 zł
Dodatkowo: NNW: 20 000 złOC: 50 000 zł49 sportówpandemia Covid-19

Co warto wiedzieć?

  1. O paszport może ubiegać się każdy obywatel polski, zarówno podczas pobytu w kraju, jak i za granicą.
  2. Wnioskować o paszport można w punkcie paszportowym lub w konsulacie, jeśli przebywa się poza Polską.

  3. Paszport zostanie wydany w ciągu 30 dni.

  4. Jeśli zachodzi ważna sytuacja życiowa, można ubiegać się o paszport tymczasowy, na które czeka się znacznie krócej.

Najczęściej zadawane pytania

  1. Czy wniosek o paszport należy składać osobiście?

    Tak, jest to warunek niezbędny do otrzymania tego dokumentu. Na miejscu urzędnik pobiera odciski palców od wnioskującego. W przypadku ubiegania się o paszport dla dziecka, wniosek muszą złożyć rodzice lub opiekunowie. 

  2. Czy można wyrobić paszport szybciej niż w 30 dni?

    Tak. Wówczas należy wnioskować o paszport tymczasowy. Zostanie wydany znacznie szybciej, ale będzie ważny maksymalnie przez 12 miesięcy. Taki dokument można otrzymać w ważnych sytuacjach życiowych, jak choroba czy śmierć bliskiej osoby, podróż służbowa itp.

  3. Co zrobić, gdy ktoś ukradnie paszport podczas pobytu za granicą?

    Należy udać się do polskiej placówki dyplomatycznej. Tam można złożyć wniosek o wydanie paszportu tymczasowego, który pozwoli na swobodny powrót do kraju. 

  4. Czy można ubezpieczyć się od kradzieży paszportu?

    Niektórzy ubezpieczyciele oferują taką opcję w ramach ochrony bagażu. W ramach Assistance na infolinii centrum alarmowego można uzyskać informacje, co zrobić w razie kradzieży dokumentu.