Płatne drogi w Polsce i Europie - sprawdź, ile zapłacisz

Rozwój autostrad i dróg szybkiego ruchu wiąże się z usprawnieniem komunikacji. W części państw są one bezpłatne. Najczęściej musimy się jednak liczyć z pewnymi kosztami. Opłata może być pobierana w sposób manualny, gdy na bramkach płacimy kartą lub gotówką, albo poprzez wykupienie przez kierowcę odpowiedniej winiety.

Co ciekawe, są również kraje, w których płaci się z przejazd po innych drogach, np. w Rumunii. W jeszcze innych miejscach Europy, jak w Austria, istnieją dodatkowe opłaty drogowe w formie biletów za przejazd przez mosty lub tunele.

Jak pobierane są opłaty za przejazd autostradą w Polsce?

W Polsce, na wszystkich płatnych fragmentach autostrad możemy znaleźć tzw. bramki. Pobieranie opłat odbywa się za pomocą dwóch systemów: s

• system otwarty sprowadza się do punktów poboru opłat ustawionych w poprzek głównej drogi,
• system zamknięty polega na umiejscowieniu bramki przed każdym wjazdem i zjazdem z autostrady. W odróżnieniu od systemu otwartego, nie spowalnia on ruchu na głównej drodze, ale koszty jego utrzymania są wyższe, co może przekładać się na wyższą cenę przejazdu.

Stawki za przejazd konkretnymi odcinkami autostrady mogą się zacznie różnić. Jaki jest tego powód? Spora część płatnych fragmentów jest zarządzania nie przez państwo, ale koncesjonariuszy. W związku z tym opłaty zawierają 23% VAT. Odcinki publiczne, nad którymi czuwa Generalna Dyrekcja Dróg i Autostrad operuje zaś stawkami netto. 

Przykład:Pan Piotr chcąc pokonać trasę Rusocin–Nowa Wieś na drodze A1 musiał przy wjeździe wnieść opłatę w wysokości 30 zł (to fragment o długości 152 km). To ok. 20 groszy za każdy kilometr. W tym samym czasie Pan Michał wjeżdżał na płatny odcinek autostrady A4 między Krakowem a Katowicami (61 km). Zapłacił 26 zł, czyli prawie 43 grosze za 1 km, a przecież trasa była paradoksalnie prawie dwa razy krótsza!

Płatne drogi w Polsce - gdzie są i ile kosztują?

W Polsce płatne odcinki obowiązują na wszystkich trzech autostradach:

• A1,
• A2,
• A4.

Zarządzaniem płatnymi odcinkami autostrad w Polsce zajmuje się m.in. wspomniana Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad – na odcinkach:

• A2 Konin–Stryków,
• A4 Wrocław–Gliwice (Bielany Wrocławskie–Sośnica).

Z kolei prywatni koncesjonariusze pobierają opłaty na odcinkach koncesyjnych, czyli:

• A1 Gdańsk–Toruń (Rusocin–Nowa Wieś),
• A2 Świecko–Konin,
• A4 Katowice–Kraków.

Ceny za przejazd płatnymi odcinkami autostrad w Polsce dla samochodów osobowych

Źródło: opracowanie własne na dzień 21.03.2023

Zmiana stawek opłat za przejazdy koncesyjnym odcinkiem A4, o którą wnioskujemy do GDDKiA, jest skutkiem ogólnej sytuacji gospodarczej, która wpływa także na naszą działalność. W jej centrum jest dbałość o utrzymanie drogi i infrastruktury towarzyszącej w odpowiednim standardzie – wskazał Rafał Czechowski, rzecznik spółki Stalexport Autostrad Małopolska.

Na jakich trasach w Polsce działa system elektroniczny?

W 2021 roku zmodyfikowano systemu poboru opłat za przejazd autostradami w Polsce. Od tego czasu opłata elektroniczna za przejazd drogami krajowymi dla pojazdów ciężkich (autobusy, pojazdy samochodowe i zespoły pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej większej niż 3,5 tony) jest obligatoryjna i możliwa jedynie za pośrednictwem systemu e-TOLL (zastąpił dotychczasowy viaTOLL).

Kierowca powinien wcześniej zarejestrować się w e-TOLL i wybrać jedno z urządzeń do przekazywania danych geolokalizacyjnych:

• urządzenie pokładowe OBU/ZSL,
• dedykowaną aplikację mobilną e-TOLL PL.

System e-TOLL jest dostępny dla kierowców pojazdów lekkich na odcinkach autostrad zarządzanych przez GDDKiA, czyli:

• A2 Konin–Stryków,
• A4 Wrocław–Sośnica.

Na tych fragmentach od 1 grudnia 2021 nie funkcjonuje już manualny system poboru opłat, czyli tradycyjne bramki. Jeśli zatem nie korzystasz z aplikacji, przed wyruszeniem w trasę powinieneś kupić specjalny bilet autostradowy. Bilet można nabyć w formie elektronicznej za pomocą aplikacji e-TOLL PL BILET przed wjazdem na autostradę, nawet z 60-dniowym wyprzedzeniem. Będzie ważny przez 48 godzin od zadeklarowanej daty rozpoczęcia podróży. Z kolei w formie papierowej bilet znajdziesz np. na stacjach benzynowych Lotos czy Orlen.

Automatyczny system poboru opłat działa także na autostradzie A1 (na odcinku Toruń – Gdańsk) – AmberGo. Aby z niego skorzystasz, konieczne jest zainstalowanie w telefonie bezpłatnej aplikacji AmberOne i wybranej aplikacji do obsługi płatności online oraz założenie konta. Kamery na bramkach wjazdowych i zjazdowych na autostradzie A1 identyfikują tablice pojazdu. Numer pojazdu jest rejestrowany przez specjalne urządzenia przekazujące informację do systemu, który odpowiada za automatyczne podniesienie szlabanu.

Videotolling wprowadzono też na odcinku A4 (Katowice –Kraków). Tutaj także konieczna jest w telefonie aplikacja Skycash, Autopay czy inna służąca do płatności mobilnej.

Jakie państwa stosują system winiet?

Żeby usprawnić ruch na autostradach, niektóre państwa zdecydowały się na wprowadzenie winiet, bez których nie będziemy mogli korzystać z tych dróg (system znakowania pojazdów za pomocą specjalnych naklejek stanowiących dowód wniesienia opłaty lub system elektroniczny). Winietę można zazwyczaj wykupić na okres 7, 10 dni, miesiąca/2 miesięcy lub roku.

Winiety występują w dwóch wersjach. Kupowane stacjonarnie, np. na stacjach benzynowych w danym kraju, mają postać tradycyjnej naklejki do przyklejenia na przednią szybę auta. Coraz popularniejsze są jednak winiety online. Wówczas podaje się numer rejestracyjny pojazdu, a winieta ma formę elektroniczną.

Obecnie winiety obowiązują w 8 krajach europejskich:

• Czechach,
• Słowacji,
• Austrii,
• Rumunii,
• na Węgrzech,
• Bułgarii,
• Słowenii,
• Szwajcarii.

Kierowca, który nie kupił winiety, musi liczyć się z karami finansowymi. W jakiej wysokości? To zależy od kraju – w każdym państwie obowiązuje inny taryfikator mandatów. Pewnym można być jednak tego, że kara będzie wyższa, niż koszt zakupu winiety.

Gdzie zapłacisz za przejazd na bramkach?

Większość krajów w Europie, podobnie jak Polska, korzysta z systemu tzw. bramek. W części z nich musimy dodatkowo zapłacić za korzystanie z mostów i tuneli, a czasem także za możliwość wjazdu do dużych aglomeracji miejskich, takich jak np. Kopenhaga albo Londyn.

Opłaty w Wielkiej Brytanii

W Wielkiej Brytanii obowiązuje opłata tylko za przejazd nowym fragmentem autostrady M6. Podobnie jak w Polsce, obowiązują tam dwa systemy: zamknięty i otwarty. Taksy pobierane są w punktach poboru opłat i mogą być uiszczane w gotówce lub kartą kredytową. Koszty przejazdu zmieniają się ze względu na dzień tygodnia, a także porę. Ceny za przejazd samochodem o wadze mniejszej niż 3,5 tony wahają się od 15 do 30 zł (,550 – 8,20 funtów). Zapłacić będziemy musieli także za przejazd niektórymi tunelami i mostami.

Opłaty we Francji

Podobnie jest we Francji, gdzie podróżujący autostradami nie muszą kupować winiety, a opłata za korzystanie z tych dróg zależy od konkretnego odcinka. Średnio koszt przejazdu do 100 km francuskiej autostrady to 8-9 EUR (ok. 37-42 zł). Opłatę można wnieść gotówką lub kartą kredytową. Żeby oszczędzić, kierowcy często decydują się na skorzystanie z bezpłatnych dróg krajowych. Przejazd nimi jest oczywiście wolniejszy, ale infrastruktura jest na tyle dobrze rozwinięta, że korzystając z nich nie wydłużymy zbytnio trasy. Trzeba pamiętać, że dodatkowo płatny jest przejazd wieloma mostami i tunelami, a także wiaduktami.

Opłaty we Włoszech, Hiszpanii i Portugalii

W tych krajach taksy są pobierane w punktach poboru opłat. Za przejazd zapłacimy gotówką, kartą, a w przypadku Portugalii także specjalnymi kuponami o wartości 5, 10, 20 i 40 euro. Turyści często korzystają tam również z systemu EasyToll. Polega on na przypisaniu numeru karty do konkretnego numeru rejestracyjnego. Dzięki temu rozwiązaniu nie musimy myśleć już o opłatach – pobierane są one automatycznie z naszego konta.

W Hiszpanii oprócz odcinków autostrad specjalnymi opłatami objęte są także tunele (Tunel del Cadi i Tunels de Vallvidrera). Podobnie jak we Francji, warto korzystać tam z dróg szybkiego ruchu, które są w Hiszpanii bezpłatne. Ceny autostrad wahają się w zależności od konkretnego odcinka. We Włoszech od 2008 roku można korzystać z wynajmu urządzenia Telepass FDE, które zastąpiło karty VIACARD.

Na terenie Włoch zapłacisz za przejazd tunelami

• The Great St Bernard,
• du Mont Blanc,
• du Fréjus,
• Munt La Schera.

Przykładowe odcinki autostrad we Włoszech i koszty przejazdu samochodem osobowym:

• Mediolan–Verona (151 km) – 11,80 euro,
• Florencja–Bolonia (114 km) – 9,50 euro,
• Rzym–Frosinone (117 km) – 6,80 euro.

Opłaty w Grecji

Za przejazd każdą autostradą w Grecji trzeba zapłacić. Opłaty można dokonać na bramkach poboru opłat. Sieć autostrad łączy miasta leżące na kontynencie i ciągnie się przez ok. 2000 km. Wysokość opłat zależy od rodzaju pojazdu i przejechanego odcinka drogi.

Poza autostradami w Grecji jest także płatny most i tunel:

• most Rio-Antirrio – 13 euro,
• tunel Aktio-Preveza – 3 euro.

Przykładowe koszty za przejazdy na terenie Grecji:

• Ionia Odos: Ionnina-Antirrio (164 km) – 12,75 euro,
• Kentriki Odos: Trikala–Sofades (40 km) – 5,10 euro,
• Attiki Odos: Ateny (lotnisko)–Ateny (Elefsina) (42 km) – 2,80 euro,
• Moreas Odos: Kalmata–Korinthos (132 km) – 12,95 euro.

Opłaty w Chorwacji

Opłaty pobiera się tu głównie w systemie zamkniętym. To znaczy, że przy wjeździe na autostradę kierowca pobiera bilet w bramce wjazdowej, ale jeszcze wnosi żadnej opłaty. Rozliczenie następuje dopiero na bramce wyjazdowej.

System otwarty obowiązuje zaledwie na kilku odcinkach:

• autostrada A3 Bregana–Zagrzeb–Lipovac,
• autostrada A7 Rupa–Rijeka.

Najdroższe drogi w Europie - w tym zestawieniu jest także Polska!

Nie sposób dokładnie porównać wysokości opłat w systemie winietowym do bramkowego. W jednym opłaty naliczane są za winietę, która uprawnia do nielimitowanego przejazdu autostradami w określonym przedziale czasu, w drugim natomiast opłata pobierana jest po przejechaniu wyznaczonych odcinków trasy. W ostatecznym rozrachunku za najdroższy kraj wciąż uchodzi Francja – zwłaszcza alpejski odcinki dróg. Z dużymi kosztami muszą liczyć się osoby przemierzające Hiszpanię oraz Portugalię. W zestawieniu nie należy zapominać również o Chorwacji.

W państwach takich jak Francja, Włochy, Grecja czy Hiszpania przejechanie 1 km kosztuje ok. 40 zł. W Chorwacji jest to już ok. 46 groszy. Jeśli zarządca fragmentu małopolskiej autostrady zrealizuje swój plan, kierowca samochodu osobowego zapłaci za przejazd z Katowic do Krakowa aż 48 groszy za 1 km.

Bezpłatne autostrady w Europie

W wielu europejskich państwach możemy z dróg szybkiego ruchu i autostrad korzystać zupełnie za darmo. Są to:

• Niemcy,
• Finlandia,
• Ukraina,
• Belgia,
• Dania,
• Szwecja,
• Holandia,
• Andora,
• Estonia,
• Islandia,
• Kosowo.
• Cypr,
• Lichtenstein,
• Luksemburg,
• Malta,
• Monako,
• San Marino,
• Litwa (dla pojazdów o wadze poniżej 3 ton).

W Belgii, Danii, Holandii i Szwecji wyjątkiem są jednak tunele i mosty, gdzie wniesienie opłaty jest konieczne.