Sprzedajesz lub kupujesz samochód? Twoje obowiązki nie sprowadzają się wyłącznie do przekazania kluczyków lub uiszczenia umówionej kwoty za pojazd. Jeżeli nie chcesz pominąć żadnej obowiązkowej formalności związanej ze sprzedażą lub kupnem samochodu to zapoznaj się z naszym poradnikiem.

Zarówno zakup, jak i sprzedaż samochodu wiąże się z wymaganymi prawem czynnościami – np. o transakcji kupna lub sprzedaży samochodu trzeba poinformować odpowiednie urzędy. Przygotowaliśmy poradnik, w którym przypominamy zarówno o obowiązkach kupującego, jak i sprzedającego auto. Przeprowadzi on Cię krok po kroku przez wszystkie formalności.

Znajdź OC już od 348zł!
Bez wychodzenia z domu

  • Ceny OC w 5 minut
  • Oferty 14 towarzystw ubezpieczeniowych
  • Pomoc 200 agentów

Co powinna zawierać umowa sprzedaży auta?

Samodzielne przygotowywanie umowy sprzedaży nie jest konieczne – z powodzeniem możesz skorzystać z jednego z dostępnych wzorów. Zwróć jednak uwagę, aby dokument ten zawierał najważniejsze elementy. Należą do nich:

  • data i miejsce zawarcia umowy,
  • dokładne dane identyfikacyjne obu stron transakcji (imię i nazwisko, adres zamieszkania, PESEL, numer dowodu),
  • precyzyjny opis przedmiotu transakcji (samochodu),  w tym: marka, model, rok produkcji, numer nadwozia, numer rejestracyjny, numer karty pojazdu, aktualny przebieg, kolor,
  • cena, za jaką pojazd zostanie sprzedany,
  • data przekazania pojazdu kupującemu,
  • określenie, która ze stron ponosi koszty związane z zawarciem umowy,
  • oświadczenie kupującego, że zna stan techniczny pojazdu i nie ma co do niego zastrzeżeń.

Umowa powinna zostać opatrzona własnoręcznym podpisem przez każdą ze stron. Przed złożeniem podpisu warto też zamieścić wzmiankę, że sprzedający otrzymał zapłatę, a kupującemu został wydany przedmiot umowy, czyli samochód.

Pobierz wzór umowy kupna sprzedaży samochodu.

Wzór umowy kupna-sprzedaży samochodu

Kodeks cywilny nie reguluje formy umowy sprzedaży samochodu. Dla celów dowodowych sprzedając lub kupując samochód, warto jednak zachować formę pisemną.

Jakie obowiązki ma nabywca pojazdu?

Kupiłeś samochód i zastanawiasz się, co dalej? Nie obejdzie się bez zarejestrowania pojazdu w wydziale komunikacji i opłacenia podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC). Może się też okazać, że będziesz musiał kupić ubezpieczenie OC.

1. Kupuję samochód – czy muszę kupić również OC?

Od momentu nabycia pojazdu, to Ty będziesz odpowiadał za to, aby był on ubezpieczony. Wraz z dokumentami sprzedawca przekazał Ci polisę OC? Masz dwie możliwości – możesz:

  • pozostać przy otrzymanej polisie – pamiętaj jednak, że ubezpieczyciel ma prawo do rekalkulacji składki (ponownego oszacowania ryzyka) i wezwania właściciela auta (czyli Ciebie) do dopłaty,
  • zmienić ubezpieczyciela – wówczas musisz wypowiedzieć dotychczasową umowę i zawrzeć nową, pamiętając przy tym, że każda przerwa w ciągłości ubezpieczenia OC (nawet jednodniowa) wiąże się z opłatą karną.
W przypadku kontynuowania polisy OC sprzedającego pojazd, ubezpieczenie OC nie przedłuży się automatycznie na następny rok.

Które rozwiązanie będzie dla Ciebie korzystniejsze? Jeżeli jesteś młodym kierowcą, dopłata może być tańsza niż zakup ubezpieczenia od innego ubezpieczyciela. Co więcej, wiele firm ubezpieczeniowych nie korzysta z prawa do rekalkulacji składki, chcąc w ten sposób zachęcić kierowców do skorzystania ze swojej oferty.

Choć nie mamy obowiązku kontaktowania się z towarzystwem ubezpieczeniowym, z którym poprzedni właściciel zawarł umowę OC, to leży to w naszym interesie. Po ustaleniu z towarzystwem czy będzie wymagana dopłata do składki, możemy od razu zdecydować, czy będziemy kontynuować umowę OC, czy też z niej zrezygnujemy

Kamil Sztandera, ekspert ds. ubezpieczeń komunikacyjnych w rankomat.plKamil Sztandera, ekspert ds. ubezpieczeń komunikacyjnych w rankomat.pl

Jeżeli nie otrzymałeś polisy OC od sprzedającego i okaże się, że pojazd nie jest ubezpieczony, musisz od razu zawrzeć umowę z wybranym towarzystwem. To, czy samochód jest ubezpieczony, możesz sprawdzić jeszcze przed jego zakupem, korzystając z wyszukiwarki UFG.

Oferty kilkunastu towarzystw ubezpieczeniowych sprawdzisz natomiast, korzystając z naszej porównywarki OC AC.

Przykład: mężczyzna, 45 lat, posiadacz Opla Corsy z 2010 r. o pojemności silnika 1.2 l. Mieszka w Kielcach. Prawo jazdy posiada od 25 lat, a auto ubezpiecza od co najmniej 10 lat. Wypracował więc maksymalne zniżki za bezszkodową jazdę.

Mężczyzna z Kielc, 45 lat, Opel Corsa 1,2 benzyna z 2010 roku, OC od co najmniej 10 lat
UbezpieczycielZakres ubezpieczeniaCena roczna
Trasti
OC
AC
Assistance
NNW
394,00 zł rata od 394 zł
Link4
OC
AC
Assistance
NNW
395,22 zł rata od 395,22 zł
Balcia Insurance
OC
AC
Assistance
NNW
398,16 zł rata od 398,16 zł
Beesafe
OC
AC
Assistance
NNW
400,00 zł rata od 220 zł
TUZ Ubezpieczenia
OC
AC
Assistance
NNW
402,00 zł rata od 244 zł
Uniqa
OC
AC
Assistance
NNW
415,00 zł rata od 236 zł
Mężczyzna z Kielc, 45 lat, Opel Corsa 1,2 benzyna z 2010 roku, OC od co najmniej 10 lat
Trasti
394,00 złrata od 394.00 zł
OC
AC
Assistance
NNW
Link4
395,22 złrata od 395.22 zł
OC
AC
Assistance
NNW
Balcia Insurance
398,16 złrata od 398.16 zł
OC
AC
Assistance
NNW
Beesafe
400,00 złrata od 220.00 zł
OC
AC
Assistance
NNW
TUZ Ubezpieczenia
402,00 złrata od 244.00 zł
OC
AC
Assistance
NNW
Uniqa
415,00 złrata od 236.00 zł
OC
AC
Assistance
NNW

Czytaj więcej: Co zrobić z OC po kupnie samochodu

2. Rejestracja samochodu w urzędzie 

Rejestracją pojazdów zajmują się wydziały komunikacji. Zakupiony samochód powinieneś zarejestrować w tym wydziale, który jest właściwy ze względu na Twoje miejsce zamieszkania. Może to być:

  • urząd starostwa powiatowego,
  • urząd miasta – jeżeli mieszkasz w mieście na prawach powiatu,
  • urząd dzielnicy – jeżeli mieszkasz w Warszawie.

Aby zarejestrować auto, będziesz musiał złożyć wniosek wraz z załącznikami. Wzór wniosku znajdziesz na stronach internetowych poszczególnych urzędów.

Lista załączników zależy od tego, czy rejestrujesz samochód zakupiony w Polsce, czy też sprowadzony z zagranicy. W pierwszym przypadku załącznikami będą:

  • dowód własności samochodu (w tym wypadku umowa kupna-sprzedaży),
  • dowód rejestracyjny z ważnym przeglądem technicznym – jeżeli termin badania minął, będziesz musiał je wykonać na stacji kontroli i dołączyć zaświadczenie o jego pozytywnym wyniku,
  • karta pojazdu (jeżeli została wydana),
  • dotychczasowe tablice rejestracyjne,
  • ważna polisa OC,
  • potwierdzenie dokonania opłat.

Rejestracji pojazdu dokonuje właściciel. Jeżeli samochód ma współwłaścicieli, przy rejestracji powinni być obecni wszyscy. Nie masz czasu, aby udać się do urzędu? Sprawę możesz załatwić przez pełnomocnika. Reprezentujesz spółkę? Pamiętaj, aby zabrać ze sobą odpis z KRS (do wglądu).

Na rejestrację samochodu sprowadzonego z państwa należącego do Uni Europejskiej masz 30 dni. Pamiętaj, że od 1 stycznia 2020 r. za niezarejestrowanie pojazdu w tym terminie nakładane są kary pieniężne w wysokości od 200 do 1 000 zł (art. 140 ustawy Prawo o ruchu drogowym).

Uwaga! Jeśli kupiłeś pojazd używany, który jest już zarejestrowany w Polsce, to w terminie do 30 dni wystarczy zgłosić jego nabycie. W tym przypadku przepisy mówią wyłącznie o zawiadomieniu starosty o nabyciu lub zbyciu pojazdu.

Termin na rejestrację pojazdu używanego sprowadzonego z terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej oraz na zawiadomienie starosty o nabyciu lub zbyciu pojazdu był tymczasowo wydłużony do 180 dni i obowiązywał do 31 grudnia 2020 r.

Obecnie, na rejestrację samochodu mamy ponownie tylko 30 dni.

Ile kosztuje rejestracja pojazdu? 2022 r. przyniósł kierowcom mieszane uczucia. Z jednej strony wzrosły kary w taryfikatorze mandatów, z drugiej - spadł koszt rejestracji pojazdu. Opłata za tablice rejestracyjne będzie obowiązkowa w trzech przypadkach:

  • pojazd sprowadzony z zagranicy, nigdy nie rejestrowany w Polsce, 
  • dotychczasowe tablice rejestracyjne nie spełniają wymogów wzorca (np. stare, czarno-białe), 
  • dotychczasowe tablice uniemożliwiają identyfikację (np. zniszczone). 

Ostateczna kwota do zapłaty zależy również od tego, jaki pojazd rejestrujesz. Poniżej przedstawiamy koszty przerejestrowania samochodu używanego, zarejestrowanego w Polsce.

WYSOKOŚĆ OPŁAT ZA REJESTRACJĘ SAMOCHODU

Pozwolenie czasowe, ważne 30 dni

13,50 zł

Dowód rejestracyjny

54,00 zł

Znaki legalizacyjne

12,50 zł

Opłata ewidencyjna

2,00 zł

Łączna kwota do zapłaty

82 zł

*wykaz opłat aktualny na 04.05.2022 r. 

Opłatę możesz wnieść na dwa sposoby: w kasie urzędu lub przelewem na konto urzędu, w którym rejestrujesz pojazd.

3. Podatek od czynności cywilnoprawnych

Od zakupionego pojazdu będziesz musiał też zapłacić podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC). Dotyczy to jednak tylko sytuacji, w której kupiłeś pojazd od osoby fizycznej. PCC wynosi 2 proc. wartości pojazdu. 

Podatek masz obowiązek zapłacić w ciągu 14 dni, licząc od daty zawarcia umowy kupna-sprzedaży pojazdu. Nie obejdzie się też bez złożenia deklaracji PCC-3 (jeżeli samochód jest współwłasnością, właściwa będzie deklaracja PCC-3/A).

Wyliczoną kwotę powinieneś wpłacić na rachunek bankowy właściwego urzędu skarbowego. Pamiętaj, że PCC należy wyliczyć od wartości samochodu. Jeżeli podasz zbyt niską kwotę, możesz zostać wezwany do dopłaty – urzędnicy sprawdzą wartość pojazdu, korzystając z katalogów i raportów wartości rynkowej samochodów.

PCC nie musisz płacić, jeżeli wartość samochodu nie przekracza 1000 zł. Podatek nie dotyczy także osób, które nabyły auto z komisu (chyba, że jest on tylko pośrednikiem),  za granicą oraz niepełnosprawnych (pod warunkiem, że kupiły pojazd tylko na własny użytek).

Kupiłeś samochód w cenie niższej niż rynkowa z uwagi na jego stan techniczny lub wyraźne ślady użytkowania? W tej sytuacji powinieneś do deklaracji dołączyć oświadczenie wraz z dokumentacją np. zdjęciową. To sposób, aby uniknąć wezwania do dopłaty oraz sporów z urzędnikami. Chociaż od decyzji urzędników możesz się odwołać, to wówczas powołany zostanie biegły, co wydłuży całą procedurę.

Czytaj więcej: Kto musi zapłacić podatek od kupna samochodu

Jaki formalności są związane ze sprzedażą samochodu?

Sprzedałeś samochód? Twoje obowiązki nie kończą się na oddaniu dokumentów i kluczyków nabywcy – musisz też zawiadomić o sprzedaży samochodu wydział komunikacji i firmę ubezpieczeniową, która ubezpieczała Twój pojazd.

1. Poinformowanie o zbyciu pojazdu wydział komunikacji

Obowiązek poinformowania o zbyciu pojazdu urzędników tego wydziału komunikacji, który dokonał jego rejestracji, wynika z ustawy Prawo o ruchu drogowym. Na tę czynność masz 30 dni.

Ze zgłoszeniem o sprzedaży auta nie warto zwlekać. Dlaczego? Jeżeli nabywca pojazdu spowoduje wypadek lub otrzyma mandat z fotoradaru, a Ty będziesz nadal figurował w dokumentach jako właściciel pojazdu, to z naturalnych względów właśnie do Ciebie zostanie wysłane wezwanie do zapłaty.

Zawiadomienie o zbyciu pojazdu nie oznacza jego wyrejestrowania. Niepowiadomienie urzędników o sprzedaży auta w odpowiednim terminie wiąże się z karą finansową w wysokości od 200 do 1000 zł.

Dotychczas mimo obowiązku informowania o zbyciu pojazdu właściwego wydziału komunikacji, na byłych właścicieli pojazdów nie czekały żadne konsekwencje. To z kolei powodowało, że wielu kierowców lekceważyło zapisy ustawy. Od 1 stycznia 2020 r. niepowiadomienie starosty o zbyciu pojazdu słono kosztuje – w ustawie Prawo o ruchu drogowym została przewidziana kara w wysokości od 200 do 1000 zł. Jej wysokość jest ustalana indywidualnie.

Jak powiadomić urzędników o zbyciu pojazdu? Wystarczy wypełnić formularz, który dostępny jest zarówno na stronach internetowych wydziałów komunikacji, jak i w formie papierowej w urzędzie. Załącznikiem do pisma może być kopia umowy kupna-sprzedaży pojazdu (oryginał do wglądu). Dokumenty możesz dostarczyć osobiście lub za pośrednictwem operatora pocztowego. Jeżeli posiadasz profil zaufany lub certyfikat kwalifikowany, możesz powiadomić urzędników o zbyciu pojazdu przez internet.

2. Poinformowanie firmy ubezpieczeniowej o zbyciu pojazdu

O sprzedaży auta należy poinformować również firmę ubezpieczeniową. Dlaczego? Ubezpieczyciel musi wiedzieć o tym, że samochód zmienił właściciela, aby:

  • nie przedłużyć automatycznie polisy,
  • przenieść obowiązek zapłaty kolejnej raty (jeśli polisa nie została opłacona w całości) na nabywcę pojazdu - pamiętaj, że do dnia zgłoszenia sprzedaży auta odpowiadasz solidarnie z nabywcą za zapłatę zaległej składki,
  • przypisać ewentualną szkodę komunikacyjną do nowego posiadacza samochodu i zgłosić ją zgodnie ze stanem faktycznym do UFG.

Jeżeli zapomnisz o tym obowiązku, będziesz mógł wprawdzie anulować automatycznie przedłużoną umowę OC i uniknąć odpowiedzialności za szkodę, jednak będzie to wymagało czasu i przeprowadzenia dodatkowych formalności.

Firmę ubezpieczeniową o sprzedaży samochodu należy poinformować w ciągu 14 dni, licząc od dnia sprzedaży pojazdu.

Jak poinformować ubezpieczyciela o sprzedaży pojazdu? Możesz samodzielnie przygotować pismo i wysłać je pocztą. Pamiętaj, aby w treści zawrzeć swoje dane osobowe i podać numer polisy. Do przygotowanego pisma dołącz także kopię umowy kupna-sprzedaży pojazdu.

Część firm ubezpieczeniowych udostępnia swoim klientom gotowy druk zgłoszenia (można go wypełnić, zeskanować i wraz z kopią umowy sprzedaży wysłać mailem) oraz oferuje konta online, za pośrednictwem których mogą oni załatwiać różne sprawy, w tym zgłosić zbycie pojazdu. Bardzo zatem możliwe, że będziesz mógł zawiadomić o sprzedaży auta przez internet.

Czytaj więcejZawiadomienie o zbyciu pojazdu – wzór, terminy, zgłoszenie online

Sprzedaż samochodu a OC – czy otrzymam zwrot składki opłaconej z góry?

Jest jeszcze jeden powód, dla którego warto poinformować ubezpieczyciela o zbyciu pojazdu. Jeżeli od jego nabywcy wiesz, że zamierza on zakupić własną polisę, a opłaciłeś składkę z góry za cały rok, możesz dochodzić zwrotu niewykorzystanej części składki. W zależności od tego, ile zapłaciłeś, może się okazać, że odzyskasz nawet kilkaset złotych.

Pamiętaj jednak, że decyzja o kontynuacji lub rezygnacji z umowy OC, którą wcześniej zawarłeś, należy wyłącznie do nowego posiadacza samochodu. Jeśli zmieni on zdanie i postanowi wykorzystać Twoją polisę do końca okresu ubezpieczenia, zwrot składki nie będzie Ci przysługiwał.

OC na raty a sprzedaż samochodu

Zakup polisy OC na raty w sytuacji, gdy planujemy sprzedać samochód może być bardzo opłacalny. Okazuje się bowiem, że od dnia sprzedaży obowiązek zapłaty kolejnych rat przechodzi na nowego właściciela pojazdu. Oczywiście, przed tym terminem wszystkie opłaty powinny być przez nas uregulowane.

Przykład: Pan Tomasz kupił polisę OC 10 stycznia 2022 r. Cena ubezpieczenia wynosiła 1600 złotych przy płatności jednorazowej, ale składka została podzielona na cztery równe raty. Po uwzględnieniu przysługujących towarzystwu z tego tytułu opłat (12%), jedna rata wyniosła 448 złotych. Pan Tomasz opłacił pierwszą ratę, a 3 marca sprzedał samochód. Ponieważ samochód przeszedł w posiadanie innej osoby przed terminem zapłaty kolejnych rat, kierowca nie musi już ich opłacać. W rezultacie, zaoszczędził on 1152 zł (różnica pomiędzy składką jednorazową a uiszczoną częścią składki).

Obowiązek zapłaty kolejnych rat przeszedł na nabywcę pojazdu. Będzie on oczywiście mógł podjąć decyzję, czy kontynuować umowę i opłacić składkę, czy też ją wypowiedzieć i kupić polisę w innej firmie.

Co z AC po sprzedaży auta?

Warto pamiętać, że na nowego właściciela samochodu przechodzi wyłącznie obowiązkowe ubezpieczenie pojazdu (OC). Jeśli zbywca wykupił także dobrowolne ubezpieczenie, np. AC, ASS czy NNW, towarzystwo ubezpieczeniowe jest zobowiązane do zwrotu niewykorzystanej składki za ten okres. Otrzyma on kwotę obliczoną proporcjonalnie za okres od dnia sprzedaży auta do końca okresu obowiązywania ochrony.

Co warto wiedzieć?

  • Przy zakupie lub sprzedaży samochodu nie trzeba spisywać umowy ręcznie, można skorzystać ze wzorów dostępnych w internecie.
  • Kupując auto, należy pamiętać o obowiązku rejestracji w wydziale komunikacji, opłaceniu podatku PCC (jeśli samochód sprzedała nam osoba fizyczna) oraz sprawdzeniu ważności polisy OC.
  • Sprzedawca samochodu powinien poinformować wydział komunikacji o zbyciu pojazdu w ciągu 30 dni od zawarcia umowy sprzedaży.
  • Sprzedaż samochodu należy również zgłosić ubezpieczycielowi (w ciągu 14 dni).

FAQ - najczęściej zadawane pytania o obowiązki stron podczas sprzedaży auta

  1. Czy odzyskam składkę OC po sprzedaży auta?

    Tak, można otrzymać pieniądze z polisy OC za niewykorzystany okres ochrony. Jednak by doszło do takiej sytuacji, nowy właściciel musi wypowiedzieć umowę ubezpieczycielowi. Przy sprzedaży samochodu warto zapytać nabywcę o jego plany względem przekazywanej polisy. Pamiętajmy jednak, że nowy właściciel ma prawo pozostać przy zawartej przez nas umowie.

  2. Czy AC też przechodzi na nowego nabywcę auta?

    Ubezpieczenie autocasco jest dobrowolne, zatem nie przejdzie na nowego właściciela samochodu. Należy jednak pamiętać, że podobnie jak w przypadku polisy OC, o fakcie sprzedaży pojazdu należy powiadomić ubezpieczyciela. W ten sposób można odzyskać pieniądze z ubezpieczenia.

  3. Czy ubezpieczyciel przeliczy składkę za OC po kupnie samochodu?

    Ubezpieczyciel może tak zrobić, ale nie ma takiego obowiązku. Po zakupie samochodu OC przechodzi na nowego właściciela pojazdu, a ten ma prawo podjąć decyzję o tym, czy chce korzystać z tego ubezpieczenia. W sytuacji, gdy zdecyduje się zostać przy polisie, ubezpieczyciel może dokonać rekalkulacji składki i wezwać nowego właściciela do uregulowania niedopłaty.

  4. Czy muszę rejestrować kupiony dwa dni temu samochód, jeśli zamierzam go sprzedać za kilka dni?

    Zgłoszenie powinno trafić do wydziału komunikacji w ciągu 30 dni od zakupu/ sprowadzenia samochodu do Polski. Jeśli przed tym terminem auto zostanie sprzedane, to w zależności od pochodzenia:
    - auto sprowadzone z zagranicy: obowiązek rejestracji przejdzie na kolejnego właściciela (powinien się on zmieścić w ustawowym terminie, liczonym od dnia sprowadzenia pojazdu do Polski),
    - auto zarejestrowane w Polsce: zgłaszamy nabycie, a następnie zbycie auta.

  5. Czy sprzedaż auta trzeba zgłaszać do urzędu skarbowego?

    Nie, jeśli mówimy o czynności cywilnoprawnej (transakcja została potwierdzona umową sprzedaży, a nie fakturą). Taka sytuacja ma miejsce, gdy zbywcą pojazdu jest osoba fizyczna lub przedsiębiorca, który sprzedaje majątek prywatny. Podatek PCC płaci wówczas wyłącznie kupujący i tylko on zgłasza się do urzędu skarbowego.