Gdzie jest numer karty pojazdu? Co zawiera ten dokument i do czego służy?

Wielu kierowców – zresztą bardzo słusznie – trzyma kartę pojazdu w bezpiecznym miejscu w domu zamiast wozić ją ze sobą w schowku samochodowym. Jest to o tyle kłopotliwe, że później następuje gorączkowe poszukiwanie, gdy okazuje się, że karta pojazdu jest nagle potrzebna. Sprawdź, jak się zachować, jeśli karta pojazdu przepadła, a Ty chcesz sprzedać, kupić lub zarejestrować auto.

Czym jest i jak wygląda karta pojazdu?

Karta pojazdu to dokument, który wyglądem przypomina chociażby paszport – jest niewielką, papierową książeczką o wymiarach równych 125 × 88 mm. Całość karty pojazdu zamknięta jest w bordowej okładce, której wierzch jest wykończony nazwą oraz oznaczeniem PL w srebrnej obwódce. Wszystkie kwestie dotyczące karty pojazdu są regulowane prawnie. Informacje na ten temat znajdziesz m.in. w art. 77 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym.

Dlaczego nie wszystkie samochody w Polsce mają kartę pojazdu? Gdyż obowiązuje od 1 lipca 1999 r., a auta wprowadzone do obiegu przed tą datą nie muszą jej posiadać. Biorąc pod uwagę to, że obowiązek wydawania karty pojazdu pozostaje w mocy już ponad 20 lat, można słusznie przypuszczać, że po polskich drogach porusza się obecnie niewiele samochodów bez karty pojazdu. Niemniej jednak jest to możliwe.

Karta pojazdu - skąd ją wziąć?

Karta pojazdu to jeden z najważniejszych dokumentów samochodu, a co za tym idzie – nie każdy jest uprawniony do jego drukowania oraz do nanoszenia w nim wpisów. W przeciwnym razie istniałoby ryzyko fałszowania dokumentacji samochodu. Obecnie prawo do drukowania karty pojazdu ma tylko jedna instytucja w Polsce – Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych.

Jeśli potrzebna Ci karta pojazdu, nie zwracasz się jednak bezpośrednio do tej instytucji. To, z jakiego źródła dostaniesz kartę pojazdu, zależy od sposobu zakupu samochodu:

• w przypadku używanego samochodu z polskiego rynku, otrzymasz ją od poprzedniego właściciela wraz z resztą dokumentów,

• w przypadku nowych samochodów z salonu, karta pojazdu powinna zostać wydana przez producenta lub importera,

• w przypadku samochodów sprowadzonych z zagranicy, karta pojazdu zostanie wyrobiona w urzędzie, w którym będzie on rejestrowany.

Jakie dane znajdują się w karcie pojazdu?

Najważniejsze nie jest oczywiście to jak wygląda karta pojazdu, lecz to, co skrywa wnętrze tego dokumentu. Znajdziesz w nim wiele szczegółowych informacji, które dotyczą tego konkretnego pojazdu, do którego przynależy. Najważniejsze z nich przedstawiamy poniżej.

Dane techniczne samochodu

To właśnie przy użyciu tych informacji jesteś w stanie stwierdzić, czy stojący przed Tobą samochód to ten sam, który opisano w karcie pojazdu. Posłużą Ci do tego takie dane, jak:

• marka, model i typ pojazdu,

• przeznaczenie auta (np. czy było użytkowane w roli taksówki),

• rok produkcji,

• dopuszczalna masa całkowita samochodu oraz zespołu pojazdów,

• numer identyfikacyjny VIN,

• numer silnika i jego pojemność/moc,

• liczba miejsc.

To oczywiście nie koniec, bo liczba danych umieszczonych w tym fragmencie karty pojazdu jest znacznie dłuższa i bardziej drobiazgowa.

Dane o właścicielach samochodu

W tej części karty pojazdu są zebrane informacje o wszystkich właścicielach auta od momentu pierwszej rejestracji w Polsce. Poza ich danymi osobowymi (imię, nazwisko, PESEL) znajdziesz tu też numer rejestracyjny i numer dowodu rejestracyjnego, datę pierwszej rejestracji za granicą oraz w Polsce, a także dane urzędu, który tej rejestracji dokonał.

Dane o zmianach parametrów technicznych auta

Jeśli pojazd przeszedł poważne zmiany, które naruszyły jego konstrukcję lub zmieniły rodzaj posiadanego wyposażenia fabrycznego, w tym miejscu znajdzie się informująca o tym adnotacja. Wzmiankami, które na pewno zostaną tu umieszczone, są np. zamontowanie instalacji LPG lub haka holowniczego.

Choć w karcie pojazdu znajdują się informacje o poważnych przeróbkach naruszających integralność struktury samochodu, to jednak nie zawiera ona danych o drobnych naprawach. Tak szczegółowe dane umieszcza się jedynie w karcie naprawy pojazdu wydawanej przez Autoryzowaną Stację Obsługi (ASO), w której serwisujesz auto.

Numer karty pojazdu - gdzie jest?

Tak jak w przypadku każdego innego dokumentu, tak i karta pojazdu ma specjalne oznaczenie, które jest właściwe tylko dla niej i służy celom identyfikacyjnym, czyli numer karty pojazdu. Znajdziesz go w kilku miejscach, m.in. na dole niektórych stron wewnętrznych, jak również na tyle okładki – chociaż akurat tutaj ciężko je zobaczyć, bo jest na niej wytłoczone i można je tylko wyczuć opuszkami palców.

Karta pojazdu a dowód rejestracyjny - czym się różnią?

Prawie każdy samochód w Polsce ma dwa dokumenty służące do jego identyfikacji. Są nimi dowód rejestracyjny oraz karta pojazdu. Czym się różnią? Najistotniejsze różnice zebraliśmy w poniższej tabeli.

Różnice pomiędzy dowodem rejestracyjnym a kartą pojazdu

Jak widać, podobieństwa między tymi dwoma dokumentami są jedynie powierzchowne. Ich głównym zamysłem jest jednak coś zupełnie innego. Jeden identyfikuje bowiem samochód jako taki, a drugi – jako własność konkretnego kierowcy.

Do czego jest potrzebna karta pojazdu?

Biorąc pod uwagę to, że dowód rejestracyjny i karta pojazdu zawierają w dużej mierze pokrywające się informacje, można się zastanawiać nad tym, do czego potrzebny jest ten drugi. Karty pojazdu co prawda nie musisz wozić w samochodzie na co dzień, ale musisz ją mieć, jeśli zamierzasz wykonać jedną z następujących czynności administracyjnych lub transakcyjnych.

• Rejestracja auta – karta pojazdu to jeden z dokumentów, które musisz dostarczyć do wydziału komunikacji wraz z wypełnionym wnioskiem o rejestrację.

• Wyrejestrowanie auta – karta pojazdu powinna zostać przekazana nowemu właścicielowi samochodu wraz z resztą dokumentów.

• Złomowanie auta – proces ten wiąże się nie tylko ze zniszczeniem auta, ale również dotyczących go dokumentów. To, czy uda Ci się zezłomować auto bez tego dokumentu, zależy od konkretnej Stacji Demontażu Pojazdów. Najczęściej zostaniesz jednak poproszony o urzędowe oświadczenie, które potwierdzi jego brak.

• Wyrejestrowanie auta – karta pojazdu będzie wymagana, żeby wyrejestrować samochód, np. taki, który został skradziony.

• Wymiana obecnego dowodu rejestracyjnego – jeśli karta pojazdu była wydana, będzie ona potrzebna do wymiany dowodu rejestracyjnego. Dowód możesz z kolei wymienić z wielu powodów, np. po jego zniszczeniu w takim stopniu, że stał się nieczytelny, albo po zmianie nazwiska po ślubie.

• Zawarcie umowy OC – ubezpieczyciel na pewno poprosi Cię zarówno o dowód rejestracyjny, jak i o kartę pojazdu.

• Badanie techniczne pojazdu – karta pojazdu jest wymagana tylko wtedy, gdy nie masz dowodu rejestracyjnego, bo np. go zgubiłeś. Jeśli jednak masz dowód, karta pojazdu nie będzie Ci potrzebna podczas badania.

• Pożyczka pod zastaw samochodu – jeśli auto stanowi zabezpieczenie kredytu, w karcie pojazdu pojawi się wzmianka o tym.

Jak sprawdzić, czy pojazd ma kartę pojazdu?

Jak już wspomnieliśmy wcześniej, nie każdy samochód w Polsce ma obowiązek posiadania karty pojazdu. Nie dotyczy on aut, które zostały:

• zarejestrowane przed 1 lipca 1999 r. (o ile nie były sprowadzane z zagranicy),

• kupione z licytacji przepadku na rzecz Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego,

• uznane za samochody zabytkowe.

Karta pojazdu nie jest także wymagana w przypadku pojazdów, które należą do członków korpusu dyplomatycznego obcego państwa, a także do jego sił zbrojnych.

Jak sprawdzić, czy do interesującego Cię samochodu została wydana karta pojazdu? Informację o tym znajdziesz w trzech źródłach:

• w dowodzie rejestracyjnym (na awersie),

• na stronie HistoriaPojazdu.gov.pl,

• w usłudze mPojazd, która stanowi wirtualną reprezentację danych z dowodu rejestracyjnego.

Wypowiedź eksperta

W ramach kolejnego etapu pakietu deregulacyjnego, od 4 września 2022 roku klasyczne, papierowe karty pojazdu przestały być wydawane przez urzędy. Wszystkie znajdujące się w nich informacje są umieszczone w bazie CEPiK.

Kamil Sztandera, Specjalista ds. ubezpieczeń komunikacyjnych

Czy można sprzedać samochód bez karty pojazdu?

Samochód powinien zostać sprzedany wraz z kartą pojazdu. Poprzedni właściciel nie ma jednak prawnego obowiązku jej wydania. Trzeba mieć na uwadze to, że taka sytuacja może przysporzyć kłopotów obu stronom – nabywcy i zbywcy. W jaki sposób?

Problemy związane z rejestracją samochodu bez karty pojazdu sprawiają, że wiele osób odstępuje od zakupu, gdy tylko dowiaduje się o tym, że trzeba będzie wystąpić o jej duplikat. Z kolei inni kupujący co prawda nadal są zainteresowani sfinalizowaniem transakcji, jednak wstrzymują się z zapłatą aż do momentu uzyskania wtórnika przez poprzedniego właściciela. To wszystko pochłania dużo czasu i sprawia, że proces sprzedaży auta wydłuża się.

Czy można kupić samochód bez karty pojazdu?

Skoro można sprzedać samochód bez karty pojazdu, to i nic nie stoi na przeszkodzie, by taki pojazd kupić. Ale zanim się na to zdecydujesz, musisz uświadomić sobie, z jakimi konsekwencjami się to wiąże.

Po pierwsze, nie zarejestrujesz auta bez wyrobienia wtórnika, a to oznacza kolejny wydatek oraz dodatkową wizytę w urzędzie. Tracisz zatem czas i pieniądze. Po drugie, jeśli kupisz pojazd bez tego dokumentu, przygotuj się na konieczność podtrzymania kontaktu ze sprzedającym aż do momentu zakończenia rejestracji. O ile mieszkacie blisko siebie, nie będzie to kłopotliwe. Ale równie dobrze możesz kupić auto z drugiego końca Polski – i to może już bardzo utrudnić sprawę.

Czy można zarejestrować samochód bez karty pojazdu?

Zarejestrowanie auta kupionego bez karty pojazdu jest czasochłonne, ale możliwe. Tak jak już wspomnieliśmy, będzie to wymagało dobrej woli sprzedającego i podtrzymania z nim kontaktu już po zakupie samochodu. Aby urzędnik w wydziale komunikacji nie robił żadnych problemów, wraz z wnioskiem o rejestrację musisz dostarczyć:

• przygotowane przez poprzedniego właściciela oświadczenie o tym, że karta pojazdu została utracona. Takie oświadczenie jest sporządzane pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań. Nie ma w tym nic dziwnego, biorąc pod uwagę znaczenie tego dokumentu oraz to, że jest drukowany przez Polską Wytwórnię Papierów Wartościowych;

• zaświadczenie potwierdzające dane pojazdu, które musi być pozyskane z wydziału komunikacji właściwego dla miejsca zamieszkania sprzedającego.

Jak wyrobić duplikat karty pojazdu?

Zgubiona karta pojazdu wiąże się z koniecznością wyrobienia nowego dokumentu. Niezależnie od tego, dla jakiego rodzaju pojazdu wyrabiasz kartę pojazdu, procedury są zawsze dokładnie takie same. Aby dopełnić wszystkich formalności, postępuj zgodnie z poniższymi wskazówkami:

1. Odwiedź wydział komunikacji właściwy dla Twojego miejsca zamieszkania.

2. Złóż oświadczenie o zniszczeniu lub utracie karty pojazdu.

3. Okaż urzędnikowi dowód osobisty i/lub prawo jazdy, a także dowód rejestracyjny.

4. Ureguluj opłatę administracyjną za tę czynność.

O szczegółach dotyczących tego procesu przeczytasz w tym artykule. Na wydanie karty pojazdu możesz czekać do 30 dni od złożenia wniosku, ale zwykle trwa to krócej. Przy odbiorze karty pojazdu zostaniesz poproszony jeszcze raz o pokazanie dowodu rejestracyjnego i swojego dowodu osobistego. Urzędnik może również zapytać o to, czy masz aktualne OC. Choć nie masz obowiązku informowania go o tym, to jednak miej na uwadze to, że może poinformować UFG o podejrzeniu braku ubezpieczenia.

Jak wyrobić nową kartę pojazdu?

Nową kartę pojazdu należy wyrobić przede wszystkim dla aut sprowadzonych z zagranicy, które nie mają takiego dokumentu, zatem nie można go po prostu przetłumaczyć. Procedury są dokładnie takie same jak powyżej, ale w składanym do urzędu wniosku nie informujesz o utracie karty pojazdu, lecz o jej braku. Czas oczekiwania nowej karty pojazdu i opłaty również wynoszą tyle samo.

Ile kosztuje wyrobienie karty pojazdu lub jej duplikatu?

Niezależnie od tego, czy wyrabiasz nowy dokument czy ubiegasz się o wydanie duplikatu karty pojazdu, będzie to kosztować dokładnie tyle samo. Sama opłata za wyrobienie dokumentu jest równa 75 zł, do czego należy dodać 0,5 zł opłaty ewidencyjnej. Całość kosztuje zatem 75,5 zł – bez względu na to, o jaki pojazd chodzi.

Co ciekawe, jeszcze kilkanaście lat temu opłata za wyrobienie karty pojazdu była inna dla samochodu kupionego w Polsce oraz tego sprowadzonego z zagranicy. Różnica pomiędzy tymi dwoma opłatami była niebagatelna, bo wynosiła aż 425 zł. Sytuację tę rozwiązał dopiero wyrok Trybunału Konstytucyjnego z  dnia 17 stycznia 2006 r., który nakazał zrównanie stawek za tę czynność dla wszystkich pojazdów, niezależnie od ich pochodzenia.