Sprawdź, czy masz właściwe prawko

Myśląc o przyszłości związanej ze środkami transportu, z jakich planujemy korzystać, warto sprawdzić, czy posiadane prawo jazdy jest wystarczające. W wielu przypadkach może okazać się, że kategoria B to za mało, a dopiero po zdobyciu adekwatnych uprawnień możesz pomyśleć na przykład o zakupie przyczepy kempingowej.

Postanowiliśmy sprawdzić, jak wygląda sytuacja z prawem jazdy. Od egzaminu, po analizę konkretnych kategorii, rozszerzeń i ograniczeń.

Prawo jazdy – krok po kroku

Kto może ubiegać się o prawo jazdy?

• każdy obywatel Polski, który jest w wieku wymaganym do danej kategorii i chce pierwszy raz zdobyć prawo jazdy,
• każdy obywatel Polski, który jest pełnoletni, ma już prawo jazdy i chce uzyskać przyzwolenie na inną kategorię,
• dyplomata na placówce w Polsce.

Ponadto od 2014 roku obowiązuje nowa procedura, która zaznacza, że jeśli planujesz rozpocząć kurs, a następnie zdać egzamin musisz dostać w wydziale komunikacji swojego urzędu numer PKK (Profilu Kandydata na Kierowcę). PKK to unikatowy numer każdego kandydata na kierowcę, który umożliwia rozpoznanie w systemie szkoły jazdy lub systemie ośrodka ruchu drogowego.

Oto jak wygląda proces zdobywania prawa jazdy krok po kroku:

1. Złożenie wniosku o wydanie prawa jazdy w urzędzie.
2. Uzyskanie numeru PKK.
3. Zapisanie do wybranej szkoły jazdy.
4. Ukończenie kursu wewnętrznego.
5. Zdanie wewnętrznego teoretycznego i praktycznego egzaminu.
6. Zapisanie na egzamin państwowy.
7. Wniesienie opłaty od wydania prawa jazdy w wysokości 100,50 zł na konto urzędu.
8. Odebranie prawa jazdy po 9 dniach od uzyskania przez urząd opłaty.

Co ciekawe, polskie prawo przewiduje możliwość samodzielnego przygotowania się do egzaminu teoretycznego. W takiej sytuacji zainteresowany takim rozwiązaniem w ośrodku szkoleniowym odbywa jedynie kurs praktyczny i egzamin wewnętrzny z tej samej części.

Wypowiedź eksperta

W przypadku niektórych kategorii (C, C+E, C1, C1+E, D, D+E, D1 i D1+E) lub, kiedy kandydat stara się o uprawnienia na prowadzenie tramwaju, wymagane są teksty psychologiczne. Również kiedy kierowca utraci prawo jazdy na skutek przekroczenia granicy 24 punktów karnych, spowodowania wypadku, prowadzenia auta w stanie nietrzeźwości, czy popełni dwa wykroczenia w okresie próbnym zmuszony jest do przejścia testów psychologicznych.

Kamil Sztandera, Specjalista ds. ubezpieczeń komunikacyjnych

Kategorie prawa jazdy w Polsce

Przypomnijmy jakimi pojazdami można kierować, posiadając kategorie A, B, C i D oraz jakie najczęstsze błędy popełniają kierowcy.

Kategoria AM

Wymagane 14 lat, aby uzyskać ten rodzaj prawa jazdy.

Uprawnia do prowadzenia:

• motoroweru,
• czterokołowca lekkiego (na przykład mały quad),
• zespołu pojazdów – powyższe pojazdy połączone z przyczepą – tylko w Polsce.

Kategoria A1

Wymagane 16 lat, aby uzyskać ten rodzaj prawa jazdy.

Uprawnia do prowadzenia:

• motocykla o pojemności skokowej silnika do 125 cm3, mocy do 11 kW i stosunku mocy do masy własnej do 0,1 kW/kg,
• motocykla trójkołowego o mocy do 15 kW,
• pojazdu z kategorii AM,
• zespołu pojazdów – powyższe pojazdy połączone z przyczepą - tylko w Polsce.

Kategoria A2

Wymagane 18 lat, aby uzyskać ten rodzaj prawa jazdy.

Uprawnienia do prowadzenia motocykla, który spełnia wszystkie poniższe warunki:

• moc do 35 kW,
• stosunek mocy do masy własnej do 0,2 kW/kg,
• nie może on powstać w wyniku wprowadzenia zmian w pojeździe, którego moc przekracza dwukrotność mocy tego motocykla,
• motocykl trójkołowy o mocy do 15 kW,
• pojazdy z kategorii AM,
• zespół pojazdów – powyższe pojazdy połączone z przyczepą – tylko w Polsce.

Kategoria A

Wymagane 20 lat - jeśli masz już od co najmniej 2 lat prawo jazdy kategorii A2 i 24 lata - jeśli nie masz od co najmniej 2 lat prawa jazdy kategorii A2.

Uprawnienia do prowadzenia:

• każdego motocykla,
• pojazdu z kategorii AM,
• zespołu pojazdów – powyższe pojazdy połączone z przyczepą – tylko w Polsce.

Zajrzyj także tutaj: Prawo jazdy A, A1, A2 i AM – czym się różnią?

Kategoria B1

Wymagane 16 lat, aby uzyskać ten rodzaj prawa jazdy.

Uprawnienia do prowadzenia:

• czterokołowca (na przykład duży quad),
• pojazdów z kategorii AM.

Kategoria B

Wymagane 18 lat, aby uzyskać ten rodzaj prawa jazdy.

Uprawnienia do prowadzenia:

• pojazdu samochodowego o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 t (na przykład samochód osobowy), z wyjątkiem autobusu i motocykla,
• zespołu pojazdów – powyższy pojazd połączony z lekką przyczepą (o dopuszczalnej masie całkowitej do 750 kg)
• pojazd z kategorii AM,
• zespołu pojazdów – złożony z pojazdu samochodowego o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 t (z wyjątkiem autobusu i motocykla) oraz przyczepy. Jednak łączna dopuszczalna masa całkowita całego zespołu nie może przekroczyć 3500 kg,
• jeśli zdasz dodatkowy egzamin praktyczny i masz dodatkowy wpis w prawie jazdy – zespołu pojazdów złożonego z pojazdu samochodowego o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 t (z wyjątkiem autobusu i motocykla) oraz przyczepy. Jednak łączna dopuszczalna masa całkowita całego zespołu nie może przekroczyć 4250 kg,
• ciągnika rolniczego – tylko w Polsce,
• pojazdu wolnobieżnego (na przykład walca) – tylko w Polsce,
• zespołu pojazdów złożonego z ciągnika rolniczego oraz lekkiej przyczepy (o dopuszczalnej masie całkowitej do 750 kg) – tylko w Polsce,
• zespołu pojazdów złożonego z pojazdu wolnobieżnego oraz lekkiej przyczepy (o dopuszczalnej masie całkowitej do 750 kg) – tylko w Polsce,
• jeśli masz prawo jazdy kategorii B od co najmniej 3 lat - motocykla o pojemności skokowej silnika do 125 cm3, mocy do 11 kW i stosunku mocy do masy własnej do 0,1 kW/kg – tylko w Polsce.

Kategoria B+E

Wymagane 18 lat, aby uzyskać ten rodzaj prawa jazdy.

Uprawnienia do prowadzenia:

• zespołu pojazdów złożonego z pojazdu z kategorii B i przyczepy o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 tony,
• zespołu pojazdów złożonego z ciągnika rolniczego i przyczepy lub przyczep – tylko w Polsce,
• zespołu pojazdów złożonego z pojazdu wolnobieżnego (na przykład walca) i przyczepy lub przyczep – tylko w Polsce.

Kategoria C

Wymagane 21 lat, aby uzyskać ten rodzaj prawa jazdy.

Uprawnienia do prowadzenia:

• pojazdu samochodowego o dopuszczalnej masie całkowitej ponad 3,5 t, z wyjątkiem autobusu (na przykład duża ciężarówka),
• zespołu pojazdów – powyższy pojazd i lekka przyczepa (o dopuszczalnej masie całkowitej do 750 kg),
• pojazdu z kategorii AM,
• ciągnika rolniczego – tylko w Polsce,
• pojazdu wolnobieżnego (na przykład walec) – tylko w Polsce,
• zespołu pojazdów złożonego z ciągnika rolniczego oraz lekkiej przyczepy (o dopuszczalnej masie całkowitej do 750 kg) – tylko w Polsce,
• zespołu pojazdów złożonego z pojazdu wolnobieżnego oraz lekkiej przyczepy (o dopuszczalnej masie całkowitej do 750 kg) – tylko w Polsce.

Kategoria C1

Wymagane 18 lat, aby uzyskać ten rodzaj prawa jazdy.

Uprawnia do prowadzenia:

• pojazdu samochodowego o dopuszczalnej masie całkowitej ponad 3,5 t do 7,5 t, z wyjątkiem autobusu (na przykład mała ciężarówka),
• zespołu pojazdów – powyższy pojazd i lekka przyczepa (o dopuszczalnej masie całkowitej do 750 kg),
• pojazdu z kategorii AM,
• ciągnika rolniczego – tylko w Polsce,
• pojazdu wolnobieżnego (na przykład walca) – tylko w Polsce,
• zespołu pojazdów złożonego z ciągnika rolniczego oraz lekkiej przyczepy (o dopuszczalnej masie całkowitej do 750 kg) – tylko w Polsce,
• zespołu pojazdów złożonego z pojazdu wolnobieżnego oraz lekkiej przyczepy (o dopuszczalnej masie całkowitej do 750 kg) – tylko w Polsce.

Kategoria C1+E

Wymagane 18 lat, aby uzyskać ten rodzaj prawa jazdy.

Uprawnia do prowadzenia zespołu pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej do 12 ton, który składa się z:

• pojazdu, który ciągnie – pojazdy z kategorii C1,
• przyczepy (na przykład mała ciężarówka z przyczepą),
• ciągnika rolniczego oraz przyczepy lub przyczep – tylko w Polsce,
• pojazdu wolnobieżnego oraz przyczepy lub przyczep – tylko w Polsce.

Kategoria C+E

Wymagane 21 lat, aby uzyskać ten rodzaj prawa jazdy.

Uprawnia do prowadzenia zespołu pojazdów:

• złożonego z pojazdu z kategorii C i przyczepy,
• złożonego z ciągnika rolniczego oraz przyczepy lub przyczep – tylko w Polsce,
• złożonego z pojazdu wolnobieżnego oraz przyczepy lub przyczep – tylko w Polsce.

Kategoria D

Wymagane 24 lata, aby uzyskać ten rodzaj prawa jazdy

Uprawnia do prowadzenia:

• autobusu,
• zespołu pojazdów złożonego z autobusu oraz z lekkiej przyczepy (o dopuszczalnej masie całkowitej do 750 kg),
• pojazdu z kategorii AM,
• ciągnika rolniczego – tylko w Polsce,
• pojazdu wolnobieżnego (na przykład walca) – tylko w Polsce,
• zespołu pojazdów złożonego z ciągnika rolniczego oraz lekkiej przyczepy (o dopuszczalnej masie całkowitej do 750 kg) – tylko w Polsce,
• zespołu pojazdów złożonego z pojazdu wolnobieżnego oraz lekkiej przyczepy (o dopuszczalnej masie całkowitej do 750 kg) – tylko w Polsce.

Kategoria D1

Wymagane 21 lat, aby uzyskać ten rodzaj prawa jazdy.

Uprawnia do prowadzenia:

• autobusu przeznaczongo konstrukcyjnie do przewozu do 17 osób łącznie z kierowcą, o długości do 8 m
• zespołu pojazdów złożonego z pojazdu, o którym mowa powyżej oraz z lekkiej przyczepy (o dopuszczalnej masie całkowitej do 750 kg),
• pojazdu z kategorii AM,
• ciągnika rolniczego – tylko w Polsce,
• pojazdu wolnobieżnego (na przykład walca) – tylko w Polsce,
• zespołu pojazdów złożonego z ciągnika rolniczego oraz lekkiej przyczepy (o dopuszczalnej masie całkowitej do 750 kg) – tylko w Polsce,
• zespołu pojazdów złożonego z pojazdu wolnobieżnego oraz lekkiej przyczepy (o dopuszczalnej masie całkowitej do 750 kg) – tylko w Polsce.

Kategoria D1+E

Wymagane 21 lat, aby uzyskać ten rodzaj prawa jazdy.

Uprawnia do prowadzenia:

• zespół pojazdów złożony z pojazdu kategorii D1 i przyczepy,
• zespół pojazdów złożony z ciągnika rolniczego oraz przyczepy lub przyczep – tylko w Polsce,
• zespół pojazdów złożony z pojazdu wolnobieżnego (na przykład walca) oraz przyczepy lub przyczep – tylko w Polsce.

Kategoria D+E

Wymagane 24 lata, aby uzyskać ten rodzaj prawa jazdy.

Uprawnia do prowadzenia:

• zespołu pojazdów złożonego z pojazdu z kategorii D i przyczepy,
• zespołu pojazdów złożonego z ciągnika rolniczego oraz przyczepy lub przyczep – tylko w Polsce,
• zespołu pojazdów złożonego z pojazdu wolnobieżnego (na przykład walca) oraz przyczepy lub przyczep – tylko w Polsce.

Kategoria D+E

Wymagane 16 lat, aby uzyskać ten rodzaj prawa jazdy.

Uprawnia do prowadzenia:

• ciągnika rolniczego,
• pojazdu wolnobieżnego (na przykład walca),
• zespołu pojazdów złożonego z ciągnika rolniczego i przyczepy lub przyczep,
• zespołu pojazdów złożonego z pojazdu wolnobieżnego (na przykład walca) i przyczepy lub przyczep,
• pojazdu kategorii AM.

Ograniczenia i rozszerzenia w prawie jazdy

Kiedy już wiesz dokładnie, jaki dokument uprawnia do prowadzenia konkretnych pojazdów, czas zajrzeć nieco głębiej. Otóż, okazuje się, że przeciętny kierowca nie do końca zdaje sobie sprawę ze znaczenia tajemniczych kodów znajdujących się na odwrocie prawa jazdy.

Warto więc odpowiedzieć sobie na to pytanie, przy okazji uczulając na znajomość własnego dokumentu, co w niektórych sytuacjach może okazać się niezbędne.

Ograniczenia na kierowcę można nałożyć różne. Większość z nich dotyczy stanu zdrowia. Może mieć on bezpośredni wpływ na prowadzenie auta, co w następstwie skutkuje na przykład wymuszeniem na kierowcy stosowania przedmiotu ułatwiającego uczestniczenie w ruchu drogowym.

Więcej przeczytasz tutaj: Jak wygląda badanie lekarskie na prawo jazdy?

Rozszerzenie natomiast dotyczy zwiększenia uprawnień. Może ono na przykład kierowcy posiadającemu prawo jazdy kategorii B, dzięki rozszerzeniu o kodzie 96 pozwolić na ciągnięcie ciężkiej przyczepy bez posiadania kategorii B+E. Wówczas w rubryce 12 n odwrocie dokumentu pojawi się rozszerzenie „96”.

Lista kodów ograniczeń w Polsce:

01 – wymagana korekta lub ochrona wzroku:

• 01.01 – okulary,
• 01.02 – soczewka(i) kontaktowa(e),
• 01.05 – przepaska na oko,
• 01.06 – okulary lub soczewki kontaktowe,
• 01.07 – indywidualna korekta lub ochrona wzroku.

02 – wymagana korekta słuchu lub wspomaganie komunikacji.

03 – wymagane protezy lub szyny ortopedyczne kończyn:

• 03.01 – proteza lub szyna ortopedyczna kończyny górnej,
• 03.02 – proteza lub szyna ortopedyczna kończyny dolnej.

10 – wymagane modyfikacje w układzie zmiany biegów:

• 10.02 – bez pedału sprzęgła (albo dźwigni ręcznej dla prawa jazdy kategorii AM, A1, A2 i A),
• 10.04 – zmodyfikowana dźwignia zmiany biegów.

15 – wymagana modyfikacja sprzęgła:

• 15.01 – zmodyfikowany pedał sprzęgła,
• 15.02 – sprzęgło sterowane ręcznie,
• 15.03 – sprzęgło automatyczne,
• 15.04 – składany lub odkręcany pedał sprzęgła za przegrodą.

20 – wymagane modyfikacje w układzie hamulcowym:

• 20.01 – zmodyfikowany pedał hamulca,
• 20.03 – pedał hamulca dostosowany do obsługi lewą stopą,
• 20.04 – pedał hamulca pod całą stopę,
• 20.05 – wychylny pedał hamulca,
• 20.06 – ręcznie sterowany hamulec roboczy,
• 20.07 – możliwość efektywnego użycia pedału hamulca z określoną siłą … N (np. 20.07 (300N)),
• 20.09 – zmodyfikowany hamulec postojowy,
• 20.12 – składany lub odkręcany pedał hamulca za przegrodą,
• 20.13 – hamulec obsługiwany kolanem,
• 20.14 – elektrycznie sterowany hamulec roboczy.

25 – wymagane modyfikacje w układzie przyspieszenia:

• 25.01 – zmodyfikowany pedał przyspieszenia,
• 25.03 – wychylny pedał przyspieszenia,
• 25.04 – przyspieszenie sterowane ręcznie,
• 25.05 – przyspieszenie sterowane kolanem,
• 25.06 – serwoprzyspieszacz (w tym elektroniczny, pneumatyczny),
• 25.08 – pedał przyspieszenia po lewej stronie,
• 25.09 – składany lub odkręcany pedał przyspieszenia za przegrodą.

31 – wymagane modyfikacje pedałów:

• 31.01 – pedały równoległe,
• 31.02 – pedały na tym samym lub prawie na tym samym poziomie,
• 31.03 – składane lub odkręcane pedały hamowania i przyspieszenia,
• 31.04 – wypiętrzona podłoga.

32 – wymagane wspólne modyfikacje układów hamowania i przyspieszenia:

• 32.01 – obsługa układów przyspieszenia i hamowania jedną ręką,
• 32.02 – obsługa układów przyspieszenia i hamowania z użyciem zewnętrznego wspomagania.

33 – wymagane wspólne modyfikacje układów hamowania, przyspieszenia i kierowania:

• 33.01 – obsługa układów przyspieszenia, hamowania i kierowania z użyciem zewnętrznego wspomagania jedną ręką,
• 33.02 – obsługa układów przyspieszenia, hamowania i kierowania z użyciem zewnętrznego wspomagania dwoma rękami.

35 – wymagane modyfikacje urządzeń sterowania (przełączniki świateł, wycieraczki szyby przedniej, spryskiwacz, sygnał dźwiękowy, kierunkowskazy):

• 35.02 – urządzenia sterowania obsługiwane bez konieczności puszczenia kierownicy i akcesoriów (w tym gałek, dźwigni),
• 35.03 – urządzenia sterowania obsługiwane lewą ręką bez konieczności puszczenia kierownicy i akcesoriów,
• 35.04 – urządzenia sterowania obsługiwane prawą ręką bez konieczności puszczenia kierownicy i akcesoriów,
• 35.05 – urządzenia sterowania obsługiwane bez konieczności puszczenia kierownicy i akcesoriów ze wspólnymi mechanizmami hamowania i przyspieszenia.

40 – wymagane modyfikacje w układzie kierowniczym:

• 40.01 – zwykły układ kierowniczy ze wspomaganiem,
• 40.05 – zmodyfikowana kierownica (grubszy lub cieńszy przekrój koła kierownicy, kierownica o mniejszej średnicy),
• 40.06 – wychylne koło kierownicy,
• 40.09 – kierowanie nożne,
• 40.11 – gałka na kierownicy,
• 40.14 – alternatywny układ kierowania obsługiwany jedną ręką (ramieniem),
• 40.15 – alternatywny układ kierowania obsługiwany rękoma (ramionami).

42 – wymagane modyfikacje lusterka wstecznego (lusterek) lub urządzeń widzenia wstecznego:

• 42.01 – zmodyfikowane zewnętrzne lusterko prawe lub lewe albo zmodyfikowane urządzenie widzenia wstecznego,
• 42.03 – dodatkowe wewnętrzne lusterko lub inne urządzenie, pozwalające na obserwację ruchu,
• 42.05 – lusterko lub inne urządzenie do obserwacji martwych pól.

43 – wymagane modyfikacje fotela kierowcy:

• 43.01 – fotel kierowcy podwyższony dla dobrej wysokości obserwacyjnej, w normalnej odległości od kierownicy i pedałów,
• 43.02 – fotel kierowcy dostosowany do kształtu ciała,
• 43.03 – fotel kierowcy z oparciem bocznym stabilizującym pozycję,
• 43.04 – fotel kierowcy z podłokietnikiem,
• 43.06 – zmodyfikowany pas bezpieczeństwa,
• 43.07 – pas bezpieczeństwa szelkowy.

44 – wymagane modyfikacje motocykli i motorowerów (obowiązkowe stosowanie subkodów):

• 44.01 – hamulec z pojedynczym sterowaniem,
• 44.02 – zmodyfikowany hamulec ręczny,
• 44.03 – zmodyfikowany hamulec nożny,
• 44.04 – zmodyfikowana rączka przyspieszenia,
• 44.08 – wysokość siedzenia pozwalająca kierowcy na oparcie dwóch stóp na ziemi jednocześnie w pozycji siedzącej i zachowanie równowagi motocykla podczas zatrzymania i postoju,
• 44.09 – maksymalna siła pozwalająca na uruchomienie hamulca ręcznego …. N (np. 44.09 (140N)),
• 44.10 – maksymalna siła pozwalająca na uruchomienie hamulca nożnego …. N (np. 44.10 (240N)),
• 44.11 – zmodyfikowany podnóżek,
• 44.12 – zmodyfikowany uchwyt kierownicy.

45 – wyłącznie motocykle z wózkiem bocznym.

46 – wyłącznie pojazdy trójkołowe.

47 – ograniczenie do pojazdów mających więcej niż dwa koła, które nie wymagają utrzymywania równowagi przez kierowcę w czasie uruchamiania, zatrzymywania i postoju.

50 – dla określonego pojazdu lub nadwozia (numer identyfikacyjny pojazdu, VIN).

61 – jazda w godzinach dziennych (od świtu do zmierzchu).

62 – jazda tylko w promieniu … km od miejsca zamieszkania posiadacza prawa jazdy albo w obrębie miasta/regionu (np. 62.nazwa miasta/regionu albo 62. ……. km).

63 – jazda bez pasażerów.

64 – jazda z prędkością nie większą niż ......... km/h.

65 – jazda tylko w towarzystwie osoby posiadającej prawo jazdy co najmniej tej samej kategorii.

66 – bez prawa ciągnięcia przyczepy.

67 – bez prawa jazdy po autostradach.

68 – zakaz spożywania alkoholu.

69 – jazda tylko pojazdem wyposażonym w blokadę alkoholową zgodnie z normą przenoszącą normę EN 50436.

70 – wymiana prawa jazdy numer ... wydanego przez ... (wyróżnik UE/ONZ w przypadku państwa trzeciego, np. 70.0123456789.NL).

71 – wtórnik prawa jazdy numer ... wydanego przez ... (wyróżnik UE/ONZ w przypadku państwa trzeciego, np. 71.987654321.HR).

73 – wyłącznie dla pojazdów kategorii B z silnikiem, typów czterokołowych (B1).

78 – wyłącznie pojazdy bez pedału sprzęgła (albo dźwigni ręcznej dla kategorii AM, A1, A2 i A).

79 (...) – ograniczenie do pojazdów, które spełniają wymogi specyfikacji wskazanej w nawiasach – kod stosuje się wyłącznie w przypadku przeniesienia ograniczeń z wymienianego prawa jazdy wydanego za granicą:

• 79.01 – wyłącznie dla pojazdów dwukołowych z wózkiem bocznym lub bez,
• 79.02 – wyłącznie dla pojazdów trójkołowych lub czterokołowych kategorii AM,
• 79.03 – wyłącznie dla pojazdów trójkołowych,
• 79.04 – wyłącznie dla pojazdów trójkołowych z przyczepą o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 750 kg,
• 79.05 – motocykl kategorii A1 o stosunku mocy do masy przekraczającym 0,1 kW/kg,
• 79.06 – pojazd kategorii B+E, przy czym dopuszczalna masa całkowita przyczepy przekracza 3500 kg.

80 – wyłącznie dla posiadaczy prawa jazdy upoważniającego do prowadzenia pojazdów kategorii A typu trójkołowego, w wieku poniżej 24 lat; 35).

81 – wyłącznie dla posiadaczy prawa jazdy upoważniającego do prowadzenia pojazdów kategorii A, typu motocykl dwukołowy, w wieku poniżej 21 lat.

95 – potwierdzenie posiadania świadectwa kwalifikacji zawodowej.

Jak ubiegać się o rozszerzenie uprawnień?

Chcąc starać się o rozszerzenie swojego prawa jazdy, należy złożyć stosowne dokumenty. Tę procedurę również prezentujemy krok po kroku.

Krok 1 - Złożenie stosownych dokumentów

Potrzebne Ci będą:

• wniosek,
• dowód osobisty (do wglądu),
• wyraźna, aktualna i kolorowa fotografia o wymiarach 3,5 x 4,5 cm, przedstawiająca osobę bez nakrycia głowy i okularów z ciemnymi szkłami w taki sposób, aby ukazywała głowę w pozycji lewego półprofilu z widocznym lewym uchem,
• orzeczenie lekarskie, psychologiczne stwierdzające brak przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdem – nie dotyczy prawa jazdy kategorii AM, A1, A2, A, B1, B, B+E lub T,
• kserokopia posiadanego prawa jazdy,
• pisemna zgoda rodzica lub opiekuna - w przypadku osób, które nie ukończyły 18 lat,
• cudzoziemiec ubiegający się o otrzymanie polskiego prawa jazdy dołącza do wniosku kserokopię karty pobytu, wizy lub innego dokumentu potwierdzającego posiadanie prawa pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo zaświadczenie, że studiuje co najmniej od sześciu miesięcy.

Krok 2 - Zgłoszenie się do urzędu starostwa, właściwego dla miejsca zamieszkania

Krok 3 - Procedura w urzędzie

Na podstawie złożonych dokumentów, właściwy organ wydający prawo jazdy, generuje w systemie teleinformatycznym profil kandydata na kierowcę i przekazuje numer PKK kierowcy, który ubiega się o podwyższenie uprawnień.

Jak interpretować przepisy?

Powyższy podział jest prosty i czytelny. Błędy kierujących polegają na interpretacji szczegółowych zapisów ustawy.

Kolejne pułapki dotyczą przyczep. Bez dodatkowej kategorii E można używać pojazd danej kategorii wyłącznie z przyczepą lekką, czyli taką której DMC nie przekracza 750 kg. Osoba z kategorią B może kierować ciągnikiem rolniczym, ale wyłącznie bez przyczepy.

Dodatkowo w przypadku kategorii B DMC przyczepy nie może przekraczać DMC pojazdu ciągnącego, a suma DMC zespołu tych pojazdów nie może przekraczać 3,5 t. Przepis ten najczęściej łamany jest przez kierowców samochodów osobowych z przyczepą kempingową.

Z kolei następna pułapka dotyczy dopuszczalnych mas całkowitych poszczególnych pojazdów oraz liczby zamontowanych w nich foteli. Dany model samochodu dostawczego może być autem osobowym, ciężarowym lub autobusem. Przykładowo Ford Transit, Mercedes Sprinter czy VW LT występują w wersjach o DMC poniżej i powyżej 3,5 tony jak również mogą być wyposażone w nawet 20 miejsc siedzących. 

Dopuszczalne wartości DMC (dopuszczalna masa całkowita) w Polsce:

• 10 t dla przyczepy jednoosiowej,
• 11 t dla przyczepy z jedną osią centralną,
• 18 t dla dwuosiowego pojazdu samochodowego lub dwuosiowej przyczepy,
• 19 t dla dwuosiowego pojazdu samochodowego zasilanego paliwem alternatywnym (np. wodór, CNG, LNG, prąd elektryczny),
• 19,5 t dla dwuosiowego autobusu,
• 24 t dla przyczepy z liczbą kół większą niż dwa,
• 25 t dla trzyosiowego pojazdu samochodowego,
• 26 t dla trzyosiowego pojazdu samochodowego z bliźniaczymi kołami osi napędzanych. Limit nacisku każdej z osi to 9,5 t,
• 28 t dla trzyosiowego autobusu przegubowego lub 29 t w przypadku zasilania paliwem alternatywnym,
• 28 t dla zestawu pojazdów mających łącznie trzy osie,
• 32 t dla pojazdu samochodowego o liczbie osi większej niż trzy,
• 34 t dla pojazdu samochodowego czteroosiowego typu wywrotka lub betoniarka,
• 35 t dla zestawu złożonego z pojazdu samochodowego/ciągnika siodłowego o trzech osiach i jednoosiowej przyczepy/naczepy,
• 36 t dla zestawu złożonego z trzyosiowego ciągnika siodłowego z osią napędową z kołami bliźniaczymi i zawieszeniem pneumatycznym oraz naczepy jednoosiowej,
• 36 t dla zestawu złożonego z dwuosiowego pojazdu samochodowego z kołami bliźniaczymi i zawieszeniem pneumatycznym tylnej osi oraz przyczepy jednoosiowej. Limit nacisku każdej z osi to 9,5 t,
• 36 t dla zestawu złożonego z dwuosiowego pojazdu samochodowego i dwuosiowej przyczepy,
• 36 t dla zestawu złożonego z dwuosiowego ciągnika i dwuosiowej naczepy z rozstawem nie większym niż 1,8 m,
• 38 t dla zestawu złożonego z dwuosiowego ciągnika z kołami bliźniaczymi i zawieszeniem pneumatycznym tylnej osi oraz dwuosiowej naczepy z rozstawem osi pow. 1,8 m,
• 40 t dla zestawu złożonego z ciągnika (2 lub 3 osie) oraz trzyosiowej naczepy,
• 44 t dla zestawu złożonego z trzyosiowego ciągnika i trzyosiowej naczepy, przewożącego 40-stopowy kontener ISO w transporcie kombinowanym.

Mandat za prawo jazdy niewłaściwej kategorii

Jazda bez ważnego prawa jazdy lub z dokumentem kategorii nieuprawniającej do zasiadania za kierownicą konkretnego pojazdu, może zostać ukarane mandatem, a nawet karą pozbawienia wolności. 

Jeszcze w 2022 roku kara za niewłaściwą kategorię wynosiła 300 zł oraz 500 zł za brak uprawnień. Obecnie jednak z taryfikatora mandatów zniknęły te kwoty. Zastąpiły je znacznie wyższe kwoty.

Warto zatem mieć na uwadze te kwestie. W roku 2024 zaplanowanych jest wiele zmian dla kierowców również w zakresie kursów i egzaminów na prawo jazdy. Sprawdź, o czym trzeba pamiętać w naszym podsumowaniu: Nowe przepisy drogowe i wyższe opłaty w 2023 i 2024.